Scherpe uitlating van Eisenhower
tegen de rode onbetrouwbaarheid
WEERBERICHT
Mikojan zal bij terugkeer in
Washington met daden en niet
met ivoorden moeten komen
Hoffelijker nota's van Moskou
aan Ver. Staten en Frankrijk
HONDERD EN VIJFTIG DODEN
DOOR DAMBREUK IN SPANJE
97ste jaargang
ZATERDAG 10 JANUARI 1959
No. 29641
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
1.7.50 per kwartaal; 1.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent te Washington)
Op het ogenblik dat Mikojan rondreist in de Verenigde Staten heeft Eisen
hower zich bij de opening van het Congres in zijn „State of the Union" (toestand
des land, vgl. onze Troonrede) bijzonder scherp uitgelaten over de onbetrouw
baarheid der communisten ten aanzien van internationale verplichtingen. De
Russen propageren West-Berlijn tot een vrije stad te maken en wensen boven
dien, dat de vrijheid alsmede de vrije toegang van en tot de stad zullen worden
gegarandeerd alléén door het gegeven woord van de betrokken staten. Dat gaat
Washington net iets te ver. Mikojan heeft hier in kringen van handel en
industrie een vrij gunstige indruk gemaakt. Enig vertrouwen moet hjj daar wel
hebben gewonnen, doch Eisenhower, hoogstwaarschijnlijk afgaande op het oordeel
van Dulles, schijnt, wanneer Mikojan in Washington terugkeert, daden en geen
woorden van hem te zullen verlangen. „Wij kunnen niet bouwen aan de vrede
door slechts te wensen dat er vrede is. Bovendien hebben wij de bittere les
geleerd dat internationale overeenkomsten, historisch door ons als heiig be
schouwd, in de communistische leer en praktijk als een vod papier worden
beschouwd. Het meest recente bewijs van communistische minachting voor inter
nationale verplichtingen, die plechtig aanvaard waren, is de bekendmaking van
het voornemen om zich van de verplichtingen inzake Berlijn te ontdoen".
Nadruk op evenwicht
in de begroting
Veel nadruk legde Eisenhower weder
om op de waarde van het evenwicht in
de begroting. De democratische meer
derheid in het Congres acht de uitga
ven, die de president zal voorstellen, in
vele opzichten ontoereikend. Velen van
hen zijn beducht, dat het landsbelang
wordt opgeofferd aan een sluitende be
groting. Het is te verwachten dat de De
mocraten zullen aandringen op hogere
uitgaven. Zouden hogere belastingen of
prijsstijgingen daarvan het gevolg zijn,
dan zullen de Republikeinen bij de ver
kiezingen in 1960 aan de Democraten
ongetwijfeld verspilling verwijten.
Tot zover onze correspondent in
Washington.
Andere punten van de boodschap van
Eisenhower waren:
de uitgaven voor de defensie, atoom
energie en buitenlandse militaire hulp
zullen in het belastingjaar 1960 meer
dan 178 miljard gulden bedragen;
hij zal een evenwichtige begroting in
dienen voor het komende jaar, dat naar
verwacht wordt de grootste welvaart in
de geschiedenis van het land zal bren
gen;
indien het nationale inkomen en de
uitgaven in evenwicht kunnen worden
gebracht, zullen de V.S. kunnen uitzien
naar een tijdstip in de nabije toekomst,
waarop de nodige herzieningen op het
gebied der belastingen worden aange
bracht;
„er kan geen 6prake zijn van een
soort vesting Amerika";
„onze vrienden in West-Europa ma
ken intern een nieuwe periode van
kracht mee en zijn in toenemende mate
in staat bedreiging van buiten af te
weerstaan;
de Westerse bondgenoten hebben op
zich genomen de bevolking van „vrij
Berlijn" te verdedigen tegen elke po
ging om haar vrijheid te vernietigen
„Intussen zullen wij voortdurend pogen
zinvolle overeenkomsten tot stand te
JlllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllHIHIIIIIIIIIIIIH!
Wij maken er onze lezers op op
merkzaam, dat de prijsvraag ten
bate van het Koningin Wilhel-
minafonds is verlengd tot 27 ja
nuari a.s. In verband daarmede zal
de uitslag niet op 20, doch op
31 januari e.k. worden bekend ge
maakt.
'Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllll^
Sneeuwbuien
De Bilt meldde hedenmorgen om tien
uur:
Gisterochtend bewoog zich een kleine
depressie over de Noordzee naar het zui
den. Deze trok in de middag over onze
westelijke provincies en ligt nu in de
omgeving van Frankfort. Vooral in het
noorden van het land heeft ze veel
sneeuw gebracht. Op Terschelling ligt
ongeveer 25 cm sneeuw, op verscheidene
plaatsen in Graningen en Friesland
bijna 20 cm In de nacht is het boven
Nederland vrijwel geheel opgeklaard,
met gevolg, dat boven dit sneeuwdek
zeer lage temperaturen werden bereikt.
Deelen meldde een minimum van -10
graden. Op het vliegveld Belde werd -8
graden gemeten, in Leeuwarden -7 gra
den.
Een lagedrukgebied boven de Pools-
Russische grens diept uit en trekt naar
de Oostzee. Het doet de luchtdruk boven
Scandinavië weer dalen
Over de Noordzee blijven gedurende het
weekeinde kleine storingen zich in zuide
lijke richting bewegen. Dit heeft tot ge
volg, dat in Nederland de wind overwe
gend noordwestelijk blijft. De aanvoer
van onstabiele lucht houdt daarom aan
en er zijn nog meer sneeuwbuien te ver
wachten. Overdag zal de temperatuur op
de meeste plaatsen om het vriespunt
schommelen. Des nachts is, afhankelijk
van bewolking en wind in de sneeuwge-
bieden matige vorst mogelijk.
11 JANUARI
Zon op: 8.45 uur; onder: 16.51 uur.
Maan op: 9.35 uur; onder: 20.03 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.37 en 16.52 u.
Laagwater te 0.26 en 12.46 uur.
(12/1 hoogwater te 5.20 en 17.35 uur,
laagwater te 1.09 en 13.25 uur).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel
brengen om deze kwestie en andere
vraagstukken tot oplossing te bren
gen
hij wil later maatregelen voorstellen,
waaronder een nieuwe bestudering van
de positie van de V.S. ten opzichte van
het Internationaal Gerechtshof, om te
bereiken dat het recht en niet het ge
weld in internationale kwesties de door
slag geeft.
Parate luchtmacht
In zijn boodschap tot het Congres, die
via radio en televisie werd uitgezonden,
zei de president dat de geweldige parate
luchtmacht van de V.S. een machtig af
schrikwekkend middel tot voorkoming
van een algemene oorlog is. Van minuut
tot minuut kunnen luchtmacht-eenhe
den van hun bases vertrekken. Derge
lijke onderdelen zijn ook opgenomen in
onze vloot. Landstrijdkrachten en tacti
sche formaties kunnen snel en nauw
keurig op eventueel verzoek van bevrien
de en verantwoordelijke regeringen, in
beweging komen om te helpen een drei
ging van agressie te beteugelen.
Grote vorderingen zijn gemaakt bij de
ontwikkeling van ballistische projectie
len; nieuwe vliegtuigen, tweemaal zo
snel als het geluid worden thans in
dienst genomen, vijf Amerikaanse
kunstmanen zijn in een baan om de
aarde gebracht; het systeem voor waar
schuwingen is voortdurend verbeterd;
Amerikaanse onderzeeboten, voortge -
stuwd door atoomkracht, hebben records
gevestigd en historische tochten onder
het Noordpoolijs volbracht. Dit is het
resultaat van niet meer dan vier jaar
intensief werken. „Tezelfdertijd erken
nen wij openhartig dat enige van de re
cente prestaties van de Sovjet-Unie op
dit speciale gebied van de techniek wer
kelijk schitterend zijn", aldus president
Eisenhower.
Hij waarschuwde dat uitgaven voor
nieuwe wapens „evenwicht en perspec
tief in onze defensieplannen" eisen. „Wij
moeten waken tegen het koortsachtige
opbouwen van een enorme bewapening
methet oog op een overhaast voorspeld
tijdstip van een zgn. grootst mogelijke
dreiging van gevaar. De dreiging waar
tegenover wij gesteld zijn is niet een
sporadische of aan een bepaald tijdstip
gebonden dreiging, zij is er voortdu
rend".
