Atoombom bedreigt ook in vredestijd
liet voortbestaan van de mensheid
LOURDES
Slechts weinig belangstelling
voor lezingen in
Volkshuis
ite jaargang
Zaterdag 25 oktober 1958
Zesde blad no. 29578
Advertentie
V
Inderdaad, op Witte Kruis
kunt u zich rustig verlaten.
Witte Kruis de enige pijn
stiller in 3 vormen
verkrijgbaar.
Metten, poeders, cachets!
sprek tussen beide landen toeh niet
ophangen aan de overdracht van dit
eiland, aldus spreker. Het mag niet
worden tot een ruilobject voor een
goede verstandhouding npt Indonesië.
Pr Rerghuis bes!oot zijn -ede met
een pleidooi voor de rhr'->lijkc orga
nisatie en haar beginselen.
r. Berghuis op A.R.-convent te Arnhem
roeiend onbehagen over linidige
politieke situatie in Nederland
Rechtvaardige verdeling van tekorten!
(Van onze correspondent)
)nbehagen ten aanzien van de economische toestand van het land
de stand van zaken in de staatshuishouding is wellicht de beste
cring van de huidige binnenlandse politieke situatie. Ondanks de
schuivingen, die zich bij de gehouden verkiezingen hebben geopen-
rd, is het inzicht in de verhoudingen in het afgelopen jaar er niet
lelijker en sterker op geworden. Hoewel de economische recessie
dele is opgevangen, baart de toestand van 's lands financiën in
nemende mate zorgen en dat houdt op essensiële punten (huren
melkprijs) toch ook weer verband met structurele economische
standigheden.
iubsidielast thans
onaanvaardbaar
ft deze woorden opende de voorzit-
;an de Anti-Revolutionaire Partij, dr
P. Berghuis, zijn rede voor het
i Convent van de A.-R., dat van-
in „Musis Sacrum' te Arnhem werd
iuden. Overigens beklemtoonde dr.
ihuis, dat men zich niet moet ver-
?en In het, alleszins begrijpelijke, ge-
van onbehagen. Beter is het de oor-
n te lijf te gaan. De basis, waarop
huidige kabinet rust, is ongezond,
houdt evenwel geen diskwalificatie
:o stelde spreker. Verder wilde dr.
huis, naar hij verklaarde, niet op
onderwerp van de regeringsbasis in-
Belangrijker is ons noodzakelijk
van meer duidelijkheid en lijn,
al ten dienste van de politieke oor-
svorming van ons volk en het, waar
elijk, bewerkstelligen van gezonder
loudingen.
•er de Troonrede en de Ryksbegro-
van dit jaar merkte de A.-R.-voor-
r op, dat, in tegenstelling met het
tevoren, thans op nationaal-eco-
sch en Rijksbudgetair terrein geen
ce is van een doelbewuste en over-
de politiek en dat uit beide stukken
regerkracht spreekt. Tot het maken
smalende opmerkingen hebben wij
r niet het recht en wij moeten de
ring het regeren niet moeilijker ma-
dan het al is, aldus dr. Berghuis,
r tenslotte verwacht men van een
ring in zaken van het staatsbestuur
gericht beleid, dat zij bepaalt en
rvoor zij zich tegenover het volk
ntwoordelijk voelt. Dat een over-
adviezen moet inwinnen, achtte
;er overigens vanzelfsprekend, waar
lij meende te kunnen vaststellen, dat
luidige structuur van ons staatsbe-
r in zijn samenspel met de georga-
^rde maatschappij het werkelijk re-
n moeilijker heeft gemaakt. Dit
gt dan ook een ander „bewerktui-
dan vroeger, aldus de heer Berg-
maar vooral een regering met re-
tracht, die de daaraan verbonden
ieke risico's moet aanvaarden,
s een verschijnsel, dat met de eerder
ïetste beleidscrisis verband houdt,
dr. Berghuis een „tot bezorgdheid
ende verzwakking van het democra-
besef van het volk"; een gebrek
„zich mede verantwoordelijk weten
iteresseren voor de publieke zaak
e grondrichting van haar ontwik-
g". De beide grondpeilers van een
acratisch staatsbestuur een zich
haar bijzondere regeerpositie be-
e overheid en een zich van zijn
ntwoodelijkheid bewust volk wor-
aldus spreker, op dit ogenblik op
zware proef gesteld.
