Geprikkeldheid in V.S.
is nu sterk verminderd
Onderhandelingen met Duitsland
schijnen nu ten goede te keren
WEERBERICHT
Canada deelt Macmillans visie
Russische politiek krijgt een
steeds scherper karakter
Bolletje/'
DRIE KERNEXPLOSIES VAN
V.S. OP 480 KM. HOOGTE
Israëlische scheepsladingen door
de VAR in
beslag
genomen
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 19 MAART 1959
No. 29699
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
de ontwikkeling van het systeem voor
afweer tegen raketten.
Het experiment staat bekend onder
de naam „project Argus".
Duizenden mensen zouden by de waar
nemingen die de gehele wereld hebben
omspannen, ingeschakeld zijn geweest.
Het blad zegt dat het pas tot publi-
katie van een en ander is overgegaan
nadat gebleken was dat de Russen op
de hoogte waren van de theoretische ge
volgen die men van kernproeven op
grote hoogte kan verwachten.
,Owen-„dll Uerugk
Gisteren zijn op het achterschip
van de „Rotterdam", het grootste
Nederlandse passagiersschip, dat
in september in de vaart zal komen,
de merkwaardig gevormde rook
kanalen geplaatst, welke de tra
ditionele schoorsteen vervangen.
Deze rookuitlaten hebben een
hoogte van zestien meter en wegen
ongeveer 25.000 kg.
Diplomatieke opklaring
De Britse premier, Harold Macmillan,
is gisteren per vliegtuig in Canada aan
gekomen, waar hij besprekingen zal voe
ren met zijn Canadese ambtgenoot Die-
fenbaker en andere Canadese staatslie
den. Macmillan, die wordt vergezeld
door zijn minister van Buitenlandse Za
ken Selwyn Lloyd, verklaarde bij aan
komst op het vliegveld - waar hij door
Diefenbaker en andere Canadese minis
ters werd begroet - dat zijn bezoeken
aan Parijs en Bonn hem veel bemoedi
ging hadden geschonken.
Over de besprekingen, die hij te Ot
tawa en Washington zal voeren, zei
Macmillan: „Dit overleg zal er onge
twijfeld toe bijdragen de verenigde wil
der Westerse mogendheden te bevestigen
en te consolideren. Slechts verenigd zul
len wij sterk genoeg zijn om het krachtig
vasthouden aan onze beginselen te kun
nen combineren met de bereidheid tot
onderhandelen".
Premier Diefenbaker heeft zich giste
ren, zo wordt in Ottawa aangenomen,
bij de besprekingen met Macmillan ge
heel achter het beleid van kracht met
soepelheid van de Britse minister-presi
dent jegens de Sovjet-Unie geplaatst.
Diefenbaker zou Macmillans idee steu
nen dat er deze zomer een topconferen
tie met de Russen moet worden gehou
den.
Uit Washington wordt gemeld dat
Macmillan vandaag bij zijn aankomst in
de federale hoofdstad van de Verenigde
Staten een veranderde sfeer zal aan
treffen. Van geprikkeldheid in het
Dat Amsterdam op palen is ge
bouwd, is dank zij kinderrijmpjes
een algemeen bekende zaak. Dat
de stad er ook een heipalenbos op
na houdt, is iets nieuws en boven
dien iets tijdelijks. Dit merkwaar-
iige bos is op het ogenblik te vin-
ten in Slotervaart, in westelijk Am-
terdam. Daar moet in de Huizin-
lalaan een viaduct worden ge
bouwd met een grote betonnen
werspanning. Tijdens het gieten
an deze betonvloer worden de pa-
en als steun voor de bekisting ge
bruikt. Daarna worden ze weer
verwijderd.
Amerikaanse ministerie van Buitenland
se Zaken over Macmillans reis naar
Moskou en over zijn pleidooi bij presi
dent Eisenhower voor het aanvaarden
van de idee van een topconferentie zon
der van te voren voorwaarden te stel
len, blijkt niets meer in de Amerikaanse
pers.
Nu wordt gesproken over „een opkla
ring van de diplomatieke lucht".
