Fa. C. D. LIGTVOFT
SCHOON
SCHONER
Miljoenen kinderen in Italië zijn
verstoken van voldoend onderwijs
Trouwauto 's?
„Bijlibo"
foto v. VLIET
radio- en televisiereparatie
Zoekf U een CHEM. WASSERIJ!
N.van der HORST
In verantwoordelijke kringen vraagt men zich
af of het volk in Verenigd Europa wel mee kan
J. H. Houps
Voor le-klas spuitwerk:
Hard- en Zachtboard
FOTO S OP ELK GEBIED
GESLEPEN GLAS
OMLIJSTINGEN
!s werk t/att,
Kousen renareren
wnsmmsm
L I F O - Leiden
D. LAD AN
61.IV!
SLIJPERIJ „VLIJM"
PPONK
yllj/uc&t de idtcS Vtut
SPRONK.'
STA KK ET-vloer en
CARREE KETTEKIS
Opening andere rubrieken, bijv. OPTIEK e.d. is mogelijk
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1959
Het jongetje van de „bar" op de hoek kwam
mij mijn koffie brengen, een ventje niet veel meer
dan een meter hoog, dat er in zijn kelnerspakje
beslist ongewoon uitzag. Op de vraag hoe oud hij
was, kwam het antwoord: dertien. De tongval
was zuidelijk. Of hij dan niet naar school moest?
Neen, de schooljaren waren al lang achter de
rug. Dit kereltje is allerminst de enige, die op
dertienjarige leeftijd al het werk doet van een
volwassene. Integendeel zelfs!
Volgens de wet is in Italië ieder kind verplicht
tot zijn of haar veertiende jaar naar school te
gaan. Maar Italiaanse wetten bestaan wel eens
alleen op papier. Toen (het was nog in de fas
cistische tijd) de schoolhervorming werd inge
voerd, die bekend staat als „de hervorming-
Gentile", naar de minister van die naam, werd
het volgende vastgesteld: „Schoolgang is ver
plicht tot het veertiende levensjaar. Aan deze
verplichting wordt evenwel geacht te zijn voldaan,
wanneer het kind de hoogste klas heeft doorlopen
van de school in de gemeente zijner inwoning".
De toestand wordt nu geleidelijk beter, maar tot
voor enkele jaren waren er in Italië duizenden en
duizenden gemeenten, waar de school niet verder
ging dan tot de derde klas!! En vraag u niet wat
voor scholen het vaak zijn in die bergdorpjes in
Zuid-Italië en hoe zij gehuisvest zijn. Zelfs in
Rome zijn er scholen, lagere en ook middelbare,
zonder verwarming!
(Van onze Romeinse correspondent)
Maar afgezien van de al of niet aanwezigheid van enig comfort, is het duidelijk,
dat wanneer er maar drie klassen zijn, de kinderen op hun achtste jaar hebben
„voldaan aan de schoolplicht". Dat deze kinderen vrijwel als analfabeten door
het leven zullen gaan, spreekt vanzelf. Wanneer het jongens betreft, is er vaak
nog een goede kans, dat ze opnieuw een beetje leren lezen en schrijven tijdens
hun militaire dienst. Voor de meisjes valt ook die mogelijkheid weg. De dap
persten volgen als volwassenen nog wel eens avondcursussen.
In andere gemeenten en daarvan zijn er nog steeds heel veel bestaat een
lagere school met vijf jaarklassen. Daarmee is het bekeken. Elf jaar oud zegt
het kind de schoolbanken voor goed vaarwel. Daaruit groeien mensen, die men
niet als analfabeten kan beschouwen, maar die toch heel moeilijk meekunnen in
de moderne wereld, die aan de mens, ook aan de arbeider, nu eenmaal hoge eisen
stelt. Het ergste is, dat er zo weinig vakonderwijs wordt gegeven.
