DE POLITIEKE SPANNING KAN
TOT KABINETSCRISIS LEIDEN
GESCHENKEN
WEERBERICHT
„Situatie nu onverkwikkelijk
IN TWEEDE KAMER DRIE
MOTIES ONDER WIJSSALARIS
Nuttige ministersontmoeting van
de Benelux-landen in Brussel
97ste jaargang
WOENSDAG 3 DECEMBER 1958
No. 29611
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
VERKLARING DR. DREES IN EERSTE KAMER
55
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Eerste Kamer heeft dr. Drees vanmorgen in antwoord op de
debatten van gisteren, waarover wij elders schrijven, erkend, dat de
binnenlandse politiek in een onverkwikkelijk stadium is gekomen. Als
de in het kabinet vertegenwoordigde partijen al te ver afwijken van
het regeringsprogramma, moet het kabinet tenslotte wel aftreden.
Over de verklaring van mr. Burger in overleg met de socialistische
ministers, zeide dr. Drees dat het onwerkelijk is er van uit te gaan
dat ministers niet tevens vertegenwoordigers zijn van een bevolkings
groep. Zij verliezen het vertrouwen van die groep, wanneer hun
invloed in het kabinet verloren gaat. Dan is het gewenst dat de minis
ters en de Kamerfractie nog eens met elkaar praten.
niet van ons verwachten, zeide dr. Drees,
dat wij dan toch maar als minister zou
den aanblijven.
Voorts verklaarde dr. Drees dat de re
gering prijs stelt op verdere behande
ling van het wetsontwerp tot wijziging
van de dienstplichtwet, dat de mogelijk
heid moet openen dienstplichtigen naar
Nieuw-Guinea te zenden.
Afstand genomen van
verklaring-Burger
Inderdaad hebben de socialistische
ministers vergaderd met het fractie
bureau van de P. v. d. A. en het partij
bureau. Uitdrukkelijk is daar vastge
steld en op verzoek van dr. Drees
schriftelijk vastgelegd, dat de positie
van de ministers een andere is dan
van de fractie. Zij konden zich niet
uitspreken over voorstellen, waarover
het kabinet zich nog niet beraden
had. Zakelijk zijn de socialistische
ministers het echter met de meeste
van de zeven punten van de P. v. d. A.
eens.
De verklaring van mr. Burger is
echter duidelijk een verklaring van de
fractie van de P.v. d. A. en niet van
de ministers.
Wanneer de resultaten van de arbeid
van het kabinet als geheel naar het
oordeel van de P. v. d. A.-fractie zo zijn,
dat het aanblijven van de socialistische
ministers geen zin meer heeft, kan men
De spanning om Berlijn
Adenauer roept op
tot Duitse eenheid
(Van onze correspondent in Bonn)
Voor de eerste keer sedert het ont
staan van de Westduitse Bondsrepubliek
in 1949 heeft Bondskanselier Adenauer
opgeroepen tot de vorming van een
eenheidsfront van alle Westduitse en
Westberlijnse politieke partijen. Hij ver
klaarde gisteren voor de Bondsdag
fractie van zijn eigen partij, de C.D.U.,
te Bonn naar aanleiding van de kwestie
Berlijn: „Alle Duitsers moeten thans
aaneengesloten en als een eenheid naast
elkaar staan. De partijbelangen dienen
achter het belang van het vaderland te
komen". Van socialistische zijde de
S.P.D. is de grootste Westduitse oppo
sitie-partij is hierop nog geen recht
streeks antwoord gegeven.
Deze verklaring, een gevolg van de
spanningen rond West-Berlijn, is voor
Adenauer ronduit opzienbarend, zelfs
gezien in het geheel van de huidige
situatie. De Bondskanselier staat name
lijk bekend als een man, die er te allen
tijde voor is om regering en oppositie
zo scherp mogelijk van elkaar te schei
den. Zyn aanvallen op de socialistische
oppositie-partij, de S.P.D., zijn welhaast i
berucht geworden, ook de laatste maan- I
den.
Men mag evenwei zeer betwijfelen of
het spoedig komen zal tot een West
duitse regering van een nationale unie.
waarin alle partijen vertegenwoordigd
zouden zijn, zoals gisteravond en heden
morgen in bepaalde Duitse kringen
werd gesuggereerd. Zover zal Adenauers
bedoeling bepaald niet gaan; daarvoor
is de Bondskanselier een veel te realis
tisch man.
