KAMER STEMT MOTIE-BURGER
TEGEN KAMERONTBINDING AF
HERSENKRONKELS:
WEERBERICHT
Belastingverhogingen verlengd
Voetbalpool en
helmenaffaire
VORSTELIJKE HULP BIJ DE
VERZAKKING IN DE KEMPEN
Nasser beschuldigt communisten
in Syrië van sterke tegenwerking
97ste jaargang
WOENSDAG 24 DECEMBER 1958
No. 29629
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
f.750
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Debat over regeringsverklaring
(Van onze parlementaire redacteur)
„Het belang van het land vordert geen Kamerontbinding". Een
motie met deze strekking diende de heer Burger (P. v. d. A.) gister
middag in tijdens het debat over de regeringsverklaring in de Tweede
Kamer. De motie kreeg in de avondvergadering aan het slot van het
debat alleen de steun van de P. v. d. A. en de communisten, zodat zij
met 54 tegen 86 stemmen werd verworpen. Als de motie zou zijn
aangenomen, had prof. Oud (VVD) gezegd, zou het nieuwe kabinet
direct al moeten aftreden. En wat dan, met verkiezingen over drie
maanden. Minister-president Beel had de motie volstrekt van de hand
gewezen op grond van de motieven in de regeringsverklaring. Een
behoorlijk kabinet is met de huidige verhoudingen niet te vormen.
mr. Burger (P. v. d. A.) heeft, evenals
de communisten, het kabinet-Beel
reeds gekenschetst als een „rechts" ka
binet. althans als de voorloper daartoe.
Alleen de voorgevel (prof. Beel), zei hij,
zou twijfel kunnen wekken of het defi
nitief is. Bij deze kabinetsformatie, al
dus mr. Burger, is Romme's onvermo
gen om een kabinet te vormen, gecom
penseerd door het offer van Beel, die
nu echter niet meer neutraal is en na
de verkiezingen niet meer de hand kan
uitsteken ter verzoening als een
„rechts" kabinet niet mogelijk blijkt. De
ministers noemde hij „zaakwaarnemers
van het conservatisme" en stekelig
noemde hij prof. Romme reeds de nieu
we baas van prof. Oud. De juiste be
ëindiging van de kabinetscrisis zou
volgens prof. Romme (K.V.P.) zijn ge
weest, indien het kabinet-Drees met een
andere minister van Financiën de taak
en de verantwoordelijkheid op zich had
genomen, die nu op het kabinet-Beel
rust. De breuk tussen de partijen, met
de kabinetscrisis als gevolg, is niet ont
staan in de Kamer, maar in het kabi
net door de socialistische ministers, die
gezamenlijk ontslag vroegen. Op hen
(en niet op de K.V.P.) zou dus de
plicht hebben gerust de crisis op te
lossen.
In antwoord op de vraag van de
heer Burger of het kabinet van plan
is op korte termijn politieke beslis
singen te nemen, bijvoorbeeld over
de voetbalpool of het stakingsrecht,
antwoordde prof. Beel, dat wanneer
er in 's lands belang voorzieningen
nodig blijken die geen uitstel dulden,
het kabinet maatregelen zal treffen
en eventueel voorstellen zal doen.
Het is echter de vraag of de AR-
ministers nu nog, vlak voor de ver
kiezingen, akkoord zouden gaan met
wijziging van de loterijwet).
Indien de Kamer het te verwachten
rapport over de helmenaffaire zou wil
len behandelen, is het kabinet daartoe
bereid.
De nieuwe minister-president, prof.
dr. L. J. M. Beel, had in de regerings
verklaring zijn best gedaan zijn kabi
net te karakteriseren als een politiek
neutraal kabinet, teneinde alle moge
lijkheden open te houden voor de kabi
netsformatie na de verkiezingen. Maar
Portefeuille-everdracht
Ten departemetite van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening heeft gis
termiddag bij protocol van overname de
portefeuille-overdracht, plaats gehad.
Minister ir. C. Staf nam als minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening
ad interim het beheer over het depar
tement van dr. ir. A. Vondeling over,
Dr. ir. Vondeling heeft in de loop van
de middag afscheid genomen van het
ambtenarenkorps, bij welke gelegenheid
de scheidende dank heeft gebracht voor
de ondervonden medewerking. Namens
de ambtenaren heeft de secretaris-ge-
generaal, dr. J. H. Patijn. gesproken.