Subsidielast
)e huidige subsidielast op het ge
el van de landbouw en de huren
eft uit een oogpunt van staatshuis-
uding onaanvaardbare vormen aan-
nomen. Hieraan moet iets gebeuren,
ia rover schijnt in het kabinet geen
ijfel te bestaan; zy mag er ook by
s niet zyn, zo gaf dr. Berghuis als
n mening te kennen. Er is thans
rake van een verdeling van tekor-
i, die „op basis van rechtvaardig-
id en biliyke spreiding der lasten
rekend naar maatstaven van draag-
aeht en economische en nationale
nctie voor de toekomst'" zal moeten
lats vinden.
ilgens de A.-R.-voorzitter zal hierbij
ning gehouden moeten worden zo-
met het incasseringsvermogen van
nderscheidene groepen als met de
Uren, welke voor het bevorderen van
herstel van een toekomstig budge-
evenwicht en van nationale volks-
ht noodzakelijk zijn.
zijn verheugenis te hebben uitge-
len over de vastberaden houding
Amerika in het conflict in Libanon
j Formosa, waarbij hij de noodzaak
Nederland onderstreepte zich niet
i de Verenigde Staten te keren (b.v.
irband met het Amerikaanse beleid
te Nieuw Guinea), gaf de heer
huis een uiteenzetting van het A.-R.
idpunt betreffende de atoombewape-
Spreker wilde dit moeilijke pro-
n waarvoor binnen onze mense-
ethiek geen oplossing bestaat
in het licht van het ambt der over-
„als goddelijke opdracht om met
zwaard de ongerechtigheid in de
menselijke verhoudingen tegen te
en de vrijheid en gerechtigheid te
hermen."
Ten aanzien van de vraagstukken
tt betrekking tot Nieuw Guinea ver
aarde dr. Berghuis, dat deze inder-
iad van invloed zijn op de Indone-
ch-Nederlandse politieke verhoudin-
n. Maar laat men de zaak van het
ter op gang brengen van een ge-
Grote saamhorigheid
op „dag der V.N."
Het dertienjarig bestaan van de Ver.
Naties is in New York met zulk een
geest van saamhorigheid gevierd, dat
zelfs de Spaanse ambassadeur aanwezig
was op een concert, waarop de wereld
beroemde cellist Pablo Casals speelde.
Casals, een bittere vijand van het regime
van Franco in zijn vaderland Spanje,
speelde een sonate van Bach, waarbij hy
op de piano begeleid werd door Mieczys-
law Horszowki. Hij kreeg een staande
ovatie.
Ofschoon voor de Spaanse ambassa
deur Jose Felix Lequirica en diens echt
genote plaatsen waren gereserveerd, had
men niet gedacht dat hij zou komen.
Maar beiden waren aanwezig en namen
deel aan het daverend applaus.
Secretaris-generaal Dag Hanunarskjöld
ontving uit alle delen der wereld geluk-
wenstelegrammen ter gelegenheid van
de dag der Verenigde Naties. Hij ver
klaarde in een redevoering, dat de eerste
dertien jaren de Ver. Naties hebben
bewezen in staat te zijn „het gevaar
van oorlog en conflict te verkleinen, zo
wel als de basis voor harmonische actie
te verbreden".
De president van de assemblee. Char
les Malik «Libanon) zei. dat de volkeren
der wereld fysiek dichter tot elkaar
komen en meer en meer de noodzaak
inzien elkaar te leren kennen.
