3987.-
Kamerontbinding op 19 maart 1959
WEERBERICHT
Thans komen alleen de lopende en
urgente zaken in behandeling
Amerikaanse begroting voorziet
in recorduitgaven voor defensie
nu
97ste jaargang
DINSDAG 23 DECEMBER 1958
No. 29628
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Verklaring van prof. dr. L. J. M. Beel:
Hultle aan minister van Staat tlr. Drees
De minister-president, prof. dr. L. J. M. Beel, heeft vanmiddag in
de Tweede Kamer de volgende verklaring afgelegd:
„Mijnheer de voorzitter,
Het kabinet, dat ik hiermede de eer heb aan de Kamer voor te
stellen, stelt het bijzonder op prijs aanstonds na zijn optreden de ge
legenheid te hebben een verklaring in uw hoge vergadering af te
leggen.
Het wenst vooraf van deze plaats hulde en dank te brengen aan
hem, die gedurende meer dan dertien jaren deel heeft uitgemaakt van
alle na-oorlogse kabinetten en ruim tien jaren aan vier dezer kabinet
ten op voortreffelijke wijze leiding heeft gegeven, oud-minister
president dr. Drees, thans minister van Staat, aan wie H.M. de
Koningin met ingang van gisteren op zijn verzoek ontslag heeft ver
leend uit zijn ambt onder bijzondere dankzegging voor de uitnemende
diensten onder dikwijls zeer moeilijke omstandigheden aan haar en
het koninkrijk bewezen.
De leden van dit kabinet, die allen onder zijn leiding hebben mogen
arbeiden, betuigen gaarne hun bijzondere waardering jegens deze
staatsman, aan wie ook zij veel verschuldigd zijn en wiens heengaan
uit de regering zij betreuren.
Het kabinet vangt zijn taak aan in een tijd van ernstige politieke
spanningen en op een ogenblik, waarop in verband daarmede, gewich
tige beslissingen zijn genomen.
Begrenzingen
Afstanden groter
Na een terugblik op de recente ge
beurtenissen vervolgde spreker:
„Zo eenvoudig deze feiten zich laten
weergeven in een korte opsomming,
zo vol bewogenheid, ernst en zorg
voor de toekomst is de situatie, welke
achter deze feiten schuil gaan. De ge
beurtenissen, waarvan ik melding
maakte, vormden slechts de aanleiding
tot de ontstane crisis, de oorzaken
daarvan liggen dieper. De verhouding
tussen de staatkundige groeperingen,
waarvan leden in het thans afgetre
den kabinet zitting hadden, alsmede
tussen de daarmede corresponderende
Tweede Kamer-fracties, verslechterde
in de loop der laatste jaren. De af
standen werden groter, ernstige me
ningsverschillen traden aan het licht.
Bij deze verscherpte politieke tegen
stellingen was geen oplossing te vin
den, welke een normaal voortzetten
van de arbeid door het in 1956 ge
vormde kabinet zou hebben ingehou
den. Ook de vorming van een nieuw
kabinet voor het nog resterende deel
van de parlementaire periode en
steunend op een meerderheid in deze
Kamer bleek niet mogelijk.
Voortdurende paraatheid
De behartiging toch van de belangen
van het Koninkrijk vergt zeer zeker in
deze tijd van internationale verwikke
lingen en spanningen een voortdurende
paraatheid van de regering tot het
nemen van beslissingen. Zij behoeft
daartoe een zo groot mogelijke steun en
medewerking van de zijde van de volks
vertegenwoordiging. Dit laatste geldt
evenzeer voor de oplossing van de vele
en ingewikkelde problemen, waaraan de
regering binnen het Koninkrijk haar
aandacht heeft te wijden.
Voor een constructief beleid, alsmede
voor een vruchtbaar gemeen overleg is
tenslotte een sfeer van vertrouwen on
ontbeerlijk.