Adenauer verklaarde gisteren voorts,
dat het de Russen er thans om gaat om
het aanzien van West-Duitsland in de
Westelijke wereld omlaag te halen. Hij
kondigde een uitgebreid Duits antwoord
op de Russische nota aan, waarin aan
de wereld gesteld zal worden hoe men
te Moskou erop uit is West-Duitsland
bespottelijk te maken. In dit verband
herinnerde de Bondskanselier aan het
pact, dat Stalin in 1939 met Hitier sloot
over de deling van Polen en aan de
samenwerking van de Sovjet-Unie met
de Reichswehr, de goedgeorganiseerde
rest van het Duitse leger uit de eerste
wereldoorlog. Hij noemde de actie van de
Russische minister-president Kroesjtsjef
met betrekking tot West-Berlijn de
strijd van een slavenhandelaar tegen de
vrijheid. Hij was er van overtuigd, dat,
wanneer het Westen standvastig zal
blijven, de Sovjet-Unie bereid zou zijn
tot onderhandelingen, die lang zouden
'kunnen duren, maar tenslotte zouden
leiden tot een voor Duitsland gunstig
resultaat.
Welwillende houding
De meeste sprekers zijn het kabinet
op welwillende wijze tegemoet getreden.
Daarvoor was dr. Drees erkentelijk. Het
kabinet heeft belangrijk werk onder
handen, zoals de mammoet-wet op het
voortgezet ondenvijs, het nieuwe burger
lijk wetboek, het Deltaplan, sociale voor
zieningen, herziening van de technische
belastingwetgeving, de atoomwet, enz.
„Ik mag zeggen", aldus dr. Drees, „Dat
er over de hele linie belangrijke arbeid
wordt verricht. Het heeft mij goed ge
daan, dat tegenover de campagne die
buiten het parlement stelselmatig wordt
gevoerd om te betogen dat dit kabinet
onmadhtig is iets te presteren, „in deze
Kamer uiting is gegeven aan een andere
opvatting".
In vergelijking met andere landen
mogen wij niet ontevreden zijn over de
ontwikkeling van lonen en prijzen, over
de stijging van de export en over het
feit dat in weerwil van grote spanningen
vrijwel ononderbroken de arbeid is
voortgezet".
Mogelijkheden
Binnen de eenheid van de EEG lig
gen grote mogelijkheden. Het beleid dat
is gevoerd heeft ons volk niet belet
vooruitgang te boeken en haar energie
te ontplooien
„Desondanks zijn er spanningen, die
ertoe kunnen leiden dat het leven van
het kabinet wordt afgebroken vóór de
normale periode om is. Ik twijfel er niet
aan, dat er dan een kabinet kan wor
den gevormd met voortreffelijke perso
nen, maar ik twijfel er wel aan of het
een kabinet kan zijn op een vastere
basis en met betere vooruitzichten. Een
zaken-kabinet lost geen enkele moei
lijkheid op. Aan de verhoudingen in ons
volk zou het niet ten goede komen. Ik
geloof", zo besloot dr. Drees, „dat het
in het belang van ons land is, indien er
voldoende steun aan het kabinet wordt
gegeven, opdat het zijn arbeid kan blij
ven voortzetten".
Wet nationalisatie
is
aangenomen
Het Indonesische Parlement heeft
vanmorgen, zonder tegenstemmers, het
wetsontwerp inzake de nationalisatie
van Nederlandse bedrijven aangenomen.
De Masjoemi en de Katholieke Partij
onthielden zich van stemming.
H.O.-wet wordt september a.s. behandeld
(Speciale berichtgeving)
In de Tweede Kamer zijn gisteravond drie moties ingediend over de salarissen
bjj het onderwijs. Twee hiervan, ingediend door resp. mevr. Heeroma-Meilink
en de heer Kleijwegt (beiden P. v. d. A.), werden mede ondertekend door afge
vaardigden van de KVP, de VVD en de AR-partij. Zjj vragen verbetering van de
salarissen van leraren bij het lager nijverheidsonderwijs en van kleuterleidsters.
