LEXINGTON
Ui Italië dreigt op korte termijn
regeringscrisis, en een ernstige!
BLIJFT EISENHOWER STEEDS
„PAS OP DE PLAATS" MAKEN?
al van Fanfani machtiger dan
ie ookzou het einde van de
lemocratie kunnen betekenen
Ongerustheid in Amerikadat
regering sociaal en militair
teveel op uitgaven beknibbelt
Een Kerstgroet
van Desi
Hulde in Tweede Kamer aan de
minister van Staat, dr. W. Drees
ite jaargang
Woensdag 24 december 1958
Vijfde blad no. 29629
(Van onze Romeinse correspondent)
bestaat een zekere mogelijkheid, dat ook Italië over enkele dagen een rege-
scrisis zal hebben en dan een zeer ernstige. Valt het kabinet-Fanfani, en dat
zeer waarschijnlijk, dan zou dit wel eens het spoedige einde der democratie
Italië kunnen betekenen. Fanfani, die onmiddellijk na de verkiezingen het
md in handen heeft genomen, is niet alleen eerste minister en minister van
enlandse Zaken, maar tevens secretaris van de christen-democratische partij,
heeft dus een macht in handen, zoals zelfs De Gasperi maar bij uitzonde-
heeft bezeten. En Fanfani is zeker geen man van het formaat van De
peri. Buitengewoon eerzuchtig en geneigd altijd teveel hooi op zijn vork te
en heeft Fanfani onvermijdelijk talloze vijanden. Niet alleen in andere par-
maar vooral ook in zijn eigen partij. De Gasperi was een voorzichtig man
ehoorde tot het centrum van zijn partij. Fanfani vertegenwoordigt de gema-
linkervleugel. Hij heeft meer dan De Gasperi oog voor de grote sociale
n van het Italiaanse volk en zou graag de democratische partijen bij de
ring betrekken. Dit is hem gelukt met de sociaal-democraten, maar niet met
tpublikeinen en de radicalen.
zijn portefeuille ter beschikking heeft
gesteld. Saragat, de secretaris van
zijn partij, heeft hem bezworen
daarop terug te komen, daar dit een
ministercrisis zou betekenen met een
clitervleugel
met
de fascisten
zijn poging om Nenni te bewe-
eindelijk eens alle banden te
reken en met hem samen een
it et te vormen is Fanfani zacht
drukt, zeer onhandig geweest.
\eeft Nenni dan ook veel moei-
',den bezorgd. Geen toonder.
Ie socialistische leider zo nega-
ip de regering reageert. In link-
ringen ziet men namelijk in
mi de man, die het in Italië
dillen brengen tot een gematigd
".aal regime, in de geest van
\ar in Portugal.
iets kunnen de socialisten stel
let goedkeuren. De liberalen en
eer rechtse partijen beschuldi-
anfani er van te willen samen-
in met de socialisten en dus,
zij het uitdrukken, met de
lunisten. Zij doen alles om deze
ing ten val te brengen. Boven-
heeft Fanfani de gehele rech-
mgel van zijn eigen partij te-
ich en het is vooral Scelba, die
op de.meest vinnige wijze aan-
Het is niet onwaarschijnlijk,
Fanfani valt, Scelba zijn op-
zal worden, maar aangezien
laal-democraten beslist niet in
m rechts-georiënteerd kabinet
zouden willen nemen, krijgen
n rechtse christen-democra-
tet liberalen en waarschijnlijk
\enl
echts-reactionair kabinet
zonder De Gaulle
finker-vleugel van de christen-
raten zou daartegen zijn, met het
dat de grote partij, die eigenlijk
artij is maar een aantal politieke
ringen, die tezamen worden ge-
door him rooms-katholieke
ipvatting, wel eens uiteen zou
i vallen. Italië zou dan een
reactionair regime krijgen doch.,
een De Gaulle! Dit alles dreigt
naandenlang, maar nu is de zaak
listiger geworden door het rap-
er de sneeuwbal-bankier, Giuffrè
zer dagen door de parlementaire
sie werd uitgebracht. In die
sie hadden Kamerleden en Se
van alle partijen zitting. Uit de
blijkt wel, dat Giuffrè misbruik
«maakt van de goedgelovigheid
gere en lagere geestelijken, voor
vrijwel voor niets kloosters en
herstelde of bouwde. Het geld
bouwbedrijvigheid kreeg hij
6t beheer van de spaarcentjes
tine spaarders, aan wie hij heel
ente uitkeerde, vaak meer dan
procent per jaar. Maar die
stand dan uit het geld van weer
spaarders en de bouwonderne-
werden niet of op lange termijn
.Hij zit dus nu met een enorme
nlast van vele miljarden en de
leerderheid van de personen, die
in geld hebben toevertrouwd zijn
aarduitjes kwijt. Dat deze man
Ifschoppen, oversten van kloos-
dorpspastoors tot samenwerking
vond, hangt samen met de
actie, die in Italië de laatste
sterk naar voren komt. In an-
den zou hij met vakbondsleiders
'lieden hebben samengewerkt.