Indonesische leger bezet
smokkelcentrum
Blijkens een mededeling van de leger-
woordvoerder in Djakarta, hebben troe
pen van het centrale leger het plaatsje
Inobonto, in Noord-Celebes, bezet. Ino-
bonto werd door de opstandelingen in
Noord-Celebes gebruikt als smokkel-
basis.
De woordvoerder zeide, dat verschei
dene onder buitenlandse vlag varende
schepen tijdens de militaire acties tegen
deze havenplaats met hun lading tot
zinken werden gebracht.
Droog, rustig weer
tijdens kerstdagen
In de algemene circulatie is de afge
lopen dagen een belangrijke verande
ring opgetreden. Nabij de Britse eilan
den, waar enkele dagen geleden nog een
diepe depressie lag. is namelijk een
rug van hoge luchtdruk tot ontwikke
ling gekomen. Deze vormt nu een ver
binding tussen het Azorenhogedrukge-
bied en een maximum nabij Nova
Zembla. Zowel ten westen als ten oos
ten van de rug worden depressies aan
getroffen. De storingen op de Oceaan
volgen een baan, die in de richting
van IJsland wijst, terwijl een depressie
boven Italië zich in hoofdzaak in
noordoostelijke richting naar de Bal
kan uitbreidt. De laatste veroorzaakt
in het Alpengebied en in Italië over
vloedige regenval.
Aangezien de rug van hoge luohtdruk
vermoedelijk dicht in de buurt van ons
land blijft, is de kans dat de genoemde
depressies het weer gedurende de kerst
dagen zullen verstoren niet groot. Over
wegend droog en tamelijk rustig weer
is dan ook het meest waarschijnlijk.
Vomt van betekenis is niet te ver
wachten.
Droog weer
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Overwegend zwaar bewolkt en droog
weer. Matige noordelijke wind. Dezelfde
of iets lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
25 december
Zon op: 8.48 uur; onder: 16.32 uur.
Maan op: 16.33 uur; onder: 7.39 uur.
Hoogwater te Katwijk te 251 en 15.03
uur.
Laagwater te 10.51 en 23.09 uur.
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's
Brede samenwerking
Over de vorming van een kabinet na
de verkiezingen, zei prof. Romme, dat
hij persoonlijk de beste oplossing nog
altijd zou vinden de brede samenwer
king met de P.v.d.A. Het gezamenlijk
standpunt van de K.V.P.-fractie is. dat
zij van samenwerking geen enkele de
mocratische groepering (dus ook niet
de P.v.d.A. of de V.V.D.) bij voorbaat
wil uitsluiten, die zich bewust is van
haar minderheidspositie en bereid is
dienovereenkomstig te handelen.
De bewering dat het kabinet-Beel
een „rechts" kabinet is, wezen de heren
Bruins Slot (A.R.) en Tilanus (C.H.U.)
van de hand, maar zij zegden het kabi
net wel steun toe. En de heer Bruins
Slot voegde er nog aan toe. dat de Anti-
Revolutionairen bereid zouden zijn ge
weest mede te werken aan de vorming
van een kabinet zonder socialisten en
zonder vervroegde verkiezingen.
Het gaat er bij deze verkiezingen om.
aldus de A.R.-fractieleider, hoe het
staat met de groei van de Pacifistisch-
Socialistische Partij (P.S.P.), of Neder
land zijn woord tegenover Nieuw Guinea
gestand zal doen en of we berusten in
de verwording van de democratie, waar
door de Kamerfractie van de P.v.d.A.
ministers naar huis stuurt, met inbe
grip van dr. Drees.
Politieke onrust
De heer Tilanus maakte er op attent
dat de politieke onrust is begonnen na
de verkiezingsnederlagen van de P.v.d.A.
Om interne redenen wilde de P.v.d.A.
zich losmaken van de regering uit par
tijoverwegingen. Wat de verkiezingen
betreft, was prof. Oud (V.V.D.) van
mening dat de kansen voor de V.V.D.
gunstiger zouden zijn geweest, indien
de regeringscombinatie nog tot 1960
had doorgesukkeld. Daarom heeft hij
vervroegde verkiezingen niet gewild,
maar in de huidige omstandigheden is
het de beste oplossing. Hij was er er
kentelijk voor dat de niet-socialistische
ministers zich voor de overgangstijd
beschikbaar hebben gesteld en hij
dankte prof. Beel voor het offer zich
aan het hoofd van het rompkabinet te
willen stellen.
Principiële en praktische bezwaren
had ds. Zandt (S.G.P.) tegen het kabi
net omdat aan het hoofd iemand staat
die de soevereiniteitsoverdracht
Indonesië heeft bevorderd.
