KONINGIN STREEFT NAAR EEN
SPOEDIGE OPLOSSING CRISIS
WEERBERICHT
Tweede Kamer maandag bijeen
Geen aarzeling ten opzichte
van Nieuw Guinea
SALAN WEGGEPROMOVEERD
UIT ALGERIJNSE FUNCTIE
97ste jaargang
ZATERDAG 13 DECEMBER 1958
No. 29620
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Consultaties in Huis ten Bosch
Uit het feit, dat H.M. de Koningin reeds gistermiddag met de con
sultaties van de politieke leiders is begonnen, kan men afleiden, dat
de landsvrouwe naar een spoedige oplossing van de huidige regerings
crisis streeft. Nadat zij eerst mr. J. A. Jonkman, voorzitter van de
Eerste Kamer, mr. L. G. Kortenhorst, voorzitter van de Tweede
Kamer en dr. A. A. L. Rutgers, vice-president van de Raad van State
in Huis ten Bosch had ontvangen, verschenen daarna achtereenvol
gens de fractievoorzitters van de P. v. d. A., de K.V.P. en de A.-R.-
Partij, resp. de heren mr. J. A. W. Burger, prof. mr. C. P. M. Romme
en dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot.
ïe belastingen
Enigt
nog in behandeling
Daar de Koningin de ministers
heelt verzocht hun werkzaamheden
in het belang van het land voorlopig
voort te zetten, heeft de regering
aan de voorzitter van de Tweede
Kamer meegedeeld, dat zij het op
prijs zal stellen, indien de Kamer in
de vergadering van maandag a.s.
het tweede belastingontwerp n.l. dat
houdende verlenging van de tijdelij
ke verhoging van enige belastingen,
alsmede van de tijdelijke vrijstelling
van omzetbelasting voor sigaren, zal
willen behandelen.
De voorzitter zal dit verzoek in die
vergadering aan de orde stellen. De ver
gadering gaat dus te één uur door
Voorts heeft de regering verzocht van
de wetsontwerpen, welke op de agenda
der Kamer voorkomen, alleen de drie
naturalisatie-ontwerpen te behandelen.
De voorzitter zal dienovereenkomstig
voorstellen alle overige wetsontwerpen
van de agenda af te voeren.
Geen begrotingshoofdstukken
Na een kabinetszitting, die gistermid
dag van twee tot kwart voor vijf duur
de, heeft de minister-president, dr. W.
Drees meegedeeld, dat geen begrotings
hoofdstukken meer door het huidige ka
binet zullen worden verdedigd.
Wel zal dus een deel van de belas-
tingontwerpen, dat - zoals dr. Drees op
merkte - vermoedelijk geen moeilijkhe
den zal veroorzaken, normaal worden
afgehandeld.
Moskou en Boedapest
in V.N. veroordeeld
De commissie voor de geloofsbrieven
van de Algemene Vergadering der Ver.
Naties heeft gisteren opnieuw besloten
geen beslissing te nemen over de ge
loofsbrieven van de Hongaarse afvaar
diging. Dit besluit werd evenals in 1956
en vorig jaar met zes stemmen tegen
een bij twee onthoudingen genomen. De
Sovjet-Unie stemde tegen. Nepal en
Tunesië onthielden zich van stemming.
Het besluit werd genomen op Ame
rikaans voorstel.
De algemene vergadering zelf
heeft gisteren een resolutie aange
nomen waarin de Sovjet-Unie en
Hongarije worden veroordeeld
omdat zij de V.N.-resoluties in
zake de Hongaarse kwestie niet
hebben nageleefd. De stemverhou
ding was 54 voor, tien tegen en
15 onthoudingen. Twee landen
(Israël en Jemen) waren niet aan
wezig.
De assemblee heeft de Nieuw-
zeelander Sir Leslie Munro be
noemd tot V.N.-waarnemer voor
Hongarije. Zij veroordeelde de
executie van oud-premier Imre
Nagy, generaal Pal Maleter en
andere „Hongaarse patriotten" en
deed een beroep op de Russische
en Hongaarse autoriteiten om de
onderdrukking van het Hongaarse
volk te staken.