De omstandigheid, dat reeds in 1960
de normale verkiezing van leden uwer
hoge vergadering zou plaats hebben,
bemoeilijkte op zich reeds de formatie
van een kabinet voor de nog resterende
periode. Immers op het tijdstip, waarop
de leden van zodanig kabinet zich zou
den hebben ingewerkt, stonden de ver
kiezingen reeds voor de deur. Deze om
standigheid zou onder normale omstan
digheden op zich geen genoegzame reden
zijn voor Kamerontbinding. Dit wordt
nochtans anders tegen de achtergrond
van de conflictssituatie, waarover ik zo
even sprak.
Het ontbreken van de zo even door
mij gestelde voorwaarden noopte der
halve reeds tot een bekorten van deze
periode en mitsdien tot vervroeging der
verkiezingen. Daarmede wordt tevens
bereikt een zoveel mogelijk uitschakelen
van elementen, welke een zuivere oor
deelsvorming bij dit beleid en overleg
in de weg zouden kunnen staan.
Daarenboven biedt deze vervroeging
het voordeel, dat de vraag, op welke
basis de vorming van een kabinet, het
welk alsdan zijn program zal kunnen
richten naar een normale vierjarige pe
riode, zal geschieden, beantwoording zal
kunnen vinden, nadat afstand is geno
men van de recente gebeurtenissen en
nadat het Nederlandse volk de gelegen
heid heeft gekregen zich uit te spreken
over de samenstelling van deze Kamer.
Noordoostelijke wind
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Overwegend droog weer met
vooral aanvankelijk op de meeste plaat
sen mist of laaghangende bewolking.
Meest matige noordoostelijke wind.
Dezelfde temperaturen als vandaag of
iets hogere.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
24 DECEMBER
Zon op: 8.47 uur; onder: 16.32 uur.
Maan op: 15.45 uur; onder: 6.46 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.13 en 14.26 u.
Laagwater te 10.15 en 22.25 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Een Koninklijk besluit, hetwelk nog
heden in het Staatsblad zal worden
openbaar gemaakt, Ixudt in, dat uw
kamer wordt ontbonden met ingang
van 19 maart 1959. Op diezelfde dag zal
de zitting der Staten-Generaal worden
gesloten.
Het thans opgetreden kabinet ken
merkt zich in tweeërlei opzicht door
een begrenzing, welke normaal niet aan
een kabinet wordt aangelegd De eerste
begrenzing betreft zyn levensduur de
tweede in samenhang daarmede
zyn taak.
Dit kabinet ziet zijn opdracht vol
bracht op het tydstip, waarop na de
ontbinding van uw kamer, waartoe
H.M. de Koningin op zijn voordracht
heden heeft besloten, de vervroegde
verkiezingen zullen hebben plaats ge
vonden.
Dit kabinet heeft tot het zo juist ge
noemde tydstip tot taak de behartiging
van al hetgeen het in het belang van
het Koninkryk noodzakelijk acht.
Behalve de lopende zaken zullen
slechts die aangelegenheden in behan
deling worden genomen, waarvan uitstel
niet in 's lands belang of dat van het
Koninkryk is te achten.
Vraagstukken, het beleid op langere
termijn betreffende, zullen enkel in
gieval van noodzaak tot beslissingen
kunnen leiden. De indiening van wets
ontwerpen. waarvan aan de regering de
urgentie van behandeling in eerstko
mende maanden niet zal blijken, blijft
achterwege. Het contact met de Staten-
Generaal zal derhalve een beperkte
strekking hebben.
Voor wat betreft reeds bij de Staten-
Generaal ingediende wetsontwerpen zal
de regering eenzelfde gedragslijn volgen
Uiteraard stelt de regering zich voor
over een en ander in voorkomende ge
vallen met de Kamers overleg te ple
gen.
Aan de totstandkoming van dit kabi
net is niet vooraf gegaan het maken
van enige afspraak met welke fractie
uit Uw midden ook.
