Australië blijft op zijn standpunt
staan met betrekking tot N.- Guinea
Dulles lijdt weer aan
ongeneeslijke ziekte
Toch een verzwakking ingetreden
WEERBERICHT
Herteren Dillon vervangen hem
tijdens verlof - Geen wijziging
in de buitenlandse politiek
Nederland weer
gehuld in mist
97ste jaargang MAANDAG 16 FEBRUARI 1959 No. 29672
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN w«te Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal: f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Na vijf dagen besprekingen:
Hoop op onderhandelingen met Nederland
In een gemeenschappelijk Australisch-Indonesisch communiqué dat
na het bezoek van de Indonesische minister van Buitenlandse Zaken,
dr. Soebandrio, werd uitgegeven, is verklaard, dat de verschillen van
mening tussen beide landen zijn blijven bestaan ondanks de besprekin
gen die vijf dagen hebben geduurd.
In de verklaring van Soebandrio en zijn Australische ambtgenoot
Richard Casey, wordt verder gezegd, dat zij volledig de overwegingen
hadden besproken welke elk land tot een verschillend standpunt ten
aanzien van Ned. Nieuw-Guinea hadden gebracht. Australië erkent
nog steeds de Nederlandse soevereiniteit en het beginsel van zelf
beschikking.
De ministers zeiden dat Casey en de Australische premier, Robert
Menzies, hadden verklaard, dat indien er enige overeenkomst tussen
Nederland en Indonesië wordt bereikt, Australië zich niet tegen een
dergelijke overeenkomst zal verzetten.
Geen geweld
Casey en Soebandrio waren het er
over eens dat de toekomst van Weste
lijk Nieuw-Guinea een kwestie is die
met vreedzame middelen moet worden
opgelost. Er dient geen geweld te wor
den gebruikt ter oplossing van welke
territoriale geschillen ook.
De ministers besloten voorts de
mogelijkheid te bestuderen van een
officiële overeenkomst tussen beide
landen ter aanmoediging van en ver
groting van het wederzijds begrip. Dit
zou kunnen worden bereikt door uit
wisseling van personen, op artistiek,
litterair en ander cultureel gebied,
door uitwisseling op wetenschappelijk
gebied en door beurzen.
Soebandrio hoopvoller
Indonesië heeft thans meer hoop dan
ooit Westelijk Nieuw-Guinea langs
vreedzame weg te verkrijgen. Dit zei
de Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, dr. Soebandrio, in een op
de film opgenomen interview, dat gis
teravond door de televisie in Sydney is
uitgezonden.
„Wij zijn van mening, dat wij de
kwestie kunnen regelen langs vreedzame
weg en onderhandelingen met Neder
land", zei hij. De hoop van Indonesië
was toegenomen, omdat er over de
kwestie onenigheid is in het Neder
landse parlement en het Nederlandse
volk de wijsheid van zijn regering bij
het Nieuw-Guineabeleid in twyfel trekt,
aldus Soebandrio.
Dr. Soebandrio verklaarde, „dat het
Nederlandse volk niet wenst zijn leger
naar het buitenland te zenden".
In antwoord op een vraag of hij een
mogelijkheid zag tot het bereiken van
een vriendschappelijke oplossing van de
kwestie Nieuw-Guinea antwoordde hij,
dat twee aspecten in het oog moeten
worden gehouden: de betrekkingen van
Indonesië met Nederland en die met
Australië. „Onze betrekkingen met
Australië zullen, indien zy worden be-
invloed door wantrouwen of het gebrek
aan vertrouwen hun weerspiegeling vin
den in uw houding jegens Westelijk-
Nieuw-Guinea. Wij wensen het wan
trouwen en gebrek aan vertrouwen wer
te nemen en wij wensen, dat onze twe'.
landen vertrouwen in elkaar hebben".
Persoonlijke triomf
Inmiddels hebben Australische en
Indonesische autoriteiten het bezoek
van Soebandrio als een „buitengewoon
succes voor beide landen" beschreven.