Onder de bekwame leiding van Wim van den Heuvel. Hun presta-
regisseur Ben Haanstra hebben j ties zijn van dien aard, dat de ver-
twee jonge Nederlandse artiesten wachtingen voor de toekomst hoog
hun filmkans gekregen: de 24-jurige gespannen zijn.
Ineke Brinkman en de 30-jarige
Advertent ie
Voor NIET-KATHOLIEKEN en voor KATHOLIEKEN
3 LEZINGEN OVER
DINSDAG 28 OKTOBER:
LOURDES: GEEN FANTASIE MAAR WERKELIJKHEID
DINSDAG 4 NOVEMBER:
DE WONDEREN VAN LOURDES (Osborn).
DINSDAG: 11 NOVEMBER:
DE BETEKENIS VAN LOURDES IN DEZE WERELD.
DINSDAG 18 NOVEMBER:
BIJBEL EN KERK.
in de R.K. Kerk van de H. Petrus aan de Kamerlingh Onneslaan,
's avonds te 8 uur. TOEGANG VRIJ.
INTERESSANT EN ACTUEEL.
Spreker is de Franciscaner Pater WIJNAND SLUYS.
Staatslening
van
250 miljoen
Blijkens mededeling van het ministerie
van Financiën is de minister van Fi
nanciën voornemens over te gaan tot de
uitgifte van een 4!£% lening, groot f.250
miljoen tegen een koers van 98%. Bij
de vaststelling van voornoemd bedrag is
rekening gehouden met de wenselijkheid
ruimte te laten voor de emissie van
rentespaarbrieven van de Bank voor
Nederlandse Gemeenten.
De lening zal, te beginnen op 1 de
cember 1959, worden afgelost in 25 ge
lijke jaarlijkse termijnen. Versterkte of
algehele delging is de eerste tien jaren
niet toegestaan.
AAA in Leiden
Visserij Varia
In de 26 rederij- en visverwerkende
bedrijven in Polen vinden thans 11.000
man een bestaan. In dit land is een
gestadige uitbreiding van de visserij
merkbaar.
VIS-ETEND BERLIJN
De stad Berlijn heeft in september
van dit jaar 1946.3 ton (van 1000 kg)
aan vis geconsumeerd. De voornaamste
afnamen betroffen hier verse en gefri-
leerde vis 622.3 ton; verse haring 379.5
ton; gerookte haring en vis 129.0 ton;
zure haring 147.0 ton; gezouten haring
335.9 ton.
WALVISFABRIEKSCHIP
Rusland heeft thans een walvis-
fabriekschip van 46.000 ton. Dit schip
is in Nicolareff aan de Zwarte Zee te
water gelaten. Dit vaartuig, dat de
naam draagt van „Sovietskaja Ukraina"
wordt geacht het grootste schip in dit
type ter wereld te zijn. Het heeft een
lengte van 719 voet (216 meter) en Is
Deze enorme ijstaart werd Koningin
Elizabeth van Engeland voor
haar zoon Kroonprins Charles aan
geboden bij haar bezoek aan een
zuiveltentoonstelling in Londen.
in staat om 65 walvissen per dag te
verwerken. Er worden 20 snelle vang-
schepen gebouwd, welke met dit schip
één expeditie zullen vormen.
AFTREK VOOR BELASTINGEN
Tussen de vakorganisaties van de
vissers in Engeland en de belasting
dienst is een gunstige regeling getroffen
voor de opvarenden. De vissers hebben
nu op hun inkomen een Jaarlijkse af
trek van 3040 per jaar voor de
aanschaffing van hun kleding als zy aan
dek werken. Voor machinisten en sto
kers bedraagt deze aftrek 1620 per
jaar.
WEINIG VIS IN ENGELAND
Gedurende de maand augustus zijn
de aanvoeren van vis in Engeland en
Wales 300.000 cwt (1 cwt 50.8 kg)
lager geweest dan vorig jaar augustus.
De eerste 8 maanden van dit jaar
waren de aanvoeren 100.000 cwt lager,
doch de opbrengsten waren 900.000
hoger. Mogelijk is dit een verklaring
waarom de Engelse belangstelling heb
ben voor onze vis.
