PARAATHEID VAN DE DEFENSIE
MAG NIET WORDEN GESCHAAD
Ziekte van Dulles schept
sfeer van onzekerheid
WEERBERICHT
WAARSCHUWENDE STEMMEN IN TWEEDE KAMER
Moeilijk te geloven in trouw
van Engeland en de Ver. Staten
OVEREENKOMST
OVER CYPRUS
Prinses Beatrix geniet in Sankt
Anton dagelijks van het skiën
Tochten van tientallen kilometers
Breukoperatie-met-rustperiode
of een veel ernstiger kwaal?
97ste jaargang
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1959
No. 29668
LEIDSCH
DAGBLAD
Direoteur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze parlementaire redacteur)
Defensie is duur, maar naar verhouding zijn de uitgaven voor
defensie minder gestegen dan voor andere doelen. Thans bedragen de
defensiekosten 22 pet. van de totale Rijksuitgaven, maar in 1938 was
het 25 procent. Daar maakte de heer Calmeyer (CHU) gisteren in
de Tweede Kamer op attent bij de behandeling van de begroting van
Oorlog en Marine. Van de Anti-Revolutionnairen is geen afbraak van
onze defensie te verwachten, verklaarde de heer Roosjen (AR), en hij
waarschuwde de P. v. d. A. en de KVP niet tegen elkaar op te bieden
bij de afbraak van de defensie in verkiezingstijd, zoals in België is
gebeurd. De paraatheid van onze defensie mag niet worden geschaad.
Ongerustheid over
Ned. Nieuw-Guinea
Het verzenden van een brief door de
KVP aan de commissie, die een onder
zoek instelt naar de mogelijkheid van
verkorting van de diensttijd, noemde de
heer Fens (KVP) niets bijzonders. De
grondwetscommissie is destijds ook ge
bombardeerd met brieven.
Van de totale uitgaven van 1650 mil
joen gulden per Jaar voor de defensie
is ongeveer 800 miljoen nodig voor de
personeelssterkte. Die uitgaven zullen
nog wel stijgen, meende de heer Cal
meyer, door de technische ontwikkeling,
die vervanging van dienstplichtigen door
deskundigen vereist. Verkorting van de
diensttijd is ook alleen mogelijk door
langer dienend, duurder beroepsperso-
neel. Op den duur zal dat tot besparing
leiden, maar in de eerstkomende tijd
zullen daardoor de uitgaven stijgen. Hoe
denkt de regering bij gelijkblijvende
kosten de defensie op peil te houden?
„Slechts" 5 procent
In 1957 heeft ons volk 950 miljoen
gulden uitgegeven voor tabak, 720 mil
joen voor chocolade, banket en ijs, 988
miljoen voor alcoholhoudende en alco
holvrije dranken, totaal 2658 miljoen of
7.8 pet. van het nationaal inkomen. Ter
wijl het voortbestaan van onze natie op
het spel staat, moet ons volk zich toch
niet beklagen, zei de heer Calmeyer,
wanneer 5 pet. van het nationale inko
men wordt uitgegeven voor defensie.
De uiterst bescheiden militaire maat
regelen voor de verdediging van Nieuw-
Guinea zijn gestuit op bezwaren van de
P.v.d.A. Dat vond de heer Calmeyer
onbegrijpelijk. Zolang Nieuw-Guinea
grondwettelijk een deel is van het ko
ninkrijk, zei hij, moet men de verdedi
ging er van niet belemmeren. Is de re
gering van mening dat de verdedigings
maatregelen op Nieuw-Guinea voldoende
zijn?
Onafhankelijke republiek
Het eiland Cyprus wordt een
onafhankelijke republiek. Er komt
een nationale vergadering (parle
ment), een Griekse president en
een Turkse vice-president. Dit is
het voornaamste resultaat van de
besprekingen, welke de Turkse en
Griekse ministers van Buitenlandse
Zaken (Zorloe en Averoff) giste
ren in Zürich hebben voortgezet.