Bezien van het standpunt van de
Indonesische minister wordt het be-
Uitbreidingsplan Rotterdam
gedeeltelijk goedgekeurd
(Van onze Haagse redactie)
Ged .Staten van Zuid-Holland hebben
een beslissing genomen terzake van het
door de gemeenteraad van Rotterdam
bij besluit van 12 september 1957 vast
gestelde uitbreidingsplan in hoofdzaak
voor gronden gelegen tussen de Delftse
Schie, de Zwet, de Rijksweg Rotterdam-
's-Gravenhage, de Doenkade, de Ach-
terdijk en de Schielaan en de daartegen
ingediende bezwaarschriften.
Aan het plan is goedkeuring onthou
den voor wat betreft de gronden, welke
zijn bestemd voor doeleinden van open
baar nut( alsmede voor wat betreft een
6trook grond, gelegen langs de Zuid
grens van het voor begraafplaats be
stemde gebied. Voor het overige is het
plan goedgekeurd.
Weinig wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met mist of
laaghangende bewolking en slechts en
kele verspreide opklaringen. Weinig
wind. Vannacht op de meeste plaatsen
lichte vorst, in de middag over het
algemeen temperaturen enkele graden
boven het vriespunt.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
17 FEBRUARI
Zon op: 7.54 uur; onder: 17.56 uur.
Maan op: 12.18 uur; onder: 3.16 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.54 en
22.35 uur.
Laagwater te 5..06 en 17.49 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
zoek een „persoonlijke triomf" ge
noemd. Hij heeft een garantie gekre
gen, dat Australië niet in de weg zal
staan van een regeling via Neder
lands-Indonesische onderhandelingen,
gericht op overdracht van de soeve
reiniteit van Westelijk Nieuw-Guinea
aan Indonesië.
Tot dusverre had Australië geen en
kele duidelijke verklaring over dit aspect
van het geschil afgelegd. Indonesië zag
zich gesteld .voor duidelijke en onverbid
delijke tegenstand van Australië tegen
zijn aanspraken op Nieuw-Guinea.
Waarnemers zijn van mening, dat dit
nadelig was voor zelfs inleidende be
sprekingen met Nederland.
Nu het standpunt van Australië vol
ledig duidelijk is wordt verwacht, dat de
Britse en Amerikaanse beduchtheid
voor de Indonesische houding zal afne
men. aldus Reuter.
Verzachting
Indonesische autoriteiten in Austra
lië hopen thans op een spoedige her
vatting van de Nederlands-Indone
sische onderhandelingen op het hoog
ste niveau. Zij zijn van mening, dat
dr. Soebandrio de hoogste voorrang
aan de regeling voor dergelijke be
sprekingen zal geven, die „waarschijn
lijk in Den Haag zullen worden ge
houden".
De voornaamste taak van Soeban
drio in Australië was de zienswijze
van de Australische regering te ver
nemen ten aanzien van de toekomst
van Nieuw-Guinea, indien door on
derhandelingen een oplossing kan
worden gevonden.
In Australische kringen verklaarde
men, dat Australië nog steeds krachtig
de Nederlandse soevereiniteit in Weste
lijk Nieuw-Guinea steunt, alsmede het
principe van het zelfbeschikkingsrecht
van de autotochtone bevolking.
Men gaf echter toe, dat de verklaring
om niet in de weg te staan van een
vreedzame regeling een verzachting be
tekent van de Australische houding.
Deze wyziging is slechts mogelijk ge
worden door de krachtige verzekeringen
van dr. Soebandrio, dat Indonesië nooit
geweld zal gebruiken om zijn territoriale
aanspraken te verwerkelijken, aldus
Reuter.
9 Slot pag. 2
Premier Menzies
naar Indonesië?
De minister-president van Australië,
Menzies, heeft een uitnodiging aanvaard
van de Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken, dr. Soebandrio. om
later in dit jaar een bezoek aan Indo
nesië te brengen. Dit werd medegedeeld
door een woordvoerder van het Austra
lische departement van Buitenlandse
Zaken.
Dr. Soebandrio deelde mee, dat dr.
Menzies, de uitnodiging „in principe"
had aanvaard. Gezien de talrijke ambts
bezigheden van de premier, zal dit be
zoek vermoedelijk eerst in oktober kun
nen worden gebracht.