Vas minister niet op de
soqte van zaak-Giuffré?
let rapport blijkt, dat reeds in
pr de politie een onderzoek werd
naar de bedrijvigheid van
Dat onderzoek werd echter
it toen een belangrijk Capucijner
de bankier in bescherming nam.
unalige minister van Financiën
1 zegt thans, dat hij van de zaak
de hoogte was. Eerst zijn opvol-
huidige minister van Financiën,
!al-democraa/t Preti, bracht de
n het rollen en oefende daarbij
kritiek uit op zijn voorganger,
minister va.n de schatkist ook
heeft in het huidige kabinet. Het
'as een wrijving tussen de beide
J. Nu wordt in het rapport een
negatief oordeel geveld over
reden van minister Preti, die
zaak teveel ruchtbaarheid zou
gegeven. Wie het rapport leest
ijna de indruk, dat niet Giuffrè
"de voornaamste schuldige is.
ivolg is dat minister Preti
begin van het einde der demooratie.
Fanfani stelt alles in het werk om Preti
van gedachte te doen veranderen, maar
hij kan niet ingaan tegen het bewuste
rapport, daar hij dan stelling zou nemen
tegen het parlement.
Aan een zijden draadje...
Nu heeft Fanfani gedaan of er niets
aan de hand was. Hij heeft eenvoudig
aan verschillende van zijn ministers,
ook aan minister Preti, gevraagd om de
maatregelen te nemen, die de parlemen
taire commissie heeft voorgesteld om
herhaling van het geval-Giuffrè in de
toekomst onmogelijk te maken. Maar
Preti, opnieuw beledigd door zekere
uitlatingen van andere personen, heeft
thans ten tweede male zijn portefeuille
ter beschikking gesteld. Alles hangt nu
af van de handigheid van Fanfani om
een crisis te voorkomen. Het is mogelijk
dat er, wanneer hij tot eind januari aan
het bewind blijft, dat wil zeggen tot na
het congres der Nenni-socialisten, red
ding opdaagt. Zou de socialistische par
tij een flinke versterking van de invloed
van Nenni persoonlijk goedkeuren, dan
wordt de Italiaanse democratie versterkt
door de socialisten, die dan meer dan
totnutoe het geval was zich kunnen
losmaken van de communisten. Maar
voor het zover is, zal Fanfani nog heel
moeilijke dagen hebben en 'hangt het lot
van de Italiaanse democratie aan een
zfjden draadje!
iburgse gasten
gisteren vertrokken
Jothertog Jan van Luxemburg
echtgenote Prinses Josephine
zijn gisterochtend van het
te Utrecht naar Luxemburg
en. Zij hebben naar bekend
afgelopen weekeinde als gasten
Nederlandse Koninklijke fami-
een jachtpartij op de Veluwe
Jttien. Daar zij incognito reisden,
Mj het vertrek uit Utrecht geen
^emonieel.
Actie betere honorering van
schrijvèrs een succes
De actie van het bestuur der Vereni
ging van Letterkundigen voor een betere
honorering van schrijvers is - zo wordt
van die zijde medegedeeld - een groot
succes geworden. Onlangs zijn aan de
leden vijf punten voorgelegd, met het
verzoek deze door ondertekening als
richtlijn te willen aanvaarden. De voor
naamste zijn: het niet-uitgeven zonder
voorafgaand schriftelijk contract; het
niet-overdragen van het auteursrecht
aan de uitgever; en een minimum-ho
norarium van tien procent royalty ook
voor pocket-boeken.
De Vereniging van Letterkundigen wil
op deze wijze komen tot een openlijke
en algemene erkenning van bepaalde
normen, waarvan noch de uitgevers
Een telefoto van het slot van de
afscheidsreceptie van president
Coty van Frankrijk, toen de nieuwe
president-generaal De Gaulle hem
de hand drukte.
noch de schrijvers zullen atwijken, ten-
zii onder buitengewone omstandigheden.
