Belgische minister schilderde het dramatisch gebeuren in de Kongo Nieuwe Franse regering brengt geen verrassing WEERBERICHT Negen Kamerleden met ruime volmachten gaan een enquete naar de onlusten instellen Initiatief van De Gaulle voor contact met de Algerijnen MIKOJAN NOEMT CHURCHILL AANSTOKER KOUDE OORLOG Vijf luchtvaartmaatschappij en in Europa gaan nauwer samenwerken 97ste jaargang VRIJDAG 9 JANUARI 1959 No. 29640 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN per kwartaal; f.2.55 per maand; f.059 per week f.750 Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21607 (Van onze Brusselse correspondent) Het verslag van de minister van Kongo, dr. Maurice van Hemelryck, gisteren voor de Belgische Tweede Kamer gegeven van de onlusten in Leopoldstad, ver strekte een dramatischer beeld dan de meest waarnemers in Brussel hadden verwacht. Na te hebben gewezen op het feit, dat de ernstige incidenten tot Leopoldstad beperkt zijn gebleven, verklaarde de minister, dat alle maatregelen, die tot handhaving van de orde werden genomen door hemzelf en de gouverneur- generaal, dr. Hendrik Cornelis, waren voorbereid. De balans van de onlusten kan in weinige woorden en cijfers worden geresumeerd: 42 doden en 208 gewonden onder de inheemsen, van wie er nog 108 in ziekenhuizen worden verpleegd, en 49 gekwetste Europeanen, van wie vijftien in ziekenhuizen zijn opgenomen. Onder de enkele honderden gearresteerden worden nog 96 inlanders voor verder onder zoek vastgehouden. Het gaat om plunderaars, die op heterdaad werden betrapt en tegen wie een gerechtelijk onderzoek hangende is. De materiële schade bedraagt waarschijnlijk enkele honderden miljoenen francs. Zeven openbare en zeven rooms-katholieke scholen werden ernstig beschadigd, evenals veertig winkels, elf sociale tehuizen, elf missieposten, zeventien benzinestations etc. januari a.s. de dag der regeringsverkla ring over de politieke toekomst van Kongo, een grote politieke manifestatie voor onafhankelijkheid organiseren. De conferentie van Accra en de ge beurtenissen in Frans-Afrika, evenals de actie van Cairo spelen een rol, aldus de minister. Bovendien spelen de ge beurtenissen zich af in het hart van Afrika, waar de reacties van de mensen steeds zo gewelddadig zijn, dat wij ze ons moeilijk in het gematigd klimaat van onze gewesten kunnen voorstellen. Concessies der regering Men moet rekening houden met de gevoelens der Afrikaanse massa's, het nationalistisch onderbewustzijn en de sociale tegenstellingen. Het is inderdaad de sociale toestand, die ons het meest bekommert, aldus minister Van Hemel- rijck, en wanneer een afvaardiging, sa mengesteld uit leden van de Kamer, een onderzoek wil instellen naar de oor zaak van de onlusten en de middelen om ze in de toekomst te voorkomen, zal de regering de taak van deze parle mentscommissie vergemakkelijken. Dit voorstel van de regering is een concessie, niet aan de socialistische fractie, die reeds vroeger op een enquête-commissie naar Kongo had aangedrongen, maar wel aan de zwarte Kongolese burge meesters van Leopoldstad. Gisteravond, gedurende het debat in de Belgische Tweede Kamer, telefoneer de gouverneur-generaal Cornelis uit Leopoldstad, dat de zwarte burgemees ters van de Kongolese hoofdstad hem een memorandum hadden overhandigd, waarin zij de plunderingen veroordelen, maar tevens opheffing eisen van de militaire bezetting der inlanderswijken Zwarte burgemeesters dienen memorandum in Een van de oorzaken moet worden gezocht in de angstwekkende overbevol king van de Kongolese hoofdstad, waai de OCA (de dienst der Afrikaanse wij ken) in de jongste jaren nochtans 20.000 woningen heeft gebouwd, waarmee een investering van meer dan een miljard frank of 80 miljoen gulden was ge