Van Goghs' schilderijen
naar ons land terug
De eerste zending schilderijen van
Van Gogh, die in Japan tentoongesteld
zijn geweest, is gisteren de terugreis
naar Nederland begonnen. De schilde
rijen werden onder geleide van politie
en museumpersoneel naar het vliegveld
gebracht.
De tentoongestelde werken worden
met vier vliegtuigen verzonden. De vol
gende zendingen vertrekken woensdag,
vrijdag en woensdag over een week uit
Tokio.
Laatste kans voor
„Hersenkronkels"
Dit iveekeinde is het onher
roepelijk Uw laatste kans, mee
te dingen naar een van de 77
prijzen van in totaal 700 gulden
voor de kerstprijsvraaghet do
zijn „hersenkronkels"Maandag
a.s. te 13 uur sluit de inzen
dingstermijn onverbiddelijk.
We schijnen het dit jaar onze
lezers zoel erg moeilijk gemaakt
te hebben, want we hebben aan
het nazien van de puzzels tot
dusver bepaald nog geen dag
taak gehad.
Maar de klaarblijkelijke moei
lijkheid van de puzzels hoeft
geen reden te zijn, dat U niet
alsnog althans die oplossingen
inzendt, welke door U gevonden
zijn. Per slot van rekening dingt
U met iedere oplossing mee
naar de prijzen, niet alleen met
een compleet dozijn.
Zorg dat Uw inzending tijdig
d.w.z. voor maandag 13 uur, in
het bezit is van de redactie
Witte Singel 1 te Leiden.
lllllillllllllllllllllllllllllllllllllltP
Moeilijke ogenblikken voor Mikojan bij
felle Hongaarse demonstraties in Chicago
Wantrouwen niet dadelijk uit
uit de weg te ruimen
De Sovjet-Unie heeft de toon van
haar voorstellen voor de toekomst van
Berlijn gewijzigd in een nieuwe nota
aan de Franse regering, aldus heeft een
woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandse Zaken te Parijs vrijdag
meegedeeld. In deze nota tracht de
Sovjet-Unie de indruk van een ultima
tum, die was gewekt door haar voorstel
len aan de Westelijke mogendheden in
november j.l. weg te nemen.
Ondanks deze wijziging in de toon
bestaat er nog altijd een groot verschil
van mening tussen de Russen en de
Westelijken over de toekomst van Ber
lijn, aldus de Franse woordvoerders.
Mikojan heeft maandag Dulles een
dergelijke nota overhandigd, aldus werd
in diplomatieke kringen te Washington
vernomen. Men noemde de toon „hof
felijker" dan die in de Russische nota
van 27 november.
In diplomatieke kringen in Londen
meende men te weten, dat de Russische
nota aan de Franse regering voorstellen
inhoudt in dezelfde geest als die, welke
de Russische plaatsvervangende minis
ter-president Mikojan aan de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Za
ken, Dulles, heeft gedaan. De eerste
indruk in Londen van deze voorstellen
van Mikojan tot het aan elkaar koppe
len van de kwestie-Berlyn en het pro
bleem van een Duits vredesverdrag is,
dat deze het voor het Westen nog moei
lijker zullen maken om met de regering
te Moskou tot overeenstemming te
komen.
Illllllllllllilllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
Geen verboden goederen
naar West-Berlijn
De regering van Oost-Duitsland
heeft gisteren bekendgemaakt, dat
zij niet kan toestaan, dat er pro-
pagandamaterieel, ontstekingsap
paraten voor springstoffen en an
der materiaal voor sabotage en
opruiing naar West-Berliijn wordt
vervoerd. Er zijn herhaaldelijk
pogingen gedaan om ontoelaatbare
goederen naar West-Berlijn te ver
voeren, aldus de Oostduitse rege
ring.
Volgens de Oostduitse regering
heeft zij het verkeer tussen de
Bondsrepubliek en West-Berlijn
jarenlang gecontroleerd. Uit het
beleid van de Oostduitse autoritei
ten blijkt, dat de „Duitse democra
tische republiek", dat verkeer geen
hinderpalen in de weg legt. De
bekendmaking is uitgegeven, aldus
het hoofd van de voorlichtings
dienst van de Oostduitse regering,
Blecha, omdat er vele pogingen
zijn gedaan om de houding van
Oost-Duitsland ten aanzien van
West-Berlijn onjuist voor te stel
len.