(Van onze correspondent in Washington)
Wat velen in de Amerikaanse hoofdstad reeds vreesden omtrent de
ziekte van de minister van Buitenlandse Zaken, John Foster Dulles,
is bittere werkelijkheid geworden: president Eisenhower heeft zaterdag
namelijk bekend gemaakt, dat Dulles weer aan kanker lijdt. De minis
ter zal niet opnieuw worden geopereerd, maar men zal trachten de
kwaal, waarvan de omvang niet bekend is, met röntgenstralen te
bestrijden. Dulles' ziekteverlof zal met het oog op deze behandeling
worden verlengd, aldus Eisenhower. De patiënt is volledig op de
hoogte van zijn toestand.
Vice-president Nixon verklaarde gisteravond in San Francisco, dat
de buitenlandse politiek niet zal worden gewijzigd. Nixon noemde het
een gelukkige omstandigheid, dat Dulles niet aftreedt en beschikbaar
blijft voor overleg.
Het getuigt van fijngevoeligheid, dat president Eisenhower Dulles'
afwezigheid als ziekteverlof heeft bestempeld. Herter en Dillon zullen
hem vervangen en rekening houden met zijn adviezen. Op langere
termijn zou dit echter een ongewenste situatie kunnen betekenen. Op
deze wijze zou immers niemand het stuur volkomen onder controle
hebben.
Westelijk overleg
gaat niet door
Het gehele land leeft met deze tra
gedie in het leven van Dulles mee, te
meer omdat er zich juist nu een kritiek
stadium in de internationale politiek
voordoet. Dulles zal zich vroeg of laat
moeten afvragen of het voor het lands
belang niet beter is officieel af te tre
den Ook in dat geval zou Eisenhower
echter van tijd tot tijd een beroep kun
nen doen op Dulles' onbestreden vak
manschap. Dulles heeft het ministerie
van Buitenlandse Zaken in hoge mate
tot een éénmans-ministerie gemaakt.
Tengevolge hiervan kan hij met recht
de overtuiging hebben, dat niemand
meer kennis van zaken heeft dan hij-
De Kista Dan' vaart als eerste
Deense schip de haven van Kopen
hagen uit op weg naar Groenland,
na de ramp van de ..Hans Hed-
toft", die met man en muis verging
na op een ijsberg te zijn gestoten.
Die diensten zijn nu hervat op na
drukkelijke voorwaarde van de
regeringdat de opvarenden tijdens
het ivinterseizoen op eigen risico
varen.
zelf. Zijn neiging om het buitenlands
beleid desnoods van zijn ziekbed af
voort te zetten, is daarom verklaarbaar.
Maar een stoicijn kan niet alleen groot
zyn in trotse volharding, doch ook m de
wijze van berusting.
Tot zover onze correspondent.
Nationale adviesraad
James Reston, eerste correspondent in
Washington van de „New York Times"
heeft voorgesteld dat tijdelijk een natio
nale adviesraad wordt opgericht om
president Eisenhower van advies te die
nen over de buitenlandse politiek tij
dens de ziekte van minister Dulles. An
ders zou een zware last rusten op de
schouders van onder-minister Herter,
die last heeft van een pijnlijke ge
wrichtsontsteking, en onderminister Dil
lon die zich bijna geheel had geconcen
treerd op de buitenlandse economische
politiek. Zodoende kan er bij het optre
den ten aanzien van de komende inter
nationale conferenties met de Russen
beter op een nationale basis dan op
zuiver partijbasis worden gehandeld, al
dus Reston in zijn commentaar.
Als mogelijke leden van een dergelijke
raad stelde hij voor John McCloy, oud
ambassadeur in Duitsland, die Eisen
howers tweede kandidaat was voor het
ambt van minister van Buitenlandse
Zaken in 1952, generaal Gruenther en
Bedell Smith. Eugene Black, president
van de Wereldbank, Senator Fulbright,
de nieuwe voorzitter van de commissie
voor buitenlandse betrekkingen, en de
Democratische oud-minister van Buiten
landse Zaken Dean Acheson.