PECHVOGEL
De „Master-John" uit Grimsby is wel
een pechvogel. Dit schip is een paar
weken geleden door een Zrion-kotter te
IJmuiden binnengesleept. Nadat het
schip een paar dagen te IJpiuiden had
binnen gelegen om de schade tc her
stellen, is het naar zee vertrokken. Op
een afstand van 100 mijl van de Hum
ber kreeg dit schip weer machine-
schade. Bovendien werkte de radio niet.
Tenslotte is dit schip door een ander
schip van de rederij te Grimsby bin
nengebracht.
HARINGVISSERIJ BIJ IERLAND
Voor de zuidkust van Ierland zyn
Nederlandse en Duitse haringvissers
aangekomen voor de herfstvangst.
Uit Bremerhaven kwam een vloot van
ongeveer 15 Duitse motortreilers, van
elk ruim 500 ton, onder leiding van het
depotschip Regensbargen.
Er zijn nog veel andere Duitse sche
pen op weg.
Zakelig betoog
Er zijn de laatste jaren heel wat pogingen ondernomen en acties op touw gezet
om de atoombom en de kernwapenproeven uit te bannen: tot dusver zonder het'
geringste succes. Misschien is de veelheid van deze acties, van protesten, egen-
over het volledig uitblijven van enig resultaat de oorzaak van de bijzonder
geringste succes. Misschien is de veelheid van deze acties, van protesten, tegen-
bleek uit de opkomst by de eerste openbare vergadering van de Stichting Anti
Atoombom Actie in Leiden. Slechts enkele tientallen waren naar het Volkshuis
gekomen om iets te horen over de feitelijke zaken waar het hier om gaat: het
gevaar dat de mensheid als geheel bedreigt niet zozeer door een vernietigings
oorlog op grote schaal maar door de sluipmoord van radioactieve besmetting.
De gevaren deze besmetting, b.v. op genetisch gebied, kunnen door gebrek aan
kennis en ervaring nog niet in hun volle omvang worden overzien, maar juist
de onzekerheden op dit gebied rechtvaardigen de eis, dat op zo kort mogelyke
termijn een staking van de kernwapenproeven wordt bereikt, aldus het essentiële
van de vertogen van gisteravond in enkele woorden samengevat.
Vaagheid impliceert
fataal gevaar
Wetenschappelijke rapporten van de
V.N. tonen b.v. aan dat zelfs bij stopzet
ting van de proeven thans de mogelijk
heid bestaat, dat op den duur uit de
thans levende generatie maximaal
500.000 kinderen geboren worden met
ernstige lichamelijke of geestelijke erfe
lijke defecten als gevolg van de radio
actieve neerslag. By voortgang van de
proefexplosies liggen de schattingen van
de geboorte van ernstig gehandicapten
als gevolg van de kunstmatige radio
actieve neerslag tussen de 5000 en 40.000
per jaar op de gehele wereldbevolking.
De schattingen zijn zeer vaag, en eerst
over generaties zal b.v. een beeld verkre
gen kunnen worden van de somatische
gevolgen van de kunstmatige radio
actieve besmetting zoals leukemie.
De vaagheid van deze schattingen
tekent echter ook de ernst van het
probleem, omdat de realiteit overeen
kan komen met de hoogste schattin
gen. Mocht dit mettertijd blijken waar
te zyn, dan is de fatale schade aan
de mensheid toegebracht niet meer te
herstellen.
Prof. Nijboer verdiepte zich in het
kort in de mogelijkheden om tot een
stopzetting van de kernwapenproeven
en voorkomen van een atoomoorlog te
geraken. Op langere termyn houdt het
systeem van sterk zijn en het inboeze
men van vrees by de tegenstander te
grote risico's in, zelfs wanneer beide
grote wereldmachten geen grote oorlog
willen.