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Mikojan heeft gisteren op een pers
conferentie te Detroit naar aanleiding
van vragen over het Russische voorstel
dat alle troepen uit Berlijn worden
teruggetrokken, verklaard: „Een koop
man noemt soms een hogere prijs dan
hü voor zijn goederen verwacht te krij
gen". Hij voegde daaraan toe, dat de
Sovjet-Unie zo'n gedachte niet koestert
en haar voorstel tot regeling van de
kwestie-Berlijn als goed en redelijk be
schouwt.
In antwoord op een vraag of hij een
compromis aangaande de kwestie van
terugtrekking der troepen zal voorstel
len zei hij: „Wij beschouwen ons voor
stel reeds als een compromis".
Mikojan sprak zich voorts uit voor
meer bezoeken van Amerikanen en
Russen aan eikaars landen, ter bevor
dering van het wederzijds begrip. De
V.S. en de Sovjet-Unie dienen samen
te werken om een duurzame vrede te
scheppen. Er is veel onderling wan
trouwen en wij kunnen dit niet onmid
dellijk in zijn geheel uit de weg ruimen,
aldus Mikojan, die later naar Chicago
vertrok.
In Haarlem heeft Prins Bernhard
gisteren het nieuwe laboratorium
van de N.V. Kon. Pharmaceutische
fabrieken Brocades en Stheeman
geopend. De Prins tijdens zijn
rondgang in de glasblazerij.
Dodelijke val uit elf meter hoge
dakgoot
De 24-jarige ongehuwde bouwvakar
beider F. Koopmans uit Leeuwarden is
uit de dakgoot van een aan de Wirdu-
merdjjk te Leeuwarden gelegen winkel
pand gevallen.
De man, die onder invloed van sterke
drank bleek te verkeren, had zich via
een dakvenster op het dak begeven om
zich vervolgens in de elf meter boven de
straat gelegen dakgoot te laten zakken.
Vermoedelijk is hij toen gestruikeld over
een antennedraad. Het slachtoffer werd
ernstig gewond naar het ziekenhuis over
gebracht, waar hij overleden is.
|SREESTP.I73*TEL.233371
Prinses Irene (rechts), die twee
de werd bij de slalom voor dames
van de Nederlandse skikampioen
schappen in Val dl sere en de win
nares mej. Maria van de Wal
(links) na de strijd.
Zweeds Koninklijk Paar
ontving Erna Spoorenberg
Stormachtig succes in
La Traviata
De Nederlandse operazangeres Erna
Spoorenberg, die in de Stockholmse
opera als gast optreedt in „La Tra
viata", is gisteravond in de Koninklij
ke foyer ontvangen door Koning
Gustaaf en Koningin Louise. Zij
werd aan het Koninklijke Paar voor
gesteld door de Nederlandse ambas
sadeur in Zweden, mr. J. Visser.
Erna Spoorenberg oogstte gisteravond
in Stockholm een stormachtig applaus
voor haar vertolking van de rol van
Violetta in Verdi's La Traviata. Na elke
acte werd zij 5 of 6 keer teruggeroepen.
Het was Erna Spoorenberg's eerste
optreden in Zweden.
De mannelijke hoofdrol in de opera
werd vertolkt door de Zweed Arne Hen-
Staatslening van
ƒ400 miljoen a 41/2
Op 22 januari zal de inschrijving wor
den opengesteld op een 4*6% Staatsle
ning groot f 400 miljoen tegen een koers
van 99%.
Aflossing zal geschiedden in 30 jaar
lijkse termijnen en wel afwisselend 3%,
4% en 3% per jaar, zodat telkens in drie
opeenvolgende jaren 10% van de lening
wordt gedelgd, te beginnen op 16 febru
ari 1960. Versterkte of algehele delging
is de eerste tien jaren niet toegestaan.
De rente gaat in op 16 februari 1959,
de coupons verschijnen jaarlijks op
16 febiuari. De storting op de toegewe
zen schuldbewijzen zal moeten geschie
den op maandag 16 februari 1959.
Het prospectus zal vermoedelijk op
15 januari a.s. verschijnen.