Nederland bevond zich onder de voor
stemmers. Alleen de communistische
landen stemden tegen. Indonesië, India
en Finland behoorden tot de onthou
ders. De resolutie was door 37 landen
ingediend.
Tijdens het debat voor de stemming
heeft de Hongaarse afgevaardigde Pe
ter nog verklaard, dat Hongarije niet
langer als „wapen in de koude oorlog"
mag worden gebruikt.
Rustiger weer
De Bilt verwacht, dat de wind in ons
land naar het zuiden zal draaien en
dat morgen boven het continent afge
koelde lucht zal worden aangevoerd,
zodat de temperatuur wat lager zal
worden. In de komende nacht kan tij
dens opklaringen de temperatuur in
het binnenland tot om het vriespunt
dalen, waarbij hier en daar mist kan
ontstaan. Over het algemeen wat rus
tiger weer. (Opgemaakt te 10 uur).
14 DECEMBER
Zon op: 8.40 uur; onder: 16.28 uur;
Maan op: 11.06 uur; onder: 21.15 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.35 en 17.53
uur.
Laagwater te 1.18 en 13.42 uur (15/12
hoogwater te 6.21 en 18.41 uur; laag
water te 2.02 en 14.24 uur).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel.
Minister Hofstra heeft in aansluiting
daarop reeds bij de Tweede Kamer een
nota van wijziging ingediend op het
wetsontwerp „verlenging van de tijdelij
ke verhoging van enige belastingen, als
mede van de tijdelijke vrijstelling van
omzetbelasting voor sigaren". Door de
nu door de minister aangebrachte wijzi
ging wordt de verlengingstermijn voor
de in dat ontwerp bedoelde indirecte
belastingen van twee jaar teruggebracht
op één jaar.
Bijzondere omstandigheden
In 'n begeleidende brief schrijft de mi
nister, dat het eigenlijk normaal is als
met de behandeling van deze wet ge
wacht wordt tot het regeringsconflict is
opgelost. Maar er zijn nu bijzondere
omstandigheden. Door de donderdag in
getreden situatie zou op fiscaal gebied
een toestand kunnen ontstaan, die naar
vrijwel algemeen gevoelen, zakelijk niet
juist is. Hierbij moet echter een onder
scheid worden gemaakt tussen de in dit
wetsontwerp genoemde directe belastin
gen - vennootschapsbelasting, vermo
gensbelasting, vervroegde afschrijving en
investeringsaftrek - en de directe be
lastingen, als invoerrecht op benzine en
omzetbelasting voor sigaren.
Zonder verdere voorziening zouden
deze laatste belastingen ook per 1 ja
nuari a.s. komen te vervallen en terug
werkende kracht bij indirecte belastin
gen stuit op zeer ernstige bezwaren.
Daarom acht de regering zich gehou
den in het algemeen belang die voor
zieningen aan de Kamer voor te leggen,
welke noodzakelijk zijn om een verdere
behandeling van het tweede wetsont
werp mogelijk te maken.
Dr. Van Baal: „Er is een grens
Vastberaden aanpak is noodzakelijk
De oud-gouverneur van Ned. Nieuw
Guinea, dr. J. van Baal, heeft gister
avond tijdens een in het A.M.V.J.-
gebouw te Amsterdam gehouden bij
eenkomst van de stichting „Het Na
tionaal Nieuw Guinea comité", zyn bij
herhaling uitgesproken standpunt met
betrekking tot Nieuw Guinea nog eens
uiteengezet in een rede over het
onderwerp „Taak en uitzicht".
Hij stelde vast, dat Indonesië geen
enkele aanspraak kan en mag maken
op de soevereiniteit over Nieuw Guinea
en zeide o.m., dat de kwestie om dit ge
bied een waarschuwing inhoudt voor de
landen zich te bezinnen op de wereld
situatie, die thans niet alleen meer ge
kenmerkt wordt door het vraagstuk
democratie-communisme, maar ook door
de anti-Westerse houding van de A.F.