Verantwoordelijkheid
en ernst
De regering is zich diep bewust
van haar verantwoordelijkheid, nog
verzwaard door de ernst en het uit
zonderlijk karakter van de huidige
situatie. Zij vertrouwt, dat de staat
kundige ontwikkeling in ons vader
land zich in rustige banen zal voort
zetten en dat allen, die voor deze
ontwikkeling verantwoordelijkheid
dragen, ook in de komende maan
den zich van deze verantwoordelijk
heid bij voortduring beioust zullen
blijven.
Het kabinet heeft zijn taak aan
vaard in het vertrouwen, dat het
zal mogen rekenen op de steun der
Staten-Genraal.
Moge Gods zegen rusten op ons
aller arbeid!
Vijf nieuwe partijen
(Van onze correspondent)
Naar wij vernemen, zijn vandaag bij
beschikking van de kiesraad, naast de
bestaande politieke partyen, geregi
streerd: de Pacifistisch Socialistische
Partij, het Gereformeerd Politiek Ver
bond (GPV), de Bóeren-partij (BP), de
Partij voor Overheidspersoneel (PVO)
en de partij voor Landbouw en Mid
denstand (PLM). Het staat vast, dat de
eerstgenoemde twee partijen aan de op
12 maart te houden Tweede Kamer
verkiezingen zullen deelnemen, wat de
drie overige, kleine partijen, betreft is
dat aan twijfel onderhevig.
Het bovenstaande sluit niet uit, dat
er toch ook nog andere, hier niet ge
noemde partyen (b.v. de afgescheiden
communistische groep), aan de komen
de verkiezingen zullen deelnemen. De
namen van deze partijen zullen dan
echter nóch op het oproepingsbiljet,
nóch op het stembiljet zelf worden
vermeld.
In verband met het Kerstfeest
zullen onze kantoren op woensdag
24 december vanaf des namiddags
om 4 uur gesloten zyn.
Dr. W. Drees thans
minister van Staat
Het kabinet der Koningin deelt
mede, dat H.M. de Koningin de
oud-minister-president, dr. W.
Drees, benoemd heeft tot minister
van Staat.
Niettemin in evenwicht door vermindering
van uitgaven en vergroting van inkomsten
President Eisenhower heeft gisteren aangekondigd, dat hij by het Congres een
in evenwicht verkerende begroting voor het jaar 1959/60 zal indienen, waarvan
de uitgaven ongeveer 77 miljard dollar belopen. Naar hij mededeelde zal deze
begroting voorzien in recorduitgaven voor vredestijd voor de defensie. Ook voor
enkele binnenlandse programma's, die geen betrekking op de defensie hebben, zal
een recordniveau blijven bestaan.
Er worden verminderingen van de totale uitgaven verkregen door het beëin
digen van tijdelijke programma's voor landbouw, werkloosheidsverzekering en
woningbouw. Vergroting van de inkomsten zal volgens de begroting verkregen
moeten worden door verhoging van de posttarieven en benzinebelasting. De be
grotingsvoorstellen zullen geen algemene belastingverhogingen inhouden. Bijzon
derheden zullen worden bekend gemaakt in de begrotingsboodschap, welke
omstreeks het midden van januari zal worden gepubliceerd.
Washington wenst vooral
inflatie te voorkomen
Uit een m evenwicht verkerende be
groting zal volgens de president blijken,
dat de Amerikaanse regering vast be
sloten is te leven naar haar middelen
en dat zij haar deel zal bijdragen om
inflatie te voorkomen en economische
expansie aan te moedigen.
Het aangekondigde begrotingscijfer
van 77 miljard dollar was een verras
sing, daar Republikeinse Congresleiders
de vorige week na een onderhoud met
de president voorspeld hadden, dat de
uitgaven in 1959/60 ongeveer 80 miljard
dollar zouden belopen.
Voor het lopende begrotingsjaar zul
len de uitgaven vermoedelijk 79.2 mil
jard dollar bedragen. Het ministerie
van Financiën heeft een begrotings
tekort van ongeveer 12 miljard dollar
voorspeld.