De risico's kunnen slechts worden
weggenomen door geieidelyk tot een
ontwapening te komen, stap voor
Geheel buiten de emotionele sfeer,
zuiver zakelijk zonder lacunes in de
menselijke kennis voorby te gaan, gaf
als eerste spreker van de AAA-bijeen-
komst prof. dr. B. R. A. Nyboer, hoog
leraar in de theoretische natuurkunde
te Utrecht, zijn visie op het probleem.
Hy stelde vast, dat er moed voor nodig
is om dit onderwerp eerlijk in het open
baar te behandelen, in de eerste plaats
omdat men daardoor ten onrechte het
odium op zich laadt bepaalde politieke
doelstellingen na te streven, ten tweede
omdat men het idee heeft hierover al
meer dan genoeg gehoord te hebben ter-
wyl men er toch in feite nog steeds veel
te weinig over weet.
Procentueel en absoluut
Na de uitwerking van atoombommen
op steden geschetst te hebben, b.v. de
totale verwoesting van een stad als
Utrecht door een gewone A-bom en de
vernietiging van een stad als Chicago
door een H-bom, waarby een gebied van
tweederde van Nederland een dodelyke
radioactieve neerslag ondervindt, ver
telde hij iets over de gevolgen van de
radioactieve neerslag door proefexplo
sies. Het radioactieve materiaal blijft
circa tien jaar aanwezig in de hogere
luchtlagen, waaruit het voortdurend
neerdaalt op aarde. De natuurlyke
radioactiviteit van de omgeving waarin
de mens leeft wordt daardoor geleide-
lijk verhoogd. Weliswaar is deze verho
ging procentueel gering, maar de ver-
wachting bestaat dat de genetische
I effecten vooral door hun cumulatieve
I werking ten aanzien van het optreden
van mutaties, in absolute zin zeer groot
I kunnen zyn.
stap. Dat brengt andere risico's mee
van eigen verzwakking, maar toch kan
dat risico beter worden geaccepteerd
dan het gevaar, dat de gehele mens
heid ten onder gaat.
De houding van Japan
De voorzitter van de stichting AAA,
de heer G. A. de Bock, vertelde als
tweede spreker iets over de houding van
Japan in het atoombomprobleem, de
conférentie welke in augustus in Tokio
werd gehouden en de situatie zoals deze
thans ligt in Nagasaki, de tweede stad
waarop een atoombom werd geworpen.
De acties tegen de atoombom hebben
in Japan steeds veel weerklank onder
vonden, zyn daar zelfs veelal ontstaan
als gevolg van de snelle democratisering
van het land en uiteraard de gevolgen
die men zelf van deze bommen heeft
ondervonden. De vredesacties worden
gedragen door de vrouwenorganisaties,
door de kerken en door zeer vele voor
aanstaande personen op uiteenlopend
gebied.
RETHE Co N. V.
Tel. 33.20.57 Den Haag
VOL AUTOMATISCH OLIESTOKENl
IN KLEINE KOLEN KETELSIffl
snelle ombouw
aantrekkelijke! prijzen
Dagelijks demonstratie en
uitvoerige inlichtingen.
Uitnodigingskaarten worden
gaarne op verzoek toegezonden.
Japan streeft er naar, zoals ook
reeds bleek uit en tijdens de confe
rentie van augustus, een centraal
neutraal contactpunt te worden voor
de vredesbeweging, voor ontwapening
en voor uitbanning van de atoombom,
uitgaande van het standpunt dat co-
existentie tussen uiteenlopende wereld
beschouwingen mogelijk moet zijn op
straffe van zelfvernietiging van de
mensheid.
Goed iveer en stabiele prijzen
Boskoopse paktijd in volle gang
De paktyd, een typische Boskoopse benaming voor het verzendseizoen, is in
Boskoop in volle gang. Allerwege ryden de auto's af en aan, beladen met planten,
kisten en kratten. Alles werkt op het ogenblik mee. Weliswaar dreigde de regenval
van de vorige week de export even te belemmeren, doch doordat de laatste jaren
op veel Boskoopse bedryven tot het draineren werd overgegaan, is men het over
tollige water ook weer spoedig kwyt.
