Krachtig, eensgezind antwoord van
West-Berlijn op Russische eisen
WEERBERICHT
Bij verkiezingen voor het stedelijk parlement
kregen de communisten minder stemmen dan ooit!
Winst voor socialisten en CDU
MAANRAKET VIEL TERUG IN
ATMOSFEER EN BRANDDE OP
DE GAULLE OPTIMISTISCH
IN PARIJS TERUGGEKEERD
97»te jaargang
MAANDAG 8 DECEMBER 1958
No. 29615
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
ALS EEN MAN TEGENOVER MOSKOU!
(Van onze correspondent in Bonn)
De gisteren in West-Berlijn gehouden verkiezingen voor de 133 zetels van het
stedelijk parlement hebben de twee grote partijen, die hier de regering vormen,
de socialistische SPD en Adenauers CDU, grote winst opgeleverd. De kleine
partijen werden alle uitgeschakeld. De communistische partij, de SED, leed een
vernietigende nederlaag: zij kreeg nog geen twee procent van het totaal aantal
uitgebrachte stemmen!! Daarmee heeft de Westberljjnse bevolking, die in groten
getale aan deze verkiezingen heeft deelgenomen, duidelijk en onomwonden te
kennen gegeven, dat zij de Russische nota betreffende het maken van West-
Berlijn tot een gedemilitariseerde vrijstad afwijst. West-Berlijn, aldus kan men
uit de verkiezingsuitslag concluderen, wenst geen door de communisten ingesloten
vrij-stad te worden, maar een democratisch geregeerde vrije stad met intensieve
verbindingen met de gehele westelijke wereld te blijven. De uitslag van de ver
kiezingen luidt als volgt: uitgebrachte stemmen 1.615.965, opkomst der kiezers
93.7 procent (1954: 91.8 procent).
Partyen
Stemmen
Zetels
Percentages
SPD
78 (64)
52.6 (44.6)
CDU
55 (44)
37.7 (30.4)
FDP
0 (12)
3.8 8.3)
FVP
0 9)
0.7 4.5)
DP
0 0)
3.3 4.9)
SED
0 0)
1.9 2.7)
Partylozen
0 2)
4.6)
Tussen haakjes de cijfers van de in 1954 gehouden verkiezingen; de FDP is de
liberale partij, de FVP de Vrije Duitse Volkspartij (een van de FDP afgescheiden
groep), de DP is de rechtse Deutsche Partei, de SED de Oostduitse communis
tische party.
De kleine partijen hebben, nu het erom
gaat, kennelük geen enkele aantrek
kingskracht meer in West-Berlijn, een
tendens die ook in de Bondsrepubliek
merkbaar is. Daardoor zal men in de
komende vier jaar in West-Beriyn in
feite een regering en een parlement zon
der een onontbeerlijke oppositie zien
hetgeen uit democratisch oogpunt als
voorbeeld voor het communistische Oost-
Duitsland welzeker ernstig valt te be
treuren. Uit een dergelijk oogpunt ware
het gewenst dat de CDU toch in de
oppositie zou gaan.
Geen onderlinge
tegenstellingen
De uitslag van deze „volksstemming
over de Russische nota van 27 novem
ber", zoals men de verkiezingen heeft
genoemd, was ook het waardige West-
berlijnse antwoord op de verkiezingspop-
penfcast die op 16 november in com
munistisch Oost-Duitsland plaats vond.
Daarbij „stemden" 99,87 procent der
kiezers op het door de communisten be
heerste Nationale Front. Gisteren toon
de West-Berlijn wat er gebeurd zou zijn
in geheel Oost-Duitsland, ware ook in
dat land vrije verkiezingen gehouden. De
politieke betekenis van de uitslag van
gisteren is dan ook niet mis te verstaan:
op dit democratische eiland in de com
munistische wereld wil men niets weten
van welk Russische voorstel ook, dat
onder bedrieglijke leuzen de vrijheid der
Westberlijners wil inperken. De Rus
sische nota heeft ertoe bijgedragen, dat
er van scherpe tegenstellingen tussen de
bonafide Westberlijnse partijen geen
sprake was. Men stond naast elkaar,
waar het de afwijzing van de SED be
trof. In eerste instantie ging de verkie
zingsstrijd dan ook tegen de SED .tegen
de Russische nota en tegen het commu
nistische regime van Oost-Duitsland De
buitengewoon grote opkomst der kiezers
betekent in de eerste plaats een waardig
antwoord op het verzoek, dat de bona
fide partijen hier steeds' weer aan de
kiezers hebben gedaan: stemt tegen de
SED, stemt nog liever op onze eerlijke
tegenstander hier dan op de commu
nisten, maar stemt
Kleine partijen wèg
Voor de politieke verhouding in West-
Berlijn zelf komt de uitslag der verkie
zingen erop neer, dat nog slechts twee
partijen vertegenwoordigd zullen zijn in
het Huis van Afgevaardigden, tA .veten
de socialistische SPD, die de absolute
meerderheid behaalde en de CDU. De
FDP, de FVP en de DP alsmede de
SED, behaalden geen van alle vijf pro
cent'der stemmen en komen daardoor
niet in aanmerking voor een zetel in het
stedelijk parlement. In gêen elkele deel
staat van West-Duitsland kwam het tot
dusver voor, dat SPD en CDU samen to
taal het parlement beheersten. Het ge
volg van de uitslag zal wel zijn, dat deze
beide partijen ook samen weer als „de
grote coalitie" de Westberlijnse regering
onder leiding van de 44-jarige socialis
tische burgemeester Willy Brandt zullen
vormen. Brandt zowel als de CDU-leiders
Amrehn en minister Lemmer hebben
hierop gisteravond reeds gezinspeeld.
