WESTELIJKE EENHEID INZAKE
BERLIJN VERBERGT GESCHIL
WEERBERICHT
Stormachtig onderhoud tussen
premier De Gaulle en Amerika 9s
minister Buitenlandse Zaken
Vakantie op Capri voor SS-ers
als beloning voor massamoord....
OP VERZOEK VAN PROF. REEL
WAPENSTILSTAND IN KAMER
Informateur beproeft verzoening
97ste jaargang
WOENSDAG 17 DECEMBER 1958
No. 29623
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no. 67053
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21607
Het standpunt van de Grote Westelijke Drie (Amerika, Engeland en Frankrijk)
en van West-Duitsland ten aanzien van Berlijn, zoals dat zondag j.l. in Parijs
werd bepaald, is gisteren door de overige elf Atlantische landen overgenomen.
Iedere eenzijdige wijziging door de Sovjet-Unie van het huidige statuut van
Berlijn zal door de NAVO worden beschouwd als een daad, waardoor de vrede
in gevaar kan worden gebracht. Het Westen blijft dus krachtig op zijn rechten
staan, maar wijst onderhandelingen over Berlijn in het grotere verband der
hereniging van Duitsland niet van de hand. De vijftien NAVO-landen zijn dus
iets positiever dan de Grote Drie plus West-Duitsland en de grote moeilijkheid
zal nu zijn, die voorlopig nog vage tegenvoorstellen in de antwoorden aan Moskou
te formuleren. Vermoedelijk zullen die Antwoorden op de brieven van Kroesjtsjef
nog voor het einde van het jaar worden verstuurd. De zitting van gisteren werd
door minister Luns een van de positiefste ervaringen genoemd, die hij ooit in
NAVO-verband had bijgewoond.
raai uit de oorlogstijd, die zich door
een werkelijk of vermeend gebrek
aan solidariteit der bondgenoten in
zijn intiemste patriottische senti
menten voelde gekwetst, stond hier
weer ten voeten uit tegenover de
Amerikaanse minister, die, nog ver
zwakt na zijn operatie, deze bijna
persoonlijke aanval nauwelijks wist
te pareren
Franse ruzie met de
Anglo - Amerikanen
Formeel kan dus van een verheu-
genswaardige eendraoht worden ge
sproken. doch in feite is het beter zich
niet op een facade blind te staren. En
inderdaad is hier weer voor een over
wegend deel sprake van een facade.
Tegenover het Kremiln heeft de NAVO
zioh eensgezind getoond, maar achter
die demonstratie gaan gapende scheu
ren in de Westelijke gemeenschap
schuil. Van de kloof die 2ich op econo
misch gebied tussen Groot- en Klein-
Europa of tussen Engeland en Frank
rijk maandag in Parijs heeft geopen
baard .hebben we gisteren al uitvoerig
melding gemaakt.
Doch aan de top der Westelijke
wereld worden ook Amerika en
Frankrijk door zeer ernstige geschil
len verdeeld. Gisteren sijpelden in
Parijs meer bijzonderheden door
over het bezoek, dat de Amerikaan
se staatssecretaris John Foster Dul
les maandag aan generaal Charles
de Gaulle heeft gebracht, en men
iveet nu dat het ook in het Hotel
Matignon stormachtig moet zijn
toegegaan. Gedurende anderhalf
uur heeft de Franse generaal-pre-
mier al zijn gal uitgespuwd over de
vernederingen en beledigingen, die
hij uit naam van zijn land de Ver
Staten ten laste legde. In een lang
requisitoir werden alle grieven op
gesomd, vanaf de stilzwijgende
steun, die Washington de Algerijnse
rebellen zou verlenen, via de Ameri
kaanse sabotage van de Franse
voorstellen voor een Atlantisch drie
manschap, tot de neutraliteit waar
mee de Amerikanen bij de Ver. Na
ties het Arabisch offensief tegen
Frankrijk zouden hebben aangemoe
digd. De fiere en steile Franse gene-
Drie jongens gedood
(Van onze correspondent)
Een lo-jarige wielrijder, wonende
Laan van Leeuwensteijn te Voorburg,
wilde gisteravond aldaar een HTM-bus
die op de wegsplitsing Oosteinde-Park-
weg stopte om voorrang te verlenen,
links passeren. De jongen werd door
een uit de andere richting komende
personenauto, gegrepen. Hij kwam op
de motorkap terecht en werd vervol
gens op de weg geworpen. Met een
schedelbasisfractuur werd de jongen
naar St.-Antoniushove vervoerd, waar
hij enige ogenblikken later is overleden.