Vandaag zouden de ministers op
nieuw in de Zwitserse stad bijeen
komen om de laatste hand te leg
gen aan de oplossing van een
vraagstuk, dat reeds zo lang tot
moeilijkheden heeft geleid. Op vra
gen over waarborging van de
Britse belangen op het eiland, zei
de Griekse minister Averoff: Grie
kenland en Turkije zijn altijd
vrienden en bondgenoten van
Groot-Brittannië geweest; men
moet dus niet denken, dat zij de
Britse belangen niet zouden be
schermen.
Toen het nieuws van een overeen
komst bekend werd, werden in Nicosia
en andere plaatsen op Cyprus Griekse
vlaggen uitgehangen. De ontwerp-grond
wet bevat een clausule, die een unie
van Cyprus met Griekenland of Turkije
onmogelijk maakt. Wat de samenstel
ling van de nationale vergadering aan
gaat, deze zou zodanig zijn, dat de be
volking van het eiland op billijke wijze
wordt vertegenwoordigd. Gisteren was
nog niet bekend, hoe groot de percen
tages van de Grieks-Cyprische en
Turks-Cyprische vertegenwoordigingen
zouden zijn. Een Turkse afgevaardigde
naar de besprekingen zei, dat de mili
taire aspecten van de kwestie die het
bereiken van overeenstemming ver
traagde, binnen het verband van de
NAVO was geregeld. Er zullen voorts
Griekse en Turkse militairen op het
eiland worden gestationeerd.
Over de uitzending van dienstplichti
gen naar Nieuw-Guinea bestond oor
spronkelijk geen verschil van mening,
memoreerde de heer Roosjen, die zich
er over verwonderde dat de P.v.d.A
plotseling haar draai had genomen.
Zeer bedenkelijk vond de heer Fens
(KVP) de Amerikaanse wapenleve
ranties aan Indonesië. Er wordt in
totaal voor twee bataljons (14.000
man) uitrusting verstrekt en daarbij
komen nog patrouillevaartuigen. Met
Essay over auteur Bordewijlc
De staatssecretaris van O. K. en W.
heeft aan de heer Th. Govaart te Breda
opdracht verleend tot het schrijven van
een essay over F. Bordewijk. De heer
Govaart heeft de opdracht aanvaard.
Zwakke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met op de
meeste plaatsen mist of laaghangende
bewolking. Zwakke wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
12 februari
Zon op: 8.03 uur; onder: 17.47 uur.
Maan op: 9.41 uur; onder: 23.17 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.13 en 18.24
uur.
Laagwater te 1.55 en 14.16 uur.
Plotselinge draai
de Russische hulp erbij kan Indonesië
een aardig legertje in elkaar zetten
voor de „bevrijding" van Nieuw-Gui
nea. Onze Amerikaanse en Engelse
bondgenoten maken het ons wel moei
lijk te blijven geloven in hun trouw
tegenover ons. In ieder geval zal bij
de verdediging van Nieuw-Guinea met
de hulp van onze bondgenoten aan
Indonesië rekening moeten worden
gehouden. Ook door andere sprekers
werd kritiek uitgeoefend op de wa
penleveranties.
Vandaag wordt het defensiedebat
voortgezet.
Regeringscommissaris voor
het radiowezen
Oud-staatssecretaris
M.van Veen
Bij beschikking van de staatssecreta
ris van O. K. en W. is de heer M. van
Veen te Santpoort, oud-staatssecretaris
van Oorlog, met ingang van 15 februari
1959 als regeringscommissaris voor het
radiowezen belast met het toezicht op
het radio-omroepbedrijf en op de tele
visie.
Met ingang van dezelfde datum is eer
vol ontslag verleend aan de heer mr. H.
J. Scholvinck als waarnemend rege
ringscommissaris voor het radiowezen.
Slag voor Soekanio
P.N.I. verwerpt
„geleide democratie"
De grootste Indonesische politieke
partij, de Partai Nasional Indonesia
heeft, naar uit kringen dier partij werd
vernomen, een voorstel verworpen van
president Soekarno, volgens hetwelk de
helft der zetels van het Indonesische
parlement zou worden ingenomen door
niet tot een politieke partij behorende
leden. Naar van de zijde der P.N.I. werd
gezegd is dit de grootste tegenslag, die
de „geleide democratie" van president
Soekamo tot heden heeft ondervonden.
