Eisenhower en Macmillan besluiten
tot een topconferentie West-Oost
Schmidt veilig terug
WEERBERICHT
Duitse crisis niet zo acuut als sommigen ivel
menen Deze zomer geen radicale herziening
Hereniging geen werkelijk doel
Vitaal en opgewekt na vijf jaar
en drie maanden gevangenisstraf
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 23 MAART 1959
No. 29702
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in Washington)
Eisenhower en Macmillan zijn het er in Camp
David over eens geworden, dat deze zomer een
topconferentie zal worden gehouden, tenzij de
Russen zich op grove wijze anti-Westers zouden
tonen en de kansen op enigerlei compromis bij
voorbaat zouden vergooien. Dit is de kern van
de nota, die de Westerse mogendheden binnen
kort naar Moskou zullen verzenden. De bewoor
dingen, waarin de nota zal zal zijn gesteld, kan
vrijwel overeenkomen met de televisierede, die
Eisenhower een week geleden heeft uitgespro
ken. Doch in Amerika had men op dat moment
nog de indruk, dat vooral het verloop van de
eerst te houden ministersconferentie zou bepalen
of een topbijeenkomst al dan niet zou doorgaan.
Thans is het duidelijk, dat, zelfs indien hun
ministers tevoren weinig zullen bereiken, de hoog
ste leiders elkander niettemin kunnen ontmoeten.
De conferentie tussen de hoogste vertegenwoordigers van Amerika en Engeland
heeft dus geleid tot verheldering van de politieke en militaire wereldsituatie.
Bovendien is de weg geopend tot een lichte ontspanning in de relatie tussen
Oost en West. Zulk een ontspanning zal echter alleen worden bereikt, indien
de in vooruitzicht gestelde ministers- en (vooral) de topconferentie een bevre
digend verloop zullen hebben.
Wat de verheldering van de internationale toestand betreft, zyn er twee dingen
gedurende de conferentie duidelijk geworden: inzake Berlijn en Duitsland bestaat
stellig een latente crisis, doch niet zo acuut als sommigen wel menen. De tweede
belangrijke conclusie, die men na de conferentie kan trekken is, dat de Duitse
situatie gedurende deze zomer niet op de helling zal gaan voor een radicale
herziening. Van grondige veranderingen zou men alleen kunnen spreken, indien
de kans bestond op een hereniging tussen Oost- en West-Duitsland. Vrywel
niemand is daar echter voor te vinden, al doen alle partyen alsof zij ernstig naar
hereniging streven.
en West-Duitsland tot gevolg kunnen
hebben, dat de Duitsers nooit kernwa
pens in eigen beheer zouden kunnen
krijgen. De Britten zijn echter alleen
voor een dergelijke bevriezing, wanneer
tegelijk een compromis over Berlijn kan
worden bereikt.
Het moet worden onderstreept, dat
bovengenoemde suggesties, die de Brit
ten in Camp David naar voren brach
ten, nog niet noodzakelijk deel zullen
uitmaken van de Westerse onderhande
lingspositie, wanneer het tot conferen
ties met de Russen komt. Men kreeg de
indruk, dat de Amerikanen de Britse
suggesties over bevriezing vrij koeltjes
hebben aangehoord. Genoemde sugges
ties zijn thans met andere plannen ter
bestudering doorgegeven aan de werk
groep van de vier mogendheden in Pa
rijs. Men hoopt, dat de ministers van
Buitenlandse Zaken, wanneer zij begin
april voor en tijdens de NAVO-bijeen-
komst in Washington zullen zijn, al
thans in grote lijnen de Westerse on
derhandelingspositie zullen kunnen be
spreken. De werkgroep in Parijs krijgt
daarom tot einde maart drukke dagen.