De 16-jarige J. Havekamp uit Olst,
is gisteren het slachtoffer geworden
van een verkeersongeluk. Een autobus
die regelmatig schooljongens vervoert,
reed achteruit het terrein van de BLO
school te Zwolle op. Havekamp be
merkte dit niet en geraakte met zijn
fiets onder de achterwielen van de bus.
Zwaargewond werd hij overgebracht
naar een ziekenhuis, waar hij enige
tijd later overleed.
In de buurtschap Eesveen (gem.
Steenwijkerwold) is vanmorgen de 12-
jarige Roelof de Jonge door een mili
taire vrachtauto gegrepen. De jongen
overleed kort daarop aan zijn zware
verwondingen. Hij fietste zonder uit
kijken van een erf af de weg op, juist
toen de militaire wagen naderde.
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met voor
namelijk in de kustprovincies enkele
verspreid voorkomende buien en in de
nacht plaatselijk vorming van mist.
Overwegend zwakke wind tussen west en
zuid. Iets lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
18 DECEMBER
Zon op: 8.44 uur; onder: 16.29 uur.
Maan op: 12.47 uur; onder: 0.36 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.50 en
21.23 uur.
Laagwater te 4.14 en 16.38 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Maar uit de weinige woorden, die Dul
les op de aantijgingen van generaal De
Gaulle te vinden wist, was toch wel op
te maken, dat het Franse verlangen nu
al weer een eerste of althans een derde
viool in het concert der Westelijke vol-
Veertig doden bij
gevecht in Libanon
Twintig burgers zijn omgekomen en
verscheidene zijn gewond bij gevechten,
die in de afgelopen vier dagen zijn ge
leverd tussen Libanese veiligheidsstrijd
krachten en bewoners van het dorp Or-
sal in het gebied Bekaa in het zuidoos
ten van het land, aldus de Libanese mi
nister van Buitenlandse Zaken Edde.
Een ambtenaar deelde mee, dat de
strijdkrachten gebruik hebben gemaakt
van geschut en vliegtuigen. Van andere
zijde werd vernomen, dat er veertig do
den zijn gevallen en 150 mensen zijn ge
wond.
De troepen hadden vrijdag bevel ge
kregen Orsal te omsingelen, omdat er
gevechten waren uitgebroken tussen de
inwoners van dat dorp en het iets ver
der gelegen dorp Nabi Osman. De span
ning tussen de twee dorpen dateert nog
uit de tijd van de opstand in het voor
jaar en de zomer, toen Orsal de opstan
delingen en Nabi Osman de regering
steunde.
keren te spelen, voor het moment nog
niet helemaal rijp lijkt voor verwezen
lijking. Men mag nu vrezen, dat, ge
zien de golf van nationalisme, die door
Frankrijk slaat, en ook gezien de bijzon
dere natuur van generaal De Gaulle, de
reacties op beide evenementen - de te
genstelling met Engeland en het geschil
met Amerika - van Franse zijde fel zal
blijven en de eendracht nog verder
dreigt te ondermijnen. En met dat voor
uitzicht voor ogen is het daarom moei
lijk over het eensgezinde communiqué
van de NAVO over Berlijn een comple
te blijdschap zonder enige bijgedachte
op te brengen!
Kennan over Berlijn
George F Kennan, oud-ambassade
van de V.S. in Moskou, schrijft in een
artikel in het Amerikaanse tijdschrift
„Foreign Affairs", dat de huidige cri
sis om Berlijn mogelijk een laatste
kans voor het Westen zal ziin om de
gehele Duitse kwestie weer aan de orde
te stellen in een poging haar uit de
wereld te helpen. Het recente Sovjet-
russische voorstel inzake Berlijn is vol
gens hem een duidelijk teken dat het
volgens Moskou hoog tijd wordt.
