De eerste twee Friendships werden
overgedragen aan Ierse Air Lingus
N.V.V.voorzitter laat tot de
werkgevers een „neen" horen
Historische dag voor Fokker
F. 27 ivordt twee ton duurder
97ste Jaargang
Donderdag 20 november 1958
Derde blad no. 29600
VERKRIJGBAAR BIJ ELKE GOEOE SLIJTER
Arbeidsrust geen teken van tevredenheid
„Er is op het sociaal-economisch terrein in ons land een ontwikkeling aan de
gang, die de grootste waakzaamheid van de vakbeweging vraagt, omdat hierbü
het levenspeil en de toekomstmogelijkheden van de werknemer ten nauwste
betrokken zijn" aldus de heer C. van Wingerden, voorzitter van het NVV,
in zün vanmiddag op het ANAB (Alg. Ned. Agrarische Bedrijfsbond)-congres
gehouden rede.
„Met bitterheid hebben wü" aldus de heer Van Wingerden „moeten vast
stellen, dat er, nu er weer sprake is van een „opgaande lijn" en van mogelijke
nieuwe welvaart, geen enkele aanduiding is voor het begrip, dat de vakbeweging
nu het meest volstrekte recht heeft de eis op tafel te leggen, dat, als er dan van
enige verruiming van mogelijkheden sprake is, deze in de eerste plaats ten goede
dient te komen aan degenen, die de afgelopen jaren de zwaarste lasten te dragen
hebben gekregen".
„De rede van de heer De Graaff,
waarin de wensen en verlangens van de
vakbeweging eenvoudig niet worden ge
noemd of van de tafel worden geveegd
is" aldus spreker „kenmerkend voor
wat er aan de hand is. Wat van de zijde
van de werkgeversverbonden wordt uit
gedragen bewijst, dat in die kringen de
gedachte leeft, dat waar mogelijk de
vakbeweging een halt moet worden toe
geroepen en dat zij tegelijkertijd voor
zichzelf willen proberen zoveel mogelijk
binnen te halen en de belastingvoorstel
len van minister Hofstra te torpederen.
Wij vragen ons af, of men in werkge-
verskrmg nu werkelijk denkt, dat men
met die mentaliteit, met de standpun
ten zoals die door de werkgevers zijn
kenbaar gemaakt, met ons tot overeen
stemming kan komen over de aan de
orde zijnde vraagstukken. Dat zou dan
betekenen, dat wij zouden moeten in
stemmen met een huurverhoging, waar
van de voordelen naar de huiseigenaren
gaan, en waardoor zelfs bij de looncom-
pensatie de stijging van de produktivi-
teit wordt opgesoupeerd en eventuele
mogelijkheden voor het terugdraaien
van de bestedingsbeperking voor de
werknemers worden weggenomen; dat
wij de werktijdverkorting voorlopig op
stal zouden moeten zetten; dat wij het
vraagstuk van de loongrenzen voor de
sociale verzekering moeten laten liggen;
dat wij los van de andere vraagstukken,
die aan de orde zijn, zouden moeten
medewerken aan het geven van een
advies over verhoging van de melkprijs;
dat wij afstand zouden doen van het
recht om nu onze eisen te stellen tot
verbetering van de positie van de werk
nemers in Nederland. Een recht, dat
wij ontlenen aan onze bereidheid tot
ENKELE AMBONEZEN NAAR
NIEUW-GUINEA
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer heeft minister
Klompé gisteravond opgemerkt, dat ach
ter de post van 100.000 gulden op de
begroting van Maatschappelijk Werk
voor overtochtskosten van enkele Am
bonezen naar Nieuw-Guinea (waartegen
de PvdA bezwaar heeft) meer is gezocht
d'an gerechtvaardigd is. Er was gevraagd
of enkele Ambonezen naar Nieuw-Gui
nea wilden gaan vocfr administratief
werk. Enige mensen, die geïnteresseerd
waren, zijn opgegeven. Het overleg er
over is nog gaande. Het is nog onbekend
om hoeveel mensen het gaat. Er is in
geen geval sprake van een ombuiging
van het beleid ten aanzien van de
Ambonezen.
het brengen van offers in een tijd, dat
dat nodig was.
„Welnu, ons antwoord is: neen".
