DEVALUATIE VAN FRANK MET
VIJFTIEN PROCENT VERWACHT
Berlijn wordt Serajewo
WEERBERICHT
Financiële hervorming is nodig
door inflatie - - Ingrijpende
invloed op Westeuropese landen
VAN BUITENAF HOOPT MEN
ONHEILSPLEK TE BEREIKEN
Kan leiden tot nieuwe oorlog
97ste jaargang
ZATERDAG 27 DECEMBER 1958
No. 29630
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Vandaag werd in de Franse hoofdstad een devaluatie van de frank met twaalf
tot vijftien procent verwacht, voorts herstel van de inwisselbaarheid van de frank
in het verkeer met het buitenland en een gemeenschappelijke monetaire politiek
voor alle zes landen der Europese economische gemeenschap (behalve Frankrijk:
West-Duitsland, Italië en de drie landen van de Benelux). Reden voor deze
financiële hervorming is de Franse inflatie. De Franse prijzen zijn te hoog
geworden om het hoofd te kunnen bieden aan buitenlandse concurrentie. Het
begin van de gemeenschappelijke (Euro) markt op 1 januari a.s. maakt deze her
vorming dringend noodzakelijk, daar de Franse grenzen dan open zullen gaan
voor grotere wedijver met buitenlandse goederen. De inflatie in Frankrijk is ten
dele veroorzaakt door de kosten van de strijd in Algerije en door andere bijzon
dere lasten. De landen van West-Europa staan op het punt gezamenlijk monetaire
maatregelen te nemen, welke moeten leiden tot het einde van de EBU, de Euro
pese betalingsunie, waarschijnlijk op maandag a.s. De EBU zou dan vervangen
worden door een Europees monetair akkoord, dat in zoverre van de EBU ver
schilt, dat niet automatisch kredieten zullen worden verstrekt.
hulpzaam kunnen zijn. Waar aan de
ene kant meer vrijheid zal bestaan ten
gevolge van de inwisselbaarheid van be
paalde valuta's, zal aan de andere zijde
een bepaalde groep landen, die om kre
dieten zal vragen, het moeten gedogen,
dat van hen een zekerheid wordt ge
vraagd en dat hun aanbevelingen zullen
worden gedaan op economisch en tech
nisch terrein. Met andere woorden: het
Europese fonds krijgt bij het verstrek
ken van kredieten een vinger in de pap
van het betreffende land. Een zeer be
langrijke bepaling is ongetwijfeld ook,
dat er geen dwang meer zal bestaan
voor de diverse aangesloten landen met
een centrale saldi-afrekening.
Concurrentiepositie
van Frankrijk zal
veel sterker worden
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
De Franse sanering zal de gemeen
schappelijke markt en de totstandko
ming van de vrijhandelszone in grote
mate vergemakkelijken. Er is namelijk
sprake van, dat in het raam van de
budgetaire sanering in Frankrijk gelei
delijk alle kunstmatige subsidies aan
het bedrijfsleven zullen worden afge
schaft. Samen met het scheppen van
een harde Franse frank zal de concur
rentiepositie van Frankrijk in de ge
meenschappelijke markt en op de we
reldmarkt enorm verstevigd worden en
zal Frankrijk zelfs voor Duitsland en de
Beneluxlanden in menig opzicht een
geduchte concurrent kunnen worden. De
afschaffing van de twee nullen, zoals de
Franse devaluatie wordt genoemd
een bankbiljet van duizend Franse fran
ken zal gewoon een bankbiljet van tien
Franse frank of ruim acht cent worden
moet worden gezien in het raam van
de vernieuwing van de Franse economie.
Wanneer de concurrentiepositie van
Frankrijk wordt verstevigd, zal de in
voer van Frankrijk uit de landen van
de gemeenschappelijke markt en de vrij
handelszone sterk kunnen worden ver
ruimd. Hieruit zullen nieuwe export
kansen naar Frankrijk voortvloeien.
Krediet van Bonn
Onze correspondent in Bonn telefo
neerde ons hedenochtend:
Men verwacht in Bonn, dat Frankrijk
zijn goederen sterk zal liberaliseren en
wel in overeenstemming met de hoeveel
heid, die Duitsland heeft geliberaliseerd
en dat gaat tot meer dan 95 procent.