Kennan dringt opnieuw aan op aan
vaarding van zijn „losmakingsplan",
dat hij vorig jaar in een serie lezingen
voor BBC heeft uiteengezet. Toen ver
klaarde hij dat de Westelijke positie in
Berlijn niet gezond en niet veilig was
en hij noemde de toekomst van Berlijn
van vitaal belang voor de toekomst van
Duitsland als geheel. Na deze lezingen
is een intensief internationaal debat
over Kennans suggestie gevoerd. Zelf
verklaart hij nu, dat, als dit debat tot
een meer algemene opheldering van de
standpunten en een soepeler Westelijk
standpunt had geleid, de Westelijke
kanselarijen nu in een betere positie
zouden verkeren om de „ontzettend
moeilijke en gevaarlijke kwesties" te
behandelen die Kroesjtsjef heeft op
geworpen.
Lunch Luns-Lloyd
Op uitnodiging van de Britse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Selwyn
Lloyd, heeft minister Luns vanmiddag
het noenmaal gebruikt in de Britse
ambassade in de Franse hoofdstad.
Vermoedelijk is de Britse levering van
zes Fairey „Gannef'-vliegtuigen een
der onderwerpen van gesprek geweest.
Russische krijgsgevangenen werden in 1941
huiveringwekkend - systematisch gedood
Ik dacht niets, zegt Sorge
(Van onze correspondent in Bonn)
In het nog altijd voortdurend
proces te Bonn tegen de beulen
van het voormalige concentratie
kamp Sachsenhausen, de ex-SS'ers
Sorge en Schubert, kwam gisteren
de moord op niet minder dan
10.800 Russische krijgsgevange
nen ter sprake, die in 1941 op hui
veringwekkend systematische wijze
is gepleegd. Na deze „actie" kre
gen Schubert en zijn vriendjes als
beloning voor hun trouw en toe
wijding het oorlogsverdienstekruis
en een bijzondere vakantie op het
Italiaanse eiland Capri.
Sorge en Schubert verklaarden giste
ren dat er in de zomer van 1941 te
Sachsenhausen een bespreking plaats
vond, waarin de „Russen-actie" werd
uiteengezet. Het ging er om 10.800 Rus
sische krijgsgevangenen om te brengen
als wraak voor het doden van Duitse
krijgsgevangenen door het Russische le-
i ger. hetgeen men destijds in Duitsland
als vaststaand feit aannam. Er werden
in het concentratiekamp speciale fusille-
ringsbarakken gebouwd. Zogenaamde
„Block-Führer" en gevangenen werden
nauwkeurig ingedeeld voor de actie, die
in september begon en na een viertal
weken, medio oktober 1941, ten einde
was. Dagelijks werden in de speciale af
delingen enige honderden Russen dood
geschoten. Hun lijken werden in ver
plaatsbare verbrandingsovens verbrand,
de as werd in kisten naar Berlijn ver
voerd
Tijdens het proces vroeg gisteren de
officier van Justitie wat Sorge destijds
wel gedacht had bij deze afschuwelijke
massa-moordpartij
Sorge antwoordde koud en kil: niets.
Hij ontkende aan de „Russen-actie" te
hebben deelgenomen, maar er wel alles
van geweten te hebben.
Tegen de meetlat.
Schubert, die tot dusverre steeds alles
ontkend heeft, kwam thans voor de
eerste maal over de brug en bekende,
dat hij actief had meegewerkt aan het
doden van mensen. Hij schilderde ook
hoe de fusillering iedere dag gebeurde.
De Russische krijgsgevangenen moesten
zich in de barakken ontkleden. Men
stelde vervolgens vast of zij gouden tan
den of kiezen hadden. Vervolgens liet
Schubert grammofoonplaten draaien
met marsmuziek, die de dodelijke scho
ten overstemden
Een voor een gingen de gevangenen
vervolgens in een klein kamertje. Het
naakte slachtoffer moest daar tegen een
meetlat gaan staan en werd dan door
een gat in de meetlat met een pistool
schot in het achterhoofd doodgeschoten.