„En laat men ons goed verstaan. Zoals
in het verleden zullen wij ook nu onze
verantwoordelijkheid blijven dragen en
zijn wij bereid om met iedereen en met
elke instantie over constructieve oplos
singen te praten. Maar wij voegen er
deze waarschuwing aan toe: het is een
vergissing te menen, dat de zelfbeheer
sing van de vakbeweging en de arbeids
rust in ons land uitingen zijn van te
vredenheid.
„Wat na de oorlog aan samenwerking
is opgebouwd wordt op dit ogenblik
ernstig bedreigd. Wij hebben er goede
nota van genomen wat er in de
Nederlandse ondernemerswereld leeft.
Laten de heren zich dat voor gezegd
houden" zo besloot de heer Van
Wingerden zijn rede..
Advertentie
VERENIGING VOOR
CREMATIE A.V.V.L
ÓOOOO LEDEN
Na inz van deze adv. als drukw.
aan Hoofdbestuur Plant. Midden
laan 58, Amsterdam-C ontvangt
U uitvoerige inlichtingen.
Russen wijzen in
Genève Westelijk
plan van <le haiul
Sovjet-Rusland heeft gisteren een
tweede Westelijk compromisvoorstel om
de impasse over de agenda van de drie-
mogendheden-kernwapenconferentie te
Genève te doorbreken, van de hand ge
wezen.
Volgens welingelichte kringen behelsde
het nieuwe voorstel bespreking van een
akkoord over kernwapenproeven onder
internationaal toezicht en inspectie. De
Rus Tsarapkin had met nadruk ver
klaard, dat het voorstel voor Rusland
onaanvaardbaar is.
Rusland staat er op dat er éérst een
overeenkomst over staking van kern
proeven moet komen, voordat men over
controleregelingen kan spreken. Het
Westen is het daarmee niet eens
Vrijdagmiddag komt men weer bijeen.
De dag van gisteren heeft historische
betekenis voor de Nederlandse vlieg-
industrie: de eerste twee F. 27-toestel-
len, gebouwd voor de Air Lingus, werden
aan de Ierse luchtvaartmaatschappij
officieel overgedragen. Vanzelfsprekend
werd aan deze overdracht een bijzonder
tintje gegeven. Er werden zowel van
Ierse als van Nederlandse zijde vele
vriendelijke woorden gewisseld.
Captain J. C. Kelly-Rogers, vice-pre
sident van de Air Lingus, herinnerde er
b.v. aan, dat zijn maatschappij de eer
ste koper is geweest van de F.-27. „Als
ik nu de lijst van orders zie, ben ik
gerustgesteld, dat wij destijds een goede
koop hebben gedaan. Ik durf zelfs te
beweren, dat de F. 27 het beste vliegtuig
in zün klasse van de gehele wereld mag
worden genoemd.
De heer E. J. Mulder, voorzitter van
de Vereniging Nederlands Fabrikaat
overhandigde aan de financiële direc
teur van Fokker, de heer H. During, de
gouden medaille van de vereniging. De
Ver. Ned. Fabrikaat heeft in betrekke
lijk korte tijd voor de tweede maal een
Nederlands bedrijf willen onderscheiden
voor de prachtige resultaten, welke het,
dankzij veel inspanning, volharding en
vooral kennis aan de wereld heeft kun
nen tonen, aldus de heer Mulder. De
heer During dankte voor de toekenning
van deze medaille en bevestigde het feit,
dat het 22 jaar geleden is geweest, dat
het laatste Nederlandse vliegtuig, de
F. 22 aan een Zweedse maatschappij
werd afgeleverd.
Nadat de beide toestellen door de
echtgenote van de Ierse gezant in
Nederland, mevrouw Gallacher, ten doop
waren gehouden, volgde in de late
namiddag de afleveringsvlucht naar
Dublin. Daar herhaalde zich in het
Stationsgebouw, wat eerder op de dag
op Schiphol had plaats gehad. Wederom
enkele vriendelüke toespraakjes. De
heer F. J. L. Diepen, commercieel
directeur, vertelde later, dat zeven jaar
geleden de eerste tekeningen van de
F. 27 op papier waren gezet. Nu zjjn de
eerste twee machines van de serie-
produktie afgeleverd. Half december zal
de F. 27 worden ingezet op de lijn
Dublin-Parijs, waarvoor thans nog de
Viscount wordt gebruikt. In de winter
is het passagiersvervoer op Parijs niet
zo groot als in de zomermaanden. Dan
kan men beter de Friendship, die naar
verhouding met de Viscount een wat
minder grote capaciteit bezit, maar
praktisch dezelfde kruissnelheid heeft,
gebruiken. In de loop van deze winter
vliegt de Air Lingus met de F. 27 ook
naar Birmingham. Bristol, Cardiff,
Edinburgh, Glasgow, Liverpool. Man
chester, Shannon, het. eiland Man en
Jersey, steeds geregelde diensten.
