Moskou huiverig jegens Macmillan, die zo maar 11 praatje komt maken In de Borinage vandaag nog algemene staking WEERBERICHT Alleen begrip voor vastomlijnd program Kremlin zou Britse premier zien als loopjongen Minister Luns is optimistisch gestemd over Nieuw-Guinea Bespreking liep op niets uit Hogè Autoriteit KSG 97ste jaargang MAANDAG 23 FEBRUARI 1959 No. 29678 LEIDSCH Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD f 7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 De Britse premier Macmillan, die zaterdagmiddag omstreeks 1 uur na een reis van een kleine vier uur in een Comet-straalvliegtuig te Moskou arriveerde, heeft gisteren met zijn Russische collega Kroesjtsjef in een buitenhuis op 80 km. van Moskou besprekingen gevoerd. De besprekingen werden twee uur onderbroken voor een diner met 38 gasten, onder wie zich ook de echtgenotes van Kroesjtsjef en van Gromyko, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, bevonden. Van daag zou men in het Kremlin verder vergaderen. Voor de aanvang van de bespre kingen van gisteren maakten Macmillan en Kroesjtsjef een rit door de besneeuwde omgeving van het buitenhuis („datsja", zoals de Russen zeggen). Zij waren gezeten in een troika, een met drie grjjze paarden bespannen slede. Gromyko en Selwyn Lloyd, de beide ministers van Buitenlandse Zaken, volgden in een andere troika met zwarte paarden. Aan het diner van gisteren pleitte Macmillan voor beëindiging van de koude oorlog. De Britten zijn niet bang voor moedwillige aanvalsdaden, maar het gevaar bestaat, dat er door een misverstand oorlog uitbreekt. Daarom is het de plicht der staatslieden te trachten de grondslag te leggen voor vertrouwen of een akkoord of op een andere wüze het gevaar van een oorlog te beperken. Kroesjtsjef verklaarde, dat hq de komst van Macmillan beschouwde als een bewijs van de „dooi in de internationale betrekkingen". Britten zijn ideale tussenpersonen Onze Londense correspondent telefo neerde ons hedenochtend: Hoewel het karakter van Macmillans bezoek aan Moskou onveranderd is ge bleven, heeft het toch grotere betekenis gekregen door Dulles' afwezigheid van het internationale politieke toneel. Want zonder twqfel is Macmillan daardoor de meest op de voorgrond tredende figuur geworden. Het zal daarom nogal moeilijk voor hem zijn te volharden in zijn eigen kleinering van zijn Russische reis. Hij zag zichzelf min of meer als de man op de achtergrond, die wilde zien of hq iets kon doen om de reuzen Amerika en de Sovjet-Unie dichter tot elkaar te bren gen. Indien Macmillan van lieverlede een hoofdfiguur wordt, zal het minder eenvoudig voor hem zijn zich als be middelaar voor te doen. Daarbq komt een andere moeilijkheid. De Russen staan vreemd tegenover iemand, die niet met een vastomlijnd doel of program naar Moskou komt en ze zijn, zoals uit verschillende uitlatin gen gebleken is, wat huiverig voor Mac millan, die „zo maar eens een praatje komt maken". Het Kremlin denkt dog matisch. Vandaar dat men in Moskou alleen begrijpen kan, dat Macmillan is gekomen als „loopjongen" van Dulles. Worosjilof behoorde ook tot anti-partijgroep Van communistische zijde in Oost- Europa is vernomen, schrijft de „New- York Times", dat maarschalk Worosji lof, de president van de Sovjet-Unie, tot de anti-partijgroep behoorde die in juni 1957 bijna Kroesjtsjef aan de kant zette Er werden zeven stemmen voor en vier stemmen tegen Kroesjtsjef uitgebracht. De tegenstemmers waren, zo schrijft de „New York Times", Worosjilof, Malen kof, Molotof en Kaganowitsj. Waarschijnlijk had men Worosjilof daarna ontzien wegens zijn leeftyd (78) en zijn verdiensten in het verleden. Op het jongste partijcongres heeft hij niet gesproken, ofschoon