Beide partijen hebben de laatste tijd
ook niet tegen elkaar gefulmineerd, on
danks het intermezzo-Adenauer, die
Westduitse verkiezingsmethoden naar
West-Berlijn trachtte te verplaatsen,
hetgeen men als mislukt beschouwt. In
tegenstelling tot de SPD. die met opzet
geen enkele socialistische leider uit
Bonn heeft gehaald, maar hier haar
ei?en boontjes wilde doppen, heeft de
CDU de steun van Adenauer gekregen,
zonder veel resultaat overigens.
Opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Nu en dan opklaringen, maar voorna
melijk in de kustprovincies ook plaat
selijk enkele buien. Zwakke tot matige,
aan de kust tijdelijk krachtige wind
tussen zuid en west. Over het algemeen
iets hogere temperaturen, maar in het
zuidoosten van het land vannacht lichte
vorst. (Opgemaakt te 11.15 uur).
9 december
Zon op: 8.35 uur; onder: 16.29 uur.
Maan op: 6.39 uur; onder: 15.56 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.34 en 15.53
uur.
Laagwater te 9.48 en 22.00 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Rode S.A.-methoden
De SED heeft te elfder ure met haar
rode S.A. nog wat onrust trachten te
Auteurs eisen tien procent
Voor de pocketbooks
Te Amsterdam is een zeer druk be
zochte buitengewone vergadering gehou
den, die gewijd was aan de problemen
inzake het pocketboek. Na een openings
woord van de voorzitter, prof. dr. Garmt
Stuiveling, hield de auteur A. den Doo
laard een gedocumenteerd betoog, waar
in de eis van 10% royalty als minimum
eis werd toegelicht. De dichter Hans
Andreus gaf nog enige aanvullende op
merkingen, aan de diepgaande discussie
werd door talrijke leden deelgenomen.
Algemeen was men van oordeel, dat de
nieuwe ontwikkeling in de litteratuur
ook aan de litterator ten goede dient te
komen, en dat de betaling van het
pocketboek thans ver beneden het mini
mum ligt. Het bestuur deed bij monde
van de voorzitter de toezegging, dat de
Vereniging van Letterkundigen op korte
termijn tot concrete daden over zal gaan.
zaaien in West-Berlijn. Uit snel rijdende
auto's wierpen communisten zaterdag
nacht opruiende biljetten anderen
scheurden plakkaten van de SPD en de
CDU af en besmeurden muren met SED-
parolen. Veel om het lijf had het niet,
alleen werden bijna 200 communisten
gearresteerd Het was het laatste vuur
werk van de' communisten, die nog nim
mer sinds de oprichting van hun partij
in 1918 zoveel moeite hadden gedaan om
vaste voet in West-Berlijn te krijgen en
die op alle mogelijke manieren hebben
gepoogd, die Westberlijners die mis
schien wankelmoedig en bang waren
geworden via hun partij-cellen in vele
Westberlijnse wijken en verlokkende
economische aanbiedingen, naar zich toe
te trekken. Het heeft alles niet geholpen,
zelfs de beruchte uitlating van Dulles
over overleg met de Oostduitsers be
keerde geen Westberlijner De commu
nisten kregen minder stemimien dan ooit
sedert 1918!