Mevrouw Heeroma betoogde dat de salarissen bij het LNO in 1955 zijn gekoppeld
aan die van het VGLO. Sindsdien zijn die bij het VGLO wel, maar die bij het
LNO niet verhoogd. Deze situatie zal volgens haar motie weer gelijk moeten
worden getrokken door wijziging van het salarisbesluit LNO. De heer Kleijwegt
meende, dat ook de kleuterleidsters een duidelijke salarisachterstand hebben.
Zijn motie vraagt door besprekingen in het georganiseerd overleg hieraan op
korte termijn iets te doen.
De derde motie, die handelt over de
leraren-salarissen,'had tenminste wat
de ondertekening betreft niet die al
gemene belangstelling als de twee hier
voor genoemde. Ze werd ingediend door
de heer Toxopeus van de VVD. Ze wenst
O Slot pag. 2
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Plaatselijk wolkenvelden met slechts
een verspreid voorkomende bui. Van
nacht en morgenochtend op vele plaat
sen mist en in het binnenland tempe
raturen om het vriespunt. Morgen over
dag ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag. Zwakke wind.
(Opgemaakt te 1115 uur).
4 DECEMBER
Zon op: 8.29 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 0.10 uur; onder: 13.10 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.31 uur en
21.01 uuf.
Laagwater te 3.54 uur en 16.23 uur.
Dit nummer bestaat dit 12 pagina's.
vrije besprekingen tussen de vertegen
woordigers van de leraren-organisaties
in het G.O. en minister Cals persoonlijk
En dit zonder dat deze laatste zich van
tevoren heeft gebonden aan een bepaal
de gedragslijn. De motie draagt alleen
handtekeningen uit de fraotie van de
WD.
De andere sprekers verlangden even
eens een open discussie en vooral een
verbetering van de sfeer rond het over
leg. Zij hoopten, dat de minister uit zich
zelf een nog iets duidelijker toezegging
op dit punt zou willen doen dan hij vo
rige week al heeft gedaan. De heren
Roosjen (AR), Tilanus (CH), Kleijwegt
(PvdA) o.a. meenden, dat van beide
kanten fouten zijn gemaakt vooral in
taktisch opzicht. En deze fouten zijn het
juist, die de sfeer bederven. De heer
Tans (PvdA) betoogde, dat het de lera
ren niet gaat om een paar tientjes.
Maar zij voelen de uitsluiting van de
verhoging van de top-salarissen in 1956
als een miskenning van hun taak en
werk.
Minister Cals had voordat bjj de re
plieken de salarismoties loskwamen, zjjn j
antwoord in eerste instantie voltooid. Hij
zette de wensdroom, die hij vorige week I
ten beste gaf ten aanzien van de be-
handeling van de wet op het voortgezet
Volgend jaar nog
geen
verhoging
(Van onze parlementaire
redacteur)
In de Eerste Kamer heeft gis
teravond de heer Ruppert (AR)
gesproken over de huurverhoging
op een wijze waaruit kan worden
geconcludeerd dat er in de loop
van 1959 nog geen sprake zal zijn
van huurverhoging. Hij verwachtte
dat met het advies van de Sociaal-
Economische Raad (waarin hij
zitting heeft) over de huurverho
ging, ongeveer 8 a 9 maanden ge
moeid zal zijn. Als het kabinet dan
nog zijn beslissing moet nemen, de
voorstellen moet indienen en de
Tweede Kamer en de Eerste Ka-
onderwijs nu voort ten aanzien van de
wet op het Hoger Onderwijs. De memo
rie van antwoord kan men zeker in de
eerste helft van het volgende jaar ver
wachten, zei hij. De Hoger Onderwijswet
kan dan ook, evenals de wet op het
voortgezet onderwijs, in september 1959
in openbare behandeling komen.
De ontgroeningspraktdjketi aan de uni
versiteiten en hogescholen nopen vol
gens de minister tot bezinning over de
situatie van de studentengemeenschap
in het algemeen en over het tuchtrecht
van de rectoren in het bijzonder. Hij
was verheugd, dat deze kwestie reeds de
aandacht heeft van de diverse senaten.