hij nog steeds deel uitmaakt van het partijpresidium. Eni ge tijd geleden is gemeld dat hij wegens ziekte geen bezoek aan India kon bren gen. Zacht weer De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Zacht weer met veranderlijke bewol king en op de meeste plaatsen droog. In de nacht en ochtend hier en daar mist. Zwakke tot matige en langs de Waddenkust af en toe krachtige zuid westelijke wind. (Opgemaakt te 11.15 uur) 24 FEBRUARI Zon op: 7.39 uur; onder: 18.09 uur. Maan op: 19.59 uur; onder: 7.50 uur. Hoogwater te Katwijk te 4.00 en 16.12 uur. Laagwater te 12.06 uur. Dit nummer bestaat uit 13 pagina's. De Britse premier Macmillan (rechts) wordt in het Kremlin be groet door premier Kroesjtsjef te legrafisch overgebrachte foto). Dit wordt verduidelijkt door een bericht uit Washington van het Sovjet-pers bureau Tass, volgens hetwelk Dulles Macmillan instructies zou hebben gege ven, welke lijn hij in Moskou heeft te volgen. Dat Macmillan is gekomen ter algemene oriëntatie, als „padvinder" van het Westen, gaat er bij de Russen moei lijk in. Britse souplesse Vandaar dat men met veel nadruk herhaalt, hetgeen ook wel in Engeland beweerd is, namelijk dat de komende verkiezingen in Groot-Brittannië een belangrijke factor vormen in Macmillans besluit om naar Rusland te gaan of dat zijn werkelijke doel handelsverruiming is. Het zogenaamde verkiezingsargument dat sommigen van Macmillans tegen standers gebruiken,is vrij zwak, omdat Leeuw en beer. In de conversatie aan het diner van gisteren zei Macmillan: „Ik heb altijd veel gehoord over de vriendelijkheid waarmee u uw gas ten bejegent, maar deze avond heeft al mijn verwachtingen over troffen. Ik voel mij als een leeuw die ontdekt dat bij een omhelzing van een beer zijn ribben niet bre ken". De sfeer tijdens het diner is zeer vriendschappelijk geweest, zo werd gezegd. Er is alleen gesproken over Brits-Russische aangelegenhe den. Niemand heeft een woord gezegd over president Eisenhower of de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet Unie. Intussen maakt de Russische pers op het ogenblik een duidelijk verschil tussen Engeland en Ame rika: over de Britten wordt geen woord kwaad gesproken, maar de Amerikanen krijgen er van langs, ook al wordt er, zoals in het onder staande, van „Westelijke mogend heden" gesproken. Het Sovjetrussische partijblad „Prawda" beschuldigde er vandaag de Westelijke mogendheden van, dat zij de bewapeningswedloop voortzetten en plannen voor een oorlog maken. In een artikel naar aanleiding van de dag van het rode leger en de rode vloot schrijft het blad, dat „heersende kringen in de kapitalistische mogendheden op zeer kwaadaardige wijze het stre ven van het socialistische kamp naar vrede dwarsbomen". het helemaal niet zeker is dat Macmil lans reis succes zal opleveren en ook omdat de verkiezingen waarschijnlijk niet eerder dan het najaar of pas vol gend voorjaar zullen worden gehouden. Hoe het ook zij, de Russen ontvangen Macmillan met een zekere reserve, hoe wel ze hopen de Amerikaanse regering via de Britse premier te kunnen beïn vloeden. De Russen zullen ervaren, dat hun terughoudenheid ongemotiveerd is, omdat het zeker niet aan Macmillan zal liggen indien het niet tot een open ge sprek komt. Een van de goede eigen schappen van de Engelsen is juist, dat zij soepelheid bezitten in de praktische benadering van politieke problemen en dat zij er over het algemeen wars van zijn uit te gaan van vooropgezette stel lingen. Bij al hun waardering voor Dulles, zoals deze op warme wijze de laatste dagen tot uitdrukking werd gebracht, is het Britse bezwaar tegen hem, dat zijn anti-communisme even doctrinair is als Kroesjtsjefs anti-kapitalisme. Daarom zijn de