moeid!! Maar een centrum waar 1300 klassen voor lager onderwijs, twaalf scholen voor secundair onderwijs en vijftien nijverheidsscholen zijn geves tigd. oefent op de inlanders een grote aantrekkingskracht uit. De economie van Leopoldstad was ernstig getroffen door de recessie en eind november wa ren er circa 20.000 werklozen. Om de economie een nieuwe stimulans te geven werden belangrijke kredieten uitgetrok ken voor de herbebossing en voor land- bouwwerken in de omgeving van Leo poldstad. Op het politieke vlak, aldus zei minister Van Hemelrijck, is de Bel gische gemeenschap tekort geschoten. Wij hebben onze blanke ruzies en twis ten naar Kongo geëxporteerd, wat ons prestige bij de zwarten niet heeft ver groot, maar integendeel geleidelijk het gezag in Kongo heeft ondermijnd. Enkele Kongolezen hadden reeds in december ji. vrij heftige anti-Europese redevoe ringen uitgesproken en de Abako, de zwarte opstandige beweging, wilde op 13 Luchtgevecht hoven de Negeb-woestijn Er heeft zich gisteren boven de Negebwoestijn in Israël een luchtge vecht afgespeeld tussen straaljagers van de Israëlische luchtmacht en die van de Verenigde Arabische Republiek, al dus heeft een woordvoerder van het Israëlische leger gisteren te Jeruzalem meegedeeld. Vier Arabische Migs vlogen Israëlisch gebied binnen in de richting van Beersjeba. Toen Israëlische „Mystè- res", die waren opgestegen om de in dringers te onderscheppen, de Migs na derden, keerden twee van deze dadelijk om. De andere twee vlogen pas na een kort luchtgevecht terug naar Egypte, aldus de Israëlisohe woordvoerder. Hij deelde niets mee over eventuele ver liezen. Radao-Cairo daarentegen meldde dat jachtvliegtuigen van de Verenigde Arabische Republiek in een luchtge vecht twee Israëlische vliegtuigen heb ben getroffen. Volgens de zender vlogen donderdag middag zes Israëlische toestellen Egyp te binnen. Vier Arabische jachtvliegtui gen vielen de Israëliërs aan. Van de twee Israëlisohe vliegtuigen, die werden getroffen, heeft men één op Israëlisch grondgebied zien neerstorten. De jacht vliegtuigen van de V.A.R. zijn veilig op hun basis geland, aldus radio-Cairo. V.S. lanceren dit jaar vier ruimteraketten De Ver. Staten zijn van plan dit jaar vier interplanetaire raketten te lance ren, waarvan één mogelijk naar Mars en één naar Venus, zo heeft de leider van de raketafdeling van „General Electric", Glen Bieging, in Boston ver klaard. Mars zal zich tussen februari en april in een gunstige positie voor een raketproef bevinden en Venus in het begin van de zomer. Wisselend bewolkt De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselend bewolkt met enkele sneeuw- of regenbuien. Matige tot krachtige, aan de kust tijdelijk harde wind tussen noordwest en noord. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 10 JANUARI. Zon op: 8.46 uur; ;onder: 16.49 uur. Maan op: 9.02 uur; onder: 18.52 uur. Hoogwater te Katwijk te 3.53 en 16.10 uur. Laagwater te 12.01 uur. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's en het Belgisoh parlement verzoeken om een enquête-commissie in te stellen, welke de verantwoordelijkheid voor de onlusten zal bepalen. De zwarte burge meesters vragen anderzijds, dat de aan gehouden president van de Abako, Jo seph Kasa Voeboe, niet te streng zal worden getraft. Kasa Voeboe is de uit zijn ambt ontheven burgemeester en zijn zwarte collega's zijn op twee na leden van de Abako. In ieder geval is thans besloten, dat een commissie van negen leden van de Belgische Tweede Kamer vier CVP-ers, drie socialisten en twee liberalen zeer binnenkort naar Leopoldstad zal vliegeiaom aldaar, met grote volmachten, een Fhquête over de oorzaak van de onlusten in te stellen. Broodprijzen omlaag? In verband met een recente daling van de