R.O.-Aziatische landen. Het Westen kan
zeggen; hier ligt de grens. Daarin heeft
ook Nederland een taak met zijn soeve
reiniteit over Nieuw Guinea. „Nederland
kan Nieuw Guinea niet meer kwijt, want
geen der geopperde mogelijkheden voor
dat gebied is te verwezenlijken", zo zei
spreker. Hij herinnerde in dit verband
aan de conclusies van het rapport der
Wiardi Beekman Stichting, dat Neder
land van dat gebied niet af komt.
Daarom dient er volgens spreker
een einde te komen aan het zaaien
van nationale en internationale twij
fel en aarzeling omtrent Nederlands
positie. Het probleem is alleen op te
lossen met een vastberaden aanpak.
Bfj een positieve houding zal ook het
bedrijfsleven eerder bereid zijn aldaar
te investeren in de gunstige economi
sche mogelijkheden, zoals delfstoffen
(met name nikkel), de bos- en land
bouw. Vooral bij dit laatste zal men,
volgens spreker, een eigen bezittende
inheemse klasse, een eigen ondernemers
kern moeten vormen. Alleen op die wijze
kan Nederland een positief stuk volks
opvoeding verwezenlijken.
„Nieuw Guinea is voor Nederland
de kans om zichzelf niet te verliezen
in puur burgerschap als polder van
het grote Europa, om aard en karak
ter niet te verliezen als toekomstige
uiterwaard van Duitsland. Nieuw
Guinea herinnert eraan, dat Neder
land voor ons te klein is en dat er nog
evenals in de historie elders een
taak ligt van grootse arbeid, van moed,
van volharding en doorzetting. Hier
mee kan Nederland iets betekenen in
zijn verhouding tot het andere volk",
aldus dr. Van Baal.
Vrijdagmiddag is de ministerraad
in de Treveszaal in Den Haag bij
eengekomen voor het bespreken
van de problemenontstaan door
de huidige kabinetscrisis.
Deze overzichtsfoto toont om de
tafel van geheel linksde heren:
Jac. Suurhoff, E. v. d. Beugel,
mr. J. M. A. H. Lunsmr. A.
Struycken, dr. W. Drees. J. Mid
delburg, mr. J. Cals, mr. J. van
Aartsen, mr. C. P. Helders, prof.
dr. J. Zijlstra. ir. C. Staf. mej. dr.
M. Klompé. achter haar gedeelte
lijk zichtbaar prof. I. Samkalden.
ir. H. B. J. Wittef H. Hofstra. en.
met de rug naar de camera, dr. ir.
A. Vondeling.
lBREESTP.I75»TEL.233371
In het noordoostelijk deel van i deze landstreek, die zo tijk aan
Twente weerklinken deze dagen folkloristische gebruiken is. Op de
rond Kerstmis overal de sonore foto zien we een blazer op de erve
klanken van de Midwinterhoorns..Holtkamp" te Saasveld. in de om
een van de typische gebruiken in geving van Ootmarsum.
Zeer felle reactie
in Bonn op jongste
Russische uitlating
Tot aan rand van oorlog
(Van onze correspondent te Bonn)
In de Westduitse hoofdstad reageerde
men gisteren ongemeen fel op de laatste
Russische uitlatingen over Berlijn, waar
ir. o.m. gezegd werd, dat Adenauer, als
het aan hem Adenauer lag, alles zou
doen om de sfeer rondom Berlijn te
vergiftigen om „de oorlogsbrand weer
over Duitsland te doen oplaaien". Van
de zijde van de Westduitse regering
werd zelfs gezegd, dat de Sovjet-Unie
met haar verklaring via het persbureau
Tass en een interview van Kroesjtsjef
met de „Süddeutsche Zeitung" „tot aan
de rand van de oorlog" lijkt te zyn ge
gaan.
In het interview met genoemd blad
weigerde Kroesjtsjef ook maar één
woord terug te nemen van zyn nota be
treffende Berlijn. Men vreest in Bonn
nu dat de Sovjetrussische premier zich
daarmede zó aan zijn nota heeft vast
genageld. dat komende onderhandelin
gen met Moskou harder dan ooit zullen
zullen worden.
