Fa. J. H. Gerding
Het Westen aclit zich ontheven van
aanbod opschorting atoomproeven
Ver. Staten en Euratom
tekenden overeenkomst
WEERBERICHT
Kernexplosies in Sovjet-Unie op
1 en 3 november maakten een
bijzonder ongunstige indruk
MAANSCHOT
MISLUKT
Fa. D. KRET Zn.
Gemeenschappelijk programma
ontwikkeling kernenergie
voor
Dillon waarschuwt ernstig tegen
economisch offensief van Moskou
T-
„De steen, die doodt" gaat naar
een museum in Washington
97ste jaargang
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1958
No. 29590
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Herniy DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte SlngeI 1. Lelden - Giro no. 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
De beide jongste Russische atoomproeven ontheffen de Verenigde Staten van
hun aanbod om hun eigen atoomproeven op te schorten, aldus liet president
Eisenhower gistermiddag in een verklaring van het Witte Huis bekendmaken.
Toch zullen de V.S. voor het ogenblik nog niet opnieuw met de proeven voort
gaan. Engeland zal dezelfde houding aannemen. De V.S. gaan natuurlijk tijdens
de besprekingen in Genève door met het zoeken naar een hechte overeenkomst
voor gecontroleerde staking der kernproeven, maar zien zich gedwongen om hun
standpunt te herzien, indien Rusland niet binnenkort een soortgelijk besluit
neemt, aldus besluit de verklaring van Eisenhower. Bedoelde atoomproeven had
den op 1 en 3 november in de Sovjet-Unie plaats. Het Britse ministerie van
Buitenlandse Zaken gaf een eensluidende verklaring uit.
gen, dan zal de opinie in de wereld dit
VU SI scherp veroordelen.
Dulles weigerde, pessimistische ver
wachtingen te verbinden aan de im
passe in welke de ontwapeningsbespre
kingen geraakt zijn. De Russen hebben
zich bereid verklaard, over twee aspec
ten van het ontwapeningsvraagstuk ge
degen besprekingen te voeren en dat is
een positieve winst. Vroeger heeft men
het, wat die twee punten betreft, nooit
verder dan algemeenheden gebracht.
Moskou houdt
aan „gelijk aantal
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Dulles, zei gisteren, dat
de Verenigde Staten de Sovjet-Unie
niet van kwade trouw kunnen beschul
digen terzake van de voortzetting der
proefnemingen, daar de Sovjet-Unie
nimmer de „termijn" van 30 oktober
heeft aanvaard. Maar wanneer de
Sovjet-Unie voortgaat met proefnemin-
Derde rakettrap
ontbrandde niet
De derde en voorlopig laatste
poging van de Amerikaanse lucht
macht om een raket te lanceren
naar de omgeving van de maan is
mislukt. De machtige, dertig meter
lange drietrapsraket Thor Able
startte vanochtend om een minuut
over half negen Nederlandse tijd
van Cape Canaveral, nadat giste
ren in verband met technische
moeilijkheden de start een etmaal
was uitgesteld.
De eerste twee trappen functio
neerden goed, hetgeen betekende
dat de nieuwe apparatuur om de
tweede trap van de grond af op
het juiste moment te ontsteken
geen moeilijkheden opleverde. Dat
betekende al een winst vergeleken
bij de vorige poging, toen deze
tweede trap automatisch ontstoken
werd op een te vroeg tijdstip,
waardoor uiteindelijk de maan niet
werd bereikt.
Maar ditmaal was het de derde
trap die moeilijkheden veroor
zaakte: de ontsteking weigerde, en
daarmee was deze poging een veel
minder spectaculair einde bescho
ren dan de vorige.
De Pionier die op 11 oktober werd
gelanceerd drong 127.000 km. in de we
reldruimte door. De vanochtend gelan
ceerde Pionier bereikte waarschijnlijk
een hoogte van slechts enkele honder
den kilometers, zodat ook van enig
wetenschappelijke waarde van de proef
geen sprake was, terwijl de eerste Pio
nier een schat van wetenschappelijke
gegevens naar de aarde zond.
Na deze mislukte poging zal de lucht
macht de maanschoten voorlopig aan
het leger overlaten. Waarschijnlijk zal
het leger een eerste poging ondernemen
in de eerste week van december.