Macmillan zal ervaren dat hij wordt
beschouwd als de belangrijkste figuur bij
de pogingen de Amerikaanse regering tot
een grote verandering in haar politiek te
brengen, zo gaf men gisteren in Wash
ington te kennen.
Italië poogt te bemiddelen
tussen Frankrijk en Amerika
Onze correspondent in Parijs telefo
neerde ons gisteren:
Sinds gisteren zijn de Italiaanse pre
mier Antonio Segni en zijn minister van
Buitenlandse Zaken Pella de gasten van
de Franse regering. Nadat hun West-
duitse en Engelse collega hen de laatste
weken in Parijs al waren voorgegaan,
zullen ook de Italiaanse bewindslieden
him reisroute verder naar Bonn vervol
gen. waar zy morgen zullen arriveren.
Gisteren zijn de heren door de Franse
premier Michel Debré en de minister
van Buitenlandse Zaken, Couve de Mur-
ville, ontvangen, terwijl in hun dagpro
gramma ook nog een langdurig onder
houd met de secretaris-generaal van de
Noordatlantische Verdrags Organisatie,
Paul Henri Spaak, was opgenomen.
Morgen zullen de Italianen volgens
een diplomatiek recept, dat men onder
de Vijfde Republiek nu al bijna geijkt
mag noemen, door president Charles de
Gaulle persoonlijk in audiëntie worden
ontvangen om tezamen de balans hun
ner verschillende ontmoetingen op te
kunnen maken.
Het doel van de reis ligt eerder op het
terrein van de grote internationale di
plomatie dan op het beperkter gebied
der Frans-Italiaanse betrekkingen.
Segni en Pella wordt met name het
voornemen toegeschreven een bemidde
lingsrol te wi'Ien spelen tussen de as
Parijs-Bonn en de Angelsaksische
hoofdsteden Londen en Washington.
Parijs en Bonn blyven nog altijd wat
sceptisch gestemd jegens de kansen van
een top-conferentie. een doelwit, waar
naar naast Londen nu ook Washington,
getuige de laatste uitlatingen van Eisen
hower, met volle stoom, zo niet uit volle
overtuiging, op lijkt te willen trekken.
Minister Luns in Eerste Kamer:
„Wij mogen niet dromen en moe worden"
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Eerste Kamer hebben gisteren de heren Van Riel (VVD),
Lichtenauer (CHU) en Van Campen (KVP) geprotesteerd tegen het
nu reeds twee jaren slepend houden van de onderhandelingen tussen
Nederland en Duitsland over de schadevergoeding aan de Neder
landse slachtoffers van de nazi's. Daardoor komen ook andere pro
blemen niet tot een oplossing. Het gaat slechts om enkele honderden
miljoenen die Duitsland financieel en economisch zonder bezwaar kan
betalen. Ook minister Luns heeft zich over de teleurstellende gang van
zaken de laatste tijd geprikkeld getoond. „Pas in de allerlaatste dagen",
aldus de minister, „heb ik aanwijzingen die een wijziging ten goede
schijnen te beloven".
Over het Eems-Dollart-probleein kon landen. De duidelijke verklaring van
Eisenhower omtrent Berlijn sluit
echter elk misverstand uit. Het heeft
geen nut er over te speculeren wat
het Westen kan doen. Daarover is
overleg gaande in de NAVO.
De koude oorlog duurt nu al zo
de minister meedelen dat er in het ka
der van de onderhandelingen wordt ge
streefd naar een regeling op praktische
basis zonder dat een volkenrechtelijk
standpunt wordt ingenomen.
De kwestie van de Rijnvaartpremies
hadden de heren Van Riel (VVD) en
Lichtenauer (CHU) aangeroerd. Daar
over zei minister Luns dat hij deze zaak
reeds verscheidene malen met Belgische
ministers had besproken, echter totnutoe
zonder bevredigend resultaat. De Ne
derlandse regering is doende de kwes
tie weer ter sprake te brengen. Met zijn
ambtgenoot van Verkeer en Waterstaat
overlegt minister Luns thans over de
daarbij te volgen procedure.
Omtrent de instelling van een twaalf-
mijlszone rond Nieuw-Guinea zette mi
nister Luns uiteen dat dit een douane
zone is, dus geen territoriale zone. Die
blijft drie myl.