Zeven minuten
Op de redevoeringen van de Kamer
leden, die ruim vijf uur in beslag
hadden genomen, antwoordde prof.
Beel in nauwelijks zevert minuten. De
personen van het kabinet bepalen
niet het karakter ervan, zei hij. Uit
stel van sociaal-economische maat
regelen gaat niet ten koste van de
minder draagkraehtigen. Belangrijke
beslissingen op dit terrein kunnen
met worden genomen zonder het ad
vies van de S.E.R., al zal de regering
geen verantwoordelijkheid afschuiven
op de S.E.R.
Alleen de heer Burger en de commu
nisten repliceerden, de andere sprekers
zagen van repliek af.
Na het afleggen van korte verklarin
gen werden vervolgens zonder hoofde
lijke stemming de wetsontwerpen aan
genomen tot verlenging van de ven
nootschapsbelasting en de vermogens
belasting, de benzinebelasting, de om
zetbelasting, alsmede de wetsontwer
pen tot wijziging van de investerings
aftrek en de vervroegde afschrijving,
plus de verlenging van de tijdelijke
vrijstelling van omzetbelasting voor
sigaren, alle tijdelijke verhogingen.
Alleen de heren Welter (K.V.P.),
Duijnstee (K.V.P.), de leden van de
S.G.P. en de communisten verzochten
aantekening, dat zij geacht wilden wor
den tegen de verlenging van de verho
gingen te hebben gestemd.
Kamerontbinding en
nieuwe verkiezingen
Het gisteren uitgegeven staatsblad no.
619 bevat het K.b. tot ontbinding van
de Tweede Kamer met ingang van 19
maart 1959. De kandidaatstelling voor de
verkiezing van de nieuwe Tweede Ka
mer is voor alle kieskringen gesteld op
28 januari 1959.
Donderdag 19 maart om drie uur des
middags zal de minister van Binnen
landse Zaken, Bezitsvorming en PBO in
een verenigde vergadering der beide
Kamers de zitting van de Staten-Gene-
raal sluiten en de dag daarop, vrijdag
20 maart, zullen de Eerste Kamer en de
nieuwe Tweede Kamer in een verenig
de vergadering voor het eerst bijeenko
men.
Een en ander is reeds in een gedeelte
onzer oplage van gisteren vermeld.
Weinig hoop voor de ingeslotenen - - Het
schijnt aan voorzorg ontbroken te hebben
(Van onze correspondent in Brussel)
De grondverzakking, welke geleid heeft tot het ineenstorten van een cham
pignonkwekerij nabij Ziehen, Zussen en Bolder in de Belgische Kempen, heeft
aan de vooravond van Kerstmis in geheel België en Nederlands Limburg een
diepe ontroering verwekt. In 1952 hebben aldaar eveneens grondverzakkingen
plaats gevonden, zonder echter mensenlevens te kosten. Thans vermoedt men dat
de achttien bedolven arbeiders en meisjes reddeloos zyn verloren, daar men
honderdduizenden kilo's aarde zal dienen te verplaatsen om de ongelukkigen te
kunnen bereiken. Er is nog een kleine kans, dat de bedolvenen in een van de
nog ondersteunde galerijen in de heuvel zijn ingesloten, maar die kans wordt
met het uur kleiner.
Koning Boudewjjn en zyn broer, Prins Albert, de voorzitter van het Rode
Kruis, de gouverneur van Limburg, reddingsploegen uit Maastricht en elders
waren reeds gistermiddag ter plaatse.
De catastrofe is daarom zo groot, omdat de champignonkwekerij in een heuvel
is uitgegraven en het de heuvel zelf is, die door een onderaardse grondverzak
king in beweging is gekomen.
Een van de eigenaars is
zelf slachtoffer geworden
Die grondverzakkingen zijn in Bel
gisch-Limburg overigens niet nieuw. In
de zeven Belgisch-Limburgse kolenmij-
w
Tivaalf puzzels77 prijzen, 700 gulden
Ieder jaar zetten wij onze lezers in de dagen rond kerst en
jaarwisseling een prijsvraag voor. De laatste jaren was dat in
de vorm van een serie puzzels van uiteenlopende aard. Het is
ons gebleken, dat deze vorm zeer in de smaak valt. zodat we
ook dit jaar weer een puzzelserie hebben samengesteld, welke
U elders in dit blad aantreft. Ditmaal zijn het niet tien maar
twaalf puzzels onder het motto HERSENKRONKELS PER
DOZIJN.