Aangeboren intelligentie
kan niet alles goedmaken
Het beeld, dat Italië op het ogenblik
biedt (al is het reeds heel wat beter dan
tien of twintig jaar geleden) is het vol
gende: op honderd burgers boven de
vijfentwintig jaar vindt men er één met
een academische graad (helaas zijn het
doorgaans advocaten en is er een nij
pend gebrek aan technici, aan inge
nieurs), vier die een einddiploma heb
ben, dat gelijk staat met middelbaar
onderwijs in ons land, vijf met een eind
diploma overeenkomend met meer uit
gebreid lager onderwijs, zevenentwintig
en een half, die vijf jaar lager onder
wijs genoten, eenendertig die drie jaar
onderwijs hebben ontvangen, veertien
en een half. die wel lezen en schrijven
kunnen doch generlei diploma hebben
behaald en tenslotte zestien en een half
volkomen analfabeten. Het is werkelijk
geen opwekkend beeld, al moet men wel
bedenken, dat de Italiaan trots onvol
doende scholing, zich op menig gebied
weet te handhaven dank zij een aange
boren intelligentie. Wij kennen menig
persoon, die niet meer dan drie jaar
school heeft gegaan en toch de indruk
maakt van betrekkelijk ontwikkeld te
zijn. Maar of deze mensen bestand zul
len blijken tegen de concurrentie, wan
neer straks wellicht geheel Europa een
eenheid wordt zonder grenzen? Het is
mogelijk (er zijn Italiaanse analfabeten,
die in Amerika miljardairs zijn gewor
den) maar gemakkelijk zullen zij hef
niet hebben
Tien-jarenplan
De nieuwe grondwet schrijft zonder
enige beperking schoolplicht tot het
veertiende levensjaar voor. Vandaar dat
de huidige regering met een „tienjaren
plan" op onderwijsgebied voor de dag is
gekomen. En juist voor de schoolgaande
jeugd van elf tot veertien jaar heeft
Fanfani een bedrag van 322 miljard lire
te verdelen over tien jaren, uitgetrok
ken. En de minister van Onderwijs.
Moro, heeft in zijn toelichting op die
wet erop gewezen, dat met dit bedrag,
dat slechts schijnbaar hoog is, geen
wonderen kunnen worden gedaan. Men
moet niet verwachten, dat de drie aan
vullende leerjaren, voor zover de klei
nere gemeenten betreft, veel verschei
denheid van programma kunnen bie
den. Het beschikbare geld zal wel voor
het grootste gedeelte moeten worden ge
ïnvesteerd in klaslokalen, waaraan over
al gebrek bestaat. De minister pleitte
daarom voor een soort „eenheidsschool"
Dat klonk erg simpel, maar Italië is
een land van bureaucraten, die zeker
niet over één nacht ijs gaan. Ze zijn
nu al tien jaar bezig om het er over
eens te worden hoe die „eenheidsschool"
er dan uit moet zien. En nu het niet
meer alleen over een theoretisch vraag
stuk gaat - misschien is het ongepast
het woord „theoretisch" te gebruiken,
waar het de grondwet betreft, maar zo
lang ze niet wordt toegepast, niet
waar? - en Fanfani met de geldbuidel
begint te rammelen, worden er steeds
meer boeken, tijdschriften- en kranten
artikelen over dit onderwerp geschre
ven en vooral steeds meer redevoeringen
afgestoken.
Belachelijke bezwaren
De voorganger van de huidige minis
ter van Onderwijs had het zover ge
bracht, dat we al weten, dat er een soort
„uitgebreid lager onderwijs" voor allen
zal komen. Het zesde leerjaar zal on
middellijk aansluiten bij de voorafgaan
de en min of meer een herhaling zijn
Daarna, maar dit is nog maar een voor
stel, zou de leerling kunnen kiezen tus
sen hetzij Lafijn, hetzij één der drie
„moderne talen", hetzij vakonderwijs
Wie Italië een beetje kent, weet hoeveel
heilige huisjes door zulk een voorstel
worden beroerd. Vakonderwijs op één
lijn met de „humaniteiten", schande!!