Het was de bedoeling van de president,
dat de helft van het aantal parlements
zetels zou worden bestemd voor ver
tegenwoordigers van de verschillende
groeperingen in de Indonesische samen
leving.
Prinses Beatrix, die thans met vakantie in Sankt Anton am Arlberg in Oosten
rijk vertoeft, brengt het grootste gedeelte van de dag in gezelschap van haar
skileraar op de bergen door. Haar vriendin Hasseley Kricher en mevrouw Sen-
sink wachten dan beneden op haar.
Prinses Irene wordt 22 februari in Sankt Anton verwacht en blijft daar dan
tot 1 maart.
Prinses Beatrix legt elke dag vele
tientallen kilometers op de ski's af.
Tegen de middag keert zij naar het
hotel terug voor een korte lunch en
gaat opnieuw skiën. Na de theetijd ver
zorgt de Prinses haar correspondentie,
leest een boek of bladert in een krant
die zij elke dag in de dorpsboekhandel
haalt.
Met de andere toeristen vermaakte
de Prinses zich gisteren zeer met de
traditionele carnavalsoptocht op ski's
van grotesk gemaskerde en gekostu
meerde skiërs, welke het einde van
het „feest der zotten" betekent.
Koning Boudewijn van België en zijn
zuster Charlotte van Luxemburg trek
ken er elke dag op uit om, genietend
van het gunstige weer, een aantal afda
lingen op de ski's te maken. Zij gaan
daarbij het moeilijkste parcours niet uit
de weg. Volgens deskundigen kan dat
voor hen geen gevaar betekenen, daar
zij bijna even goed de ski-kunst meester
zijn als hun leraar Albert Funder. die
ook Koningin Juliana in Sankt Anton
begeleid heeft.
Koning Boudewijn heeft aller har
ten voor zich gewonnen door zijn een
voudige en onopvallende optreden. Hij
luncht gewoon in een drukbezocht
restaurant of gebruikt ergens een
hapje in een broodjeswinkel.
Prins Bernhard als toeschouwer
bij een concours hippique in de Chi
leense stad Vina del Mar. Links
van de Prins zit generaal Eduardo
Yanez. voorzitter van de Chileense
Paardensportbond en geheel rechts
op de foto Hernan Videla Lira. de
voorzitter van de Chileense Senaat.
Geen volledige persvrijheid
in Indonesië
De Indonesische minister van voor
lichting, Soedobjo, heeft op 'n vergade
ring van de Indonesische persvereniging
verklaard, dat er niet langer 'n volledige
persvrijheid bestaat, aldus bericht „An-
tara". Soedibjo deed op de Indonesische
pers een beroep om rekening te houden
met haar verantwoordelijkheid jegens
de gemeenschap. Hjj zei de, dat zelfs ln
de vrije democratieën men zich op het
standpunt stelt, dat de pers zich bewust
dient te zijn van haar maatschappelijke
verantwoordelijkheid.
Britse chirurg verontrust over
verontreinigde lucht
Een vooraanstaande Britse chirurg,
professor F. C. Pybus, schrijft in een
medisch tijdschrift, dat het inademen
van de verontreinigde lucht van een
grote stad als Londen wat de kans
op kanker betreft gelijk staat met het
roken van honderd sigaretten per dag.
Rook van andere stoffen dan tabak kan
even gevaarlijk zijn, aldus prof. Pybus.
Het is naar zijn mening „sterk over
dreven" om de grootste schuld op het
roken van tabak te schuiven.
Dit nummer bestaat ui*, pagina's.