De protestnota's aan het adres van de
Indonesische regering hebben ten doel
als basis te dienen voor de handhaving
van het Nederlandse eigendomsrecht op
de geroofde bezittingen. Het bevriende
buitenland' weet dus dat het last krijgt,
indien het met deze goederen gaat han
delen. Ook het bedrijfsleven ontwikkelt
in samenwerking met de regering op dit
punt een grote activiteit.
Groot land dat „klein" is
Over de Engelse beperking van de lijn-
vluchten van de KLM op Singapore tot
een per week. zei minister Luns: „het
typeert in welk opzicht een groot land
klein kan zijn".
De beperking van de NAVO-stryd-
krachten in Europa onder invloed van
Frankrijk, volgt de Nederlandse rege
ring met ongerustheid. Die ontwikkeling
is echter nog een voorwerp van inter
nationaal overleg en daarom wilde de
minister er niets naders over zeggen.
De Nederlandse regering houdt er aan
vast dat de zetel van de Europese Eco
nomische Gemeenschap dient te worden
gevestigd in Brussel. In de Europese
raad van ministers is enkele dagen ge
leden gesproken over de mogelijkheid
van een Europees district als plaats voor
de zetel van de EEG. Deze mogelijkheid
zal nader worden onderzocht.
Het advies van de Europese commissie
aan de raad van ministers over de mo
gelijkheden van een vrijhandelszone
heeft voor bijna alle regeringen niet be
antwoord aan de verwachtingen. Er is
nu aan een comité, onder voorzitter
schap van een lid van de Europese com
missie, opdracht gegeven voor een na
dere studie. Het rapport wordt voor 15
april verwacht.
Minister Luns zette uiteen dat de
Europese commissie somberder is over
de mogelijkheden van een vrijhandels
zone dan de raad van ministers. Het ad
vies weerspiegelde onvoldoende het be
lang een scheiding in Europa te voor
komen. Daarentegen verklaarde minis
ter Luns de samenwerking van de 17
OEES-landen van het grootste belang te
achten voor de solidariteit van een vry
Europa.
Russische dreiging
Omtrent de internationale situatie
in het algemeen, merkte minister
Luns op, dat de Russische politiek
sedert 1955 een steeds scherper ka
rakter heeft gekregen en sterker in
het offensief is gekomen, misschien
als gevolg van de aanzienlijke ver
sterking van de Russische krijgs
macht door kernbewapening, mis
schien ook als gevolg van de beper
king van de defensie in de Westerse
De 76-jarige revue-artiest Slem
Nieuwcnhuijzen, die op 16 februari j.l.
voor het ondergaan van een ernstige
operatie in het ziekenhuis St.-Antonlus-
hove te Voorburg werd opgenomen, zal
dit morgenochtend hersteld kunnen ver
laten. Na nog enige weken rust thuis te
hebben genomen om weer geheel op
krachten te komen, hoopt hij weer te
gaan optreden.
EIERBESCHUIT.
lang, waarschuwde minister Luns
tenslotte, dat wij er aan gewend ra
ken en het gevaar niet meer zien.
In die situatie ontstaan er onge
lukken. De gevaren van het commu
nisme mogen wij niet onderschatten.
Ze groeien. We mogen daarom niet
dromen en niet moe worden. Wij
dienen hecht aaneengesloten te
staan met onze bondgenoten. Wij
kiinnen niet zonder hen, maar zij
kunnen ook niet zonder ons.
Na Singapore nu
Prestwick en
Manchester
Naar hef A.N.P. uit Engelse bron
heeft vernomen zou de „British Over
seas Airways Corporation" (BOAC)
er bij de de regering van het Verenigd
Koninkrijk op hebben aangedrongen
het daarheen te leiden dat het aantal
frequenties wordt beperkt dat de
KLM heeft op Prestwick (bij Glasgow
in Schotland) en op Manchester.
Lang bewaard geheim
Groot wetenschappelijk experiment dat
ook militaire doeleinden diende
De V.S. hebben in september op een hoogte van circa 480 km. een
serie geheime kernontploffingen teweeggebracht, zo meldt de New
York Times.
