Protestmars van mijnwerkers naar
hoofdstad van Henegouwen mislukt
WEERBERICHT
Lijstnummers
verkiezing
KORT ANTWOORD VAN BONN
OP SOVJETRUSSISCHE NOTA
Enkele heethoofden in arrest
Crisistoestand voor kolenmarkt
van de Zes (KSG) te wachten
De ronde-tafelconferentie over
Cyprus lieden in Londen begonnen
97ste jaargang
DINSDAG 17 FEBRUARI 1959
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: j. w. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Smgel Lciden - Glr° no- 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f 7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Haagse redactie)
Met het oog op de op donder
dag 12 maart a.s. te houden ver
kiezing van de leden der Tweede
Kamer, is vanmiddag het Centraal
Stembureau in het gebouw van het
ministerie van Binnenlandse Za
ken. Bezitsvorming en P.B.O. aan
het Binnenhof te Den Haag in
openbare zitting bijeengekomen
voor de nummering der ingediende
kandidatenlijsten.
Het resultaat was als volgt:
1. P.v.d. A.. 2. K.V.P., 3. A.R.,
4. V.V.D., 5. C.H.. 6. De Brug
(communist), 7. St. Geref., 8.
C.P.N., 9. Boeren en Burgers, 10.
Geref. Pol. Verbond, 11. Pac. Soc.
Partij, 12. Ned. Chr. Unie (twee
lijsten), resp.: „Van Os" en
„Toot".
Een recente foto van
PRINSES MARIJKE
die morgen haar twaalfde verjaar
dag hoopt te vieren.
(Foto M. C. Meijboom)
Prinses Beatrix vanavond weer
naar ons land
Prinses Beatrix vertrekt vanavond uit
Sankt Anton, waar zy sinds 7 februari
met wintersportvakantie was. naar
Nederland. Prinses Irene wordt tegen 22
februari voor een vakantie in dit win
tersportoord verwacht
Perzië dreigt Moskou met
publikatie van misdaden
Perzië en de V.S. zullen vóór 21 maart
het Perzische nieuwjaar een de
fensie-overeenkomst ondertekenen, zo
heeft de Perzische minister van Buiten
landse Zaken. Hekmat, gisteren meege
deeld.
Radio-Teheran heeft intussen de
Sovjet-Unie gewaarschuwd, de aanval
len op Perzië te staken, daar dit land
anders een ..catalogus" van Sovjet
misdaden zal publiceren. Minister
Hekmat verklaarde op zijn perscon
ferentie, dat zijn regering het bulle
tin, dat het Sovjet-persbureau Tas*
in Perzië verspreidt, zal verbieden al*
de redactie het publiceren van anti-
Perzische artikelen niet staakt.
Tahoe' opgehevendat met Oostduitsers
niet over politiek gesproken mag worden
Adenauer rekent met zeer
lange onderhandelingen
(Van onze correspondent in Bonn).
Gisteren is het Westduitse antwoord
evenals dat van Amerika, Engeland
en Frankrijk op de Russische nota
van 10 januari jl.. te Moskou overhan
digd. Het Westduitse is uitermate kort
en bondig, te weten nog geen ander
halve pagina lang. Kernpunten er van
zijn: de noodzaak via onderhandelin
gen tot een rechtvaardige regeling te
komen van het Duitse vraagstuk; dat
Bonn er mee akkoord gaat dat op een
conferentie van de ministers van Bui
tenlandse Zaken der grote vier West
en Oost-Duitsland vertegenwoordigd
zullen zijn.
De Westduitse regering, aldus de nota
meent dat een oplossing van het Duit
se probleem een basis voor een lang
durige vredestoestand kan scheppen.
Daarbij legt zij de nadruk op het nako
men van volkenrechtelijke verplichtin
gen. Een politiek van geweld en een
zijdige maatregelen, aldus Bonn, zou
zeer ernstige gevaren met zich mee
brengen.
In de Westduitse hoofdstad zelf zijn
deze nota en die van de Westelijke ge
allieerden toegejuioht. Er blijkt uit,
zegt men, dat het Westen bereid :s tot
onderhandelen, maar tevens niet van
plan is concessies te geven zonder daar
voor tegen-concessies terug te ontvan
gen.