Spanning aan grens
Israël Syrië
Van Syrisch grondgebied af is de ge
hele nacht van zaterdag op zondag met
geweren en automatische wapens ge
schoten op Israëlisch grondgebied, aldus
werd gisteren uit Tel Aviv gemeld. Zon
dagavond namen Syrische militairen
voor de tweede achtereenvolgende nacht
Israëlische dorpen in het dal van Hoe-
leh onder vuur. De Syriërs begonnen
kort voor het invallen der duisternis
van heuveltoppen af te vuren en zy
hielden dit, met tussenpozen, ongeveer
anderhalf uur vol.
De minister van Buitenlandse Zaken
van Israël, mevr. Golda Meir, heeft de
Israëlische regering zondag er van in
kennis gesteld, dat de „opzettelijke en
niet uitgelokte aanval" van Syrië op Is
raël, die woensdag plaats vond, een
„ernstige toestand" heeft doen ontstaan,
aldus is van Israëlische regeringszyde
meegedeeld.
Egyptische bladen meldden gisteren
dat Israël in de afgelopen 48 uur een
.reusachtig" sterke troepenmacht aan
de Syrische en Libanese grens heeft
samengetrokken. Het semi-officiële blad
„Al Sjaab" schreef dat de Arabische
strijdkrachten opdracht hebben gekre
gen op hun hoede te zijn voor verras
sende ontwikkelingen.
104.000 i-p.v.380.000
Technisch misluht, overigens geslaagd
Het vierde Amerikaanse maanschot heeft zijn doel niet bereikt, maar
is in wetenschappelijk opzicht toch zeer vruchtbaar geweest. Men zou
het schot kunnen omschrijven als een technische mislukking maar een
wetenschappelijk succes. Nadat aanvankelijk scheen, dat deze eerste
poging van het Amerikaanse leger onder leiding van Von Braun zou
slagen, bleek drie uur na de start dat de raket iets aan de benodigde
snelheid tekort kwam. In de wereldruimte hebben dergelijk kleine
oorzaken grote gevolgen: inplaats van de 380.000 km. naar de maan
„haalde de raket slechts 104.332 km. afstand van de aarde, alvorens
terug te vallen. Gisteravond om 20.51 Nederlandse tijd verbrandde
de Juno II (ook wel Pionier III genoemd) bij de terugkeer in de
atmosfeer boven de Sahara ten zuiden van Libië in Frans Equatoriaal
Afrika,
3,7 seconden te kort
Waarnemingen hebben aangetoond,
dat de eerste trap van de raket, die in
zijn geheel 23 meter lang was, 3.7 secon
den te snel was opgebrand, waardoor
niet voldoende hoogte en snelheid was
verkregen toen de volgende trappen in
werking kwamen. Deze eerste trap
werkte met vloeibare zuurstof en kero
sine als brandstof. De overige trappen,
bestaande uit Sergeant-raketten, werk
ten met vaste brandstof.
Von Braun heeft medegedeeld, dat er
waarschynlyk enige kleine veranderin
gen in de eerste trap, een Jupiter-raket,
moeten worden aangebracht voordat hij
zijn volgende poging om de omgeving
van de maan te bereiken kan onder
nemen. Alle onderdelen van de raket
combinatie hebben volgens de waar
nemingen goed gefunctioneerd; het te
snel opbranden van de eerste trap was
waarschijnlijk te wijten aan de verkeer
de plaatsing van een ventiel voor de
brandstof menging
Geen record
In de loop van de nacht van zater
dag op zondag bereikte de Juno zijn
grootste hoogte van 104.332 km. Dat
was minder dan de recordhoogte van
de tweede luchtmachtpoging in okto
ber, toen de Pionier tot op 126.590 km.
van de aarde kwam. De Juno brandde
in de atmosfeer op 38 uur en 6 minu
ten na de start. Op dat moment zou,
indien alles goed was verlopen, de om
geving van de maan bereikt moeten
zijn.
De zenders van de Juno hebben uit
stekend gewerkt. Zy hebben een
stroom van gegevens naar de aarde
gezonden over de gordel van intense
radioactieve straling waarmede de
aarde is omgeven. De zenders vielen
pas enkele minuten voor het opbran
den in de atmosfeer uit, nadat zij vier
minuten na de start in actie waren
gekomen.
Ongeveer vijftig leden van het
Engelse comité voor directe actie
tegen een atoomoorlog hielden in
het graafschap Norfolk een demon-
stratie tegen het aldaar bouwen van
een Amerikaanse raketbasis.