Het definitieve onderhandelingsstand
punt zal het Westen geheim wensen te
houden teneinde zich niet door de Rus
sen in de kaart te laten kijken. Niette
min moet de conferentie in Camp Da
vid Kroesjtsjef het gevoel gegeven heb
ben, dat hij door onderhandelingen een
en ander zal kunnen bereiken. Eén ding
staat echter vast: het Westen wenst
niet het evenwicht van krachten in
Centraal-Europa te verstoren en is ge
kant tegen een radicale uitdunning van
de troepen in Duitsland of een algehele
Kroesjtsjefs oogmerk
Voor Kroestsjef is een werkelijke her
eniging beslist niet aantrekkelijk, daar
de communisten daarbij in Oost-Duits-
land alle macht zouden verhezen. Doch
ook Engeland en Frankrijk hebben hun
redenen om sceptisch te staan tegen
over Duitse unificatie. Meer dan iemand
anders moet Adenauer zich officieel na
tuurlijk voor hereniging verklaren, doch
velen, die de oude separatist uit het
Rijnland goed kennen, hebben de in
druk dat Adenauer in de huidige om
standigheden een verdeeld Duitsland
nog de beste oplossing acht. Sommige
idealistische en sommige doctrinaire
Amerikanen zijn nog de meest oprechte
voorstanders van een hereniging van
Duitsland, doch het standpunt van
de Amerikaanse regering als geheel is
thans eveneens bepaald door de realiteit,
die voorlopig geen unificatie doet voor
zien.
De mening wint veld in Amerika, dat
Kroestsjef het Duitse probleem aan de
orde heeft gesteld, teneinde de commu
nistische positie in Oost-Duitsland te
consolideren en dit gebied officiëler dan
totdusverre een satelliet te maken.
Kroesjtsjef hoopt bovendien enige ne
venwinst in de wacht te slepen. Deze
nevenwinst zou kunnen zijn, dat de
kernwapens niet in handen van de
Duitsers zouden komen en voorts dat
het Oostduitse regime feitelijk zou wor
den erkend. De conferentie in Camp
David kan Kroesjtsjef de indruk geven,
dat hij enige kans maakt ook bovenge
noemde nevenwinst te incasseren. Met
name de Britten immers wensen een
soepele houding aan te nemen tegen
over eventuele Oostduitse controleurs
van militaire konvooien op de weg naar
Berlijn.
Geen uitdunning
Dat betekent natuurlijk geen officiële
erkenning van het Oostduitse regime,
doch niettemin is het een stap in de
richting van de de facto-erkenning. Bo
vendien zou aanvaarding van de Britse
suggesties voor een „gecontroleerde be
vriezing" van de bewapennig van Oost-
Monster van Lcch Ness kwam
uit journalistieke duim
De Italiaanse journalist Francesco
Gasparini schrijft in het geïllus
treerde Milanese weekblad „Visto",
dat hij de geestelijke vader van het
monster van Loch Ness is. In augus
tus 1933. zegt hij, ivas ik in Londen
correspondent van een groot Mïla-
nees blad. Er was heel weinig nieuws
en een klein kranteberichtje over
Schotse vissers die een vreemde vis
hadden gezien, inspireerde me tot
het verzinnen van de bekende le
gende. De Britse pers nam de verzin
sels, compleet met „ooggetuigever
slagen" graag over en heeft van
mijn monstertje een reusachtig
monster gemaakt, aldus Gasparini.
Zocht
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Hier en daar mist, plaatselijk opkla
ringen en later kans op regen. Matige
wind uit zuidelijke richtingen. Aanhou
dend zacht weer.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
24 MAART
Zon op: 6.36 uur; onder: 18.58 uur
Maan op: 18.52 uur; onder: 6.16 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.54 uur en
15.08 uur.
Laagwater te 10.56 uur en 23.22 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
terugtrekking, waardoor een gevaarlijk
vacuum zou ontstaan.
De Britten hopen, dat indien hun be-
vriezings- en inspectieplan geaccep
teerd wordt, de spanning in Europa
enigszins zal verminderen, waardoor een
eerste stap gezet zal zijn in de richting
van de liquidatie van het Duitse pro
bleem.
Premier MacMillan van Engeland
en president Eisenhower van de VS
brachten vóór hun besprekingen
over de belangrijkste wereldpro
blemen, in het Walter Reed hospi
taal te Washington een bezoek aan
minister Dulles, die daar al ge
ruime tijd is opgenomen.