En uit de nationalistische hoek: „De ge
dachte alleen al, dat men het Latijn, de
roemruchte taal van Rome, moeder der
beschaving, op één lijn wil stellen met
(men durft niet goed te zeggen „bar
baarse", maar men denkt het wel) ta
len als Frans, Duits en zelfs Engels!" En
weer uit een andere, even conservatieve
hoek: „Deze nieuwlichterij zou dus hier
op neerkomen, dat de „kaffers", de jon
gens uit de „lagere stand", vertrouwd
zouden raken met het Latijn, de uitver
koren taal van professoren en ad
vocaten!"
Latijn wordt in die kringen min of
meer beschouwd als een soort geheim
taal of zwarte kunst, waarin „fatsoen
lijke mensen" zijn ingewijd en anderen
niet
Handige oplossing
En nu is dat alles door het tienjaren
plan urgent geworden. De huidige minis
ter van Onderwijs, Moro, heeft na vele
maanden en dank zij handig laveren
tussen de vele gevoeligheden, reeds iets
bereikt. Hij zag wel in, dat wanneer hij
het rapport, dat aan het parlement moet
worden uitgebracht, zou toevertrouwen
aan een van de directeuren-generaal die
bij de zaak betrokken zijn (vakopleiding,
middelbaar onderwijs, uitgebreid lager
onderwijs en onderwijs in de beeldende
kunsten en kunstnijverheid) er nooit iets
van terecht zou komen en evenmin als
hi1 de 4 heren gezamenlijk om 'n rapport
zou vragen. Elk der vier heeft nu een
maal gedachten over zijn persoonlijke
bevoegdheid (een heilig woord in Ita
lië) die moeilijk stroken met die van de
andere drie. Daarom heeft hij tot rap
porteur benoemd een ervaren functiona
ris van zijn ministerie, die in de laatste
dertig jaar de hand heeft gehad in alle
schoolhervormingen en die officieel be
last is met het toezicht op het onder
wijs aan analfabeten. Het is een handi
ge oplossing, omdat nu de zaak toever
trouwd is aan een bekwaam man, wiens
„bevoegdheid" onmogelijk in conflict
kan komen met de bevoegdheden van
heren, die uitsluitend te maken hebben
met leerlingen, die beslist geen analfa
beten zijn. Men is dus een stap verder,
althans een stapje. Dat echter de „aan
vullende eenheidsschool" een voldongen
feit zal zijn, althans op papier, voordat
ook de huidige minister zijn portefeuille
heeft neergelegd, geloven wij niet. Ons
optimisme heeft grenzen en enige erva
ring met de Italiaanse vasthoudendheid,
wanneer het er om gaat de zaken vooral
niet al te snel af te wikkelen, hebben
we ook.
Het enige waarover wy ons bezorgd
maken en met ons miljoenen Italianen,
is dit: zal het Italiaanse volk in zyn ge
heel, straks in een eventueel Verenigd
Europa, wel meekunnen wanneer het zal
moeten concurreren tegen naties, die
wat schoolopleiding betreft zoveel beter
beslagen ten Us komen?
autoverhuur
Dan de gekroonde CHRYSLER van
GEBR. DE JONG - Hogewoerd 164
vanouds DE STALHOUDERIJ TEL. 20239—23656
autospuitinr.
LEIDSEWEG 402,
VOORSCHOTEN.
Telefoon k 1710—24003
k 1710—24609
aannemers
NIEUWBOUW,
VERBOUW,
REPARATIES
MAURITSSTRAAT 8
telefoon 24342
AUTOSPUITINRICHTINQ
FIRMA J. VAN MUIDEN ZOON
LEVENDAAL 176—178 TELEF. 31826
chem. wasserijen
Chem. Wasserij en
Ververij, Stoppage,
Plisseren, enz.