Het plezierige van deze prijsvraag is, dat U al kans maakt
op een prijs wanneer U slechts één van die twaalf puzzels goed
oplost! De 77 prijzen variëren van honderd tot vijf gulden en
bedragen tezamen zevenhonderd gulden.
Waarlijk dus wel de moeite om een poging te doen er een
in de wacht te slepen hoewel het in de eerste plaats om het
genoegen van het puzzelen moet gaan. Wij zijn ervan over
tuigd dat U dat genoegen vinden kunt. al zal er heel wat
knarsetanden te horen zijn in deze vredige dagen in de huizen,
waar men zich op deze prijsvraag werpt!
De bekende rechtsbuiten van het
Nederlandse elftal en van Ajax,
Piet van der Kuiltrad gister-
midday in het huwelijk met mej.
C. A. Aardenburg.
Devaluatie van de franc?
De notering van de dollar en die van
het pond sterling bereikten gisteren op
de Parijse beurs de hoogste stand van
dit jaar doordat de waarde van de
Franse franc daalde als gevolg van
nieuwe geruchten over een mogelijke
devaluatie. De geruchten worden in
verband gebracht met de veronderstel
ling, dat de vergaande reorganisatie van
de Franse economie, waartoe de Franse
regering naar verluidt het voornemen
heeft, mogelijk ook een of andere vorm
van monetaire herziening zal inhouden,
welke vroeger of later zal plaatsvinden,
in het bijzonder met het oog op de han-
delsconcurrentie waarvoor Frankrijk
zich op de gemeenschappelijke markt
gesteld zal zien.
Acht-jarige jongen in
Aarianderveen verdronken
Gisteren tegen net middaguur is aan
de Achterweg nabij de ouderlijke wo
ning de achtjarige Dick van Harten in
een langs de weg liggende wetering ge
raakt en daarbij verdronken.
De jongen, die de dag te voren een
nieuwe fiets van zijn ouders had gekre
gen. was op deze stille weg de rijwiel-
kunst aan het leren. Toen hij de macht
over het stuur verloor raakte het ventje
in de wetering. Een -beider, die van
enige afstand het ongeluk zag gebeuren,
haalde de knaap vrij spoedig daarna uit
het water, maar toen bleken de levens
geesten reeds geweken.
nen immers moeten de galerijen met
betonnen muren of stalen stukken wor-
gestut.
Naast de grondverzakkingen is ook
het doorsijpelende water een grote
vijand van de bodem.
Grote brokken mergelaarde, die de ga
lerijen steunden, werden gisteren hon
derden meters ver geslingerd en deden
enorme stofwolken opstijgen
Men vraagt zich af, waarom de eige
naar van de kwekerijen - een van de
gebroeders, de heer P. Heynen bevindt
zich onder de slachtoffers - niet meer
voorzorgen hebben genomen toen zij
hun kwekerijen enorm uitbreidden.
De in de heuvel uitgegraven galerijen
zijn honderden meters lang en zo breed,
ti.M. Koningin Juliana deelt
chocolademelk uit tijdens het kerst
feest, dat de Koninklijke Familie
gisteren heeft gevierd in het Paleis
het Loo met het personeel van dat
paleis en van de houtvesterijen
dat de heer Heynen er gisterochtend
meteen kleine vrachtwagen binnenreed.
Het onderzoek zal moeten uitmaken,
in hoeverre de verantwoordelijkheid by
de eigenaars zelf ligt. Men herinnert er
verder aan, dat bij de ineenstortingen
van 1952 grote materiële schade werd
aangericht. Momenteel is de voornaam
ste taak van de redders met de dorpsbe
woners in de heuvel de plaatsen te vin
den, waar de arbeiders en meisjes aan
het werk waren. Het reddingswerk wordt
voornamelijk door de geoefende mijn
werkers van de kolenmijn van Winter-
slag verricht. De gouverneur van Lim
burg, de heer Roppe, richtte reeds gis
teren een stichting op „Limburg helpt",
en de Belgische bevolking is opgeroe
pen om bijdragen te gireren op de post
rekening van deze stichting.
Koning Boudewijn bleef tot in de
avonduren in het dorp en troostte
de wenende familieleden Zijn broer
organiseerde de hulpactie van het
Rode Kruis. Het is een van de groot
ste rampen, die het anders zo rusti
ge Limburg heeft getroffen. Het
reddingswerk werd de gehele nacht
voortgezet. Vanochtend had men
echter nog geen succes mogen boe
ken.