Voorts staat een Westduitse financiële
steun van 300 miljoen mark voor Frank
rijk voor de deur. Dit alles brengt met
zich mede, zegt men hier, dat het ge
hele debat over de vrijhandelszone een
totaal ander gezicht zal krijgen en dat
er thans zeker meer Kansen zullen be
staan om de vrijhandelszoneplannen
werkelijkheid te doen worden dan de
laatste weken het geval was.
In elk geval is voortzetting van de
monetaire samenwerking tussen de
diverse Europese landen verzekerd, ook
voor het geval een deel van de valuta's
van deze landen wel, een ander deel
niet inwisslebaar wordt. Maar het zal
niet meer mogelijk zijn een automatische
kredietverstrekking, gelijk dat in de
Europese Betalingsunie bestond, moge
lijk te maken. Voor moeilijkheden in dit
vlak zal een Westeuropees fonds met
een kapitaal van 600 miljoen dollar be-
In financieel-economische kringen te
Bonn en Frankfurt zegt men over dit
alles, dat er thans bepaald geen lucht
ledig zal ontstaan door de opheffing
van de EBU. Er zullen scherpere bepa-
(BRE ESIP.I73 TE L.233371
Honderd doden door
ingewandziekte
In een vluchtelingennederzetting bij
Karatsji zijn sedert zondag ji. honderd
mensen overleden aan een geheimzinni
ge ziekte, die men aanvankelijk voor
cholera hield, doch die een ingewand
ziekte schijnt te zijn. De nederzetting,
waarin 130.000 mensen leven, is geïso
leerd om uitbreiding van de ziekte te
voorkomen.
lingen komen op het stuk van valuta-
verkeer, er zal meer geëist worden van
de monetaire discipline onderling, er zal
sprake zijn van een natuurlijker mone
taire verhouding tussen de diverse
Europese landen dan thans het geval is
in het kunstmatige geheel van de EBU
en men ziet ook meer mogelijkheden
voor de vorming van de vrijhandelszone
en voor het zich vrij ontwikkelen van
de Europese economische gemeenschap,
waarvan men ook hier steeds protectio
nistische tendenzen heeft gevreesd.
Lithiumbom in V.S.?
Deskundigen in Washington vragen
zich af of de Ver. Staten erin geslaagd zijn
een lithiumbom te vervaardigen. In een
verslag van de Amerikaanse commissie
voor het geofysische jaar wordt n.l.
melding gemaakt van het optreden van
lithium in de hogere luchtlagen in
augustus 1958. Sommige deskundigen ge
loven, dat het „noorderlicht" dat op
5 augustus j.l. werd waargenomen, ver
oorzaakt is door lithium afkomstig van
een Amerikaanse kernproef op Eniwe-
tok in de Stille Oceaan.
Als de Ver. Staten een lithiumbom
kunnen vervaardigen, zou dat beteke
nen dat zij een grote stap hebben gezet
in de richting van een „schone bom",
d.w.z. een waterstofbom met een mini
mum aan radio-actieve neerslag, zonder
dat de explosieve krarv( afneemt.
Het drama in Belgische mergelgroeve
Nieuwe instortingen tijdens kerstdagen
Op kerstavond en in de kerstnacht
hebben zich in de mergelgroeve te
Ziehen, Zussen en Bolder in België
enige nieuwe instortingen voorgedaan.
Wel waren deze instortingen van be
perkte omvang, maar omdat zy zich
voordeden in ganggedeelten, welke
naar het instortingsgebied leiden,
vormden zij een gevaar voor de red
dingsploegen der Limburgse mijnen.
Temeer omdat er mogelijkheden van
herhaling der instortingen aanwezig
waren.
De reddingsploegen, die al woensdag
middag tijdelijk waren teruggenomen
wegens het instortingsgevaar, zijn dan
ook niet meer ingezet. Het overleg tus
sen de Belgische minister van Arbeid
met autoriteiten uit de streek en inge
nieurs, heeft ertoe geleid dat men het
opruimingswerk van de enorme massa
ingestorte grond en mergel niet meer
via de onderaardse gangen zal voort
zetten, maar dat men van buiten af de
plaats, waar de dertien slachtoffers be
dolven liggen, hoopt te bereiken.
Drijven van luchtschacht
Voor deze onderneming zijn experts
van een Brusselse schachtbouwfirma
naar Ziehen gekomen. Gistermiddag
tussen 4 en 5 uur is men begonnen met
het drijven van een luchtschacht van
een meter doorsnee midden in het in
stortingsgebied boven de plek waar in
de onderaardse kwekerijen een berg
ruimte ter koeling van bewaarde cham
pignons was ingericht. Men vermoedt
namelijk dat juist daar een aantal
slachtoffers aan het werk was, toen de
instorting geschiedde.