(Van onze correspondent te Londen)
Vanmiddag om 14 uur 10 zou met de KLM uit Londen de gelijk
gemeld plotseling uit Indonesische gevangenschap ontslagen heer
C. J. G. Schmidt op Schiphol aankomen.
Gisterochtend tegen 11 uur landde hij, komende uit Singapore, met
een super-constellation van de Quantas op Londen Airport. Hij werd
door de consul-generaal der Nederlanden, de heer N. Brat, begroet.
De Nederlandse regering heeft alles gedaan om de terugreis van de
heer Schmidt te vergemakkelijken. Ook was aanwezig mr. Lips, die
hem na het vertrek van mevrouw Bouman als advocaat terzijde heeft
gestaan. De heer Lips woont thans in Italië.
Als een verrassing
Het schijnt in de bedoeling te liggen
dat de heer Schmidt een bezoek zal
brengen aan prof. Beel, maar hij voelt
weinig voor een demonstratieve ont
vangst. Die indruk kreeg men tenminste
bij het gesprek na zijn aankomst in
Londen, waarbij hij niet de minste
blijk gaf van enige verbittering over de
behandeling van zijn zaak. noch over
zijn gevangenschap.
De heer Schmidt was zeer opgewekt
en zag er zo vitaal uit, dat men moeilijk
kon geloven dat hij jarenlang in de ge
vangenis heeft doorgebracht. Hij droeg
een nieuwe regenjas en een kostuum,
dat de gevangenisautoriteiten voor hem
hadden laten maken van stof, welke hij
van de Nederlandse consul-generaal in
Indonesië, de heer Van Ravensteyn, ge
kregen had, die steeds uitstekend voor
hem had gezorgd
De Nederlander H. C. J. G.
Schmidt, die in Indonesië tot le
venslange gevangenisstraf u'ös ver
oordeeld, doch vorige week werd
vrijgelaten, bij,zijn aankomst in
Londen.
Hoewel al geruime tijd geruchten
over een mogelijke invrijheidstelling
tot de heer Schmidt waren doorge
drongen, kwam deze toch als een vol
komen verrassing. Toen hij woensdag
middag bij de directeur van de ge
vangenis van Tjipinang zat te praten,
ging de telefoon en een ogenblik later
was hij vrij man. De beslissing was
namelijk doorgekomen van de uit drie
Indonesische juristen bestaande raad
van beroep, de Panadilan Tinggi,
welke zich geruime tijd met de her
ziening van het vonnis had bezig ge
houden. en uitsluitend op grond van
de stukken, want er was geen sprake
van een nieuw proces, de levenslange
gevangenisstraf, waartoe Schmidt was
veroordeeld, tot vijf jaar had terugge
bracht. Aangezien hij al vijf jaar en
drie maanden had gezeten, werd
Schmidt onmiddellijk in vrijheid ge
steld.
De eerste tijd van zijn gevangenis-
schap in diverse plaatsen heeft Schmidt
het vaak vrij slecht gehad, maar de
laatste jaren was zijn behandeling alles
zins redelijk en genoot hij allerlei voor
rechten. Men gaf hem een gerieflijk
slaapvertrek met aangrenzende zit
ruimte en er was een vrij grote binnen
plaats. waar hij vrij mocht wandelen
en de duiven voeren.
