NIEUW
„LUGDUNUM BATAVORUM" IS
MORGEN EEN HONDERDJARIGE
II. 7.50
Meest Leidse LSC-gezelschap
viert 13 december groot feest
ook met
Sint Nicoiaas
op ieders
iipï
De moeilijkheden bij liet Inst.
Preventieve Geneeskunde
voor
is de EVERSHARP
07*te jaargang
Woensdag 3 december 1958
Tweede blad no. 29611
„Fier ende Statelijk
Leiden kan nog zoveel textiel en burgemeesters Van der Werf heb'
ben, het zou Leiden niet zijn als het Lugdunum Batavorum ontbeerde.
Deze Latijnse naam voor de Sleutelstad stamt uit een duister verleden.
Niemand weet waar die naam vandaan komt, niemand weet zelfs
(zonder wetenschappelijke eigengereidheid) te vertellen waar Leiden
zelf vandaan komt, hoe en wanneer en vooral waarom het is ontstaan.
Vooral dat „waarom" is in vele tijden nog wel eens een open vraag
geweest. Niet in ernstige tijden, maar daar hebben we het nu niet over.
Want we schrijven over „Lugdunum Batavorum" naar aanleiding van
een feest.
Lugdunum Batavorum is namelijk meer dan de voluit geschreven
gebruikelijke afkorting in adressen: L.B. Het is meer (hoewel een
onderdeel) dan een Latijnse omschrijving van de Sleutelstad. Het is
de naam van het plaatselijke gezelschap van het Leidsche Studenten
Corps, het volgens traditie enige bestaanswaardige plaatselijke gezel
schap van het LSC. Dit „Lugdunum Batavorum" bestaat morgen, de
vierde december 1958, honderd jaar, welk eeuwfeest de dertiende
december luisterrijk zal worden gevierd.
Nauwe band met burgerij
Lugdunum Batavorum is eigenlijk het
enige plaatselijke gezelschap, dat zich
in eigen kring kan laten gelden. De
leden zijn in Leiden, niet alleen wan
neer ze van him kamers naar de
sociëteit of andere plaatsen van samen
komst trekken, maar ook als ze „thuis"
bij moeders pappot vertoeven. De leden
van andere gezelschappen moeten maar
zien of ze elkaar eens op „eigen terrein"
vinden. Dat geeft Lugdunum een eigen
plaats in het Corps en in Leiden. Er is
geen ander plaatselijk gezelschap, dat
zo nauwe banden onderhoudt met de
burgerij.
Zeer nauw bijvoorbeeld is de band
met het Leids Gymnasium, de kraam
kamer van het gezelschap. Lugdunum
is steeds vertegenwoordigd bij hoogtij
dagen van „Uno Sumus Animo", om
gekeerd toont USA bij tijd en wijle
gepaste interesse voor het wel en wee
van Lugdunum. En dan zijn er de
Leidse Joffers, die zich plegen te
organiseren voor het aanbieden van
vaandels, thee en koekjes.
Hoogtijdag
Gesticht tloor acht
oud - gymnasiasten
Op 4 december 1858 werd het Corps-
gezelschap Lugdunum Batavorum opge
richt door acht student-Leidenaars.
Dat is iets anders dan acht Leidse
studenten. Zij waren wel Leidse studen
ten, maar tevens Leidenaars in dien
jzin, dat zij voordien allen leerlingen
waren geweest van het Leids Gymna
sium.
Het Leidsche Studenten Corps telt
vele plaatselijke gezelschappen. Dat wil
zeggen sub-organisaties, waarin studen
ten, die uit een bepaalde plaats of
streek afkomstig zijn elkaar terugvin
den. Het plaatselijk chauvinisme viert
nu eenmaal niet slechts in deze tijd
hoogtij, zulks was ook vroeger het geval.
Nu zijn er van dergelijke plaatselijke
gezelschappen binnen het LSC, die
bogen op een hogere ouderdom dan
een eeuw. Maar zowel voor de histori
cus als (vooral) voor de Lugdunum-
poorter zjjn hun aanspraken van
twijfelachtige waarde.