Geen onverdeelde
instemming
De aankondiging van president Eisen
hower, dat hij voor 1959/60 een sluiten
de begroting zal voorstellen, had een
Ir. Ingen Housz heeft gisteren
afscheid genomen van de Hoog
ovens. De Commissaris van de
Koningin in Noord-Holland, dr.
M. J. Prinsen reikte hem daarbij de
versierselen uit van zijn benoeming
tot Commandeur in de Orde van
Qranje-Nassau.
verdeelde ontvangst in Washington. Een
Republikeinse woordvoerder juichte deze
aankondiging toe en de meeste Demo
craten wensten met hun commentaar te
wachten, maar het onafhankelijke blad
Washington Post schreef in een hoofd
artikel. dat de vrees voor inflatie en
wellicht de wens „de politieke gunst
voor 1960 te winnen", de president ertoe
hebben geleid zich te wagen aan een
roekeloze gok met de economie.
Het is volgens dit blad eenvoudig niet
mogelijk, dat de regering in ernst een
sluitende begroting voor het volgende
belastingjaar voorstelt zonder de be
staande programma's, waarvan er vele
belangrijk zyn voor de verdediging van
het land, ingrijpend te besnoeien, tenzy
de regering zich met wat glibberig be-
lastinggegoochel bezig wil houden. De
regering tracht kennelijk de blaam van
een bijna onvermydel"'-" onevenwich
tigheid van de begroting op het Demo
cratische Congres te schuiven. Wy vin
den dit een droevige misslag, deze ver
moeide begroting van een vermoeide
regering, aldus de Washington Post.
Mergelgroeve in
België ingestort
Twintig slachtoffers
Vanochtend heeft zich in een mergel
groeve te Zichen-Zussen-Bolder, een
kwartier gaans ten zuiden van Maas
tricht, een instorting voorgedaan. De
Maastrichts brandweer haastte zich de
grens over om assistentie te verlenen.
Op het ogenblik, dat de instorting in
de groeve waar een champignonkwe
kerij is ingericht, zich voordeed, waren
er ongeveer 150 personen aan het werk.
Velen hebben zich kunnen redden, maar
er zijn nog talrijke vermisten. Het stof
felijk overschot van een meisje is gevon
den. Vele gewonden zijn naar het zie
kenhuis van Tongeren gebracht.
Uit de laatste berichten blijkt, dat
van zeventien of achttien personen,
onder wie een aantal vrouwen en
meisjes, het lot geheel onzeker is.
Men vreest, dat zij niet te redden
zijn, omdat de instorting zo volko
men is, dat het gehele gebied, waar
de champignonbedden liggen, een
oppervlakte van drie tot vier ha., to
taal is ingezakt. De luchtdruk was
daar zo groot, dat wolken mergel-
stof honderd meter hoog werden op
gejaagd. De bodem in wijde omtrek
is met geel zand bedekt.
Grote brokken steen bij de ingang
van de berg werden tientallen me
ters weggeslingerd. Honderd perso
nen, die op enige afstand van het
centrum werkzaam waren, hébben
zich kunnen redden.
Noodweer in Spanje,
Portugal, Brazilië
Volgens niet-officiële cijfers zyn 46
mensen om het leven gekomen als ge
volg van zware regenval, welke in de
nacht van zondag op maandag in Rio
de Janeiro overstromingen heeft ver
oorzaakt. De regen viel acht uur
achtereen. Gehele wyken staan blank.
Meer dan 10.000 gezinnen moesten
hun woningen verlaten omdat het
water naar binnen drong.
Mensen zaten op daken van autobus
sen, omdat het water ook daarin was
binnengespoeld. Honderden voertuigen
zijn gestrand. Talrijke huizen zijn door
aardverschuivingen bedolven. In een
ervan vonden zeven personen de dood.
Op sommige gedeelten van laag lig
gende wegen staat twee meter water.