Britten misschien de ideale tussenpersonen, indien inderdaad blijkt dat een situatie is bereikt, welke gelijke tegemoetkomendheid aan beide zijden rechtvaardigt. Dit jaar aftreden van het kabinet^ Djoeanda Oficieel is zaterdag in Djakarta mede- deeld, dat het kabinet-Djoeanda in de loop van dit jaar zal worden ontbonden. Dit zal gebeuren nadat de revolutionaire grondwet van 1945 weer van kracht zal zijn geworden. Het nieuwe kabinet zal worden be noemd volgens de bepalingen van deze grondwet. In de mededeling wordt niet gezegd of president Soekarno aan het hoofd van de nieuwe regering zal staan of dat hij het bewind zal voeren via een vice-president of minister-president. Gevaarlijk overtrokken nationalisme Gezien de internationale politieke aspecten is de positie van Nederland ten aanzien van het gebiedsdeel Nieuw-Guinea bepaald gunstiger dan één of twee jaar geleden. Dit verklaarde mr. J. M. A. H. Luns, minister van Buitenlandse Zaken, zaterdagmiddag in een rede over „Enige aspecten van de buitenlandse politiek", die hij uitsprak tijdens de te Utrecht gehouden buitengewone vergade ring van de jongerenorganisatie in de KVP. Minister Luns stelde, dat alles wat de grootste pessimisten ooit voorspeld hebben met betrekking tot Nederlands relaties met het soevereine Indonesië helaas is uitgekomen. De laatste reis naar Australië van de minister van Buitenlandse Zaken van Indonesië heeft, volgens hem, Indonesië echter duidelijk gemaakt, dat de kwestie Nieuw-Guinea niet alleen een zaak is tussen Indonesië en Nederland, maar ook tussen Indonesië, Engeland en Australië. Naar de mening van minister Luns is het doel van de Nederlandse regering de bevolking van Nieuw-Guinea alle mogelijkheden te geven tot vrije keuze en ontplooiing. Hij zei, dat de houding van Nederland en hetgeen in het Hand vest der V.N. is bepaald over de indivi duele vrijheid elkaar in dit opzicht vol komen dekken. Minister Luns sprak de verwachting uit, dat Nieuw-Guinea bin nenkort zijn eigen toekomst zal kunnen bepalen en hij verklaarde, dat Neder land met grote financiële offers een ideeële zaak tot een goed einde wil bren gen en dat niet uit puur materialistische overwegingen doet. Aan het begin van zijn betoog zei mi nister Luns, dat de buitenlandse politiek voor Nederland in de afgelopen 20 jaar dermate belangrijk is geworden, dat men nu van een geheel nieuwe situatie kan spreken. Het grote schisma dezer dagen noemde hij de splitsing tussen het communisme en de vrije wereld, tussen tirannie en democratie. Hij kon niet ontkennen, dat het Westen op velerlei gebied terrein heeft verloren op het wereldcommunisme. „Wanneer men denkt aan de concessies, die Europa heeft gedaan en aan hetgeen het heeft moeten slikken kan ik niet anders, dan pessimistisch gestemd zijn", aldus mi nister Luns. Hq meent, dat de Westerse landen misschien iets te ver zijn gevor derd op de weg van het internationale recht en dat zij iets te wars zijn van het gebruiken van middelen, die tot nu toe schering en inslag waren. Een van de gevaarlijkste tendenzen van het ogenblik noemde hij het over trokken nationalisme. Hij waarschuw de tevens tegen de gevaarlijke tendens van het steeds toenemende verschil tussen het levenspeil in de Westerse landen en dat in de landen in Azië en Afrika. „Het heeft op den duur iets irriterends wanneer men ziet hoe men in onze landen het enorme hoge le venspeil als iets normaals gaat be schouwen", zo zei minister Luns. Naar zijn mening heeft de NAVO ons totnutoe behoed voor een aanvalsoorlog. De Nederlandse regering is geporteerd voor een stopzetting van de ontwikke ling der atoomwapenen, maar men mag volgens minister Luns echter het dode lijk gevaar niet onderschatten, dat