Reston wijst erop, dat het Westen,
juist op een belangrijk ogenblik in de
verhouding tot de Sovjet-Unie, voor
grote persoonlijke moeilijkheden staat;
Dulles kan niet werken wegens ziekte,
Adenauer is in de tachtig en is veel
zwakker dan men over het algemeen
beseft. President De Gaulle heeft in de
eerste plaats binnenlandse zaken te be
handelen en premier Macmillan staat
voor een verkiezing, hetgeen altijd een
subjectief element in de Britse politiek
brengt, aldus Reston.
Over drie weken
Over Dulles' toekomst als minister
van Buitenlandse Zaken zal waarschijn
lijk over drie weken beslist worden. De
artsen die hem behandelen, zijn n.l. van
mening dat zij drie weken nodig zullen
hebben om te kunnen vaststellen of er
een kans bestaat op een zodanig herstel
van Dulles, dat hij kan deelnemen aan
de onderhandelingen met de Russen
over de Duitse kwestie.
Het staat intussen wel vast dat Dulles
niet zal kunnen deelnemen aan de con
ferentie van de Westelijke ministers van
Buitenlandse Zaken, die voorlopig is
vastgesteld op 15 maart en die in Parijs
zou gehouden worden. Functionarissen
van het State Department verklaarden
dat deze conferentie in feite al van de
baan is.
De Gaulle verwacht
geen wereldoorlog
President De Gaulle van Frankrijk
heeft zondagavond voor een juichende
menigte in Perpignan verklaard, dat hij
ervan overtuigd is dat er geen derde
wereldoorlog „in ons tijdperk" zal uit
breken. Zoals bekend maakt De Gaulle
op het ogenblik een reis door Zuid-
Frankryk. Een van de mensen uit zyn
gevolg zei dat De Gaulle van plan is
om geregeld verschillende delen van
Angstig weekeinde
Jongens verdwaald in
Loosdrechtse mist
Maaronder de pannen
(Speciale berichtgeving)
Een 14-jarige jongen uit Nieuw
Loosdrecht en zijn 17-jarige vriend
uit Naarden hebben hun ouders en
de rijkspolitie 'n angstig weekeinde
bezorgd. Zaterdagavond tegen 6 uur,
tenuijl de kille mist reeds in dichte
slierten boven de Loosdrechtse plas
sen dreef, vatten beide jongens het
plan op om een schaatstocht over de
plassen te gaan maken. Het zou
eerst zondagmorgen 9 uur worden
toen de ouders, die de gehele nacht
in angstige spanning ivakend had
den doorgebracht, bericht kregen
dat de jongens in veiligheid waren.
Omringd door een ondoordringbare
mist hadden zij tenslotte in de Kal-
verstraat, een vaargeul tussen de
vele eilandjes die daar liggen, een
leegstaand vakantiehuisje ontdekt,
dat de voor hen zeer betekenisvolle
naam „Onder de pannen" droeg.
Daar brachten zij de nacht door.
De jongens hebben zich feitelijk niets
aangetrokken van de onbetrouwbaarheid
van het ijs op de plassen, die op meer
dere plaatsen talrijke wakken heeft. De
narigheid begon pas goed toen zij door
de mist het spoor bijster waren. Toen de
jongens 's avonds om negen uur nog niet.
thuis waren hebben de ouders de Rijks
politie in kennis gesteld van het weg
blijven van de twee waaghalzen. Vier
politiemensen en vier Loosdrechtse bur
gers met kennis van de plassen, zijn
vervolgens op een gevaarvolle excursie
getogen om de jongens op te sporen.
Naarmate de tijd vorderde, steeg de on
gerustheid. De hulp-expeditie, uitgerust
met lantaarns, moest door de mist ge
dwongen, het zoeken staken. Tegen elf
uur keerden de acht mannen naar het
dorp terug. De volgende morgen werd
het zoeken hervat.