Het reddingswerk wordt hierdoor be
moeilijkt. In een van de grote zieken
huizen van de stad staat de beneden
verdieping blank.
De burgemeester heeft het reusach
tige stadion van de stad opengesteld
voor de vele duizenden daklozen.
Ook in Spanje was het noodweer. Als
gevolg van zware stormen en hevige
regenval zijn daar sedert zaterdag zeker
12 mensen om het leven gekomen en
6000 personen dakloos geworden.
De havenstad Malaga is getroffen
door een storm met windsnelheden tot
150 km. per uur. Verscheidene kleine
vissersschepen zijn in de haven gezon
ken. De spoorlijn van Malaga naar Ma
drid is door aardverschuivingen ver
sperd.
Te Sedes bij El Ferrol zijn vier men
sen door de bliksem getroffen en ge
dood. De stad Murcia werd gisteren op
geschrikt door een aardbeving. Er vielen
geen slachtoffers en er zijn geen mel
dingen van schade binnengekomen.
Ook in Portugal heeft men met slecht
weer te kampen. Plaatselijk hebben zich
overstromingen voorgedaan. In de ha
vens zijn veel vissersschepen beschadigd.
Talrijke wegen zijn onbegaanbaar.
Bloedige strijd van
Algerije gaat voort
Franse troepen hebben vorige week
504 opstandelingen buiten gevecht ge
steld, aldus is gisteravond in Franse
militaire kringen te Algiers meegedeeld.
Er liepen 26 opstandelingen naar de
Fransen over. Het hoofdkwartier van
het Algerijnse leger te Cairo heeft gis
teren te Cairo bekendgemaakt, dat de
Algerijnse opstandelingen op 17, 18 en
19 december 245 Franse soldaten heb
ben gedood, 90 gewond en twee gevan-
gengemaakt. In dezelfde tijd onderna
men de nationalisten zeventien aanval
len op de Fransen, vernielden zij twaalf
militaire posten en bliezen zij zeven
tien pantserwagens en een trein op.
Volgens het Franse ministerie van
Binnenlandse Zaken zijn in de afge
lopen 3V2 maand 24 Algerijnen bij ter
roristische acties in Frankrijk gedood
en 5.500 agenten der opstandelingen
gearresteerd. Volgens functionarissen
van het ministerie was tachtig procent
der nationalistische „doders" gegrepen
In de strijd tegen het terrorisme wer
den 10 politiemannen gedood en 35 ge
wond.
Russen in Belgrado
Er is gisteren een Russische „vredes-
afvaardiging" in Belgrado aangekomen
ter bespreking van „vraagstukken in
verband met de strijd voor de vrede"
met Joegoslavische communisten. Joego
slavische ambtenaren hebben geen com
mentaar op het zenden van de afvaar
diging willen geven. De Russen hebben
het initiatief tot dit bezoek genomen,
zo zeiden zij.
Hoofd van de delegatie is de secre
taris van het Russische comité voor de
vrede, Kotof.
De Russen zullen spreken met verte
genwoordigers van de onder communis
tische leiding staande massa-organisa
tie het socialistisch verbond.
Russische militaire
uitgaven veel hoger
dan de Amerikaanse
Deskundigen in Londen en Washing
ton hechten niet veel waarde aan d®
vermindering van de Russische uitga
ven voor de defensie, zoals opgegeven in
dc nieuwe begroting. Volgens deze be
groting worden de defensie-uitgaven
voor het vierde achtereenvolgende jaar
verminderd, nu met ruim 193 miljoen
roebel tot een totaal van ruim 91 mil
jard.
Volgens de deskundigen zijn veel uit
gaven voor militaire doeleinden opgeno
men in de begrotingen voor industriële
ontwikkeling, voor onderwijs en weten
schap, welke alle een grote stijging la
ten zien.
Verder wijst men erop, dat de vermin
dering van dit jaar vrij gering is verge
leken met voorgaande jaren <193 mil
joen roebel staat gelijk met 48 miljoen
dollar volgens de officiële koers en met
19 miljoen dollar volgens de toeristen-
koers).