Verder zijn omstreeks vijf uur gister
middag drie grote bulldozers van een
cementfabriek uit Visee begonnen met
op het heuvelplateau een deel van de
ingestorte grondmassa te verzetten. Het
reddingswerk in de groeve wordt sinds
gisteren met behulp van genietroepen
voortgezet. Men heeft geen zekerheid,
wanneer de slachtoffers geborgen kun
nen worden.
Parijse maatregel
verstandig
(Van onze Londense correspondent)
De Britse ochtendbladen leveren nog
weinig commentaar op de Franse maat
regelen. De Manchester Guardian be
twijfelt of de devaluatie-maatregel ver
standig is. Deze zou zeker geen gene
zing brengen, als de ambitieuze expansie
politiek, zoals door sommige aanhan
gers van De Gaulle voorgestaan, zou
worden uitgevoerd. De verbetering van
de Franse buitenlandse betalingsbalans
is nog niet van dien aard, dat deze het
vieren van de teugels wettigt. Iets an
ders is echter wanneer de Franse deva
luatie het uitgangspunt zal vormen van
grondige financiële hervorming. In
dien De Gaulle er in slaagt een
gezonde financiële structuur te enten
op de in wezen zeer krachtige Franse
economie dan zou hij er misschien in
kunnen slagen niet alleen de vooruit
zichten voor zijn eigen land, maar die
van de Europese handel in het alge
meen een nieuwe gedaante te geven.
Zacht weer
De Bilt verwacht van heden.- tot mor
genavond: Zaoht weer, met hier en daar
enige regen, maar ook tijdelijke opkla
ringen. Matige tot krachtige wind tus
sen noordwest en zuidwest.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
28 DECEMBER.
Zon op: 8.48 uur; onder: 16.35 uur.
Maan op: 19.37 uur; onder: 9.48 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.38 en 16.48
uur.
Laagwater te 0.25 en 12.42 uur..
29/12 hoogwater te 5.14 en 17.26 uur.
laagwater te 0.58 en 13.17 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
en een Bijvoegsel
Eerste kerstdag waren duizenden van
heinde en ver naar Ziehen gekomen,
maar slechts weinigen zijn tot de streng
afgezette plek van de ramp toegelaten.
Woensdag heeft ook de Commissaris
der Koningin in Limburg, dr. F. Hou-
ben, een bezoek aan de plaats van de
ramp gebracht. Hij heeft namens Ne
derlands Limburg medeleven betuigd
aan zijn ambtgenoot in Belgisch Lim
burg, de gouverneur des Konings dr. L.
Roppe. Namens een particulier, die on
bekend wenst te blijven, bood dr. Hou-
ben een gift van 15.000 franken aan ten
bate van de nabestaanden der slacht
offers.
Hulp aangeboden
De burgemeester vr..i Maastricht heef t
op tweede kerstdag in Ziehen blijk van
zijn belangstelling gegeven en, eventueel
gewenste, hulp bij deze ramp aangebo
den. Vanochtend had de plechtige uit
vaart plaats, gevolgd door de teraarde
bestelling van de op dinsdagavond ge
borgen vier slachtoffers en van het
19-jarige meisje Broeken, dat na haar
redding in het ziekenhuis is overleden.
Van de dertien thans nog vermiste
personen is van elf de identiteit bekend,
van de andere weet men niets. Hetgeen
geen verbazing behoeft te wekken, daar
in dit drukke seizoen van de champig
nonkwekerijen vaak mensen komen
werken, die nooit bij de werkgevers wor
den ingeschreven.
Dreigende taal in Opperste Sovjet:
De Sovjetrussische minister van
Buitenlandse Zaken, Andrei Gromyko,
heeft op de eerste kerstdag ver
klaard, dat de toestand in Berlijn, als
deze kwestie niet volgens de Russi
sche voorstellen wordt geregeld, te
vergelijken zal zijn met Serajewo aan
de vooravond van de eerste wereldoor
log. „Elke provocatie, elke poging tot
agressie tegen de Duitse Democra
tische Republiek Oost-Duitsland -—
kan leiden tot een nieuwe oorlog", al
dus de minister in een gemeenschap
pelijke bijeenkomst van de Opperste
Sovjet.
Hij beantwoordde vragen over de
kwestie Berlijn en over de onderhande
lingen om te komen tot een beëindiging
van de proeven met kernwapens.