Uit archieven is weinig historisch
materiaal op te duiken over het wel en
wee van „Lugdunum". Ten aanzien van
dat „wel" gaat het wel. Met het „wee"
is het iets moeilijker. Uit de bloeiperio
den van het gezelschap resten in het
eigen archief, bij reünisten en hun
erfgenamen, bij het Historisch Archief
van de Academie, en bij andere naarstig
bewarende instanties nog wel voldoende
feest-menu's, levendige en vaak dich
terlijke beschrijvingen van hoogtijdagen
en dergelijke reliquien, minder is er te
vinden over de moeilijke perioden in
het thans honderdjarig bestaan van het
gezelschap. De notulen zijn sober, doch
reeds daaruit blijkt, dat het bestaan van
het gezelschap meermalen aan een
zijden draad heeft gehangen.
Numcsus clausus
„Leiden" is een begrip geworden voor
verzet tegen maatregelen, die de stu
dievrijheid aantasten. Dat hebben de
Duitse bezetters ondervonden.. Merk
waardig in dit verband is, dat Lug
dunum Batavorum, waarin zich de
meest Leidse „Leidenaren" verzamel
den, in de eerste decennia van zijn
bestaan een „numerus clausus" heeft
gekend: het gezelschap mocht uit
niet meer dan 12 leden bestaan.
Van tijd tot tijd betekende dit, dat
er leden geweigerd moesten worden, dat
vroegere Leidse gymnasiasten als Corps
lid geen lid van het „fier ende statelijk"
gezelschap konden worden. Maar in
diezelfde eerste halve eeuw is het ook
vaak genoeg voorgekomen, dat het aan
tal actieve leden ternauwernood vol
doende was om er een bestuur uit te
vormen
Nimmer „bewusteloos"
Lugdunum Batavorum heeft, dikwijls
wankelende op de rand van de afgrond,
zich echter als enig plaatselijk gezel
schap steeds in leven weten te houden
tot op de huidige dag toe. Er was, zo
kan men lezen in het gedenkboek ter
gelegenheid van het eeuwfeest van het
Leidsche Studenten Corps, wel eens
sprake van een flauwte, maar nimmer
van bewusteloosheid, laat staan van een
schijndood waaraan vele andere plaat
selijke gezelschappen zich plegen op te
trekken naar een pre-historiisch ont
staan.
De numerus clausus is allang verval
len. Lugdunum heeft jaren gekend,
waarin het zich in drieën zou moeten
splitsen om die beperking van twaalf
Het oer-Leidse symbool van
Lugdunum Batavorum, de gekruis
te Leidse sleutels met de naam van
het gezelschap, hangend aan een
lint in de rood-witte Leidse kleuren.
Het is het eretekendat de Leidse
Leidenaar met trots draagt.
leden te handhaven. Ook nu zijn er
ruim dertig leden.
Goed, die dertig zijn niet allemaal
„Leienaren", maar ze hebben toch iets
met Leiden te maken. Stammend uit
een Oegstgeester familie geeft een
Leids student tegenwoordig ook al vol
doende papieren om zich „Lugduin" te
noemen, en van het huidige bestuur is
er zelfs een, die alleen met Leiden ge
meen had, dat hij in de Drie October-
straat woonde toen hij ontgroend werd,
terwijl hij eigenlijk hoorde tot het ver
foeilijke ras van de Hagenaars.
H..-5£=
Het centrum van activiteit van vele decennia de traditionele bijeen-
Lugdunum, de Bierbengel, waar al komsten plaats vinden.
(Poto L.D./Van Vliet)
Advertentie
cjuef WhiP
Het eeuwfeest wordt niet op de ge
denkwaardige stichtingsdag gevierd.
Lugdunumleden zijn weliswaar in Lei
den, wanneer ze in hun ouderlijk huis
vertoeven, toch wordt de dag voor Sin
terklaas met alle bijkomende drukte
niet geschikt geacht voor een groot
festijn. Per slot van rekening moet men
dan een beetje uit de band kunnen
springen, en dat gaat wat minder vrij
moedig in de wetenschap, dat er zoveel
Zwarte Pieten rondrennen om naarstig
zondenboekjes vol te krabbelen.