Ruslands .zichtbare militaire budget
ligt 13 miljard dollar lager dan het
Amerikaanse, maar staat er wat zuive
re koopkracht betreft, waarschynlyk
ongeveer mee gelyk. En als by dit .zicht
bare" budget de uitgaven voor atoom-
en raketonderzoek en -proeven worden
opgeteld, die waarschijnlijk verscholen
zyn in de begrotingen voor industriële
expansie, onderwijs en wetenschap, lig
gen de Russische uitgaven op militair
gebied veel hoger als de Amerikaanse,
aldus de deskundigen.
Bollenkwckers zijn
bevreesd voor Japan
In de voortgezette vergadering van de
Koninklijke Algemene Vereniging voor
Bloembollencultuur zijn tot leden van
het hoofdbestuur gekozen: de heren J.
Hopman, Szn uit Egmond aan de Hoef
en G. van Straalen Wzn uit 's Graven-
zande. Bij de rondvraag vroeg de afde
ling Wij denes of het mogelijk was een
inzicht te krijgen van de bloembollen
cultuur in Japan. Er wordt concur
rentie verwacht speciaal in Amerika. Is
het waar, vroeg de afgevaardigde, dat
men in Japan zeer geheimzinnig is ter
wijl Japanners wel in ons land gelegen
heid krijgen kwekerijen te bezoeken.
De voorzitter, jhr. dr. O. F. A. H. van
Nispen tot Pannerden, zedde enigszins
op de hoogte te zijn van de geheimzin
nigheid ten aanzien van het kweken
van bollen in Japan, maar als de kwe
kers aldaar him „fabrieksgeheim" niet
bekend willen maken zal het moeilijk
zijn er achter te komen. Voorts deelde
spreker mee, dat wel enige cijfers over
de export van bollen van Japan naar
Amerika bekend zijn, maar verontrus
tend noemde de voorzitter die niet.
Advertentie
CITROEN
2 cv
zomer en winter, op klinker-
straten en asfaltwegen, op
bergen en In dalen - overal
en altijd betrouwbaar
Verdeling van de
woningwetwoningen
Van de veertigduizend van Rijks
wege te financieren woningen, zyn
38.150 woningwetwoningen over de
provincies verdeeld. Zuid-Holland
krygt hiervan een groot gedeelte n.l.
10.700, maar hiervan zyn er ten
minste 2250 voor Den Haag en 3250
voor Rottredam bestemd. Van de lan
delijk nog resterende 1850 woningen
zyn er 350 bestemd voor de polder
Oostelyk-FIevoland, 1500 zyn gereser
veerd voor woningwetbouw ten be
hoeve van de ontwikkeling van indus
triële bouwmethode.
De minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid heeft de provinciale be
sturen verzocht aan de gemeenten zo
spoedig mogelijk te doen weten op
welke aantallen zij mogen rekenen. Btf
deze verdeling die evenals vorig jaar
een globaal karakter draagt heeft de
minister het advies van het Centraal
Orgaan van de Wederopbouw en Bouw
nijverheid gevolgd.
Voor de premie woningen is geen ver
delingsschema opgemaakt. Zoals bekend
is, is op het bouwprogramma voor 1959
rekening gehouden met een aantal van
40.000 particuliere woningen, waarvan
38.000 premiewoningen. Gelet op het be
lang dat aan het zoveel mogelijk vrij
laten van de particuliere initiatieven
moet worden gehecht, heeft de minister
althans voorlopig van een verde
ling daarvan afgezien.
PLV. THESAURIER-GENERAAL
BU K b. van 19 december 1958 is mr.
A. Rmnooy Kan met ingang van 1
januari 1959 benoemd tot plaatsvervan
gend thesaurier-generaal.
Tot zijn opvolger als directeur be
windvoering is benoemd mr. J. C. W. M.
Huysmans, advocaat en procureur te
Schiedam.