Stroom van helpers naar verwoest dorp
Een in aanbouw zijnde stuwdam in het meer van Sanabria in de Spaanse
provincie Zamora (vlak bij de Portugese grens) is, zoals wij gisteren reeds meld
den, vrijdagochtend vroeg ingestort. De woedende stroom die hierdoor vrij kwam,
stortte zich op een kamp van arbeiders, die werkten aan de bouw van een
elektrische centrale en op het nog in diepe rust verkerende dorpje Rivadelago,
dat circa 600 inwoners telde. Totnutoe heeft men 25 lijken kunnen bergen; 130
mensen worden nog vermist.
Hulpploegen onder leiding van de gouverneur van Zamora trachten te redden
wat er nog te redden valt. Zij opereren vanaf vlotten en boten. Men kan het
verwoeste dorpje niet meer via de normale weg bereiken. De telefoonverbindingen
zijn verbroken. Rode Kruispersoneel, militairen en politie zijn naar Rivadelago
vertrokken met ambulancewagens en vrachtauto's met voedsel en kleren. Grote
hoeveelheden meubels en ander huisraad drijven rond op de stroom, waarin een
groot aantal van de bewoners van het dorp de dood vond. Volgens nog onbe
vestigde berichten zijn er totnutoe 250 inwoners van Rivadelago gered.
Betogingen in Chicago
Uitgeweken Hongaren en andere
vluchtelingen uit Oosteuropese landen
hebben de Russische plaatsvervangende
minister-president Mikojan bij diens
aankomst te Chicago met eieren beko
geld en uitgejouwd. Betogers naderden
Mikojan tot op enkele meters en be
dreigden hem met hun vuisten. Tien
tallen politie-agenten sloegen met gum
mistokken op de betogers in om hen
terug te drijven. In de verwarring ver
den Mikojan en de Russische ambassa
deur in de Verenigde Staten, Mensjikof,
gescheiden van de rest van hun groep.
De politie had ongeveer een minuut
nodig om bij de uitgang van het vlieg
veld een weg te banen voor Mikojans
auto. Op het dak van de wagen spatte
een ei uit elkaar. Mensen in de menigte
riepen: „Moordenaar, ga naar huis".
Voor Mikojans hotel herhaalden zich
de ongeregeldheden. Een groepje beto
gers brak door het politiekordon en
slaagde er ook daar in Mikojan tot op
enkele meters te naderen.
Mikojan zei later tot journalisten,
dat hij de betogingen niet ernstig op
neemt. Ze vertegenwoordigen niet de
mening van het Amerikaanse volk,
zei hij.
Hongaren weigeren hun acties
te staken
Later bracht de Russische vice-pre
mier een bezoek aan een woning in een
arbeiderswijk van Chicago, waartoe de
bewoners, een Amerikaanse oud-militair
en zyn vrouw, hem hadden uitgenodigd.
De oud-militair behoorde tot de een
heid, die in 1945 bij de Elbe het eerst©
contact met het Rode leger maakte.
Mikojan wenste hem en zijn gezin
„vrede, voorspoed en geluk". De vice-
premier bezichtigde ook een studio voor
kleurentelevisie, waar hij werd gefoto
grafeerd met de schoonheidskoningin
van Kansas. Op verzoeken om zijn arm
om deze dame te slaan ging Mikojan
niet in.
Intussen hebben de „New York Times"
en de „Washington Post" zich geschaard
achter president Eisenhowers oproep
om tegenover Mikojan de hoffelijkheid
te betrachten. Het laatstgenoemde blad
noemde de demonstraties te Cleveland
en Detroit .stuitend".
„Felle gevoelens van vluchtelingen
van achter het ijzeren gordijn zijn ge
makkelijk te begrijpen. Maar zij zouden
moeten inzien, dat het bekogelen van
zijn vijanden met eieren en stenen niets
van doen heeft met de democratische
levenswijze", aldus de „Washington
Post". De „New York Times" is van oor
deel, dat het op ordelijke wijze uiting
geven aan afkeer van wat de Russen
hebben gedaan iets anders is dan pogin
gen om Mikojan op diens reis als gast
van de V.S. te verwonden.
Een woordvoerder van de Amerikaan
se organisatie van Hongaarse vluchte
lingen in New York heeft echter ver
klaard, dat de Hongaren Eisenhowers
oproep zullen negeren en hun demon
straties tegen Mikojan met vergrot©
kracht zullen voortzetten.