Het gebruik van de meetlat met gaatje
maakte het mogelijk dat het slachtoffer
steeds precies in het hoofd kon worden
geschoten, zonder dat er fouten werden
gemaakt.
Wie dit duivelse systeem heeft uitge
vonden, wist Schubert niet te vertellen.
Hij zelf heeft enkele malen, zo beken
Het Gothische stadhuis van Gouda
rees gisteravond als een verlichte
burcht op uit een zee van duizen
den mensen, die de opening van de
kersttijd bijwoonden, waarbij een
groot koor kerstliederen zong.
Voor het stadhuis was een grote
kerstboom opgesteld met honder
den kaarsjes terwijl ook de huizen
om het plein met talloze kaarsjes
verlicht waren
de hij, dodelijke schoten door het gat in
dc meetlat op de Russische krijgsgevan
genen afgevuurd.
I Na een dergelijke systematische
moordpartij was er feest voor de SS-ers.
Schubert vertelde gisteren uitgebreid
dat er dan varkensvlees op tafel kwam.
gebakken aardappelen, twee flessen bier
en zes sigaretten
Over zijn verantwoordelijkheid zei
Schubert slechts: „Ik heb op bevel ge
handeld. Ik was toch maar een klein
mannetjeMaar tenslotte gaf hij
toch ook toe dat hij vandaag aan de dag
het toen begane onrecht wel inzag. Des
tijds, zo zei hij tenslotte, was ik van de
Juistheid van het systeem overtuigd.
Probleem Indonesië
in de N.A.V.O.?
Het wordt in NAVO-kringen
vrijwel zeker geacht, dat de situatie
in Indonesië aan de orde zal komen
bij de besprekingen over het Verre
Oosten, die morgen op de NAVO-
conferentie in Parijs zal worden
gehouden.
Naar verluidt heeft het secre
tariaat van de NAVO een docu
ment over Indonesië opgesteld, dat
door de ministers zal worden be
sproken.
Looncompensatie A.O.W.
(Van onze correspondent)
In verband met de verhoging van
de inkomengrens, heeft het College
van Rijksbemiddelaars bepaald, dat in
de beschikking looncompensatie in ver
band met de inwerkingtreding van de
Algemene Ouderdomswet wordt gelezen
f. 417,20 per jaar in plaats van f. 386,40
als maximum van de bijslag.
Voor hen, op wie een CA.O. of bin
dende loonregeling van toepassing is,
waarin de looncompensatie reeds is ver
werkt, geldt, dat bij de loonbetaling over
het bedrag, waarmede hun loon uitgaat
boven f. 575 per maand, een bijslag zal
worden uitgekeerd van 5,6% daarvan, tot
een maximum van f. 30,80 per jaar.
Minister Hofstra gefotografeerd
tijdens zijn rede in de Tweede
Kamer, waarin hij gisteren terug
keerde na zijn afwezigheid tijdens
de emotionele gebeurtenissen van
maandag. Naast hem minister Cals
van O. K. en W.
ZWARE STORM TEISTERT
WESTEN VAN FRANKRIJK
Een hevige storm boven Frankrijk
heeft tal van slachtoffers gemaakt en
aanzienlijke materiële schade aange
richt. West-Frankrijk schijnt het zwaarst
getroffen te zijn. De indruk wordt ge
wekt, dat het verkeer te water in dit
gebied en de scheepvaart langs de kust
ervan ernstig van de storm heeft te
lijden.
Boven bepaalde gebieden bereikte de
wind een snelheid van 150 kilometer per
uur, waardoor schepen tegen de kaden
worden geworpen, vensterruiten breken
en dakpannen worden afgerukt. In de
haven van La Rochelle is een vissers
scheepje, met vijf opvarenden, gezonken.
Zij allen kwamen om het leven.
In dezelfde plaats is een omgewaaide
boom op een meisjeslyceum gestort,
waardoor 25 leerlingen werden gewond.