bloemprijzen zijn gistermid dag in het ministerie van Economi sche Zaken besprekingen gevoerd tus sen vertegenwoordigers van de Nederlandse Bakkerij stichting en de directeur-generaal voor Handel en Nijverheid, de heer J. H. D. van der Kwast. Dit overleg heeft ten doel deze prijsdaling ook tot uiting te brengen in een verlaging van de broodprijs, welke vermoedelijk dan één cent zal bedragen. Negerfamilie van zestien mensen door brand gedood In Boswel in de Amerikaanse staat Oklahoma zijn donderdag zestien leden van een negerfamilie moeder, tien kinderen en vijf neven en nichten door brand in hun woning om het leven gekomen. De vader was aan het jagen. (Van onze correspondent in Parijs) Met de vorming van een nieuw kabinet en de installatie van generaal Charles de Gaulle als staatschef, is, sinds gisteren, de constructie van de Vijfde Repu bliek voltooid. Vandaag betrok president Charles de Gaulle officieel de residentie van het staatshoofd, het Elysée, om het hotel Matignon ten behoeve van de nieuwe eerste minister, Michel Debré, te ontruimen. De regering, die de voormalige minister van Justitie, Debré, heeft gevormd maar waarvan alle leden persoonlijk door het staatshoofd moesten worden be noemd biedt alleen op enkele detailpunten nog verrassingen. Zoals verwacht, bljjft de grote meerderheid der leden van de vroegere ploeg de oude portefeuilles behouden. Jacques Soustelle werd vice-premier De nieuwe gezichten in het kabinet- Debré behoren toe aan de katholieke staatsministers Lecourt, die zijn partij genoot Pflimlin vervangt, en de gaullis tische zoon van de vroegere senaats president Jeanneney, die de portefeuille voor industrie en handel onder zijn be heer mocht nemen, aan de gaullistische fractieleider Triboulet, die na jaren terugkeert op het departement der oud-Strijders, en aan de secretaris-gene raal der gaullistische „Unie van de nieuwe republiek", Roger Frey, die de voorlichting zal gaan verzorgen. Ook werden er nog zes nieuwe, jonge staatssecretarissen aan de regering toe gevoegd, onder wie de Algerijnse mej. Sid-Cara, dochter van de voorzitter van het voormalige „Comité du salut pu- blique" in Algiers. In Parijs heeft generaal De Gaulle als eerste president van de Vijfde Republiek de functies van presi dent Coty. de laatste van de Vier de Republiek, overgenomen. De meuwe president ontsteekt op nieuw de vlam op het graf van de onbekende soldaat. Achter hem oud-president Coty. Onderling werden er door de leden van de vorige regering-De Gaulle ook nog enkele portefeuilles verwisseld. De voornaamste en politiek gewichtigste mutatie betreft wel de promotie van Jacques Soustelle tot vice-premier, die bovendien de Sahara, de overzeese depar tementen en het atoom-onderzoek on der zijn toezicht krijgt. Tot op het laatste ogenblik moet Soustelle de portefeuille van Binnenlandse Zaken hebben ver langd en om de pil van de weigering te vergulden heeft generaal De Gaulle hem blijkbaar nu op de ere-poSt van gedele geerde van de minister-president ge plaatst. Binnenlandse Zaken nam de radicale minister voor Nationaal Onderwijs uit het vorige kabinet, Berthoin, voor zijn rekening, die zijn vroegere portefeuille overdroeg aan de heer Boulloche, een socialist, die zijn partij echter niet offi cieel vertegenwoordigt. De socialisten zijn namelijk zoals men weet in de oppositie gegaan. De voormalige minister van de Over zeese gebieden, Cornut-Gentille, zag zich de posterijen toevertrouwd en de links georiënteerde gaullist Michelet, die zich eerst over de oud-strijders ont fermde, nam Justitie over van premier Debré. Tenslotte zag de Nobelprijswinnaar voor litteratuur, André Malraux, zyn bevoegdheden nu nauwkeuriger beschre ven in de benoeming van staatsminister van kunst en