Ten aanzien van het Lager Nijver
heidsonderwijs verklaarde hij zich bereid
een kleine commissie in te stellen, die
hem zal kunnen adviseren over maat
regelen tot vermindering van het lera
rentekort in deze sector. Hij zegde de
heer Roosjen toe een christelijke HTS in
Rotterdam voor subsidiering te zullen
voordragen, als tenminste het zeer bin
nenkort te verwachten spreidingsplan
voor het HTO zich hiertegen niet uit
drukkelijk verzet.
Een beeld van de rampzalige
brand in een school te Chicago,
waarbij bijna 90 kinderen en enkele
leerkrachten de dood vonden.
mer dan nog de wetsontwerpen
moeten behandelen, is de zittings
periode van het kabinet (normaal
tot midden 1960) voorbij. Hij be
greep daarom niet waar de P. v.
d. A. zich druk over maakt.
Het bovenstaande is uiteraard
een persoonlijke zienswijze van de
heer Ruppert, maar in regerings
kringen kon men reeds enige tijd
geleden al vernemen dat er in
1959 van huurverhoging nog geen
sprake zal zijn.
VOLOP
bij
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
MIDZABONNEN
voor onze cliënten.
Vrijdag 5 december van
2.30 tot 5 uur houden
ST.-NICOLAAS en PIET
AUDIËNTIE.
Minister Hofstra:
Belastingvrijdom is
schadelijk
(Speciale berichtgeving)
De regering blijft van oordeel, dat
belastingvrijdom voor internationele
functionarissen schadelijk is voor de
Europese gedachte. Zij zal dit stand
punt wanneer het gelegen komt blijven
verdedigen, ook in de Noord-Atlanti-
sche Verdragsorganisatie. Dit heeft j
minister Hofstra gisteren in de
Tweede Kamer gezegd. Hij achtte het j
niet uitgesloten, dat nog vóór 1 januari
voorstellen gereed komen voor belas-
ting van de salarissen in Euratom en
E.E.G. In de NAVO heeft men van
dergelijke voorstellen tot nu toe niet
willen weten.
Minister Hofstra zegde toe, dat hij
een zo redelijk mogelijke aanslag rege
ling zou bevorderen voor Nederlandse
bedrijven in Indonesië.
Over deze kwestie is nog overleg gaan
de met de ondernemingsraad. Als het
tot een regeling komt, zal de vaste
commissie van financiën uit de Kamer
op de hoogte worden gebracht
De kwestie van de loonbelasting op
overwerk zal nader worden bezien als
daarover de suggesties bekend zijn van 1
Tijdens een receptie in Oen Haag
heeft de Pauselijke internuntius
mgr. Paolo Giobbe, die naar Rome
j vertrekt in verband met zijn aan-
j staande benoeming tot kardinaal.
afscheid genomen van vele autori-
teiten. De foto toont de voorzitter
I t an de Eerste Kamer. mr.
J. A. Jonkman in gesprek met mgr.
Giobbe
de loondeskundigen uit het bedrijfs
leven.
De minister meende geen wijziging te
kunnen brengen in het systeem van
teruggave van omzetbelasting bij uit
voer. De regeling mag niet verder wor
den gecompliceerd, zei hij.
Hij gaf toe. dat er veel is gefraudeerd
bij het invoeren van motorrijtuigen.
Gebruikte voertuigen werden aange
geven tegen een te lage waarde en
nieuwe voertuigen kwamen de gren
zen over onder het mom van gebruikt
te zijn. De douane heeft opdracht
tegen deze belastingontduiking streng
op te treden. De omvang van deze
praktijken loopt nu terug.
Minister Hofstra zegde tenslotte toe
de aanslagregelingen te versnellen
door het inschakelen van mechanische
hulpmiddelen.
Landbouivkwestie gaat naar hoger niveau
(Van onze correspondent in Brussel)
De ministeriële Benelux-conferentie, welke gisteren in Brussel werd gehouden,
heeft aanleiding gegeven tot een fel debat over de harmonisatie van de land
bouwpolitiek in dé drie landen. De Nederlandse en Belgisch-Luxemburgse stand
punten stonden lijnrecht tegenover elkaar. De nieuwe Belgische minister van
Landbouw, baron Albert de Vleeschauwer, die het eerste Beneluxverdrag van
5 september 1944 in Londen mede ten doop hield, oefende scherpe kritiek uit
op het „onvrije" Nederlandse landbouwbeleid, dat door allerlei subsidies en
reglementeringen het peil van de Nederlandse landbouw-kostprjjzen kunstmatig
laag houdt. Hjj verklaarde dat de Nederlandse regering sedert jaren geen enkele
maatregel heeft genomen, welke het landbouwbeleid in de drie landen nader tot
elkaar zou hebben kunnen brengen.