Voor K.L.M.
De twee Friendships, die destijds door
de KLM zijn'besteld en in 1959 zouden
worden afgeleverd, zullen pas in 1960
door de maatschappij worden afgeno
men. De reden is, dat de twee toestellen
zodanig zullen worden gebouwd, dat zij
als passagiersvliegtuig en als vracht
Afleveringsvlucht
toestel zullen kunnen worden gebruikt.
Daarvoor zün enkele voorzieningen
nodig, o.a. wordt een der deuren van
groter formaat, terwyl een versterkte
vloer Ingebouwd wordt.
Met de constructie van dit type
toestel, een zogenaamd combinatie
vliegtuig, zal worden begonnen als men
met de serieproduktie van de gewone
passagiersunaohine aanzienlek is gevor
derd.
Naar wy van de zijde van Fokker
vernemen, hebben ook de defensie-auto
riteiten van Australië belangstelling
voor de F. 27 en in het byzonder voor
de vrachtuitvoering van dit toestel,
welke voor militaire transporten kan
worden gebruikt.
Men verwacht enkele vertegenwoordi
gers van de Australische militaire auto
riteiten op 1 december a.s. op Schiphol.
Het ligt in de bedoeling, dat zü enkele
proefvluchten zullen maken en zich
verder geheel op de hoogte stellen van
de technische details.
Duurder
Onlangs heeft de directie van Fair-
child Fabrieken in Hagerstown (Ver
enigde Staten), waar de F. 27 in licentie
wordt gebouwd, besloten de prijs van
het toestel te verhogen. Ook de
Friendship, door de Fokkerfabrieken op
Schiphol geconstrueerd, zal duurder
worden.
De aankoop vraagt op het ogenblik
een bedrag van 2.1 miljoen gulden per
toestel, maar dit zal, na 1 januari a.s.
met f. 200.000 worden verhoogd.
Er zijn verscheidene oorzaken aan te
wijzen voor deze prijsverhoging. Een
van de belangrijkste is wel. dat de vele
Engelse onderdelen, die in de Friend
ship worden gebruikt, belangrük in prijs
zün gestegen.
Twee opvarenden van de
Bradley konden zich redden
Met vhegituagen en schepen wordt nog
gezocht naar 22 vermiste opvarenden van
de vrachtboot „Carl D. Bradley" die
dinsdag tijdens een vliegende storm
door onbekende oorzaak op het meer ran
Michigan is vergaan.
Tot dusver heeft, men twee mensen
gered die zioh op een eiland in veilig
heid hadden weten te brengen. Het is
ze kei' dat elf opvarenden om het leven
zyn gekomen.
Wat de oorzaak van het vergaan van
de vrachtboot betreft, wordt gedacht
aan een ontploffing, ontstaan door het
binnendringen van het ijskoude water
in de ovens na£at het schip op een rots
zou zijn gelopen. Een van de geredden
zou echter hebben verklaard niets van
een ontploffing te hebben gemerkt.
Atlantische prijzen voor
Hella Haasse en
prof. dr. P. J. Bouman
De jury heeft de beide eerste prijzen
voor de Atlantische Boekenprijsvraag
toegekend aan Hella Haasse en prof. dr.
P. J. Bouman.
De prijzen, die tot een totaal van
f. 11.000 waren uitgeloofd door de Atlan-
sche Commissie, werden toegekend aan
vier auteurs en hun vier uitgevers. In
de literaire sector gaat de eerste prijs
naar de schryfster en de uitgever
(Querido) van „De Ingewyden".
Naast Hella Haasse is de tweede prijs
voor An Rutgers van der LoeffBasenau
en uitgever Ploegsma voor „Je b*rt te
goed Giacomo".
In de niet-literaire sector werd prof.