Sultan Max Hamid de tweede van
Pontianak, die onlangs werd vrijge
laten. sprak hij dagelijks. Met mr. Lips,
die einde 1957 uit Indonesië wegging,
heeft hij tot die tijd steeds vrij kunnen
praten. Dit betekende een enorme steun
voor hem. In het begin was hij wel erg
neerslachtig geweest, en vooral Jung-
schlagers dood. waarvan hij in de ge
vangenis hoorde, had hem erg temeer
gedrukt. Maar hij had altijd het gevoel
gehad, dat hij binnen afzienbare tijd
zou worden vrijgelaten. Hij wist dat hij
op veel sympathie van Nederlandse zijde
kon rekenen. „Ze vergeten me niet",
dacht hij steeds weer en dit vooral hield
hem staande. Hij heeft de moed dan
ook nooit laten zakken. Anders zou hij
er zeker nooit zo jeugdig en opgeruimd
hebben uitgezien als hij nu doeti
Vee! afleiding
Hoewel Schmidt in de gevangenis niet
mocht werken, omdat hij zolang de raad
van beroep geen uitspraak had gedaan,
blijkbaar als arrestant werd beschouwd,
had hij genoeg afleiding. Hij mocht de
overzeese editie van een Nederlandse
courant lezen, hoewel hem na december
1957 buitenlandse bladen werden ont
houden. Maar hij had de beschikking
over boeken, mocht brieven ontvangen
en schrijven. Hij voerde een uitvoerige
correspondentie met zijn zoon in Au
stralië. die hem onlangs met het bericht
over de geboorte van een kleinkind ver
blijdde. Hij kreeg ook veel post. van
vrienden en sympatiserenden in Neder
land. De laatste tijd kon hij zoveel pak
ketjes krijgen als hij maar wilde. Over
het algemeen kreeg hij de indruk beter
dan andere gevangenen te worden be
handeld
„Ze hebben me verwend", zei hg
lachend. Blijkbaar was men ook van
Indonesische zijde overtuigd van zijn
onschuld.
Toen hij eenmaal in vrijheid was
gesteld, heeft Schmidt in een paar
uur tijd het land verlaten uit vrees
dat de autoriteiten misschien op het
laatste ogenblik nog van gedachten
zouden veranderen. Hij ging eerst
naar Singapore, waar hij enkele dagen
bleef, en zette toen de reis naar Lon
den voort.
Koning Boudewijn in
juli naar ons land
Z.M. Koning Boudewijn der
Belgen heeft het voornemen om
op 8, 9 en 10 juli a.s. een staats
bezoek te brengen aan H.M. Ko
ningin Juliana en Z.K.H. Prins
Bernhard der Nederlanden.
Koningin en Irene in
Geerfrekerk te Utrecht
(Speciale berichtgeving)
Koningin Juliana en Prinses Irene
hebben gistermorgen in de Geertekerk
te Utrecht de dienst bijgewoond van de
Remonstrantse Gemeente, geleid door
de predikanten ds. J. Nienhuis en ds.
W. Knoppers. Op deze Palmzondag wer
den nieuwe lidmaten bevestigd. Vrijwel
onopgemerkt betraden en verlieten de
vorstelijke personen het kerkgebouw.
Volkstelling op
2 en 3 mei 1960
Prof. dr. Ph. J. Idenburg, directeur
van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek, heeft meegedeeld, dat op 2 en 3
mei 1960 een volkstelling voor geheel
Nederland zal worden gehouden. Deze
telling zal in twee dagen voltooid moe
ten zijn.
Het uitwerken van de aldus verkregen
gegevens zal enige jaren vorderen, aldus
prof. Idenburg. De voorbereidingen zijn
al een paar jaar aan de gang.
Veehouder zonder rijbewijs
reed op kinderwagen in
Baby werd gedood
(Speciale berichtgeving)
Gistermiddag vond te Siegerswoude
(Fr.) een tragisch ongeval plaats
waarbij het vier maanden oude doch
tertje Roelfke van de familie W. de
Jong werd gedood.
Voordat mevrouw De Jong naar de
kerkdienst was gegaan, had zij haar
dochtertje in de kinderwagen op een
strookje grond voor het raam van haar
buren, de familie Jac. Blom, geplaatst
zodat deze een oogje in het zeil konden
houden.
Toen een veehouder uit de Haar voor
een bezoek aan het Evangelisatiegebouw
zijn personenauto voor de woning van
de heer Blom wilde parkeren, trapte hij
in plaa,ts van op de rem op het gaspe
daal. waardoor de auto recht op de
kinderwagen inreed. De gevolgen waren
zeer ernstig. In de totaal vernielde
kinderwagen moet de baby vrijwel on
middellijk aan de bekomen verwondin
gen zijn overleden.