OUDE VEST 189
telefoon 24214
HAARLEMMERSTR. 42A
telefoon 21797
Het betere werk leveren wy I
DE KROON. Geregracht 3-9, tel. 24032
MORSSTRAAT 41 - TELEFOON 26918
P. KERKKOORSTEEG 30 - TELEFOON 31369
op maat en aan de plaat.
Bezorging door geheel Leiden.
H. JANSE - Haarlemmerstraat 129
LEIDEN - TELEFOON 21808
fotografen
Haarlemmerstraat 248
Telefoon 21555
1
boekbinders 1
herenkappers
Boekbinderij
F. ZWART
LANGE MARE 104
Telefoon 23827
Wij belasten ons gaarne
met het inbinden van Uw
tydschriften, studie-, mu
ziek- en schoolboeken*
1ste-klas bediening door
3 ervaren krachten, dus lang
wachten uitgesloten.
Zaterdags de gehele dag
knippen
HEREN KAPSALON
HET WEENSE HUIS
BREESTRAAT 32
Telefoon 22467
- ontwerp
TUIN - aanleg
- verzorging
J. Velzel, Roodborststr. 7
Tel. 20563
Heesters, vaste planten,
graszoden, enz.
glas in lood
GED€NU-£N JUBILEUMBAMEN
OUOE RUN IOA
A&DEN TEL<2J4<2<P<2
lijstenmakers
Fo.L QUESTR00
«UNSTHAtvjoei -Mosm
r'BUH 51 LEIDEN
lompen en metalen
Een oud en bekend adres
voor lompen, papier en
metalen, enz
H. v. WEEREN 6, CO..
BAKKERSTEEG 16,
by de Kaiserstraat,
Telefoon 21538
Desgewenst aan huis te
ontbieden.
kledingreparatie
HET adres voor HERSTEL
var Uw OVERHEMD is
„BEBO".
bovenkraag 1.85
hele kraag 2.50
kledingreparatie
Pieterskerkkoorsteeg 30
Leiden - Telef. 31369
koeltechniek
Alles voor
BEDRIJFS- EN
HUISHOUDKOELING.
KOELTECHN. BUREAU
C. VERHOOG
Oude Singel 4 - tel. 32004
KOELTECHNIEK
TH. NIJSSEN
Gekoelde toonbanken, eta
lages, koel- en vriescellen,
conservatoren, buffetten,
enz., ook reparaties en re
visie. Kantoor en werkpl.
Herengracht 31
Tel. 33077 en 30430
kousenreparatie
in één dag gereed.
5 cent per ladder.
Fa. M. VEERMAN
Hogewoerd 94
rijwielreparatie
Terweeweg 60, tel. 23815
OEGSTGEEST.
S. VAN WEESEL
LOODGIETER
ERKEND
INSTALLATEUR
voor gas, water en
sanitair
HOGEWOERD 112
Telefoon 20354
Voor
Dinnen- en buitenlandse
TIJDSCHRIFTEN
S. v. MAANEN
LEVENDAAL 27
Telefoon 20300
Voor al het loodgieterswerk
KRAAIERSTRAAT 10 - TEL. 22356
licht - krachtinst.
Voor onderhoud en aanleg van
LICHT- EN
KRACHTINSTALLATIES
TECHNISCH BUREAU
C. L. M. VAN CLEEF
BOTERMARKT 25 - TEL. 22669 - LEIDEN
lichtdruk
LICHTDRUK- EN FOTOKOPIE
NIEUWE RIJN 22 - TELEFOON 26706
markiezen
Aluminiumjaloezieën en
deurluifels voor winter en
zomer Off. dealer
Inlichtingen en toonkamer
MOLENSTEEG 27 b. d. Doezastr. - LEIDEN - TEL. 21375
metselbedrijven
Wilt U Uw gang, keuken,
douchecel, badkamer of
schoorsteenmantel
BETEGELD hebben?