cultuur. Rechts kabinet met een liberale koers Politiek gezien is de basis van het nieuwe kabinet door het uittreden van de socialisten onmiskenbaar naar rechts verschoven. De regering rust nu vrijwel uitsluitend op de gaullistische U.N.R. van Soustelle en op de conserva tieve onafhankelijken van de minister van Financiën, Antoine Pinay, aan gevuld met één radicaal en enkele ka tholieke volksrepublikeinen. Het zal echter niet de eerste maal in Frankrijk zijn, dat een rechtse rege ringsploeg zich genoodzaakt ziet een uit gesproken links-liberale koers te varen het omgekeerde heeft zich minstens even vaak vertoond! en er zijn zeker al symptomen aan te wijzen, die ook nu voor de toekomst op zo'n gang van zaken zouden kunnen wijzen. Het economische saneringsplan heeft zo een nieuwe ernstige breuk tussen de verantwoordelijke auteur Antoine Pinay en zijn parlementaire aanhang veroor zaakt. Wat Algerije betreft, heeft het in politieke kringen zeer de aandacht ge trokken, dat De Gaulle bij zijn presi- Terwijl trainer Toni Marth toe kijkt, maakt Prinses Irene haar skies vast voor een trainingstocht over het wedstrijdparcours. Hoe wel het weer in Val d'Isère niet aanlokkelijk is, trekt H.K.H. er toch geregeld op uit om te oefe nen. Het zal nog heel langduren eer iedere Russische arbeider een auto kan bezitten Lastige vragen over zijn houding in Boedapest De Sovjetrussische plaatsvervangende minister-president Mikojan heeft giste ren in het hoofdkantoor van de Ford fabriek te Detroit de Britse oud-premier Churchill ervan beschuldigd dertien jaar geleden de koude oorlog te zijn be gonnen. Hij zei dit tot een aantal Ame rikaanse fabrikanten. Churchill, aldus beweerde Mikojan, begon de koude oor log in februari 1946 te Fulton in de Amerikaanse staat Missouri. De toen malige Amerikaanse president, Truman, stond achter hem, aldus de Rus.... Op de vraag hoe lang het zal duren voordat het in het Russische economi sche stelsel mogelijk zal zijn een auto te maken voor elke arbeider, zoals in de Verenigde Staten het geval is, zei Mi kojan: „heel lang". Een directeur van de Fordfabriek vroeg de Rus, waarom de Russen denken dat de Ver. Staten oorlog wensen ondanks de bewijzen, dat de Ver. Staten vrede nastreven, antwoordde Mikojan dat de Russen denken, dat de Amerikanen on gelijk hebben en de Amerikanen den ken, dat de Russen ongelijk hebben. Salomo zou waarschijnlijk beide partijen de helft van de schuld geven, zo voegde hij eraan toe. Ook werd de Russische minister ge vraagd hoe het mogelijk was, dat Miko jan in 1956 in Boedapest gezegd zou hebben, dat het voor de Hongaren het beste was als de Russische troepen zich dentiële inauguratie gisteren opnieuw de sterke nadruk legde op de noodzaak, dat dit land zijn persoonlijkheid zelf zal vormen en ontwikkelen. Men verwacht dan ook nieuwe initia tieven van De Gaulle voor een gesprek van de rebellen, een stap, die zou kun nen worden ingeluid door een massale amnestie voor de politieke gevangenen. De Vjjfde Republiek staat om een geliefde uitdrukking van generaal De Gaulle te gebruiken nu in ieder geval op de rails, de locomotief is bemand en de stations- of staatschef kan het fluitje voor het vertrek doen klinken. Dezer dagen werd te Brussel een conferentie gehouden tussen delegaties van vijf Europese lucht vaartmaatschappijen, n.l. de KLM (Nederland), de Sabena (België), Air France (Frankrijk), Luft hansa (West-Duitsland) en Al italia (Italië), waarop besprekingen zijn gevoerd over de mogelijk heden van verdere coördinatie en rationalisatie van de activiteiten van haar ondernemingen, voorna melijk met het oog op het verdrag van de Europese Economische Gemeenschap. Sedert enige maanden reeds worden besprekingen over deze onderwerpen tussen de directies