Ondanks een politie- aanval met
brandspuiten drongen de demon
stranten door op het bouwterrein,
uaar het gevecht in de modder
werd voortgezet. Deze heer poogt,
terwijl hij door twee agenten door
de modder wordt weggesleept, met
verbeten ernst waardig te blijven
kijken om aan te tonen, dat het
waarlijk geen grapje geldt, maar
SPOETNIK-RAKET
VERBRAND
Na 2907 omwentelingen
De raket, waarin zich Spoetnik num
mer drie bevond, is woensdag jj. in de
dampkring van de aarde terechtgeko
men en heeft daardoor opgehouden te
bestaan, zo heeft Tass gisteren meege
deeld. De raket heeft 2907 maal rond de
aarde gedraaid en een afstand van cir
ca 130 miljoen km. afgelegd, dat is byna
de afstand aarde-zon en meer dan 300
maal de afstand aarde-maan.
Men verwacht dat Spoetnik nummer
drie nog minstens zes maanden in haar
baan zal blyven.
De verbrande raket was zo groot als
een spoorwagon, aldus Tass.
President Tito van Joego-Slavië
(links) gefotografeerd in gezel
schap van president Nasser van
Egypte op de trappen van het
Suezkanaal-gebouw in Port Said.
Spaans vliegtuig gevonden op
top van sneeuwberg
Het wrak van het Spaanse vliegtuig
dat sinds donderdagavond met 21 perso
nen aan boord vermist werd, is zater
dag door reddingsploegen gevonden. ZjJ
zagen, dat alle inzittenden by het neer
storten van het toestel omkwamen.
Het toestel, dat toebehoort aan de
Aviaco Languedoc, verdween donder
dagavond op een vlucht van Vigo naar
Madrid.
Het wrak werd nu teruggevonden op
een met sneeuw bedekte bergtop, „De
top van de dode vrouw".
Na zijn vierde reis naar Algerije
Maatregelen op langere termijn getroffen
voor onttvikkeling can vijftien-jarenplan
Woc Colni, l„ cl!.,, of 00k in de Brote lijnen de leiding van
dh odldll IC Slllll OI de verdere politieke, militaire en econo
mische ontwikkeling in Algerije in han-
Bang-Jensen werd in het
ongelijk gesteld
Het administratieve tribunaal van de
V.N. heeft zaterdag Povl Bang-Jensen,
de Deense voormalige hoofdambtenaar
op de afdeling politieke zaken der V.N.,
die enige maanden geleden wegens in
subordinatie werd ontslagen, in het on
gelijk gesteld. Eenstemmig verklaarde
het tribunaal, dat Bang-Jensen geen
„deugdelijke reden" had om te weigeren
aan secretaris-generaal Hammarskjöld
een lijst met namen van Hongaarse ge
tuigen, die verklaringen over de op
stand van 1956 hadden afgelegd, ter
hand te stellen. Zoals bekend werd la
ter besloten de betrokken documenten
in het bijzijn van de Deen te verbranden.
Het tribunaal verklaart, dat Bang-
Jensen zich in een zeer moeilyke positie
had geplaatst door niet mee te werken
aan de behandeling van zijn zaak door
een disciplinaire commissie. De Deen had
geweigerd mee te werken, omdat hy
eerst toegang wilde nebben tot stukken
van het secretariaat van de Volkeren
organisatie, waaruit zyn gelyk moest
blijken. Volgens het tribunaal heeft hy
echter geen recht op raadpleging van
stukken van zyn tegenpartij.
Voorts was het tribunaal van oordeel,
dat Bang-Jensens bewering, dat de vei
ligheidsregelingen bij de V.N. niet vol
doende zijn om het geheime karakter
van de betrokken lijst met name te
waarborgen „zijn onwetendheid verraadt
omtrent de maatregelen ter bescherming
en bewaring van vertrouwelijke stukken
by de V.N."
Bang-Jensen zei later, dat hij het be
sluit van het tribunaal betreurde, maar
dat hij er nooit spijt van zou hebben
zijn gelofte aan de Hongaarse getuigen
te hebben gehouden.
Hij hield staande, dat de tegen hem
ingebrachte beschuldigingen ongegrond
waren. Hij zou later beslissen of hij nog
vertrek-iii-stilte
(Van onze correspondent in Parys)
Generaal Charles de Gaulle, Frank-
ryks minister-president, is gisteren per
vliegtuig van zyn vierde verblijf in Al
gerije, dat ditmaal vijf dagen duurde,
teruggekeerd in Parijs.
In een korte radioboodschap heeft hy
van zyn optimisme getuigd over de toe
komst van Algerije. Over militaire ta
ken, pacificatie en FLN heeft de gene
raal niet gesproken. Wel heeft hij aan
gekondigd, dat alle Algerijnen hun vrij
heid, geluk en waardigheid deelachtig
zullen worden en dat Frankrijk in staat
is die taak te volbrengen in het raam
van een Frans-Afrikaanse gemeenschap.