Russisch antwoord
Sovjet-Rusland heeft gisteren de
Westerse klacht afgewezen dat de Rus
sische proeven met atoomwapens wor
den voortgezet. Rusland behoudt zich
nog steeds het recht voor het totaal
aantal van de Amerikaanse en Britse
exploisies te evenaren. Dit antwoord
werd gegeven na bovenstaande bekend
makingen. De tekst van de Amerikaanse
verklaring werd op de conferentie in
Genève uitgereikt door de Amerikaanse
ambassadeur James J. Wadsworth. Het
antwoord van de Rus Tsarapkin was
kort en bondig. Hij herinnerde het
Westen er aan, dat de Russische dele
gatie op 3 november aan de conferentie
de tekst heeft gegeven van een verkla
ring der Russische regering, welke op
31 oktober gedateerd was. In deze ver
klaring werd gezegd, dat, gezien het feit
dat de Westerse mogendheden de explo
sies hebben voortgezet na de 31ste maart
de datum dat de Russen begonnen te
pauzeren met hun proeven de Sovjet-
Unie het recht had de experimentele
explosies voort te zetten tot het aantal
Russische proeven in evenwicht zou zijn
gekomen met die van de Amerikanen
en Engelsen samen.
De zitting van gistermiddag de
zesde sedert het begin van de conferen
tie duurde slechts 1 uur en 44 minu
ten en was de kortste tot dusverre. De
impasse is er niet door verminderd.
Blijkens het gebruikelijke, korte com
muniqué, blijft men steken op de Rus
sische eis dat de proeven met kern
wapens onmiddellijk, onvoorwaardelijk
en voor altijd verboden worden, en op
de even vaste houding van het Westen
dat men niets zal tekenen voor een
controle-systeem is opgericht.
K.L.M. in april ook
overdag naar V.S.
Met ingang van de zomerdienstrege
ling op 1 april 1959, zal de KLM zeven
maal per week overdag vluchten uitvoe
ren van Amsterdam naar New York.
Met DC-7C toestellen zal in eerste- en
economyklasseindeling drie maal via
Prestwick en vier maal rechtstreeks
AmsterdamNew York worden gevlogen.
Het tijdstip van vertrek uit Amsterdam
is gesteld op 11 uur in de ochtend, zo
dat de aankomst in New York nog de
zelfde avond omstreeks 9 uur plaats
vindt.
De KLM. die uiteraard de non-stop-
vluchten met vertrek in de avonduren
van Schiphol zal handhaven, heeft deze
dienst bij daglicht ingesteld op aandrin
gen van zakenlieden in Europa. Zij ge
ven er n.l. sterk de voorkeur aan over
dag naar New York te vliegen.
Bovendien acht de KLM het nuttig
reeds gedurende een jaar ervaring op te
doen met een meer gedifferentieerd
schema van vluchten op de route naar
New York. In 1960, wanneer de DC-8
straalverkeersvliegtuigen op dit traject
zullen worden gebruikt, zal men immers
van de conventionele (avond)vertrek
tijden van Schiphol af moeten stappen,
als gevolg van de grotere snelheid van
deze toestellen, die anders midden in de
naoht te New York zouden aankomen.
Advertentie
KANTOORMACHINES
KANTOORMEUBELEN
BREESTRAAT 11
TELEF. 25876
LOODGIETERSBEDR1J F EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rijndijk 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
Opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
De wind in ons land zal naar noord
west draaien en morgen bovendien in
1 kracht toenemen. In de uit het noord-
westen aangevoerde lucht komen enkele
i opklaringen voor, maar een storing uit
Schotland kan morgen ook enkele buien
veroorzaken. Er zal een lichte daling
van de temperatuur optreden.
(Opgemaakt te 10 uur).
9 NOVEMBER
Zon op: 7.48 uur; onder: 16.59 uur.
Maan op: 5.07 uur; onder: 16.06 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.04 en 13.27 u.
Laagwater te 9.17 en 21.32 uur.
(10/11 hoogwater te 1.50 en 14.12 uur;
laagwater te 10.04 en 22.22 uur).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel.
Gaan de 37 in Australië
tijdelijk aan land
Nederlandse consulaire autoriteiten
trachten landings-vergunningen te ver
krijgen voor de 37 „verstekelingen", die
gisteren te Sydney met de „Johan van
Oldenbarnevelt" zyn aangekomen.
De woordvoerder van de Nederlandse
Ambassade, de heer Richard van Wijnen
heeft meegedeeld, dat de Australische
autoriteiten hierover nog beraadslagen.
Vier uren, voordat het schip, naar In
donesië zou varen, waren zij nog aan
boord.
De KLM te Sydney heeft medegedeeld
dat zij 37 plaatsen gereserveerd heeft
voor een vlucht op 12 november uit
Sydney naar Ned. Nieuw-Guinea.
De Nederlandse autoriteiten onder
zoeken ook de mogelijkheid om de „Jo
han van Oldenbarnevelt" een omweg
van bijna 1000 km. te laten maken. Ten
einde de groep naar Nieuw-Guinea te
brengen, als de Australiërs zouden wei
geren, dat de mannen aan land gaan.