Gromyko zei dat de Sovjet-Unie. als
er geen overeenkomst met de Weste
lijke mogendheden over Berlijn wordt
bereikt, niet anders kan dan haar con
trolebevoegdheden aan Oost-Duitsland
over te dragen.
Kernproeven
Achttien personen zijn om het
leven gekomen toen een mergel
groeve te Ziehen. Zussen en Bolder
in België instortte.
Reddingsploegen hebben lange
tijd gezocht naar eventuele over
levenden en slachtoffers. Op dc
foto ziet men enkele redders, die
moedeloos de groeve verlaten.
Rust op Cyprus na
aanbod van de Eoka
De bevolking van Cyprus heeft voor
de eerste maal in vjjf jaar een vreed
zame Kerstmis beleefd. Na een opzien
barende bekendmaking van de Grieks-
Cyprische verzetsorganisatie Eoka, waar
in de organisatie woensdag aanbood
alle acties te staken mits de Britten
hetzelfde zouden doen, zijn er geen aan
slagen meer gepleegd.
Gouverneur Foot verklaarde vrijdag
avond, dat hij de vreedzame toestand
van harte toejuichte. „Doch wij moeten
waken tegen een te groot optimisme",
dat zou op dit ogenblik een groot ge
vaar kunnen zijn, zo voegde hij hier
aan toe.
Ballon met Britten
in Venezuela geland
Vier Britse ballonvaarders zijn er als
eersten alleen met behulp van wind
kracht in geslaagd de Atlantische Oce
aan over te steken. Het zijn de 51-jarige
Arnold Eiloart, zijn 21-jarige zoon, de
radiotelegrafist Colin Maude (32) en
zijn 30-jarige vrouw. Zij vertrokken met
hun ballon „De kleine wereld" op 12 de
cember van de Kanarische Eilanden en
zijn gisteren veilig in het oosten van
Venezuela geland.
De ballonvaarders maken het - afge
zien van een paar schrammen, die zij
opliepen bij de landing - goed. Men had
gehoopt in Brits West-India te kunnen
landen. Dat is niet gelukt. Het radiobe
richt van de aankomst - bij het dorp
Pederanales - is in Caracas bevestigd.
De oliehaven Pederanales ligt onge
veer 1500 kilometer van Caracas. De bal
lonvaarders meldden hun aankomst in
de nieuwe wereld, kort voordat zij gin
gen landen. De vliegtuigen, die toen on
middellijk zijn uitgestuurd om de reizi
gers op te halen, konden de Britten
echter niet zo snel vinden en zij moesten
wegens het invallen van de duisternis
het zoeken tot de volgende dag staken.
Over de kernproeven verklaarde de
minister, dat de Sovjet-Unie te allen
tijde bereid is een akkoord te tekenen
om direct en onvoorwaardelijk deze
proefnemingen te staken. De voorstel
len betreffende de controle op de nale
ving van een dergelijke overeenkomst,
welke het westen te Genève heeft ge
daan, noemde hij „absurde voorwaar
den". Rusland was ook bereid, akkoord
te gaan met een van tevoren overeen
te komen aantal kemontploffingen voor
vreedzame doeleinden, mits Oost en
West eenzelfde aantal van dergelijke
proeven mogen nemen. Overigens had
de Sovjet-Unie het reoht om de proe
ven met kernwapens voort te zetten,
totdat zij evenveel explosies teweeg had
gebracht als de V.S. en Engeland sinds
1 maart van dit jaar. Zoals bekend ver
klaarden de Russen toen dat zij eenzij
dig de proeven zouden staken. Sindsdien
hebben de Amerikanen en de Britten
nog proefexplosies teweeggebracht wel
ke zij al hadden voorbereid. Daarna
hebben ook de Russen nog enkele proe
ven genomen. Als de V.S. en Engeland
de proeven niet voorgoed staken, is de
Sovjet-Unie vrij evenveel proeven te
nemen als het Westen, aldus minister
Gromyko.
Projectielen
Maarschalk Sokolofski, de stafchef
van de Russische strijdkrachten,
waarschuwde Groot-Britannië, dat dit
land ingeval van een oorlog „in de
eerste dagen, zo niet in de eerste uren
een beslissende slag zal krijgen", daar
de Sovjet-Unie beschikt over inter
continentale ballistische projectielen
die elk doel, waar dan ook, kunnen
treffen. De maarschalk verklaarde,
dat de Britse minister van defensie.
Duncan Sandys, onlangs in een rede
de Sovjet-Unie had gedreigd.