Bondskanselier Adenauer verklaarde
gisteren voor het bestuur van de CD U-
fractie in de Bondsdag, dat men moet
rekenen op zeer lange onderhandelingen
met de Russen. Hij zelf had daartegen
geen enkel bezwaar. Tenslotte, aldus
Adenauer, heeft men ook twee jaar no
dig gehad om een oplossing te vinden
voor het Koreaanse probleem via wa
penstilstandsonderhandelingen.
Men zegt in Bonn over de West
duitse nota, dat het kernpunt toch wel
gezien mag worden in de conclusie dat
Oost- en West-Duitsland zullen moecn
deelnemen ais waarnemers en als leden
van de Russische en Westelijke delega
ties aan de grote ministersconferentie.
Vjjf jaar geleden, toen de Russische
minister van Buitenlandse Zaken, Molo-
tof, dit op de Berljjnse conferentie
voorstelde, voelde men er niets \oor,
omdat men ten koste van alles wilde
voorkomen dat Oost-Duitsland ook maar
in de geringste graad erkend zou wor
den. Thans is, zoals een der Westduitse
bladen vanmorgen opmerkte, een taboe
opgeheven, te weten dat met de Oost
duitsers door het Westen niet over
politieke zaken mag worden gesproken.
Men verwacht dat er op de komende
ministerconferentie wel een methode
zal kunnen worden gevonden da: de
Oost- en Westduitse vertegenwoordigers
met elkaar zullen spreken.
In Bonn wordt voorts gezegd dat
Wenen, maar ook Stockholm. Bern en
Oenéve. de beste kansen maken confe
rentie-oord te worden.
Rustig weer
De Eilt verwacht tot morgenavond:
Op vele plaatsen mist of laaghangende
bewolking met temperaturen om het
vriespunt, midden op de dag echter ook
opklaringsgebieden met maximumtem
peraturen van 5 tot 10 graden. Weinig
wind. (Opgemaakt te 11.15 uur).
18 FEBRUARI
Zon op: 7.52 uur; onder: 17.58 uur.
Maan op: 13.06 uur; onder: 4.08 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11.15 uur
Laagwater te 6.24 en 19.14 uur.
Dit nummer bestaat uit 19 pagina's.
Gisteren oproerige stemming in Borinage
(Van onze Brusselse correspondent)
Een grote protestvergadering van veertienduizend mijnwerkers en middenstan
ders te Quaregnon in de Borinage (op 7 km. van de hoofdstad van Henegouwen,
Bergen of Mons) is gisteren in een vrij oproerige stemming verlopen. Eerst werd
een vrij scherpe resolutie aanvaard, die vol bedreigingen stond aan het adres van
de regering in Brussel en o.m. schermde met de mogelijkheid van een protest
mars naar de Belgische hoofdstad, wanneer tegen maandag a.s. geen maatregelen
zijn getroffen ten voordele van de Borinage. Daarop poogden enkele duizenden
betogers alvast een protestmars naar Bergen te ondernemen. De Rijkswacht, die
met grote troepenversterkingen uit Brussel ter plaatse was, beheerste de toestand
echter volkomen. De gendarmen waren niet nerveus en toen bij het einde van
de betoging een optocht van enkele duizenden zich naar de Henegouwse hoofd
stad begaf, lieten zij de mijnwerkers ongeveer een halve kilometer optrekken.
Pas daarna werden enkele heethoofden in arrest gesteld. De optocht ging toen
zonder incidenten uiteen.
in het parlement sterk de nadruk geven.
De sfeer van oproer en chantage is
overigens zeer schadelijk voor de vesti
ging van nieuwe industrieën in de Bo
rinage, daar thans reeds mag worden
vermoed, dat de investeerders er wel
tweemaal over na zullen denken nieuwe
bedrijven op te richten in een gewest,
waar de arbeiders zo gemakkelijk met
straatrumoer dreigen.