Nabij Rochefort is een in aanbouw
zijnd gebouw ingestort, waarbij vier per
sonen werden bedolven. Eén hunner
kwam om het leven, de anderen werden
gewond.
Verrassende wending
(Van onze parlementaire redacteur)
De vergadering van de Tweede Kamer, waarin gisteren opnieuw
zou worden gestemd over de belastingontwerpen, heeft een verras
sende wending genomen, doordat kort voor de aanvang prof. dr. Beel
in het gebouw van de Tweede Kamer verscheen. Hij verzocht de
Kamervoorzitter en de voorzitters van de verschillende fracties te ver
zoeken geen discussies meer te houden (over de belastingontwerpen),
die een ongunstige invloed zouden kunnen hebben op zijn poging het
gehele kabinet nog voor anderhalf jaar in stand te houden. Dat dan
op basis van een compromis over de verlenging van de tijdelijke
belastingverhogingen. Tijdens die poging zou er een wapenstilstand
moeten zijn om de poging tot verzoening een werkelijke kans te geven*
De kans op succes
wordt nihil geacht
De Kamer is met het verzoek van
prof. Beel na een kleine strubbeling
die nog niet getuigde van toenadering
akkoord gegaan en als hij (waar
schijnlijk morgen) advies uitbrengt aan
de Koningin, kan hij dus zeggen dat
zijn poging een reële kans heeft gehad.
Hij heeft gisteren met minister-presi
dent dr. Drees en de vice-premier mr.
Struycken gesproken, vandaag confe
reert hij met de diverse fractievoor
zitters.
De mogelijkheid van succes wordt
algemeen nihil geacht, omdat de golven
reeds te hoog zijn gerezen. Maar alvo
rens een besluit tot Kamerontbinding
en vervroegde verkiezingen te kunnen
nemen, moest de poging van prof. Beel
in ieder geval worden ondernomen, op
dat in het dossier over de kabinetscrisis
1958 wordt vastgelegd dat een andere
uitweg niet mogelijk bleek.
De Kamer heeft tevens besloten te
doen alsof er d^ u g niet is gestemd
over een belastingontwerp (dat met 70
tegen 3 stemmen werd aangenomen,
welk besluit echter niet rechtsgeldig
was omdat niet voldoende leden aan
wezig waren).
Misverstand
Voorzitter Kortenhorst had door een
misverstand laten stemmen over het
wetsontwerp tot verlenging van de vrij
stelling van de omzetbelasting op siga
ren, terwijl de leden meenden dat de
verlenging van de tijdelijke belasting
verhoging op de vennootschappen en de
vermogensbelasting aan de orde was,
zodat de heren Weiter en Duijnstee
tegen stemden.
Omdat er sprake is geweest van een
misverstand, wordt geacht dat de stem
ming niet is gehouden, zodat alle
staatsrechtelijke moeilijkheden ook zijn
verdwenen, waar prof. Beel ook prijs op
heeft gesteld, omdat de gang van zaken
dinsdag in de Tweede Kamer heel on
gewoon is geweest en de niet-socialis-
tische ministers tegenover hun collega's
zich daarmee waarschijnlijk niet hebben
willen vereenzelvigen.
Verdere afdoening
Maandag a.s. zal de Tweede Kamer
weer bijeenkomen voor de verdere af
doening van de belastingontwerpen,
alsof er niets is gebeurd. Men verwacht
dat dan de socialistische ministers in
middels hun ontslag hebben gekregen
en de overgebleven negen andere minis
ters als rompkabinet zich bereid hebben
verklaard de zaken verder te behartigen
tot aan de vervroegde verkiezingen.
Indien op 22 december de belasting
ontwerpen in de Tweede Kamer zijn
aangenomen, wordt het nog even
moeilijk voor de Eerste Kamer deze
wetsontwerpen voor 1 januari a.s. af
gehandeld te hebben. De voorzitter
van de Eerste Kamer, mr. J. A. Jonk
man, deelde gisteren mee volgende
week dinsdag te zullen vertellen wan
neer de belastingontwerpen in de
Eerste Kamer aan de orde zullen
komen, vermoedelijk dinsdag 30 de
cember.