Men was van plan, de grote wakken
met een boot af te zoeken. Gelukkig
bleek dit niet nodig te zijn. Om negen
uur kwam er bericht, dat de twee jon
gens gezond en wel in het zomerhuisje
waren aangeland. Door een raampje in
te drukken hadden de jongens zich toe
gang weten te verschaffen. Ze vonden
bedden en dekens en zijn oververmoeid
in slaap gevallen.
Indonesië vraagt 100
vliegtuigen aan V.S.
Vice-maarschalk Soeryadarma,
de chef-fetaf van de Indonesische
Luchtmacht, heeft medegedeeld
dat de V.S. is verzocht vliegtuigen
te leveren voor het uitrusten van
vijf squadrons, met inbegrip van
bewapening en elektronische mate
riaal. Hij zeide dat Indonesië ook
in Australië vliegtuigen en elek
tronisch materiaal wil kopen.
Een Indonesisch squadron jacht
vliegtuigen omvat ongeveer 20
toestellen.
Frankrijk te bezoeken teneinde recht
streeks de publieke opinie te kunnen
peilen. De Gaulle zou voorts van plan
zjjn om nog dit jaar een bezoek aan de
V.S. te brengen.
Sir Hugh Foot, de Engelse pou-
verneur van het eiland Cyprus,
haastte zich met een Canberra-
straalbommenwerper naar Londen
voor de besprekingen over de toe
komst van het eiland. Bij zijn aan
komst op het Londse vliegveld liet
hij zich in de beste stemming uit
zijn vliegerspak hijsen.
Koningin Juliana
uit Gstaad terug
H.M. de Koningin is vanochtend
tegen halftwaalf te Soestdijk terug
gekeerd van haar wintersportvakantie
in Gstaad in Zwitserland. Prinses
Irene was op het station in Utrecht
aanwezig om haar moeder te verwel
komen.
Enkele doden en
veel vertraging
Voor de tweede maal in ruim
veertien dagen heeft de mist op
nieuw zijn verlammende hand op
Nederland gelegd. Enkele doden»
stilgelegde autobusdiensten» in file
voortkruipende auto's, hier en daar
gladde wegen: dat was het beeld
van Nederland op zaterdagavond.
De mist, die al bijna drie weken
lang niet van wijken wilde weten,
werd opnieuw dichter. Het zicht op
de wegen was beperkt tot enkele
meters hier, tot enkele tientallen
meters ginds. Op sommige plaatsen
was het mistiger nog dan donderdag
29 januari, de dag met volgens velen
„de dikste mist sinds mensenheuge
nis".
Evenals vorige maal heeft de mist ook
ditmaal slachtoffers geëist. In Zeeuws-
Vlaanderen verloren twee Belgen het
leven, toen zij met hun auto door ge
brek aan zicht het kanaal van Sas van
Gent naar Tcrneuzen inreden. Een der
der inzittende, een vrouw, kon de wagen
bytijds verlaten. Tussen Nijmegen en
Geldermalsen kwam de 75-jarige heer
G. Jansen uit Opheusden om het leven
toen hy op een onbewaakte overweg
door een trein werd gegrepen. Door de
mist had hij, toen hy op zijn bromfiets
de overweg naderde de trein niet zien
aankomen.
Toen een arts te Someren zich za
terdagavond laat nog naar een van zijn
patiënten moest begeven, zag hy tenge
volge van de dikke mist. eerst op het
laatste ogenblik, dat een man op de
Nieuwe Dyk naast zyn bromfiets lag.
Hoewel de arts onmiddellijk krachtig
remde, kon hy niet voorkomen, dat da
man werd overreden. Het slachtoffer,
een 37-jarige metselaar uit Someren-
Heide vader van vijf kinderen was
op slag dood.
Gistermiddag raakte door de glad
heid van het wegdek - veroorzaakt door
vallend rijp - even bulten Amerongen
een personenauto van de weg en vloog
tegen een boom. De 25-jarlge chauffeur
uit Rhenen werd hierby gedood. De
drie mede-inzittenden, de vrouw en het
dochtertje van de chauffeur en een me
vrouw uit Eist. werden zwaar gewond
naar het ziekenhuis te Veenendaal over
gebracht.
9 Slot op pag. 2