In de tweede plaats zijn er volgens de
regering geen grote sociale moeilijk
heden te vrezen. De werkloos wordende
mijnwerkers van het bekken der Bori
nage zullen in andere kolenbekkens
spoedig werk kunnen vinden. Dit is
zeker het geval voor alle ondergrondse
mijnwerkers. Een derde overweging is,
dat de socialistische oppositie van de
moeilijkheden in de Borinage gebruik
maakt om de katholiek-liberale rege-
ring-Eyskens omver te werpen. Men
acht dit een ondemocratisch procédé,
daar de Belgische Nationale Kolenraad
en het parlement de maatregelen voor
de Borinage met een grondwettelijke
meerderheid hebben goedgekeurd. De
regering kan verder geen dubbelzinnige
politiek voeren, aldus de regeringskrin
gen. Enerzyds heeft zy besloten de sub
sidie aan de Vlaamse vlasindustrie met
50 miljoen frank te verminderen en
daarom is het volkomen onrechtvaardig
nieuwe subsidies te overwegen voor de
steun aan de Borinage. Het plan van de
Nationale Kolenraad om de produktie
van de Borinage te beperken tot 8000
ton per dag zal worden gehandhaafd.
Schadeloosstelling
verworpen
als aalmoes
In bovengenoemde resolutie wordt
vooral verzet aangetekend tegen het
sluiten van de marginale (onrendabele)
kolenmijnen in de Borinage. Geëist
wordt, dat de mijnwerkers, die werkloos
worden, dadelijk in nieuwe industrieën
te werk zullen worden gesteld. Overigens
worden de maatregelen, waarby de mar
ginale mynen worden gesloten, de ter
dood veroordeling van de Borinage ge
noemd. Anderzijds verwerpen de mijn
werkers de schadeloosstelling van de
Kolen- en Staalgemeenschap (KSG)
verachtelijk met de kreet: „aalmoes".
Volgens de mijnwerkers moet een nieuw
onderzoek naar de toestand van de ko
lenmijnen worden ingesteld en door het
uitvoeren van grootscheepse openbare
werken moet de algemene toestand wor
den verbeterd. Tenslotte eist de resolu
tie een onderzoek naar de wijze waarop
de directies van de kolenmijnen in de
Borinage de regeringssubsidies hebben
gebruikt.
In de Belgische Kamer zouden van
daag twee interpellaties worden gehou
den over de toestand. Twee der legaties
van Waalse parlementsleden uit Bergen
werden gisteravond na de betoging van
Quaregnon door premier Eyskens ont
vangen. De crisis bleek in een acuut
stadium te zijn gekomen door het be
zoek, dat de president van de Hoge
Autoriteit, de Belg Finet, vandaag zou
brengen aan de Belgische premier en
aan de minister van Economische Za
ken, de heer Van der Schueren. Aan
deze laatste conferentie werd een zeer
groot belang gehecht en sommige waar
nemers verwachtten, dat de Hoge Auto
riteit van de KSG thans de algemene
crisistoestand voor de kolenmarkt van
de zes landen (Frankrijk, West-Duits
land, Italië en de Benelux) zou afkon
digen. Een verzoek, dat minister Van
der Schueren in de laatste maanden
reeds tweemaal tevergeefs tot de minis
terraad van de KSG en tot de Hoge
Autoriteit heeft gericht. Het zwaarte
punt van de actie rondom het sane
ringsplan en de beroering in de Bori
nage verplaatst zich dus naar Brussel.
De oplossing, welke de Hoge Autoriteit
vandaag in Brussel zou voorstellen,
scheen te gaan in de richting van spe
ciale maatregelen ten gunste van de
Belgische kolenbekkens. Door vrijwillige
afspraken onder de leiding van de Hoge
Autoriteit kan de invoer van Duitse of
Amerikaanse kolen in België meer wor
den beperkt dan totnutoe het geval was,
maar hier stuit men op het verzet van
de eigen Belgische staalindustrie en de
chemische industrie en nog meer Bel
gische kolenverbruikers, die van oordeel
zijn, dat het nu al lang genoeg heeft
geduurd met de dure Belgische kolen
en dat de crisis van de kolenmijnen niet
mag overslaan op de andere takken
van bedrijf, die in de gemeenschappe
lijke markt der zes landen een ver
sterkte concurrentie zullen moeten door
staan, zowel op de exportmarkten als op
de eigen binnenlandse markt. Ander
zijds zou het geen zin hebben de pro
duktie van antracietkolen in de Luikse
kolenmijnen te beperken. Deze kolen
ondervinden inderdaad op het ogenblik
nog steeds geen afzet-moeilijkheden.