Veel mogelijkheden voor een compro
mis ziet men te Bonn voorlopig dan ook
niet. Desondanks blijft men in kringen
van de socialistische oppositiepartij in
Bonn geloven, dat een gesprek met de
Russen over de Europese veiligheid .in
clusief het probleem-Berlijn, en een
discussie over een vredesverdrag voor
Duitsland zin heeft. Maar van de kant
van de regering verwacht men van de
Parijse ministers- en NAVO-conferentie,
dat allereerst de Russische voorstellen
nopens Berlijn van de hand worden ge
wezen en dat de drie Westelijke mo
gendheden nog eens zullen verkondigen
dat zij zich niet uit West-Berlijn zullen
laten verdrijven.
In elk geval moet, aldus Bonn, wor
den duidelijk gemaakt dat er onder de
druk van het ultimatum van zes maan
den niet te praten zal zijn Pas nadat
over de kwestie Berlijn een akkoord met
de Russen zal zijn bereikt, kan men, al
dus de officiële zienswijze te Bonn, over
problemen als het Duitse herenigings-
vraagstuk en de Europese veiligheid
gaan praten.
Brandt bij Adenauer
De Westberlijnse burgemeester Brandt
bezocht gisteravond de Westduitse
Bondskanselier Adenauer in diens par
ticuliere woning te Rhöndorf, nabij
Bonn. Na dit gesprek verklaarde Brandt,
datde meningen van Adenauer en hem
wat de Parijse onderhandelingen aan
gaat overeenstemmen. Een tegenstelling
tussen hem en de Bondskanselier is er
niet meer, die is gisteravond uit de weg
geruimd.
Stap van Parijs tot herstel van liet gezag
(Van onze Parijse correspondent)
De Franse regering heeft onder voorzitterschap van generaal Charles de Gaulle
gisteren eindelijk de langverbeide en veelvuldig uitgestelde benoeming bekend
gemaakt van de 44-jarige econoom Paul Delouvrier tot opvolger van generaal
Salan als burgerlijk vertegenwoordiger der republiek in Algiers. Delouvrier is
vroeger kabinetschef van de premiers Mayer en Pleven geweest, om daarna een
briljante carrière te maken in de Europese diplomatiek-economische regionen
van OEES en van de Gemeenschap in Luxemburg. Delouvrier wordt in het
bijzonder nu de taak opgedragen De Gaulle's industrialisatieplan voor Algerije
en de Sahara in werkelijkheid om te zetten. Met de vervanging van Salan, die
algemeen inspecteur voor de nationale verdediging is geworden, door Paul
Delouvrier bedoelt de Franse regering nu een beslissende stap te doen naar
herstel van de directe autoriteit van Parijs over Algerije.
Generaal Massu benoemd tot
opperprefet van Algiers
Voor de kabinetszitting van gisteren,
waarin ook generaal Massu nog tot
opperprefect van Algiers werd benoemd,
was de minister van Voorlichting Jacques
Soustelle, de gast op een dejeuner van
de buitenlandse persvereniging in Pa
rijs. Soustelle, die nu niet meer als pre
mier, doch als minister van Binnen
landse Zaken van de toekomstige rege
ring wordt genoemd, wees er in een
korte toespraak op, dat Frankrijk mo
menteel bezig is met een revolutie zon
der bloedvergieten en die zich langs
legale weg voltrekt om het land aan te
passen aan de eisen en omstandigheden
van de tweede helft der twintigste
eeuw. Onder het motto blijkbaar, dat de
beste verdediging nog altijd de aanval
is, stelde Soustelle vervolgens eerst zelf
de buitenlandse persvertegenwoordigers
enkele vragen inzake sommige bericht-
Advertentie)
Vraag deskundig advies
aan de juwelier-horloger
Kabinet nam afscheid van
minister Algera
Aan de onlangs afgetreden minister
van Verkeer en Waterstaat, mr. Algera,
hebben de ministers gisteravond een
afscheidsdiner aangeboden in het Delta
hotel te Vlaardingen, toepasselijke naam
voor de minister, die de Delta-wet tot
stand bracht.