Het is jaren geleden, dat een zo scherp geluid van Belgische kant werd gehoord
en het werd dus weer eens een levendig Beneluxdebat van „dirigisme" tegen
„vrjjheid", zoals wij ons nog uit „de goede oude tjjd" herinneren. Maar in tegen
stelling tot de goede oude tijd hebben de Benelux-ministers, die het klappen van
de Benelux-zweep aardig beginnen te kennen, zich niet tot een onvruchtbare
discussie laten verleiden. Er werd namelijk besloten dat de drie landbouw
ministers nog in de loop van deze maand in Den Haag opnieuw bijeen zullen
komen en dat zij wat een vooruitgang betekent! over de vrijmaking van
landbouwprodukten in het Benelux-verband moeten onderhandelen.
Vrijhandelsprobleem werd
nog eens doorgenomen
Voor een vrije handel in Benelux-ver
band schijnen consumptie-aardappelen,
bloemkool en kersen in aanmerking te
komen.
In februari zal een meer uitgebreid
ministerieel comité de landbouwkwesties
bij de horens vatten en trachten richt-
lijnen te verstrekken voor het uitwer-
j ken van een geharmoniseerde land
bouwpolitiek. De deskundigen, die nu al
acht jaar aan die landbouwharmonisa-
tie dokteren, worden dus voorlopig naar
huis gestuurd.
De Belgische minister van Buiten
landse Zaken, Pierre Wigny, die de
conferentie presideerde, verklaarde ons
dat de landbouwkwestie inderdaad van
een hoger niveau uit moet worden be
keken.
Een merkenbureau
Verder heeft het Benelux ministers
comité een ontwerp voor een gemeen
schappelijk Beneluxmerkenbureau goed
gekeurd. Den Haag wQrdt de zetel van
deze nieuwe Benelux-instelling. De fa
brikanten uit de Benelux en de buiten
landse fabrikanten zullen dus hun mer
ken straks niet meer afzonderlijk in
de drie landen moeten deponeren. Het is
waarschijnlijk, dat er later ook een der
gelijke komt voor de gemeenschappe
lijke markt.
De ministers hebben besloten - dat
gebeurde echter al meer in het verle
den! - dat zij elkaar vaker zullen ont
moeten. Thans is besloten iedere twee
de maandag van de even maanden een
Benelux-ministersconferentie te houden.
Er is verder overeenstemming bereikt
over de liberalisatie van stikstofmest
stoffen in Benelux-verband. Er komt
voorts een nieuw verdrag betreffende de
administratieve samenwerking inzake de
doorvoer- en in- en uitvoerhandel.
Afgezien van de landbouw-ruzie, die
niet eens meer de verdienste had van
originaliteit, is het dus een vruchtbaar
gesprek geweest van de Nederlandse
ministers Luns, Zjjlstra, Samkalden en
Vondeling met hun nieuwe Belgische
collega's.
De Belgische minister van Buiten
landse Handel stelde nog voor dat de
passen- en bagage-controle aan de Be-
nelux-grenzen volledig zal worden afge
schaft.
De drie ministers van Buitenlandse
Zaken hebben na de conferentie nog
apart vergaderd. Over deze bijeenkomst
lekte niets uit, maar het is duidelijk dat
de ministers een laatste maal hun
standpunten betreffende de vrijhandels
zone hebben doorgenomen. Vandaag
is immers te Brussel over de vrijhan
delszone gesproken op de ministerscon
ferentie der zes.
Het Benelux-memorandum betreffen
de de vrijhandelszone vormde de basis
van de besprekingen en het zag er naar
uit, dat het Benelux-document gunstig
zou worden onthaald, althans als uit
gangspunt voor een gemeenschappelijk
voorstel aan Engeland en de and.re
O.E.E.S.-landen zal dienen.