Aan het slot van de zitting van de
Opperste Sovjet namen de afgevaardig
den twee resoluties aan. waarin zij de
pogingen van de regering om te komen
tot een verbod van de proeven met
kernwapens steunen en de regeringspo-
l ^k ten aanzien van Berlijn goedkeur
den.
De Britse Koninklijke familie
heeft de kerstdagen doorgebracht
in Sandringham. Men reisde per
trein van Liverpool Street Station.
Prins Charles verlaat bij het station
de hof auto. Zijn been zit nog steeds
in het gipssinds hij zijn enkel be
zeerde bij een val van de trap in de
kostschool.
IndonesischRussische
besprekingen
Vandaag zijn in Djakarta besprekin
gen begonnen tussen een delegatie van
de Indonesische regering, onder leiding
van premier Djoeanda, en een Rus
sische technische missie over de door
de Sovjet-Unie aan Indonesië ver
strekte lening van 100 miljoen dollar.
Van Russische zijde wordt aan deze be
sprekingen ook deelgenomen door de
Russische ambassadeur in Djakarta,
Boris Volkov.
In de afgelopen maanden heeft de
Russische missie een studiereis ge
laakt naar verschillende delen van In-
donoeië, waar uit de lening te finan
cieren projecten zullen worden uitge
voerd.
ik wil Bolletje.'
Pokken in Heidelberg
In Heidelberg (West-Duitsland) zijn
in de kerstdagen negen gevallen v^n
pokken gesignaleerd. De eerste zieke
was een arts die onlangs uit India was
aangekomen. Na hem werden vier art
sen van een kliniek in Heidelberg ziek
De bevolking is met radiowagens opge
roepen zich te laten inenten.
Onrustige kerst op Urk
(Van onze correspondent)
De kerstdagen zijn In Urk niet rustig
verlopen. Bij verschillende arrestaties
moest de politie waarschuwingsschoten
lossen, waardoor twee mensen werden
gewond. Op tweede kerstdag zag de bur
gemeester zich zelfs genoodzaakt huis
aan huis een circulaire te doen uitgaan,
waarin hij uitdrukking gaf aan zijn te
leurstelling over het gedrag van een
aantal ingezetenen en een klemmend
beroep deed op zijn gemeentenaren
loyaal tegenover de overheid te staan,
zoals van staatsburgers mag worden ver
wacht.
Kapitein Bouman thuis
Kapitein C. Bouman van de „Nieuw
Amsterdam" heeft de kerstdagen in zijn
woning te Oegstgeest doorgebracht, na
dat hij enkele dagen verpleegd was in
het ziekenhuis te Cork (Ierland). Zoals
men zioh herinnert werd hij aan een
oog gewond, toen hij zich tijdens een
ongewoon zware storm op de brug be
vond. Via Parys (Schiphol was door
mist onbereikbaar) is hij per vliegtuig
naar het vasteland teruggekeerd. Uit de
Franse hoofdstad reisde hij per nacht
trein naar zijn woonplaats De toestand
van kapitein Bouman is alleszins bevre
digend, maar hem is voorlopig algehele
rust voorgeschreven.
Storm bij Zuid-Korea
Acht Zuidkoreoanse vissers zijn om
het leven gekomen en meer dan zeven
tig vissers worden vermist aJs gevolg
van een zware storm, die gisteravond de
zuidkust van Korea teisterde. Bij tien
tallen sloegen de vissersboten om.
Onder de kust van Japan verging een
kustvaarder. Van de dertien opvarenden
verdronken er elf.
Driedaagscongres N.O.V.
(Van onze Haagse redactie)
Van maandag tot en met woensdag
wordt in het Kurhaus te Schevenin-
gen het jaarlijkse landelijke congres van
de Nederlandse Onderwijzers Vereniging
gehouden. De eerste zitting, welke maan
dagmiddag door de algemeen voorzitter
van de NOV, de heer Jac. Lootsma uit
Amsterdam, zal worden geopend, zal ge
wijd zijn aan een indertijd door de NOV
in samenwerking met de Vereniging
Volksonderwijs ingediend rapport over
„Kleine of grote scholen".
Tijdens de avondzitting zal een film
over het buitengewoon lager ondrewijs
worden vertoond. Na de ochtend- en de
middagzitting van de volgende dag <30
december) wordt eveneens in het Kur
haus een feestavond gegeven. Woensdag
wordt uitsluitend een morgenzitting ge
houden.