Inmiddels is Brandt na gesprekken
met socialistische leiders te Bonn. óók
naar Parijs gegaan voor de NAVO-con
ferentie. Hij zal daar te consulteren
zjjn tijdens de ministersconferentie van
morgen over West-Berlijn.
Bonn hecht aan deze en andere Pa
rijse besprekingen een zeergroot belang
Niet minder dan vier Westduitse minis
ters (Von Brentano, Erhard. Strauss en
Etzel) en honderd ambtenaren zijn
thans onderweg naar de Franse hoofd
stad.
geving en commentaren over de uitsla
gen der jongste verkiezingen in Frank
rijk. Op een vraag van een der journa
listen antwoordde minister Soustelle
later, dat de pers in het raam der moge
lijkheden haar vrijheden zou kunnen
behouden. Soustelle kwam in dat ver
band ook nog te spreken over de uitla
ting die door de directeur van het links-
liberale weekblad „rExpresse", Servan-
Schreiber, vorige week in zijn hoofd
artikel was gedaan en die verzekerd
had, dat er zich onder de nieuwe parle
mentariërs tenminste drie moordenaars
bevinden. De minister noemde deze uit
spraak een collectieve belediging van de
Nationale Vergadering, waartegen jus
titioneel helaas niet kon worden
opgetreden.
Oppositie-pers moet toch wel
oppassen
Dat de Franse oppositie-pers niettemin
op haar tellen zal moeten passen, is al
wel duidelijk gebleken op de eerste
zitting van de nieuwe Nationale Verga
dering, waar een gaullist, zelf directeur
van een geïllustreerd weekblad, de vraag
openlijk aan de orde stelde of het par
lement zich maar straffeloos door het
slyk zou moeten laten halen. De nieuwe
voorzitter van de Kamer, Jacques Cha-
ban-Delmas, heeft de interpellant bij die
gelegenheid al gerustgesteld met de be
lofte. dat een onderzoek naar de acti
viteiten en methoden van bepaalde
persorganen deel zal uitmaken van zijn
plannen voor de naaste toekomst.
Voorzieningen voor
weduwen en wezen
Kort voordat de stemmingen in de
Tweede Kamer beslisten over het lot
van het kabinet-Drees, gaf de socialis
tische minister van Sociale Zaken, de
heer J. G. Suurhoff, in het gebouw van
de SER te Den Haag een zeer uitvoerige
toelichting op het door hem en de mi
nister van Financiën ondertekende wets
ontwerp voor een algemene weduwen- en
wezenverzekering. By het samenstellen
van dit wetsontwerp het laatste dat de
heer Suurhoff, althans voorlopig zal in
dienen is de bewindsman uitgegaan
van het advies, dat op 25 januari 1957
door de SER werd gegeven. Slechts op
enkele ondergeschikte punten is van dit
advies afgeweken. De kosten, die met
deze sociale voorziening gemoeid zullen
zijn, denkt de minister de eerste jaren te
kunnen bestrijden uit de opbrengst van
de A.O.W.-premie die zoals onlangs
is gebleken te hoog was vastgesteld.
Elders in dit blad gaan wij uitvoerig op
dit wetsontwerp in,
Antilliaanse
regeringsverklaring
De minister-president van de Antillen
de heer Jonckiheer, heeft op de Staten
vergadering van gisteren in Willemstad
het regeringsprogram voorgelezen, waar
van de hoofdpunten luiden: de regering
zal blijven streven naar loyale naleving
van de bepalingen van het statuut en
daarmee samenhangende organieke
regelingen. In de praktijk gevoelde on
volkomenheden van het statuut en ge
noemde regelingen dienen zo spoedig
mogelijk onder het oog te worden ge
zien. teneinde te voorkomen dat de ver
kregen zelfstandigheid in andere zin
groeit dan oorspronkelijk de bedoeling
is geweest. Met de andere Rijkspartners
zal overleg worden gepleegd om geza
menlijk tot een bevredigend resultaat te
kunnen komen, aldus de premier.