De grote feestdag wordt zaterdag
13 december. Om twee uur des mid
dags worden de nieuwe leden
geïnaugureerd in de Bierbengel bij
„Pop". In de Bierbengel vindt ook om
half vier een receptie plaats, waar
voor alles is uitgenodigd wat een
Leids tintje heeft. Ook alle oud-leden
en functionerende poorters (samen
meer dan tweehonderd) zijn daar
uiteraard welkom.
Na afloop van de receptie wordt een
rijtocht met het Glippertje gemaakt
naar het standbeeld van Van der Werf,
dat met een krans zal worden getooid.
Om kwart over vijf wordt Lugdunum
daarna ontvangen ten stadhuize door
het gemeentebestuur. Bij receptie en
ontvangst worden geschenken uitgewis
seld. Zoals gebruikelijk wordt daarna in
Sociëteit „Minerva" bij de haard onder
de netten geborreld. Ongeveer zestig
man zullen aanzitten aan het slotdiner
in de Sociëteit, tijdens welk diner even
wordt gepauzeerd voor het bezichtigen
van een expositie over het verleden van
Lugdunum onder het motto „Pier ende
Statelijk".
Nieuw vaandel van de
Leidse Joffers
Aan deze hoogtijdag gaan nog enkele
festiviteiten vooraf. Zo zal waarschijn
lijk donderdag 11 december door de
Leidse Joffers, ditmaal onder leiding
van mej. L. H. van der Vlerk, een
nieuw vaandel worden aangeboden.
Het huidige vaandel werd bij het
tachtigjarig bestaan door de toen
malige Leidse Joffers, onder aanvoe
ring van mej. dr. J. Zaayer, geschon
ken.
Verder zal er de avond van die dag
worden gepeurd in de Leidse grachten,
doch de vangstverwachtingen zijn niet
al te hoog gespannen. Verder staat er
nog 'n ontvangst in Sociëteit „Amicitia"
op het programma.
Twee tijdelijke bewindvoerders en een
adviescommissie
Naar aanleiding van interne moeilijk
heden is het bestuur van het Neder
lands Instituut voor Preventieve Ge
neeskunde hier ter stede onlangs
afgetreden. In overleg met de minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid
heeft het bestuur van het Preventie
fonds de heren S. Spijer, oud-direc
teur van de G.G. en G.D. te Rotter
dam en P. C. Broekhoff, adviseur voor
de Volksgezondheidszaken betreffende
de gerepatrieerden, bereid gevonden
als tijdelijke bewindvoerders van het
Instituut op te treden.
De minister heeft thans aan de heren
prof. dr. P. Muntendam, directeur-gene
raal van de Volksgezondheid, prof. W.
P. J. M. Krul, oud-directeur van het
Rijksinstituut voor de Drinkwatervoor
ziening, prof. dr. A. Polman, voorzitter
van de gezondheidsorganisatie T.N.O.
en mr. B. A. van Schaik, president
directeur van het Gemeenschappelijk
Administratiekantoor, verzocht als on
afhankelijke commissie advies uit te
brengen over taak en plaats van het
Instituut in het geheel van de preven
tieve gezondheidszorg. Het advies zal
antwoord moeten geven op vragen over
de opzet van 'het programma en de
organisatie van de researchwerkzaam-
heden. De commissie zal zich ook ver
diepen in de maag of het Instituut in
de toekomst een formeel eventueel
^wettelijk uitvoeriger geregelde status
Idient te 'krijgen en eventueel voorstellen
(ter zake doen. Tenslotte zal zij zich
Nezig houden met de personeelsbezet-
ing en eventueel voorstellen tot wijzi
gingen in die. bezetting voorleggen.
ti.
Jgi
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het kand. examen A'
Wis- en Natuurkunde de heren G. W.