Onaanvaardbaar
Wat is nu de opvatting over de ge
beurtenissen van Belgische regerings
kringen? In de eerste plaats achten de
woordvoerders van de regering-Eyskens
het systeem van politieke chantage en
h>t straatrumoer onaanvaardbaar en de
premier, prof. Eyskens, zou dit vandaag
Italiaanse mijnwerkers gingen
boekje te buiten
Men (s ook verontwaardigd over het
feit, dat de Italiaanse mijnwerkers in
de Borinage by het oproer worden be
trokken, en deze mijnwerkers zelfs
haantje de voorste zijn bij het opwer
pen van barricades in de straten. Over
wogen wordt of die arbeiders vervolgd
kunnen worden wegens contractbreuk en
direct naar Italië kunnen worden terug
gestuurd. Op een ogenblik, aldus woord
voerders van de regering, dat er in de
Borinage veel minder verplichte werk-
loosheidsdagen zijn dan in de rendabele
en niet-gesubsidieerde kolenmijnen van
de Belgische Kempen is dat optreden
van de Italianen een ongehoord feit.
Overigens schijnen vele socialisten in
de Borinage en in Brussel met de ge
bruikte methodes in moeilijkheden te
zitten. Het viel maandagavond op dat
de socialistische staatsminister Delattre
de stakers voortdurend tot kalmte
maande. De arbeiders van de elektrici
teitscentrales en van een groot chemisch
concern in de Borinage weigerden het
stakingsbevel te volgen. Men kan dus
niet spreken van een algemeen oproer
van de Borinage tegen de regering van
Brussel.
Nieuwe stakingen
In Henegouwen zyn hedenochtend
opnieuw stakingen van mijnwerkers uit
gebroken. Naar raming 12.000 man heb
ben het werk neergelegd en posten uit
gezet. Er werd gestaakt in de mijnen
van Peronne, La Louvière, Sars-Long-
champs, Trivières, Bois du Due en
Boussu.
,iW Bolletje.'*
Ook onrust in de Kempen
Intussen neemt ook in de Kem-
pische mijnen de onrust onder de 1
arbeiders toe. De gemiddelde werk
loosheid is daar thans gestegen tot i
zes dagen per maand en ér zijn
zelfs schachten, waar elf dagen per
maand niet wordt gewerkt. Als ge
volg van de toeneming der voor
raden steenkool bij de mijnen
van de 7 miljoen ton liggen er 3
miljoen in de Kempen vreest 1
men ook hier blijvende werkloos
heid. Niet alleen in de Borinage,
zo betoogt men, dienen nieuwe in
dustrieën te worden opgericht om
aan de werkloosheid het hoofd te
kunnen bieden, doch ook in de
Kempen, waar de economie te een
zijdig is gericht.
Dertien mijnwerkers
gedood in Pakistan
Dertien mijnwerkers zijn om het leven
gekomen en zestien gewond tengevolge
van een ontploffing in een myn in het
Sore-gebergte, op 25 km van Quetta
(Pakistan). Vijftig man werden aanvan
kelijk van de buitenwereld afgesloten,
De anderen zijn ongedeerd gered
Minister Dulles moet eerst van
de operatie herstellen
De artsen, die Dulles behandelen, heb
ben de hulp ingeroepen van een kan
kerspecialist om met hem te spreken
over de stralingstherapie, die de minis
ter moet ondergaan, aldus het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Za
ken. De woordvoerder, Lincoln White,
verklaarde op een persconferentie, dat
Dulles in een opgewekte stemming ver
keert. Hij las een medisch bulletin voor
waarin o.m. gezegd wordt dat de toe
stand van de minister bevredigend blyft.
White zei in antwoord op een vraag,
dat het overleg met de kankerspecialist
dr. Gordon Zubrod, medisch directeur
van Amerikaanse kankerinstituut z.i.
in de eerste plaats betrekking zal heb
ben op de behandeling, die Dulles moet
ondergaan en niet zozeer op de ziekte
zelf.
De woordvoerder sprak de berichten
tegen dat de bestraling van Dulles al
begonnen is. De minister moet eerst tijd
hebben om van de operatie te herstel
len, aldus White.