Het bestuur meent, dat ook het pu
bliek er recht op heeft te weten, dat er
voor de geestelijke arbeid van de auteurs
een verantwoorde honorering bestaat, en
dat de boeken die men koopt niet ten
koste van de schrijvers goedkoop zijn
Een grote meerderheid van de leden
heeft de gestelde vragen onvoorwaarde
lijk met hun handtekening bekrachtigd
en daarmee blijk gegeven van een ver
heugende solidariteit.
Voorstellen gevraagd voor
atoomcentrales
Hoewel de overeenkomst voor samen
werking tussen de Verenigde Staten en
Euratom nog niet in werking is getre
den, hebben de Amerikaanse commissie
voor de atoomenergie en de commissie
van Euratom reeds bekend gemaakt, dat
zfj bereid zijn research- en ontwikke-
lingsvoorstellen voor de bouw van
atoomreactoren onder het gemeen
schappelijke programma voor de oprich
ting van research- en ontwikkelingscentra
in ontvangst te nemen. De beide com
missies hopen, dat het research en ont
wikkelingsprogramma onder de over
eenkomst van samenwerking onmid
dellijk kan worden begonnen, zodra deze
overeenkomst in werking treedt hetgeen
medio februari 1959, wanneer de wette
lijke formaliteiten zijn vervuld, wordt
verwacht
Het algemene doel van het programma
van samenwerking tussen de Verenigde
Staten en Euratom is, zoals bekend, in
de komende vijf zeven jaar in de ge
meenschap atoomcentrales te bouwen
met een gezamenlijke capaciteit van 1
miljoen kilowatt.
Voor de beoordeling van de in te die
nen research- en ontwikkelingsvoorstel-
len hebben de Amerikaanse commissie
voor de atoomenergie en de commissie
van Euratom een gemeenschappelijk
comité in het leven geroepen, dat voor
lopig te Brussel gevestigd is.
Tito in Djakarta doer
duizenden begroet
President Tito van Zuid-Slavië is
gisteren met zijn jacht Galeb de
haven van Tandjong Priok binnengeva
ren. Hij brengt naar gemeld een
officieel bezoek van tien dagen aan
Indonesië. Radio Djakarta meldt, dat
duizenden hem op de kade een welkom
toeriepen.
Bij het verlaten van het jacht werd
maarschalk Tito begroet door president
Soekarno, die in een welkomstrede
zeide, dat de Zuidslavische president
door zijn sociaal idealisme zich tot een
wereldburger had gemaakt. Hij noemde
Tito een groot strijder voor de vrijheid
van zijn land en volk, en verklaarde
verheugd te zijn over het bezoek van de
president en diens echtgenote.
Tito sprak zijn verheugenis uit over
zijn bezoek, dat gelegenheid zal bieden
tot gedachtenwisseling op verschillend
gebied. De voornaamste doelstellingen
van Zuid-Slavië en Indonesië zijn ge
lijk: strijden voor het welzijn van het
volk en het handhaven van een neutra
liteitspolitiek in wereldzaken.
Na de begroeting reden de beide pre
sidenten naar het staatspaleis, waar
Tito gedurende zijn bezoek zal logeren.
Onderweg werden zij toegejuicht door
talloze Indonesiërs, die langs de kant
het voorbijrijden van de twee presiden
ten gadesloegen.
Het bezoek aan Indonesië van pre
sident Tito van Zuid-Slavië kan een
belangrijke rol spelen by de bepaling
van Indonesië's politiek ten aanzien
van het internationale communisme,
zo meent men in diplomatieke kringen
te Washington.
Diplomaten, die zich specialiseren op
het Verre Oosten achten het zeker, dat
de Zuidslavische leider president Soe
karno enige „harde waarheden" zal ver
tellen over het gevaar onder invloed van
Moskou of Peking te komen.
168 miljoen meer deviezen
Volgens de weekstaat van de Ned.
Bank is tengevolge van een deviezen-
aanwas van 168 miljoen de totale goud
en deviezenvoorraad vermeerderd van
f. 5299 miljoen tot f. 5467 miljoen, het
geen een recordstand betekent. De Ned.
Bank heeft een deel der deviezen ten
bedrage van f. 75 miljoen omgezet in
goud, waardoor de goudvoorraad steeg
van f. 3882 miljoen tot f. 3957 miljoen.
DR. IR. F. Q. DEN HOLLANDER
COMMANDEUR ORDE ORANJE
NASSAU
H. M. de Koningin heeft de president
der Nederlandse Spoorwegen, dr. ir. F.
Q. den Hollander, bij bevordering be
noemd tot Commandeur in de Orde van
Oranje Nassau. Dr. ir. den Hollander
zal op 29 december a.s. afscheid nemen
als president der Ned. Spoorwegen.