Bouman (en uitgever Van Gorcum) be
kroond voor zyn „Vijfstromenland". De
Bij de N.V. Fokker oo Schiphol
zijn gisteren de eerste Ftiendships
officieel overgedragen aan de Ierse
luchtvaartmaatschappij "Aer Lin
gus". Een overzicht van de hal met
een der vliegtuigen tijdens de toe
spraken.
2de prijs in deze sectie gaat naardr. J.
W. Schulte Nordholt en uitgever Van
Loghum Slaterus voor „Het volk dat in
duisternis wandelt". De jury bestond uit
dr. E. van Raalte, prof. mr. B. V. A.
Röling en Bernard Verhoeven.
Japanse vissers vermist
Na een hevige storm, die gisteren aan
de zuidwestkust van het Japanse eiland
Hokkaido heeft gewoed, worden ver
scheidene vissersschepen met bij elkaar
39 man vermist.
Jan Ligthart-herdenking
te Amersfoort
Op 11 januari zal het honderd jaar
geleden zün, dat de pedagoog Jan Ligt-
hart werd geboren. Op initiatief van
de Oudercommissie van de Jan Ligt-
hartschool in Schiedam is nu een
werkcomité gevormd, dat een herden
king van de 100ste geboortedag van
Ligthart voorbereidt. Deze herdenking
zal op 10 januari in de GemeenteRjke
Markthallen te Amersfoort worden
gehouden.
Daar zullen dan de leerlingen van de
zesde klassen van de Jan Ligthartscho-
len uit verschillende steden in ons land
bijeenkomen. Leex-lingen van de Kweek
school te Amersfoort zullen daar het
door Ligthart geschreven toneelstuk
„Toch timmerman" opvoeren.
Er is een erecomité gevormd onder
voorzitterschap van mr. C. Th. E. graaf
van Lynden van Sandenburg. Op 10
januari zullen bü het graf van Jan
Ligthart te Dieren en by de beeldjes
van Ot en Sien in het Haagse Zuider
park bloemenhuldes worden gebracht.
Advertentie
Slag bij Algiers
In Franse militaire kringen in Algiers
werd gisteravond vernomen, dat er in
een slag ten zuiden van Palestro (zestig
kilometer ten zuidoosten van Algiers),
148 opstandelingen zyn gedood of ge
vangengenomen.
De operaties van de Franse troepen
werden geleid door de parachutisten-
general Massu. De slag begon twee da
gen geleden. Sedert de zomer is- geen
melding gemaakt van gevechten van
een dergelijke omvang. De Fransen ver
loren vyftien man: drie sneuvelden en
twaalf werden gewond.
Westduitse arbeiders
verontwaardigd
De leiders van de Westduitse vakver-
enigingsfederatie, waarbij zes miljoen
arbeiders zyn aangesloten, maken zich
op voor een grootscheepse actie, die
mogelijk tot een politieke staking zal
leiden.
Volgens de leiders zijn de arbeiders
verontwaardigd over onnodige concen
tratie van economische macht in de
staalindustrie, de massale ontslagen in
de steenkoolindustrie en pogingen van
de werkgevers om de werknemers mede
zeggenschap in het beheer van de on
dernemingen te onthouden.
Vandaag zou in Dortmund, midden in
het Roergebied, een demonstratie ge
houden worden tot het uiten van bo
vengenoemde grieven waaraan, naar
men verwacht, meer dan twintigduizend
arbeiders zouden deelnemen.
De voorzitter van de vakvereniging
der metaalarbeiders, Otto Brenner, heeft
verklaard vast besloten tezyn „de demo-
era ti met alle mogelyke middelen te
verdedigen, zonodig door een politieke
staking". Hij verweet de regering en de
werkgevers een dubbelzinnige politiek
te voeren die tegen het belang van de
arbeiders ingaat.
FL. 6.45 PER FLES
VOOR 0E HANDEL: H. VAN T00R 12. VIAARDINGE»
vader geworden
Advertentie
Vice-atlmiraal Pröpper: „Vermindering
N.A.V.O.-inspanning zou rampzalig zijn"
Admiraal Wright: Nederlandse marine
mannen behoren tot de besten
De zich nu in de V.S. bevindende opperbevelhebber der Nederlandse Zeestrijd-
krachten, vice-admiraal H. H. L. Pröpper, die thans, op uitnodiging van de chef
van de Amerikaanse Marinestaf, admiraal Arleigh Burke, een driedaags bezoek
brengt aan de etablissementen der Amerikaanse Marine te Norfolk, in de staat
Virginia, heeft gisteren op een aldaar gehouden persconferentie verklaard dat
een vermindering van de NAVO-inspanning ter verdediging van de Atlantische
Oceaan „rampzalig" zou zün.