Weer een treiler bij
New Foundland in
moeilijkheden
Sedert drie dagen is niets meer ver
nomen van de IJslandse treiler „Juli",
met 31 man aan boord. Zondagochtend
werd het laatste bericht van de treiler
ontvangen. Daarin seinde de kapitein
van het 657 ton metende schip, dat het
in een gevaarlijke positie verkeerde
door zwaar weer en ijsafzetting. Het
schip bevond zich toen op 150 mijl ten
noordoosten van Gander op Newfound
land.
De „Juli" is de vierde treiler, die in
de afgelopen dagen bij de Canadese
oostkust in moeilijkheden is geraakt.
Maandag is het schip „Blue Wave" uit
New-Foundland met 16 man aan boord
verdwenen. Zondag is de treiler „Cape
Dauphin" uit Nieuw-Schotland vergaan,
doch de 13 bemanningsleden konden
door een andere treiler worden gered.
Het IJslandse schip „Thorkell Mani"
moest zondag wegens zware ijsafzetting
die het schip bijna deed kapseizen, de
reddingboten overboord zetten en laten
wegdrijven.
Voorts verkeert een Spaans schip, de
„Meletia", in nood op 80 myl ten zuid
oosten van Kaap Race op New-Found
land. Een kotter van de Amerikaanse
kustwacht is naar de Spanjaard onder
weg. Het is niet bekend met welke moei
lijkheden dit schip te kampen heeft.
De Prins in Paraquay
Hoge onderscheidingen en
eregast van Asuncion
Prins Bernhard is gisteren in Asun
cion aangekomen, waar hij tot 13
februari de gast van de regering van
Paraguay zal zijn.
De Prins werd bij aankomst op het
internationale vliegveld van Asuncion
met 21 kanonschoten verwelkomd. Hij
werd door een talrijke menigte toege
juicht. Een detachement van de Marine
vormde een erewacht.
De Prins werd vervolgens door de
minister van Buitenlandse Zaken, Saul
Sapena Pastor, begroet, die de minis
ters, vertegenwoordigers van de strijd
krachten. kerk. magistratuur en zaken
leven alsmede parlementsleden aan hem
voorstelde.
's Avonds ontving Prins Bernhard uit
handen van de burgemeester de gou
den sleutel van de hoofdstad van
Paraguay en een document waarin hij
tot eregast van de stad werd benoemd.
Daarna legde hij een krans bij het
monument van de onbekende soldaat.
Tijdens een grote ontvangst in de
presidentiële paleis hing president
Stroessner de Prins de keten om van
de Orde van maarschalk Francisco
Solano Lopez de hoogste onder
scheiding van Paraguay.
Deze tele foto laat zien hoe de Ame
rikaanse staatssecretaris voor Bui
tenlandse Zaken Dulles door het
hoofd van de geneeskundige dienst
werd begroet bij zijn aankomst bij
het Walter Reed hospitaal in
Washington, waar hij een operatie
ondergaat.
Enorme ravage in het
rampgebied St. Louis
De ravage in de Amerikaanse stad St.
Louis (Missouri) tengevolge van de
hevige tornado, welke in de prille och
tenduren van gisteren in enkele secon
den een ruïne maakte van westelijke
stadswijken, is zeer groot. Vele huizen
en gebouwen zijn ingestort, bomen ont
worteld en gas-, elektriciteits- en tele
foonleidingen vernield Hier en daar
braken branden uit, die echter spoedig
geblust konden worden. Bluswater was
er genoeg, want kort voor de tornado
had het hevig geregend. President Eisen
hower heeft het gehele gebied van St.
Louis tot rampgebied verklaard. Het
komt hierdoor in aanmerking voor hulp
van de federale autoriteiten. Gistermid
dag waren er officieel eenendertig do
den geconstateerd: er liggen evenwel nog
tallozen onder de puinhopen begraven,
aldus vermoedt men. In de ziekenhuizen
vertoeven 265 gewonden, van wie 55 ern
stig. De ergste wervelstoim uit de ge
schiedenis van de stad woedde in 1896:
toen kwamen 306 mensen om het leven.