Het eerstvolgend nummer van
H het Leid so h Dagblad zal verschy- |f
- nen op zaterdag 27 december.
Onze bureaus zullen beide kerst- j|
§j dagen gesloten zyn.
IllllllllllllllllllllllllllllllH
Sommigen zouden streven naar af scheiding
Communisten in één adem
genoemd met reactionairen
President Nasser van de Verenigde
Arabische Republiek heeft gisteren in
een rede te Port Said de communisten
in Syrië ervan beschuldigd niet mee te
willen doen aan de poging van de Egyp
tisch-Syrische Republiek „een natie te
bouwen".
President Nasser zei voorts, dat enkele
leden van de Syrische communistische
partij vorige week hebben meegedeeld,
dat zij streven naar afscheiding van
Syrië van de Verenigde Arabische Repu
bliek.
„Uw kracht heeft hen doen vluchten",
zei Nasser in verband met het verzet
van de communistische partij in Syrië
tot zijn gehoor. Nassers aanval op de
Brits-Franse „agressie" in 1956 was bij
zonder fel. Hij zei. dat de toenmalige
Franse minister-president, Mollet, hem
had vergeleken met Hitier. Het is be
kend, zei Nasser, dat Mollet in 1942 als
spion voor Hitier heeft gewerkt.
De rede van Nasser werd uitgespro
ken ter gelegenheid van het terugtrek
ken van de Brits-Amerikaanse strijd
krachten uit Port Said. Met luide stem
riep Nasser: „Wij zullen iedereen neer
slaan, die tegen het Arabische nationa
lisme is".
De president noemde als tegenstan
ders van het Arabische nationalisme de
communisten in één adem met reactio
nairen, Zionisten en Israëliërs.
Bijslag premie
Alg. Ouderdomswet
In verband met de verhoging van de
inkomensgrens tot welke volgens de Al
gemene Ouderdomswet premie verschul
digd is, heeft het college van Rijksbe
middelaars - blijkens een in de Staats
courant van gisteren verschenen be
schikking - bepaald, dat aan werkne
mers beneden 65 jaar door de werkgever
over het gedeelte van het loon, dat bo
ven f. 575 per maand uitgaat een bijslag
moet worden uitgekeerd tot 5,6 van
het loon boven genoemd bedrag. Deze
bijslag zal niet meer bedragen dan
t. 3050 per jaar.
„In het verleden hebben wy tegen
Israël en de grote mogendheden ge
streden. In de toekomst zullen wy ook
stryden voor de zaak van het Arabische
nationalisme", ook zullen de Arabieren
tegen „opportunisten" stryden.
De communistische party in Syrië
verzet zich tegen het Arabische natio
nalisme en de Arabische eenheid, omdat
met ervan overtuigd is, dat het Arabi
sche nationalisme opportunisme niet
zal dulden,aldus Nasser.
Radio-Moskou gaf gisteravond in de
Arabische uitzending een samenvatting
van 75 woorden van Nassers rede. In
die samenvatting werd geen melding
gemaakt van Nassers aanval op de
Syrische communisten!
Voorschot op premië
voor woningen
De minister van Volkshuisvesting en
Bouwnyverheid heeft de mogelykheid
tot het verkrygen van een voorschot van
50% op de toegezegde premie uitgebreid
tot alle premien met uitzondering van
die. welke zijn toegezegd op grond van
de premiebeschikking woningbouw 1957
Deze uitzondering moest worden ge
maakt, omdat de premien die op grond
van genoemde regeling zyn toegezegd,
zullen worden uitbetaald aan hen die
ten tijde van de eerste bewoning eige
naar van de woning zullen zijn. De
rechthebbende op de premie is in deze
gevallen dan ook eerst bekend nadat de
woningen gereed en bewoond zijn.
De aanvragen om voorsohot moeten
by de gemeentebesturen worden inge
diend als de woningen glas- en water
dicht zyn.
Dollars voor Joego-Slavië
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft een serie nieuwe
maatregelen voor hulpverlening aan
Joego-Slavië bekend gemaakt, neerko
mend op een waarde van 129 miljoen
dollar. De totale waarde van de Ameri
kaanse economische en militaire hulp
aan Joego-Slavië,, verleend sedert no
vember 1950, zal daarmee sty gen tot
ruim 1.600.000.000 dollar. Ongeveer 700
miljoen dollar bestond uit hulp van mi
litaire aard.