zou ontstaan, wanneer men zonder behoor lijke controle afstand zou doen van der gelijke wapenen. Met betrekking tot de wens van zeer vele jongeren, zo kort mogelijk militaire dienstplicht te ver vullen, zei minister Luns, dat de conse quentie hiervan is, dat men. als men tenminste niet nog meer risico's wil lopen, meer geld zal moeten uitgeven voor het defensie-apparaat, aldus minis ter Luns. De bekend beeldhouwer Hildo Krop werd zaterdag in het Stedelijk Museum te Amsterdam gehuldigd in verband met zijn 75-ste verjaar dag. Burgemeester mr. G. van Hall van Amsterdam (links) wenst de jubilaris en zijn echtgenote geluk. bij het overleg Het Belgische „Algemeen Vakverbond" dat overwegend socialistisch is, heeft zich gisteren achter de voor vandaag in de provincie Henegouwen uitgeroepen algemene staking gesteld. In een verkla ring eiste het vakverbond de naasting van alle mijnen en andere energiebedrij ven; het noemde de huidige stakingsgolf „de opstand van de Belgische arbeiders tegen de werkloosheid". In Henegouwen waar ook de kolenbekkens van de Bori nage liggen, zijn ongeveer 100.000 mijn werkers en arbeiders uit de nauw bij de mijnbouw betrokken industrieën en van de openbare diensten in staking. De verklaring zegt verder, dat het werk loosheidscijfer van 350.000 aantoont, dat België een van de Europese landen is, die het zwaarst door de afgenomen werkgelegenheid zijn getroffen. De sta kers, gesteund door socialistische en rooms-katholieke vakbonden, eisen, dat er, tegelijk met de sluiting van de on rendabele mijnen in de Borinage, nieuwe industrieën zullen worden gevestigd. De besprekingen tussen de Belgische ministers, de afgevaardigden van de werknemers en de werkgevers hebben zaterdag geen resultaten opgeleverd, zodat men vandaag opnieuw zou trach ten tot een overeenkomst te komen. Wel is besloten de Hoge Autoriteit van de K.S.G. (Kolen- en Staalgemeenschap) uit te nodigen, daar men van mening is, dat de stakingen in België verband Sovjet-Rusland moet Siberië bevolken anders doet China het, zegt Adlai Stevenson Als de Sovjet-Unie niet snel Siberië bevolkt, zal dit wellicht door de Chi nezen worden gedaan, zo heeft Adlai Stevenson, de Amerikaanse Democra tische leider, gisteren in een rede voor de televisie in New York verklaard. Stevenson, die onlangs een bezoek aan de Sovjet-Unie heeft gebracht, ver klaarde dat hij in een gesprek met een hoge Russische ambtenaar had gewezen op de snel groeiende bevolking van Chi na. Mqn gastheer ging direct recht zit ten, nam zijn glas op cn zei: „dat is een reden te meer om de Russisch-Ameri kaanse betrekkingen te verbeteren" al dus Stevenson. Stevenson voegde hier evenwel aan toe, dat de Amerikanen er echter niet te vast op moet rekenen, dat zü de Russen van de Chinezen zullen kunnen schei den. Tijdens het 7-jarenplan 1959/65 zullen naar de „Izwestia" meldt in Kazakstan en Oost-Siberië vier nieuwe belangrijke industriële centra gevestigd worden. In Koestanai in Kazakstan zal een „com- binaat" met een jaarlijkse capaciteit van 19 miljoen ton ijzererts, welke later op 26 miljoen ton gebracht zal worden, gebouwd worden. Dit bedrijf zal leveren aan de fabrieken in de Oeral en in Kazakstan. Bovendien zullen Idem in Kazakstan nog twee combinaten komen. Het andere industriële centrum aldaar zal gebaseerd zijn op de kolen- lagen van Kazakstan. Er zullen daar verscheidene metaalfabrieken en een olieraffinaderij komen, welke met een olieleiding met Basjkir verbonden is. Ook zal dit gebied een belangrijk pro- duktiecentrum voor landbouwmachines worden. In Oost-Siberië zullen diverse takken van industrie, als qzer en staal, chemi sche. olie- non-ferro- en hout- en pa pierindustrieën worden