De ontwikkeling van de oliebronnen van
de Sahara, waaraan de generaal ook een
bezoek heeft gebracht, neemt by dit
perspectief een overwegende plaats in.
De generaal heeft de menseiyke en
psychologische elementen van het pro
bleem-Algerije op de voorgrond ge
plaatst en de militaire oplossing naar
een verdere toekomst verschoven. Hij is
de overtuiging toegedaan, dat het Alge
rijnse vraagstuk uit de wereld is gehol
pen, zodra de Algerynen een menswaar
dig bestaan is verzekerd en de oorzaken
van hun rebellie zijn opgeheven.
Een der officiële doeleinden van de
reis was voorts de wens van de generaal
persoonlyk kennis te kunnen maken
met de 71 afgevaardigden, die in Alge
rije op 30 november werden gekozen.
Het moment is gekomen, zo liet de ge
neraal de nieuwe député's van Franse
en Algerijnse oorsprong weten, nu ern
stig aan het werk te gaan. Zelfs de
studentenleider Lagaillarde, die anders
niet op zyn fascistische mondje is ge
vallen, moest na afloop van de audiën
tie, ietwat bleek rond de neus, erkennen
dat de generaal ook op hem een diepe
indruk had gemaakt.
Salan nog gehandhaafd
De nieuwe reis van de generaal stond
vooral in het teken van het 15-jaren
plan, dat De Gaulle by zyn vorig be
zoek in Constantiene had onthuld. De
Gaulle heeft nu de nodige maatregelen
op langere termijn willen treffen, om de
uitvoering van zijn plan te garanderen.
In verband met zijn aanstaande promo
tie tot staatschef zal hy in de toekomst
nog bezwaarlyker tijd en gelegenheid
kunnen vinden Parijs te verlaten.
Overigens is er in de omgeving van de
generaal al op gewezen, dat de president
een letterlijk en fiautirliik dodeliik i verdere acties zou ondernemen. „Vroeg I van de republiek volgens de nieuwe
een letterlijk en [iguurujK aoaeujK Qf de waarheid m het Ucht i grondwet tevens hoofd van de Franse
ernstige zaak. treden", verklaarde hy. gemeenschap zal zyn en als zodanig dus
den kan blyven houden.
Over één punt heeft tenslotte de ge
neraal Frankrijk en Algerye nog in on
wetendheid gelaten. Tegen de verwach
ting in werd het vertrek van generaal
Salan op zyn post van regeringsverte
genwoordiger in Algiers, nog altyd niet
officieel door hem aangekondigd. In Pa
rys tastte men vanmorgen nog in het
duister naar de reden van dit zwygeiu
Is Salan De Gaulle opnieuw te slim af
geweest? Of wenst de premier een af
tocht in de stilte, die zich komende da
gen zou kunnen voltrekken en waarop
De Gaulle tevoren geen speciale aan
dacht wilde vestigen? Vermoedelijk zal
men hierover wel spoedig meer bijzon
derheden vernemen.
Soebandrio in Djakarta
VERHELDERENDE GESPREKKEN.
De Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken, dr. Soebandrio, is
gisteren te Djakarta teruggekeerd na
een bezoek van een maand aan ver
schillende landen. Op deze reis heeft
hij gesproken met de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Dulles,
met die van Engeland Selwyn Lloyd
en zyn Russische ambtgenoot Gro-
myko.
Dr. Soebandrio deelde mede, dat hy in
zyn gesprekken met deze en andere
staatslieden had bereikt, dat by hen
meer begrip was ontstaan voor de ont
wikkelingen in Indonesië, o.a. voor de
Indonesische stryd voor Westelyk Nieuw
Guinea en de positie van president Soe-
karno. Vooral zijn onderhoud mee Dulles
achtte Soebrandrio verhelderend, „aange
zien daarby alle misverstanden tussen de
V.S. en Indonesië uit de weg konden
worden geruimd."
Op een vraag over Amerikaanse mili
taire en economische hulp aan Indo
nesië zeide Soebranrio dat deze aange
legenheid alleen in principe werd be
sproken en dienaangaande niet in bij
zonderheden is getreden. Met Gromyko
heeft Soebandrio gesproken over be
langrijke internationale vraagstukken,
o.a. de kwestie-Berlyn en de verande
ringen, die zich in Azië hebben voorge
daan.
In Canberra is officieel bekend ge
maakt dat Soebandrio in de tweede week
van februari een bezoek aan Austrlaië
zal brengen, om o.a. besprekingen te
voeren over de Indonesische aanspraken
op Nieuw Guinea. Het bezoek geschiedt
op uitnodiging van de Australische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Casey.