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Begin januari moet president Eisenhower zijn „State of the Union"-boodschap
uitspreken of aan het Congres toezenden. Die boodschap over de toestand des
lands kan men vergelijken met een troonrede en pal daarop wordt ook de begro
ting bekend gemaakt.
In grote trekken begint het duideRjk te worden hoe beide documenten eruit
zullen zien en vele Amerikanen maken zich ernstig bezorgd over de inhoud van
deze twee staatsstukken. Het is niet toevallig, dat juist in deze periode de com
missie voor economische ontwikkeling een groep van leidende zakenlieden in
Amerika een verklaring heeft gepubliceerd, waarin met nadruk wordt betoogd,
dat het Amerikaanse volk, wanneer dat nodig is, beslist meer kan uitgeven voor
defensie dan thans geschiedt! In het kort komt dit betoog neer op de stelling:
„wij kunnen ons financieel veroorloven wat we ons moeten veroorloven".
Zelfs verdubbeling van de militaire uitgaven zou economisch nog te dragen zijn.
Actie „van onderop"
voor hoger belasting!
Niet dat Iemand zoiets wens<t. maar
verhoging van de uitgaven voor defen
sie wordt door velen toch noodzakoink
geacht. De commissie-Gait-her en de
studiegroep-Rockefeller hebben beide
gepleit voor belangrijke verhoging van
militaire uitgaven. Verscheidene kran
ten hebben hoofdartikelen gepubliceerd
waarin werd aangedrongen op snellere
aanschaffing van moderne wapenen
Militairen hebben geprotesteerd tegen
vermindering van manschappen, enz.
enz., doch de president blijft maar
vasthouden aan een defensie-budget,
dat in feite niet hoger zal zijn dan dat
van het vorige Jaar.
Wel zal die begroting thans ongeveer
41.8 miljard dollar bedragen tegenover
40.8 het vorig jaar, maar dat miljard
extra dekt ongeveer de hogere kosten
die de inflatie met zich heeft gebracht.
Zouden echter de commissies van Gai-
ther en Rockefeller hun zin hebben ge
kregen, dan zou Amerika niet één. doch
tien miljard meer gaan uitgeven voor
defensie.
Er zijn verscheidene projecten waar
uit militair oogpunt haast bij is, doch
die met de beperkt gehouden middelen
niet krachtig genoeg kunnen worden
aangepakt. Om een voorbeeld te noe
men: men gaat in Europa minder bases
aanleggen voor raketten met „middel
bare" reikwijdte. Maar dan moeten de
bases voor de strategische luchtmacht
in Amerika en de afschietplaatsen voor
intercontinentale raketten in dit land
belangrijk groter worden in aantal.
Verspreiding van deze bases is heel be
langrijk. Men gaat wel aan het werk
in die richting, maar naar veler oor
deel lang niet energiek genoeg.
Het geld ontbreekt
Advertentie
from America's Best Tobaccos
Op één punt vrijwel eenstemmigheid
„Enorme ervaring en bezonken oordeel
Raketten met droge brandstof zouden
Amerika een veel minder kwetsbare en
sneller reagerende defensie geven dan
raketten, die vloeistof verbruiken. Het
geld ontbreekt echter om die dringend
wenselijke verbetering te bespoedigen.
Verder heeft men hard behoefte aan
de raket, die polaris heet en die vooral
goede diensten kan bewijzen op de
vloot. De produktie daarvan laat echter
in snelheid veel te wensen over. Boven
dien hebben vele hooggeplaatste mili
tairen erop gewezen, dat het juist voor
het voeren van locale oorlogen van be
lang is om over voldoende manschap
pen te beschikken. De vermindering van
personeel wordt door deze deskundigen
funest geacht.
Geen volk is spoedig geneigd om zelf
aan te dringen op belasting-verhoging,
maar indien de regering vasthoudt aan
een beperking van de uitgaven voor
vitale belangen, dan zal het ertoe
komen, dat men in Amerika „van on
derop" om hogere belastingen gaat
vragen!
In het huidige begrotingsjaar zal de
regering ongeveer 32 miljard nodig heb
ben, maar in het volgende zal men het
waarschijnlijk proberen te doen met 78
miljard. l)at betekent een bezuiniging
op de gezondheidsdienst, minder geld
voor afbraak van krotten en voor de
bouw van menswaardige woningen in
de grote steden, geen herziening van de
immigratiewetten, enz.
liet Amerikaanse volk heeft nooit
geloofd in „de pas op de plaats". Het
maakt zich thans ongerust, dat Eisen
hower tot aan het einde van zijn
ambtstermijn die pas gaat beoefenen...