Schouten (Leiden) en D. Z. Toet (Lei
den; kand. examen D Wis- en Natuur
kunde de heer E. C. van der Meulen
(Leiden)kand. examen F Wis- en
Natuurkunde de heer H. J. Kooreman
(Leiden)kand. examen L Wis- en
Natuurkunde mej. H. J. van Hoorn
(Leiden); kand. examen K' Wis- en
Natuurkunde mej. A. T. Schretuder
(Leiden); doet. examen Scheikunde
mevr. M. W. WeimarMuijen (Rotter
dam) doet. examen Biologie de heer J.
H. van Balen (Wassenaar).
Advertentie
BALLPOINT met POREUZE kogel,
dus fantastisch schrift, fraai model
en in prijs verlaagd van
f 14.50
NU SLECHTS
Een super surprise uit de
BALLPOINTBAR der
VULPENKLINIEK
BREESTRAAT 145
rubber laars, draadbolder, jongenspet,
houten balken, armbandje, kasboek,
sleutels, rekenmeter, buskaart in étui,
schroevendraaierset, bus benzine, konijn,
gezangenboek, ketting, rozenkrans, kin
derlaarsje, kinderschoenen, dames
schoen, droogrek, voorzetlens, leesboe
ken.
Terug te halen en inlichtingen te ver
krijgen aan het bureau van gevonden
voorwerpen, Nieuwsteeg 8, ingang poort,
op woensdag- en zaterdagmiddag tussen
2 en 4 uur.
Telefonische inlichtingen kunnen niet
worden verstrekt.
AMBTSAANVAARDING
PROF. DR. H. R. VAN DER VAART
Vrijdagmiddag hoopt prof. dr. H. R.
van der Vaart, benoemd tot buitenge
woon hoogleraar in de Faculteit der
Wis- en Natuurkunde om onderwijs te
geven in de theoretische biologie, zijn
ambt te aanvaarden door het uitspreken
van een rede im het Groot Auditorium
der Leidse Universiteit.
GOUDEN JUBILEUM J. V. D. VEER
Maandag zal de heer J. van der Veer
het feit herdenken, dat hij voor een
halrve eeuw in dienst trad bij Van der
Linden's Boekdrukkerij en reprodukitie-
inrichting aan de Vliet.
JEUGDVOORSTELLINGEN K. O.
Onder auspiciën van de Commissie
Jeugdvoorstellingen van K. O zullen
voor leerlingen van de Leidse Ulo's en
het Nijverheidsonderwijs op donderdag
11 december enkele fihnvoorstellingen
worden georganiseerd.
Voor de hoogste klassen is dit de film
„Si tous les gars du monde" (Als alle
mensen nu eensen voor de lagere
klassen de film „Emiel en zijn detec
tives".
GEVONDEN VOORWERPEN
In de maand november zijn de vol
gende voorwerpen gevonden: brillen,
bankbiljetten, muntbiljetten, zegels,
portemonnaie, handtasje, hakmes,
hoofddoek, aktetas, koffer inh. sport-
kleding, kinderdriewieler, beursje, pe-
troleumbus, broches, handschoenen
(glacé), handschoenen (wol), auto-bui
tenband, autosteps, jute zakken, wiel
dop, zegelring, boeken, boodschappentas,
herenregenjas, sierspeld, vulpen, sjaal,
sportjasje, nylon kousen, overall, dames
mantel, kindertasje, schoolétui, voor
snijder, geldsbedrag, damespolshorloge,
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Willem, zn van G. Visser cn K. Griek-
spoor, Marjolein, dr van L. van 't Bosch
en A. M. Ruijper, Maria Jacoba, dr van
M. J. Klootwijk en A. Buljn, Johanna, dr.
van M. J. Klootwijk en A. Buyn, Theodo-
rus Cornells Adrianus, zn van A. M Vo
gelaar en T. H. van der Geer. Antonia D.
dr van A. Dubbeldeman en A. D. van Es.
GETROUWD
J. A. van Scheepen en V. Schade.
OVERLEDEN
J. J. van Goozen, 57 Jaar, man, J. J.
Opstal, 68 Jaar, man.