Hü voegde hieraan toe dat, indien één der NAVO-staten zijn militaire ver
dediging zou verwaarlozen, de gehele Noordatlantische Verdragsorganisatie in
groot gevaar zou komen te verkeren. „Ik geloof, dat de gehele nadruk der NAVO-
verdediging van Europa naar het gebied van de Atlantische Oceaan moet worden
verlegd, want tegenover een gemeenschappelüke vyand moeten de V.S. en Europa
een ondeelbaar front vormen", aldus vice-admiraal Pröpper.
Vice-admiraal Pröpper bracht vervol
gens hulde aan de V.S. voor de aan de
Nederlandse vloot verleende hulp en
met name voor de bijstand bij het, na
de tweede wereldoorlog, weer opbouwen
van Nederlands Marine.
„Zonder de Amerikaanse hulp zou
onze vloot byna van de zeeën zyn ver
dwenen", besloot hy.
De persconferentie werd mede byge-
woond door de opperbevelhebber der
NAVO-strijdkrachten in de Atlantische
Oceaan, de Amerikaanse admiraal Je
rauld Wright.
Admiraal Wright verklaarde vaak
etablissementen der Ned. Marine te
hebben bezocht, „waarbij ik altijd weer
onder de indruk kwam van de Neder
landse opleidingsmethoden en van de
doelmatigheid van werken van het Ne
derlandse Marinepersoneel.
„De Nederlandse marinemannen be
horen tot de besten, die ik ooit heb
gezien", aldus admiraal Wright.
Hü besloot met de opmerking, dat
de waarde van de bijdrage der Neder
landse vloot aan de NAVO-strüd-
krachten „niet kan worden overschat".
Raketten voor kruisers
Vice-admiraal Pröpper, heeft met
de chef-afdeling operaties van de Ame
rikaanse Marinestaf, admiraal Arleigh
Burke, de kwestie besproken van de
kruisers H.M. „De Zeven Provinciën"
en „De Ruyter", die met geleide pro
jectielen (luchtdoelraketten) zullen wor
den uitgerust.
Hij heeft verklaard te hopen dat de
beide kruisers in 1959 hun raketten zul
len krügen. Afgaande op het standpunt
van de Amerikaanse marinestaf, dat de
Nederlandse Marine een zeer efficiente
organisatie is, zei de vice-admiraal te
hopen, dat de beide kruisers in een hoge
prioriteitsklasse zullen worden ingedeeld.
De raketbewapening van de beide
kruisers zal waarschynlyk dezelfde zijn
als die van de Amerikaanse kruisers
,3oston" en „Canberra", zo verklaarde
vice-admiraal Pröpper.
(De „Boston" en de „Canberra" heb
ben ieder op het achterschip twee af-
vuurstellingen voor ieder twee lucht
doelraketten van het type „Terrier". De
raketbatterijen word enautomatisch „ge
laden" en kunnen twee salvo's (van
twee raketten per battery) per minuut
afvuren)
De commandant Zeemacht heeft de
wens kenbaar gemaakt dat Nederlandse
oorlogsschepen méér dan voorheen deel
nemen aan Amerikaanse manoeuvres,
byv. onderzeebootbestrüdingsoefeningen.
Hij hoopte dat Amerikaanse schepen
dan ook aan Nederlandse Marineoefe
ningen kunnen deelnemen.
Admiraal Burke heeft veel belangstel
ling getoond voor de Ned. Marine, die
hij een hoge graad van paraatheid en
efficiency toemeet, aldus vice-admiraal
Pröpper.
Vice-admiraal H. H. L. Pröpper, ministerie van Oorlog onderschei- Marine Thomas S. Gates, vice-
de bevelhebbei van de Nederland- den met het commandeurschap van admiraal Pröpper en de bevelheb-
se zeestrijdkrachten is tijdens een het Legioen van Verdienste. Van ber der VS-zeestrijdkrachten ad-
plechtigheid in het Amerikaanse links naar rechts de minister van miraal Raleigh Burke.