(Van onze parlementaire redacteur)
Met uitzondering van de communisten
hebben gisteren alle sprekers in de
Tweede Kamer hulde gebracht aan
dr. W. Drees, die sedert 24 juni 1945
onafgebroken als minister en sedert
7 augustus 1948, wederom zonder
onderbreking als minister-president
de last van het regeringsbeleid heeft
getorst. Men verheugde zich er over,
dat H.M. de Koningin hem heeft be
noemd tot minister van Staat, een
bijzonder eerbewijs.
In zijn gebruikelijke afscheidsrede
voor de kerstvakantie heeft voorzitter
dr. L. G. Kortenhorst hem namens de
Kamer hartelijk gelukgewenst met zijn
eervolle benoeming.
„Hij is een eenvoudig mens", aldus de
voorzitter, „en op de eretitel „excellen
tie" heeft hij nooit bijzonder prijs ge
steld. Hij moge het echter als een ver
dien/de hulde beschouwen, dat hjj als
gevolg van deze benoeming nu deze titel
ook na zijn aftreden behoudt. Met de
hem eigen gemoedsrust zal hij ongetwij
feld ook deze hulde aanvaarden zonder
er innertljk anders van te worden".
„Bijna dertien jaar achtereen hebben
wij Dr. Drees hier achter de groene tafel
gezien. Mocht hij niet in ons midden
terugkeren, dan weten wij echter, dat
H.M. de Koningin ook in de toekomst
een beroep zal kunnen blijven doen op
zijn ongeëvenaarde ervaring en op zijn
bezonken oordeel. Wat ook onze eigen
politieke inzichten mogen zijn, wij zijn
overtuigd, dat hij, die zich zijn leven
lang met volstrekte onbaatzuchtigheid
in dienst van het algemeen belang heeft
gesteld, zich ook bij zijn toekomstige
adviezen uitsluitend door dat belang zal
laten leiden".
„Er zijn in ons midden vandaag en
de vorige week", zo besloot dr. Korten
horst, „soms vrfj scherpe opmerkingen
gemaakt. Het is het recht en de plicht
van de volksvertegenwoordiger sommige
dingen duidelijk te zeggen wanneer hij
meent, dat het landsbelang dat mee
brengt. Moge dit echter niet beletten,
dat de vrede van Kerstmis in ons aller
harten neerdaalt. Laten wij onze ge
dachten in de komende dagen allereerst
richten op de betekenis van het kerst
feest, dat van alle tijden is. Daarbij
vergeleken zullen onze eigen moeilijk
heden van vandaag zo niet wegvallen,
dan toch wel sterk verbleken".
Het ligt in de bedoeling van de voor
zitter de Tweede Kamer pas weer bijeen
te roepen op 3 februari.
K.P.M.-DIRECTEUR DIENT
ONTSLAG IN
Mr. W. A. J. Lucas, directeur van cte
Kon. Paketvaart-Maatschappij, heeft
op eigen verzoek aan de Raad van Com
missarissen ontslag gevraagd per 1 april
1959. Commissarissen hebben dit ver
zoek ingewilligd. Omtrent de beweeg
redenen van het ontslag kon niets wor
den meegedeeld.
Jfnmns Tere huid?
Voorraad koelhuisboter
bedraagt 4500 ton
Boterverbruik verdubbeld
(Van onze correspondent)
Er is thans nog een voorraad koel
huisboter aanwezig van 4.500 ton. Of
deze voorraad toereikend zal zijn voor
het verbruik in het komende seizoen,
is nog zeer de vraag. Het boterver
bruik in ons land is na de prijsverla
ging van april j.L praktisch verdub
beld.
Ondanks het feit, dat sindsdien de
winkelprijs van boter weer is aange
trokken tot 50 60 cent boven de ln-
leveringsprijs, heeft het verbruik zich
op dit niveau gehandhaafd. Vele men
sen. die gewend waren verse boter te
gebruiken, zijn nu overgeschakeld op
koelhuisboter, omdat de prijs hiervan
ongeveer op dezelfde hoogte als van de
verse boter na de prijsverlaging ligt.
Op het ogenblik wordt dé koelhuis
boter alleen vrijgegeven voor binnen
lands gebruik. Deze boter wordt per in
schrijving verkocht. Vandaag werd een
Inschrijving afgesloten. Voor de ko
mende weken lopen nog twee inschrij
vingen voor 2 maai 300 ton.
De produktie van verse boter is op
het ogenblik gering. Er is hiervan alleen
nog wat export naar Engeland.