De veehouder, die zelf niet in het
bezit van een rijbewijs is, bestuurde het
voertuig onder toezicht van zijn zoon.
De heer Schmidt heeft nog geen tijd
gehad om toekomstplannen te maken.
Schmidt wil echter in Nederland wer
ken. Hij heeft 33 jaar buiten ons land
gewoond, zijn actieve militaire loopbaan
duurde van 1919 tot 1951. Zijn laatste
functie was majoor bij het KNIL. In
1940 is hij voor het laatst in ons land
geweest, waar hij nog tegen de Duitsers
heeft gevochten. Na de oorlog heeft
bij de mess van de Indonesische Lucht
vaart Maatschappij Garoeda beheerd,
waarna hij zich in 1952 als makelaar in
onroerende goederen in Bandoeng ves
tigde. In 1953 werd hij als tweede ver
dachte in de zaak Jungschlager gear
resteerd
Nog geen plannen
De heer Schmidt, afkomstig uit Ne
derweert, werd op 18 decemoer 1953 ge
arresteerd door de Bandoengse politie,
toen hij op zijn bromfiets op weg was
van huis naar kantoor.
In een opzienbarend proces, dat
maandenlang duurde, werd hij schuldig
bevonden aan opstandige activiteit. Hij
zou een van de leiders van de „Neder
lands - Indische guerilla organisatie
(NIGO)" zijn geweest en subversieve
acties hebben gepleegd. De openbare
aanklager, Joesoef Soewondo. eiste 15
jaar gevangenisstraf tegen Schmidt, ter
wijl de verdedigster, mevrouw Mieke
Bouman. vrijspraak vroeg. Rechter
Rochjani veroordeelde hem echter tot
levenslang.
Schmidt tekende tegen dit vonnis on
middellijk hoger beroep aan. Na het
vertrek van mevrouw Bouman. :.p 21
september 1956. nam mr. L, Lips de
verdediging over.
Prof. Beel wint
informaties in
(Van onze parlementaire redacteur)
Prof. Beel heeft vanmorgen een nader
gesprek gehad met mr. Burger (P. v.
d. A.) en daarna een gezamenlijke
conferentie met de heren Romme
(K.V.P.), Bruins Slot (A.R.) en Tilanus
(C.H.U.) Vervolgens spreekt hij mor
genochtend nog met prof. Oud (V.V.D.)
Het trekt de aandacht dat hij de frac
tieleiders van de drie rechtse partyen
gezamenlijk ontvangt. Daaruit moeten
echter geen conclusies worden getrok
ken voor de samenstelling van een mem*
kabinet, want als informateur is het niet
de taak van prof. Beel te formeren. Ellc
kabinet zal echter in de Kamer voor de
uitvoering van een programma in hoofd
zaak moeten steunen op de drie rechtse
partijen als basis, omdat tussen K.V.P.,
A.R. en C.H.U. de meeste punten van
overeenstemming bestaan.
Voor bepaalde punten van het rege
ringsbeleid kan afwisselend de steun
nodig zijn van de P. v. d. A. of de V.VJD.
Daarom is het nodig voor de informa
teur de standpunten omtrent onderde
len van een regeringsprogramma nader
te toetsen. Dan ontstaat een totaalbeeld,
waaruit de te benoemen formateur con
clusies kan trekken voor de samenstel
ling en het karakter van het te vormen
kabinet.
Prof. Beel, heeft zaterdagmiddag nog
een onderhoud gehad met mr. Cals, de
minister van O., K. en W. in het demis
sionaire kabinet.
Wij vernemen, dat dit onderhoud ver
band hield met enkele punten betreffen
de het onderwijsbeleid, welke verduide
lijking behoefden.
Kassein verzet zich
nog tegen Moskou
Premier Kassem van Irak toont vol
gens Westelijke diplomaten te Bagdad
nog geen neiging om de vier belangrijke
eisen van de communisten in te willigen,
die zijn gesteld na de mislukte opstand
in Mosoel.