van de vijf maat schappijen gevoerd. Eind januari komen de delegaties opnieuw tezamen. Nadere bijzonderheden over het besprokene zyn nog niet bekend. Op de Brusselse conferentie was de KLM vertegenwoordigd door de heren I. A. Aler, president-directeur, mr. L. H. Slotemaker, directeur Buitenlandse Be trekkingen en dr. E. van Konijnenburg van de Dienst Buitenlandse Samenwer king. Naar bekend is valt de luchtvaart als zodanig niet onder de werking van het EEG-verdrag. In de Raad van Europa zijn enige jaren geleden enkele voor stellen gedaan voor integratie van de luchtvaart van bovenaf, maar deze voorstellen werden niet aanvaard. By de behandeling van deze voorstellen werd geconstateerd, dat het schema van de luchtdiensten in Europa niet logisch was opgebouwd en zeker niet rationeel werd uitgevoerd. Reeds toen werd de gedachte geopperd, dat eventuele sa menwerking tussen de luchtvaartmaat schappijen in Europees verband diende tot stand te komen op basis van vrij willigheid. zouden terugtrekken, terwijl vijf dagen later de Russische troepen de stad bin nentrokken om de Hongaarse opstand te onderdrukken. Mikojan antwoordde, dat de Russen de wettige regering te hulp waren gekomen en hij beweerde, dat de Amerikanen in Libanon hetzelf de hadden gedaan. Mikojan schreef de Hongaarse opstand toe aan het stoken van Amerikaanse agenten. Verder be gon men te Boedapest de communisten op te hangen. Hij zei, dat de regering op dat tydstip zeer zwak was en dat mensen in de regering hy noemde Kadar de Russen hadden verzocht de orde te herstellen. De voorzitter van het vakverbond AFL-CIO, George Meany, heeft zich tegen Mikojan gekeerd. In een rede noemde hij hem verantwoordelijk voor de slachtpartij na de opstand in Hon garije. Meany heeft dinsdag geweigerd aan te zitten aan een maaltijd, welke een aantal vakbondsleiders de Russi sche vice-premier aanbood. Op weg naar een restaurant waar hij met Amerikaanse autofabrikanten zou dineren, werd de Russische vice-premier met sneeuwballen bekogeld en uitge jouwd. Hy werd niet geraakt. Drie Hon garen werden aangehouden. President Eisenhower heeft er giste ren bij de Amerikanen op aangedrongen geen demonstraties meer te houden te gen vice-premier Mikojan. De perschef van het Witte Huis, James Hagerty, las een verklaring van de pre sident voor waarin deze de hoop uit spreekt dat de Amerikanen Mikojan be handelen met de beleefdheid en goede manieren die zij „volgens traditie tegen over bezoekers uit het buitenland aan de dag leggen". Nieuw pak sneeuw in liet noorden Weer is vanmorgen in noord-Neder land een pak sneeuw gevallen. Nau welijks was gisteren in de loop van de dag de sneeuw wat weggedooid of het begon gisteravond op te vrie zen. De minimum temperatuur op Eelde was -3 graden. Daarenboven begon het vanmorgen vroeg ander maal te sneeuwen. Tot negen uur vanmorgen was er drie cm. toegevoegd aan hetgeen er tot dusver is gevallen. De totale hoeveelheid sneeuw van de afgelopen dagen is volgens opgave van de meteorologische dienst te Eelde 10 cm. Het verkeer in noord-Nederland be gint te wennen aan het winterse weer. De autobusmaatschappijen reden hun diensten met ongeveer 20 minuten ver traging. De spoorwegen in het noorden hadden slechts een paar minuten ver traging. Op de lijn GroningenNieu- weschans en GroningenLeeuwarden, waar gisteren stagnatie werd veroor zaakt door omgewaaide telegraafpalen, is de situatie weer normaal. De tele graafpalen dienen voor de communica tie tussen de verschillende stations. Deze communicatie is gedeeltelijk hersteld en geschiedt gedeeltelijk via de Rijkstele- foon. Alleen Visvliet is nog geïsoleerd, doordat dit station ook via de Rijkste lefoon niet bereikbaar is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1