Koortsachtige diplomatieke activiteit
Zal Makarios roet in het eten gooien?
Vandaag is in Londen de belangrijke
ronde-tafelconferentie over Cyprus be
gonnen. Maar reeds tevoren heerste er
koortsachtige diplomatieke activiteit in
de Britse hoofdstad. Sir Hugh Foot heeft
in Londense hotels besprekingen gevoerd
met de Griekse en de Turkse Cyprioten,
respectievelijk aartsbisschop Makarios
en dr. Fadhil Kutchuk. Tevoren had
Makarios beraadslaagd met de naar
Londen gevlogen leiders der Griekse
Cyprioten, terwijl Sir Hugh de bespre
kingen tussen de ministers van Buiten
landse Zaken van Engeland, Grieken
land en Turkije had bijgewoond.
Overigens is de komst van Makarios
in Engeland niet met onverdeelde in
stemming ontvangen. Alan Robertson,
een 'bibliothecaris in New Castle, ging
zelfs zover, dat hij een formeel verzoek
tot aanhouding van de aartsbisschop
heeft ingediend. Hij beschuldigde hem
van medeplichtigheid aan de samenzwe
ring van kolonel Grivas en anderen tot
het. vermoorden van Britse burgers, het
oogluikend toelaten van onwettige
intimidatie en het vermoorden van
loyale Cyprioten en tenslotte het ver
raderlijk samenzweren met een buiten
landse mogendheid om een deel van het
bezit van de Koningin in beslag te
nemen.
De griffier, Frank Smith, zei de zaak
grondig te zullen bestuderen. De heer
Robertson zal vandaag terugkomen.
Brigade-generaal Terence Clarke, een
conservatief parlementslid zal de rege
ring vragen, waarom nu wel met Maka
rios wordt onderhandeld, terwijl in het
verleden steeds duidelijk gezegd is, dat
er niet met hem gesproken zou worden,
tenzij hij afziet van geweld. In Londen
heerst trouwens ongerustheid onder een
groep minder op de voorgrond tredende
conservatieve parlementsleden, die met
argwaan de ontwikkeling volgen. Deze
groep bestaat voor het grootste deel uit
„Suez-rebellen".
De Griekse premier Karamanlis zal
vandaag naar Londen reizen. Maar
vanochtend heeft hy nog in allerijl zijn
regering bijeen geroepen. In diploma
tieke kringen verluidt het. dat in de
Britse hoofdstad ..zeer ernstige menings
verschillen" zouden zijn gerezen tussen
de Griekse delegatie en aartsbisschop
Makarios. Makarios zou bezwaar maken
tegen de Britse soevereiniteit over de
militaire basis, die Engeland op Cyprus
zou mogen behouden. Men vreest, dat
Makarios door een dergelijke houding,
een akkoord zou kunnen tegenhouden.
Averoff, de Griekse minister van Bui
tenlandse Zaken, zou zyn premier tele
fonisch van deze ontwikkeling op de
hoogte hebben gesteld.
Dit plaatje is bedoeld om het ge
heugen wat op te frissen voor die
genen. die zouden vergeten, dat er
ook nog iets anders dan mist be
staat, namelijk zonnige warmte. Het
is beslist geen fata morganaDe
foto werd gemaakt in de Mangrove
Baai op de Bermuda
Twee jongedames hebben het zich
makkelijk gemaakt in een soort
waterfiets, om zo te genieten van de
warme zon op het glanzende blau-
we water
Dr. Van Roijen naar Den Haag
Voor bespreking met
minister Luns
De Nederlandse ambassadeur in Wash
ington, dr. J. H. van Roijen, vertrekt
vrydag naar Den Haag voor besprekin
gen met minister Luns en familie-aan
gelegenheden. Hij keert 10 maart naar
zijn standplaats terug in verband met
de voorbereidingen van de N.A.V.O.-
conferentie, op 2 april. Ook wegens het
bezoek van Prins Bernhard aan de V.S.
na zijn Amerikaanse reis dient hij
in maart terug te zijn.
Men verwacht dat dr. Van Royen in
Den Haag besprekingen zal voeren in
verband met de herdenking van de aan
komst van Hudson. Feestelijkheden
hebben plaats in New York City in juni
en in Albany, N.Y, gedurende septem
ber.