gevestigd. Dit centrum is gebaseerd op de kolenmijnen met een jaarlijkse produktie van meer dan 170 miljoen ton. De kostprijs der kolen zal daar lager zijn dan die van aardgas in het Europese deel van de Sovjét-Unie. In een ander centrum in Oost-Siberië zullen metaalfabrieken, twee grote zagerijen en een cellulose- en papiercombinaat worden gevestigd die gebruik zullen maken van de elektrische energie van de grote hydro-elektrische centrale van Angara. houden met een Europese kolencrisis in wijder verband. De toestand in de Borinage is intus sen nog niet gewijzigd. Dc staking in de kolenmijnen is nog steeds algemeen, evenals bij de meeste gemeentediensten en op de scholen. De trams uit La Louvière, Charleroi en Casteau rijden nog steeds, alsmede enkele stadsbussen. In de metaalnijverheid, de walsfabrie ken en de buitenfabrieken van Jemap- pes is de staking nog algemeen. Uit het centrum wordt een stakings beweging gemeld in de „Ateliers meta- lurgiques de Trazegnies". In de sector Gazelco is de gasfabriek in Bergen in staking. In de elektrische centrale van Ville-sur-Haine werd voor vandaag een staking aangezegd, in de elektrische centrale van Quaregnon wordt de dienst verzekerd door verminderd personeel. Bij de spoorwegen is de toestand in het algemeen normaal. Op het station van Thulin deed een stakingspost twee treinen stoppen en de grensarbeiders uitstappen. Te Cuesmes werd een spoor wegovergang op de lijnen Bergen-Dour en Bergen-Chimay geblokkeerd. In het schoenbedrijf is de staking totaal. De stakingsposten trekken de gehele streek door maar er worden geen incidenten gemeld). Guy Burgess wil Engeland bezoeken Kwestie voor de justitie (Van onze correspondent in Londen). Guy Burgess, de acht jaar geleden naar de Sovjet-Unie uitgeweken Britse diplomaat, heeft de wens te kennen ge geven om een bezoek aan Engeland te mogen brengen. Hü deed dit tegenover de speciale verslaggever van de „Daily Express", die zich in Moskou bevindt wegens Macmillans bezoek. Burgess zocht de Engelse journalist op in diens hotel. Hq zei dat hij spoedig om per soonlijke redenen, in het büzonder om •/Ü'n 70-jarige zieke moeder te zien, naar Londen wil gaan. Burgess, die een be langrijke functie bekleedde hii het Britse departement van Buitenlandse Zaken, verdween büna acht jaar gele den met zijn collega Donald Maclean achter het üzeren gordqn. In het destijds over hun verdwijning door de Britse regering uitgegeven wit boek werd verwezen naar een verkla ring van Wladimir Petrof. die aan de Sovjetrussische ambassade in Australië was verbonden en naar het westen uit week. Daarin zei Petrof dat Maclean en Burgess door de Sovjet-regering reeds in hun studententijd als spionnen waren aangeworven. Volgens hetgeen Burgess aan de Engelse jornalist vertelde, kon hij ge makkelijk de Sovjet-Unie verlaten en daarheen weer terugkeren. Hij vroeg zich echter af of de Britse regering bereid was zijn veilige terugkeer naar de Sovjet-Unie te waarborgen. Aangezien hij van spionage beschuldigd wordt, zou hij in Engeland gerechtelijk moeten worden vervolgd, hoewel zo voegde hij er aan toe, niemand enig bewijs heeft. Burgess zei, dat hq niet gearresteerd wilde worden en een advocaat honderd duizend gulden wilde betalen voor zijn verdediging. Burgess is thans 48 jaar. Hq ziet Maclean, met wie hij nooit werkelijk bevriend was, hoogst zelden. Ieder van hen werkt, thans voor een Sovjetrussi sche uitgeversmaatschappij. Burgess is volledig op de hoogte van hetgeen er in Engeland gebeurt. Behalve Britse bladen, krijgt hq veel brieven uit Engeland, o.a. van de be kende schrijver en vroegere diplomaat Sir Harold Nicholsen. Het Britse departement van Buiten landse Zaken gaf als enig