Hedenochtend te Brussel
Dfc Verenigde Staten en Eura
tom hebben heden te Brussel de
overeenkomst tot samenwerking
ondertekend. Deze overeenkomst
voorziet in een gemeenschappelijk
programma voor onderzoek en
ontwikkeling op het gebied van
de kernenergie, dat de bouw be
helst van verscheidene kernreac
toren op industriële schaal, waar
van het totale geïnstalleerde ver
mogen tegen 1963 een miljoen kw.
zal bedragen.
De overeenkomst zal thans aan de
atoomcommissie van het Amerikaanse
Congres worden voorgelegd, dat hier
aan waarschijnlijk nog voor 1 februari
zjjn goedkeuring zal hechten.
Intussen zijn te Washington en Brus
sel reeds besprekingen begonnen tussen
deskundigen van Euratom en de Ver
enigde Staten en men verwacht dat de
voorbereidingen voor de bouw van de
eerste reactoren in 1959 zullen zijn
voltooid.
Als volgende stap zal de industrie in
de Euratomlanden en de Verenigde
Staten voorstellen doen aan Euratom
en de Verenigde Staten betreffende op
neming van reactorprojecten in het
energieprogramma met de mogelijk-
„Als achtergebleven landen in greep van
communisme komentvorden ivij gewurgd"
Plan van zes punten
De Verenigde Staten en de vrije wereld
dienen zich bewust te zijn van het eco
nomisch offensief, dat het Sovjetrus-
sisch-Chinese blok begonnen is tegen de
economisch-achtergcbleven landen in
Afrika, het Midden-Oosten, Azië en
Zuid-Amerika, aldus verklaarde de Ame
rikaanse onderstaatssecretaris, Douglas
Dillon, gisteren in een rede in San Fran
cisco. Dillon heeft onlangs bezoeken ge
bracht aan verschillende van deze ge
bieden en verklaarde sindsdien meer dan
ooit overtuigd te zijn, dat de toekom
stige veiligheid en het welzijn der V.S.
voor een deel zou berusten op goede ver
standhouding met de verdrukte en hon
gerige massa's in deze streken.
„Indien deze volkeren er met de steun
van de Westelijke landen in zullen sla
gen een evenwicht en materiële vooruit
gang te bereiken, en daarbij hun onaf
hankelijkheid te handhaven, zal onze
eigen toekomst meer verzekerd zjjn. In
dien deze opkomende landen echter één
voor één in de greep van het commu
nisme raken, zullen wij omsingeld en
tenslotte gewurgd worden", zo ver
klaarde Dillon.
Hü zei verder, dat hij het gevaar van
het grote aantal mensen en wapens in
de Sovjet-Unie niet wilde onderschatten,
doch meende dat de ernstigste dreiging
bestaat uit het economische offensief
van de Sovjet-Unie.
Als antwoord op dit offensief, stelde
Dillon voor een programma te aanvaar-
Vertegenwoordigers van dc drie
grote partijen in België hebben een
schoolpad geparafeerd dat een ein
de maakt aan de schoolstrijd. De
voorzitter van de liberale partij,
Destenay, plaatst zijn hand
tekening.
den, dat bestaat uit de volgende zes
punten
het stimuleren van de particuliere in
vesteringen in de betreffende gebieden;
uitbreiding van de door het internatio
nale ontwikkelingsfonds en de Export-
Import bank te verstrekken leningen,
waarbij de middelen van het eerstge
noemde fonds met 300 miljoen dollar
worden verhoogd tot 1 miljard;
het op grote schaal verstrekken van
technische hulp;
voortzetting van de pogingen om de
internationale handelsbarrières te doen
verdwijnen
het aanmoedigen van de landen in de
niet-communistische wereld om hun
eigen hulpprogramma's uit te breiden;
het vormen van regionale groeperin
gen ter oplossing van de problemen, zo
als dit door het reeds voorgestelde In-
teramerikaanse instituut voor ontwik
keling zal geschieden.
heid aan de ondernemingen bepaalde
waarborgen te verschaffen. De streef
datum voor de voltooiing van het re
actorprogramma, welke is vastgesteld
op 1963 kan zonodig met twee jaar wor
den verlengd.
Ondertekenaars
De overeenkomst werd namens de re
gering van de Verenigde Staten onder
tekend door de heer John A. McCone,
voorzitter van de Amerikaanse atoom
commissie en de heer W. Walton But-
terworth, ambassadeur van de Ver
enigde Staten voor de drie Europese
gemeenschappen. Namens Euratom te
kenden de vice-voorzitter professor
Enrico Medi, bij afwezigheid van de
voorzitter de heer Louis Arm and, als
mede de leden van de commissie van
Euratom.