Dan is het adres:
J. v. d. BROEK
Narmstr. 18 Tel. 30966
FIRMA
Th. G. Barthen jr.
aannemers- en
metselbedrijf
onderhoudswerken
LEIDEN
Pieter de la Courtstr. 9
Telefoon 21249 (k 1710)
radio-, t.y.-rep.
VOOR VERANTWOORDE
LANGE MARE 66
persoonlijke service
TELEFOON 26500
restaurant
IN O.-CHIN. DESTAUDANT
BRCCSTRAAT 51
TCierOOM 2A028
H. H. STUDENTEN
Voor goede, goedkope,
warme en koude maal
tijden naar
Nieuwe Beestenmarkt 12
Telefoon 25437
Bezoek het
CHIN. RESTAURANT
„ACADEMEIA",
OUDE RIJN 15,
TEL. 30117
Lekker eten voor weinig
geld
L. VAN TONGEREN
heeft de
RANI-PERMANENT.
Dit is de vorstin der
permanenten.
LEVENDAAL 104
Tel. 23612 - Leiden
en Ryksstraatweg 709,
Wassenaar.
Elysée, Rani,
Neutrawei,
de keurgrondstoffen voor
de natuurpermanent.
TILDE f 10.compleet.
Salon LUCIEN
Haarlemmerstraat 234
Telefoon 20714
schoonmaakbedrijf
Schoonmaakbedrijf
„DE HOOP",
H. CLAVAN,
Witte Rozenstraat 7,
Telefoon 25325
Dagelijks onderhoud van
gebouwen en kantoren.
DAGBLADRECLAME IS
NIET TE VERVANGEN
schilders
Voor al Uw schilderwerk
natuurlijk
P. F. SMIT'S
schildersbedrijf
Havenkade 5 - TeL 24053
Oude Rijn 67 - TeL 32803
Voor al Uw
SCHOENREPARATIES
is het Juiste adres:
P. PAUW
MIDDELWEG 19A
Telefoon 24759.
Onder Rijkstoezicht
gedipl. schoenhersteller.
voor het slijpen van al
Uw gereedschappen, etc.
KOREVAARSTR. 25
telefoon 21844
transport
Gaat U verhuizen
Dan naar S. A. v. LEEUWEN
Eveneens vakkundige
verzorging van
Emigratieverpakkingen.
Zoeterwoudseweg 7, teL 25773
VERHUIZINGEN
met gratis beperkt
personenvervoer
JAN VAN DUUREN
Middelstegracht 36, Leiden
Telefoon 25468.
Na 6 uur 30292
EMIGRATIE
VERPAKKINGEN
LIJNDIENSTEN
Fa. A. HOGENES
Zonen
verhuizingen, transporten
TELEF. 22108—21256, b.g.g. 33715
Parket-, Colovinyl-, Linoleumvloeren en -trappen
PARKETVLOEREN In div houtsoorten incl. legkosten.
Vraagt prijsopgave
HOGEWOERD 45—47 - TEL. 30496 (b.g.g 20779)
van 26 uur GEOPEND
Laat vakmensen Uw
matrassen en meubelen
repareren Behangery,
stoffeerderij Complete
woninginrichting.
JAN VONK
HAARLEMMERSTRAAT 81
Telefoon 22580
Voor STOFFEREN en
REPAREREN
van Uw MEUBELEN.
C. VAN WELZEN
Huisadres:
ATJEHSTRAAT 55A
Werkplaats: tel. 31402
OOSTHAVENSTRAAT 7
Behangery - Stoffeerderij
WONINGINRICHTERS
Garenmarkt 14. tel. 22624
Prinsenstr 33a. tel 23274
LEIDEN
Inlichtingen over deel
neming aan deze weke
lijkse rubriek worden
gaarne telefonisch
verstrekt.
(No. 25041 toestel 4).