Een andere factor is het zachte weer
van de laatste weken. Veel planten
komen niet toe aan het z.g. afharden.
Dit is een periode, waarin de planten
eigeniyk hun winterrust ingaan, een
prachtig tydstip om het plantenmate-
riaal naar het buitenland af te voeren.
Vaak maken de Boskoopse produkten
lange reizen voor de bestemming is be
reikt. Het is dan van het grootste be
lang dat de planten niet aan het uit
lopen zyn, omdat dan de kans van ver-
broeiing allerminst denkbeeldig is te
achten.
OVERWERKEN
voor een bepaald land of plaats samen
gevoegd en wordt door meerdere expor
teurs gebruik gemaakt van een spoor
wagen. Dit laatste vindt veel toepassing
by leveringen aan Duitsland. Dageiyks
staan er geladen spoorwagens aan de
Otweg en by autoladingen worden de
goederen aangevoerd. Douane-ambtena
ren houden regelmatig toezicht, zodat
een vlot ransport is verzekerd.
De grote angst van de exporteurs in
Boskoop is een plotseling invallende
vorst. Reeds meerdere malen is de ex
port hierdoor in gevaar gebracht en
zelfs gedeeltelyk mislukt Rooien is dan
spoedig onmogelijk, terwyi de planten
veel schade kunnen lijden tengevolge
van de nachtvorst. De grote schade door
vorst, twee jaar geleden aan de rozen
toegebracht, is men in Boskoop nog niet
vergeten
Toch liggen thans de papieren goed
Steeds groter contingenten verlaten de
prijzen ook vry
Het is overwerken geblazen in de pak-
loodsen. Overal ziet men in de paklood-
sen tot laat in de avond licht branden
Overdag worden de planten op de kwe-
keryen gerooid en aan de pakloodsen
afgeleverd, want de kans op beschadi
ging of broei is uitermate groot. Voor gemeente, terwijl de
leveringen binnen Europa wordt daarom stabiel liggen communistisch-China eevaarliiker wordt
ook zeer veel gebruik gemaakt van de Al met al behoeft de Boskoopse kwe-
z.g laadkisten, die regelrecht per spoor I ker en exporteur niet met de handen in I dan Kroesjtsjef van de Sovjet-Unie acht
worden verzonden. Ook worden ordershet haar te zitten. Montgomery zeer wel mogelyk.
Montgomery oefent
kritiek op de V.S.
Veldmaarschalk Mongomery, de voor
malige plaatsvervangende opperbevel
hebber van de NAVO in Europa, heeft
gisteren in een lezing te Londen gezegd,
dat de V. S. „grotendeels en misschien
wel merendeels" verantwoordeiyk ge
steld moeten worden voor de huidige
toestand in de wereld.
Volgens Montgomery zou de situatie
in het Midden-Oosten er heel andera
uitzien „als de V. S. de Suez-operattg
niet gesaboteerd hadden en zich eerde*
by het Pact van Bagdad hadden aange
sloten".
De V.S. waren altyd twee jaar achte*
In hun begrip van Europa. Montgomery
zei nog, dat de V. S. een politiek voor de
V.N. biyken te hebben en een &ndera
politiek als hun eigen nationale belaa*
gen op het spel stt&an.
De V. S. steunden voormalige koloniale
mogendheden ln West-Europa maag
streefden naar vernietiging van hun In
vloed in Afrika. Als gevolg van de Ame
rikaanse politiek was een groot deel van
de Nederlandse, Franse en Britse
ryken, die alle een stabiliserende factor
in de naoorlogse periode hadden moeten
zyn, ineengestort.
Montgomery is van oordeel, dat in
Europa het gevaar van een totale oor
log het geringst Is, maar in Afrika en
Azië het grootst. Dat Mao Tse-toeng van