De overeenkomst behelst een tweele
dig programma dat aan beide deelge
noten voordelen biedt. De Euratomlan
den zullen profiteren van de ervaring
en kennis van de Verenigde Staten
voor een snelle ontwikkeling van de
kernenergie, die zij behoeven om hun
steeds toenemend tekort aan energie te
dekken. De Verenigde Staten, voor wie
het op dit ogenblik economisch minder
wenselijk is om kernreactoren op in
dustriële schaal in Amerika te bouwen
wegens de relatief lage kosten van de
klassieke energie, zullen hunnerzijds
van de Europese ervaring kunnen pro
fiteren.
Wederkerig
Het wederkerige karakter van de
overeenkomst vindt zijn weerslag in
het tweeledige programma: ten eerste
een energieprogramma voor een geïn
stalleerd vermogen van ongeveer 1 mil
joen kw. tegen 1963 en ten tweede een
gemeenschappelijk programma voor
onderzoek en ontwikkeling dat zich uit
strekt over een periole van tien jaar.
Verwacht wordt, dat in de verschil
lende landen van Euratom 6 tot 8 van
deze reactoren met een vermogen van
100 k 150 mw. zullen worden gebouwd.
De totale kapitaalsuitgaven zullen
350 miljoen dollar bedragen welke
als volgt zullen worden verkregen:
ongeveer 215 miljoen dollar zullen
worden verschaft door de deelne-
Prinses Margaret ontving dezer
dagen het eredoctoraat in de rech
ten van Cambridge UniversityDe
Prinses, getooid met de cappa, na
afloop van de promotie in gezel
schap van de kanselier Lord Adrian
Soekarno: „Ons vuur is
onuitblusbaar"
President Soekarno en zijn reisgezel
schap zijn op het eiland Ceram, beho
rende tot de Zuid-Molukken, aangeko
men. Tijdens een redevoering voor een
massabijeenkomst der bevolking van
Am ah ai. aan de zuidkust van Ceram,
verklaarde de president, dat Indonesië
gebonden is de strijd om Westelijk
Nieuw-Guinea voort te zetten, totdat
dit gebied „terug is". „Niemand kan dit
vuur in onze harten blussen. Amerika
kan dit vuur niet blussen, Australië niet,
de Nederlanders niet. de Sovjet-Unie
niet. de Chinezen niet".
„Onze geest blijft een vuur en ik
smeek God, dat alle regeringen in deze
wereld zullen erkennen, dat deze liefde
van ons voor Westelijk Nieuw-Guinea
en deze geest van ons niet kunnen wor
den gedoofd".
|BREESTR.173*TEL.233371
mende nutsbedrijven en andere
Europese kapitaalbronnen, maximaal
135 miljoen dollar zal worden ver
strekt door de regering van de Ver
enigde Staten in de vorm van lang
lopende kredieten aan Euratom,
waarbij de laatste de aldus verkregen
middelen opnieuw zal uitlenen voor
de bouw der installaties.
Beroemde Hope-diamant bracht ongeluk
De beroemde Hope-
diamant, „de edelsteen
die doodt", gaat deel uit
maken van de verzame
ling van het Smithso
nian Museum te Wash
ington. De tegenwoordige
eigenaar de juwelier Har
ry Winston, aan wie tot
dusver nog geen ongeluk
is overkomen, wil niet
verder het noodlot tarten
en heeft besloten de 44-
karaatssteen - de groot
ste blauwe diamant ter
wereld - aan het museum
te schenken. Om zelf
geen gevaar meer te lo
pen heeft hij het juweel
per post gezonden.
Volgens het verhaal is
de steen, die van een uit
zonderlijke schoonheid en
van onschatbare waarde
is, van een Hindoe-
beeld geroofd en in 1642
naar Frankrijk gezonden
door een zekere Taver-
nier, een avonturier die
spoedig daarna door zijn
honden werd verscheurd
De diamant kwam ach
tereenvolgens in het bezit
van de Franse minister
van Financiën Fouquet,
die in ongenade stierf, de
Prinses van Lamballe, die
in de Franse revolutie
werd vermoord, en van
Marie-Antoinette, die in
1793 werd onthoofd. Daar
na werd d steen eigen
dom van de lei-se bankier
Henry Thomas Hope, die
weliswaar een natuurlijke
dood stierf, maar wiens
kleinzoon geheel werd
geruïneerd.
De volgende eigenaa?
kwam met zijn vrouw en
kind bij een auto-ongeluk
om het leven. Toen kwam
de diamant in het bezit
van Sultan Abdoel Ha-
mid van Turkije, die werd
afgezet. Zijn gunstelinge,
die de steen daarna had,
werd vermoord. Degene
tenslotte, die de Hope-
diamant vóór Winston
bezat, was mevrouw Ned
Mclean, die haar leven
in een krankzinnigenge
sticht eindigde, nadat
haar zoon bij een ver
keersongeval was omge
komen en haar dochter
zelfmoord had gepleegd.