De proeven zijn door de marine genomen onder toezicht van het
ministerie van Defensie en de commissie voor atoomenergie. Zij zijn
reeds aangeduid als het „grootste wetenschappelijke experiment dat
ooit is verricht".
Het ministerie van Defensie gaf later een verklaring uit waarin
werd bevestigd dat de V.S. in september boven het zuidelijk deel van
de Atlantische Oceaan een serie van drie kleine kernontploffingen op
zeer grote hoogte buiten de dampkring van de aarde hebben teweeg
gebracht.
De raketten zijn gelanceerd vanaf het dek van de „Norton Sound",
een 15.000 ton metend vliegtuigmoederschip dat enkele jaren geleden
is verbouwd tot een schip voor het doen van raketproeven.
Waarnemingen
iloor Explorer
Door middel van raketten, gelanceerd
in de V.S. en daarbuiten, heeft men de
resultaten kunnen verifiëren. De Ame
rikaanse satelliet Explorer IV ging ge
regeld door de steeds groter wordende
stralingsgordel. De radiosignalen van
Joden nemen dit hijzonder hoog op: een
scherp protest bij de Veiligheidsraad
Israël heeft bij de Veiligheidsraad geprotesteerd tegen het in beslag nemen van
scheepsladingen door de Verenigde Arabische Republiek. In het protest wordt
verzocht om teruggave van de ladingen en verder, dat Israël zich het recht voor
behoudt verdere maatregelen te nemen. Volgens regeringsfunctionarissen is vorige
week de Westduitse vrachtboot „Lialott" aangehouden, die met Israëlisch cement
en citrusvruchten op weg was naar Malakka en Hongkong en wordt de lading
thans in Port Said ontscheept. Ook andere schepen met goederen uit Israël wer
den aangehouden.
De Israëlische afgevaardigde bij de V.N., Eban, zegt in zijn brief aan de Veilig
heidsraad dat „deze inmenging in vreedzaam handelsverkeer door het Suez-
kanaal twijfel moet doen rijzen aan de bereidheid van de VAR om aan haar
internationale verplichtingen te voldoen".
Een woordvoerder van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken gaf
te kennen, dat Israël de kwestie van het in beslag nemen van Israëlische
scheepsladingen bijzonder ernstig opvat. De regering zal zondag bijeenkomen om
te onderzoeken welke maatregelen zij verder moet nemen.
Vernomen wordt, dat de Israëlische lading aan boord van het Duitse schip was
verzekerd bij een Zwitserse maatschappij.
deze satelliet maakten het mogelijk ge-
geveps over het magnetische veld om de
aarde vast te leggen.
Om het resultaat van de proeven
nauwkeurig te kunnen bepalen, moesten
twee kunstmanen en een aantal raket
ten gelanceerd worden. Eén satelliet
kwam niet in zijn baan, de andere, de
Explorer IV, heeft de aanwezigheid van
straling over de gehele wereld gere
gistreerd.
Voor de wetenschap is speciaal van
belang dat men door de proeven een
flinke dosis nieuwe kennis heeft verwor
ven over het magnetische veld van de
aarde en de aard en werking van de
stralen in de bovenste luchtlagen en de
ruimte.
De straling afkomstig van drie kernbom
ontploffingen op meer dan 480 km hoog
te boven het zuidelijke deel van de At
lantische Oceaan had nog geen uur no
dig om de aarde te bereiken.
Om zeker te zijn van het succes van
het experiment is het drie keer her
haald. Elke proef hield een kernexplosie
in, aldus het blad.
Niet elders geregistreerd
De New York Times zegt dat de proe
ven, die nog niet eerder zijn bekendge
maakt, niet zouden zijn waargenomen
door andere landen en gegevens van
grote militaire en wetenschappelijke
waarde hebben opgeleverd. Militair ge
zien waren ze vooral van betekenis voor
ll3
dè verf
Minder koud
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Da-oog weer met zonnige perioden,
maar vannacht en morgenochtend plaat
selijk mist of laaghangende bewolking.
Hogere middagtemperaturen. Zwakke
zuidoostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
20 maart:
Zon op: 6.45 uur; onder: 1851 uur.
Maan op: 13.51 uur; onder: 4.11 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11.58 uur.
Laagwater te 6.59 en 19.54 uur.
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's