commentaar op Burgess' wens om Engeland te be zoeken. dat dit een kwestie is voor de justitie. Er schijn echter weinig twijfel over te bestaan, dat de Britse autori teiten welwillender staan tegenover Burgess dan tegenover Maclean, tegen wie men meer positieve bewijzen van spionage bezit. Prinses Irene in Sankt Anton am Arlberg Prinses Irene is gisteren voor haar wintersportvakantie in Sankt Anton am Arlberg aangekomen. Kort na haar aankomst maakte zü al met haar Oostenrijkse leraar Toni Marth een tocht op de ski's. Prins Bernhard in Mexico Prins Bernhard is zaterdagavond te Lima, de hoofdstad van Peru, aange komen. Na een oponthoud van drie uur reisde hü door naar Mexico, waar hü gisteren aankwam. In Acapulco zal de Prins een week blüven als gast van de Mexicaanse ban kier Salvadar Ugarte. Dulles wenst op de hoogte te blijven President Eisenhower, die zaterdag van zün bezoek aan Mexico is terug gekeerd, heeft nog diezelfde dag een bezoek gebracht aan minister Dulles. Deze heeft zondag in het hospitaal drie kwartier de kwestie-Berlijn met vice- president Nixon besproken. Deze aan kondiging van het ministerie van Bui tenlandse Zaken vat men te Washing ton op als een teken van Dulles' vaste wil om van de toestand in de wereld althans op de hoogte te blüven. De Nationale Raad van het Ameri kaanse veteranencomité, een oudstrij- dersorganisatie. heeft op president Eisenhower een beroep gedaan om een nieuwe minister van Buitenlandse Za ken te benoemen als opvolger van Dulles. Volgens een resolutie van de raad stellen de V.S. „als de machtigste natie van de vrije wereld" hun eigen veiligheid en die van him bondgenoten in de waagschaal, „als zq niets betera kunnen doen dan him buitenlandse aangelegenheden te laten behartigen door een president die zelf fysiek ge handicapt is en bovendien steunt op een ernstig zieke minister van Buiten landse Zaken". Het onafhankelijke Britse zondags blad ..Observer" betwijfelt het ook of Eisenhower en Dulles nog wel in staat zqn, de V.S. te leiden. In dit verband herinnert het blad eraan, dat generaal Marshall indertijd niet aarzelde om als minister van Buitenlandse Zaken af te treden toen bleek dat hq een slechte gezondheid had. Het argument dat een ernstige ziekte geen invloed zou hebben pp de geestelijke vermogens van dp be trokkene, noemt het blad „absurd", even als de uitspraak dat er geen geschikte opvolger voor Dulles zou zijn te vinden. Eisenhower, die zelf een oude. zieke man is, kan het niet helpen dat hij zijn taak niet kan neerleggen, al zou hij dat willen, maar hij draagt een zeer grote verantwoordelqkheid als hq zou weigeren een nieuwe minister van Bui tenlandse Zaken te benoemen", aldus de ..Observer". ,Mikojan trad heel agressief op De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Dillon neeft zater dag bekendgemaakt dat de Russische eerste vice-premier MIkojan ..heel agreslef' is opgetreden toen hij vorige maand poogde de Amerikanen ertoe te bewegen de handel tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie uit te breiden. Na een gesprek met Dillon, die belast is met economische aangelegenheden op het departement, op 19 januari zei Mi- kojan tot journalisten, dat het Ameri kaanse ministerie van Buitenlandse Za ken nog altqd de „koude oorlog" voert. Tijdens het onderhoud was het Miko- an, die in de aanval was. aldus Dillon, iij. Dillon, had zich beperkt tot verde diging en verklaring van het Ameri kaanse standpunt. Mikojan zei dat zonder grote kredie ten een batige handel niet mogelijk is De Rus stelde deze grote kredieten als voorwaarde voor uitbreiding van de handel tussen beide landen, zo werd in Dillons verklaring gezegd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1