(Van onze correspondent in Washington)
De opneming van Dulles in een ziekenhuis te Washington heeft een sfeer van
onzekerheid geschapen. De belangrijkste vraag op dit moment is: „hoe ernstig
is de toestand van Dulles in werkelijkheid?" Enkele dokters verzekerden ons, dat
Dulles inderdaad over enige weken zijn werk weer kan hervatten, indien de
werkelijke situatie geheel overeenstemt met de officiële lezing. Mocht echter, zoals
sommige medici vrezen, toch wederom kanker worden geconstateerd, dan kan
men zich nauwelijks voorstellen, dat Dulles nog een rol van betekenis zal kunnen
vervullen in het buitenlands beleid van Amerika.
Grote bewondering
voor activiteit van
de minister
Ruim twee jaar geleden (december
1956) is Dulles aan kanker nabij de
maag geopereerd. Eerst indien die ziekte
vijf jaar uitblijft acht men de patiënt
definitief genezen. De ongerustheid om
trent Dulles is voornamelijk ontstaan
vanwege de aanhoudende ontsteking in
de dikke darm.
Volgens officiële informaties heeft
zich echter niet opnieuw kanker gema
nifesteerd. Locale terugkeer van deze
ziekte zou men volgens onze inlichtingen
met stralen moeten constateren en ver
spreide kanker in de klieren zou even
eens gemakkelijk zijn waar te nemen.
Op grond van officiële gegevens moet
men dus aannemen, dat Dulles over en
kele dagen alleen zal worden geopereerd
aan een breuk terwijl de noodzakelijke
rustperiode, voor en na de operatie, ge
bruikt zal worden om de ontsteking in
de dikke darm grondig aan te pakken.
Tot dusverre heeft de hardwerkende
Dulles zijn 'artsen daar onvoldoende
kans toe gegeven. Men zou kunnen zeg
gen dat een operatie het enige middel ls
om de fantastisch-actieve minister enige
tijd ln bed te houden!
Dulles heeft persoonlek een regeling
op schrift gezet voor een tijdelijke, zelfs
nog maar gedeeltelijke overdracht van
zijn bevoegdheden. Herter en Dillon zul
len hem vervangen maar zelfs in het
ziekenhuis wenst John Foster de voor
naamste teugels in handen te houden,
nij blijft beschikbaar voor consultatie
en zal zich zelf blijven concentreren op
de Duitse problemen. Alles wijst erop,
dat Dulles beslist zijn taak wenst voort
te zetten en Amerikanen van elke rich
ting bewonderen zijn toewijding en vol
harding.
Gaat alles zoals Dulles verwacht, dun
kan hij weer normaal zijn functie
vervullen gedurende de drukke maan
den. die op komst schijnen te zijn.
Mocht echter, zoals sommigen vrezen,
zijn gezondheidstoestand Dulles tot af
treden dwingen, dan zal Hertpr of Dillon
hem waarschijnlijk opvolgen. Maar hoe
dat ook zij, enige wijziging in het bui
tenlands beleid van Amerika mag men
dan niet uitgesloten achten. Zowel Her
ter als Dillon zijn bekwame deskundigen
die echter, zolang Dulles niet is afge
treden, slechts bescheiden zaakwaar
nemers kunnen zijn. Herter die 63 jaar
ls, lijdt helaas vrij ernstig aan ge-
wrichtsreumatiek. Het is mogelijk, dat
men daarom voorkeur zal geven aan de
49-jarige Dillon, de voormalige Ameri
kaanse ambassadeur ln Parijs, die thans
voornamelijk economische zaken voor
het State Department behandelt.
Eisenhower verbolgen
President Eisenhower heeft gisteren
in zijn persconferentie op de vraag van
een journalist, of hij iets zag ln een be
zoek aan de Sovjet-Unie. waarvoor
Kroesjtsjef hem uitgenodigd heeft op
scherpe toon geantwoord, dat hij dan
een vriendelijker invitatie zou moeten
ontvangen dan die welke Kroesjtsjef in
zijn slotrede op het Moskouse partijcon
gres had gedaan Eisenhower toonde zich
nog steeds zeer verbolgen over de uit
latingen van Kroesjtsjef over de Ver.
Staten in die rede.