De eisen, die dagelijks worden afge
drukt in het communistische blad „It-
tihad al sjaab" zijn: bewapening van de
burgermilitie, het verbreken van de di
plomatieke betrekkingen met de VAR,
het openlijk breken met het pact van
Bagdad en het ophangen van de politie
ke gevangenen die zyn veroordeeld door
de volksrechtbank.
Tevens blijft Kassem zich verzetten
tegen de politieke infiltratie van de
communisten.
Honderd Tibetanen
in Lhasa gedood
Bij de strijd in de Tibetaanse hoofd
stad Lhasa er werd zaterdagochtend
nog gevochten zouden honderd Tibe
tanen en vijftig Chinezen zijn gedood.
Van Chinese zijde zouden lichte machi
negeweren zijn gebruikt.
Volgens het in Calcutta verschijnende
blad „The Statesman" is behalve in
Lhasa ook opstand tegen de communis
tische Chinezen uitgebroken in de
Tibetaande provincie Gyangtse. Alle
telegrafische verbindingen tussen India
en de Tibetaanse hoofdstad zijn verbro
ken. De Dalai Lama zou zich nog steeds
in Lhasa bevinden. De Chinezen houden
echter een vliegtuig gereed om hem naar
China over te brengen. Een Tibetaanse
afvaardiging heeft vrijdag een memo
randum over het voorgevallenen over-
hndigd aan de Indiase consul-generaal
in Lhasa. „The Statesman" meldt uit
Darjeeling, dat twee kloosters in Lhasa
in brand staan, nadat ze door de
Chinese luchtmacht zouden zijn gebom
bardeerd.
Bonn kwam Rome een
eindweegs tegemoet
(Van onze correspondent in Bonn)
De Italiaanse minister-president Segni
die zaterdag in Bonn een langdurig ge
sprek met Bondskanselier Adenauer
heeft gehad, en gisteren weer naar
Italië is gevlogen, heeft de Westduitse
steun gekregen voor zijn plan om inge
schakeld te worden bij de komende
besprekingen met de Russen. Evenwel
slechts dan. wanneer de aanstaande
ministersconferentie met de Sovjet-Unie
niet slechts de Duitse kwestie, maar ook
vragen betreffende de Europese veilig
heid ter sprake zullen komen.
Met deze begrenzing van de West
duitse instemming is alles gezegd, nog
temeer daar van Italiaanse kant zater
dagavond in Bonn werd meegedeeld, dat
Segni en de zijnen er niet op staan
„fysiek" deel te nemen aan de komende
conferenties. Wel verwacht men een
sterkere Italiaanse eis ten deze, wanneer
de Russen er op zullen staan, dat Polen
en Tsjecho-Slowakije ingeschakeld zul
len worden by het overleg van de Grote
Vier. Dat Adenauer van zijn beperkte
instemming betreffende de Italiaanse
inschakeling heeft blijk gegeven, ging
hem des gemakkelijker af, omdat de
toestemming daarvoor tenslotte bij de
Verenigde Staten, Engeland en Frank
rijk samen ligt. Veel praktische waarde
hecht men hier dan ook niet aan deze
Westduitse-Italiaanse „afspraak"; be
kend is nu eenmaal, dat Adenauer in
feite niets voelt voor het vergroten van
het aantal deelnemers, dat de kwestie-
Duitsland moet behandelen. Dat er des
ondanks thans in Rome gesproken wordt
van een politieke driehoek Rome-Parijs-
Bonn, ontmoet hier nu juist niet biizon-
der veei sympathie. Men is in Bonn
bepaald afkerig van dergelijke, ietwat
romantische klinkende ideeën betreffen
de de vorming van politieke assen. De
Westduitse vriendelijkheid tegenover de
Italiaanse bezoekers Segni en zijn mi
nister van Buitenlandse Zaken Pella was
overigens groot, mede omdat Segni zich
vierkant achter Adenauers bedoelingen
heeft geplaatst. Ook Segni wees alle
plannen, die zullen lelden tot geneutra
liseerde, gedemilitariseerde en van
atoomwapens vrye zone in Midden-
Europa, af.
