Fa. C. D. LIGTVOET
Prof. Hagedoorn aanvaardde Leidse
buitengewone leerstoel geofysica
Fa. Schophuizen
DEMMENIE
DEMMENIE
DEMMENIE
J. WEBER
Beslissende rol der dimensies
MAISON „NELLY"
D. LADAÏN
H. Schutte Zn.
esesejmi
PRONK
^Jj/ucet de ukiS vtut
spronk'
Uw VULPEN defect,
Verfaalbur. Spijker
RADIO- EN TELEVISIEREPARATIE
FLIM persoonlijke service
Trouwauto's?
Zoekt U een CHEM. WASSERIJ!
Vlfeland's
N.V. NATIONAAL VEEM
A. ZWART Loodgiefersbedrijf
GESLEPEN GLAS
STARKET-vioeren
Glashandel
Fa. J. van Muiden Zoon
CARREE KETTENIS
LIFO - Leiden
SCHOON, SCHONER
CEMSTO
tssssmm
Foto v. Vliet
serviesgoed te huur
ZATERDAG 25
OKTOBER 1958
Dc reeks van inaugurele oraties, waardoor zo dikwijls het begin van
een nieuw Academisch jaar wordt gekenmerkt, werd gistermiddag in
het Groot Auditorium voortgezet met de ambtsaanvaarding van prof.
dr. J. G. Hagedoorn als buitengewoon hoogleraar aan de Leidse Uni
versiteit in de geofysica. Prof. Hagedoorn, die een nieuwe leerstoel
bezet, sprak, over „Dimensies in de geofysica", waarbij hij, na in het
kort waarnemings- en meetmethoden te hebben geschetst, het van het
grootste belang achtte dat men als fundament voor het bedrijven van
de geofysica kennis heeft van de dimensies en de onzekerheden van
de grootheden die men meet en waarmee men meet. De geofysica
hanteert over het algemeen grove meetwerktuigen voor grove metin
gen. Verheugend is, dat zij ons de mogelijkheid geven om door te
dringen in moeilijk toegankelijke gebieden, maar wij mogen van deze
wetenschap niet teveel verwachten als gevolg van de natuurlijke
onzuiverheden van haar metingen en middelen.
Grote invloed van de
golflengte
De systematische verdeling van de
natuurwetenschappen, zoals bijvoorbeeld
in fysica, chemie, wiskunde, biologie en
geologie, is historisch gegroeid. Bij de
uitbreiding van kennis kwamen ver
schillende vakken weer op eikaars ter
rein, waaruit grenswetenschappen als
biochemie, biofysica en dergelijke ont
stonden. Zo is de geofysica ook op een
grensgebied opgebloeid.
Bij alle wetenschappelijk onderzoek is
het visuele zintuig, het gezicht, met
de optica als hulpmiddel, het sterkst op
de voorgrond getreden als gevolg van
de verschillen in fundamentele dimen
sies der verschillende zintuigelijke waar
nemingen. Licht, inhaerent aan zien,
wordt gevormd door trillingen (zij het
ook andersoortig) van veel kleiner golf
lengte dan bijvoorbeeld die van geluid,
waarop het gehoor als zintuigelijke waar
neming zich richt. Deze overheersende
rol van de visuele waarneming komt op
velerlei gebied in het dagelijks leven
tot uiting, en dit berust op de klein
heid van de lichtgolven ten opzichte van
het waarnemingszintuig, het oog, en de
zaken, die waargenomen worden.
Slechts grove metingen
Prof. Hagedoorn schetste aan de hand
van enkele eenvoudige voorbeelden, hoe
zeer de golflengte van trillingen de
waarnemingsmogelijkheden beïnvloeden,
en hoezeer de dimensies van het waar
neembare afhangen van de dimensies
van de waarnemingstrillingen.
Ook de geofysica bedient zich bij haar
metingen van waarneming en registra
tie van trillingen b.v. afkomstig van
aardbevingen of van door de mens te
weeggebrachte proefexplosies op kleinere
of grotere diepte in de aardbodem.
Deze seismische golven, die zich door
de aarde voortplanten, zijn zeer lange
golven, meestal zelfs langer dan de
reeds lange geluidsgolven, waaraan zij
direct verwant zijn. De lengte -van die
golven wordt veroorzaakt door de essen
tiële dimensies van het medium, de zeer
inhomogene aarde. Vandaar ook dat de
golflengte van seismische trillingen van
aardbevingen op een paar duizend kilo
meter afstand in de grootteorde van een
kilometer liggen, terwijl golflengten van
trillingen van een proef explosie op veel
kortere afstand gewoonlijk tussen de
tien en de honderd meter liggen.
De afmeting van die golflengtes
maakt het werk van de geofysicus fun
damenteel tot een werk van grove me
tingen en grote onzekerheden. Dit
wordt nog versterkt door het feit, dat
de seismische golven in zoverre van
licht- en geluidsgolven verschillen, dat
zij meer op flitsen of knallen lijken
met slechts weinig elkaar opvolgende
golfbewegingen.
Na op deze verschijnselen iets dieper
te 'ijn ingegaan, stelde prof. Hagedoorn
vast, dat de lengte van de seismische
golven meestal in de buurt van een mil
joen maal de geregistreerde afwijking
door de golfbeweging is, een geheel
ander beeld dan bij watergolven, waai
de hoogte van een golf een derde deel
van de golflengte kan bedragen. Ook
de voortplantingssnelheid van seismische
golven is zeer groot, variërend van de ge
wone geluidssnelheid van dertig meter
per seconde tot vier kilometer per
seconde.
Ook andere geofysische metingsmetho
den staan voor de moeilijkheid, dat zij
fundamenteel van grove aard zijn door
natuurlijke beperktheden en door on
controleerbare storingen.
Spreker concludeerde op grond daar
van, dat, zoals reeds in de aanvang
gemeld, niet teveel mag worden ver
wacht van de jonge wetenschap der
geofysica, hoe verheugend het ook is
dat geofysische methoden ten dienste
van de zuivere en de toegepaste we
tenschap moeilijk toegankelijke gebie
den voor waarnemingen open leggen.
Na de oratie, die met de gebruikelijke
toespraken werd besloten, vond in de
ontvangstzaal van de Academie een re
ceptie plaats.
Pro/, dr. C. J. Gorter, directeur
van het Kamerlingh Onnes Labora
torium (links), wenst prof. dr. G.
Hagedoorn en diens echtgenote ge
luk tijdens de receptie na de oratie.
(Foto L£>./Van Vliet)
WASSENAAR
HET ZEEPAARDJE ZAG FILM
Een door de Nederlandse Jeugdbond
voor Natuurstudie verzorgd en beschik
baar gesteld filmprogramma werd ver
toond op de culturele avond van de
Wassenaarse vereniging van Aquarium
liefhebbers „Het Zeepaardje", gehouden
in het Jeugdhuis. Spreker was de heer
J. de Jong uit Amsterdam, vervaar
diger van de film.
Nadat hij door de voorzitter, de heer
Chr. Thuil, was ingeleid, vertoonde de
heer De Jong eerst een aantal dia's om
de spelers in de film. de vogels, voor te
stellen. Hij beschreef de wijze waarop
de vogels worden benaderd, toonde enige
opnamen van het rietland, waar de op
namen werden gemaakt en vertelde van
de aldaar voorkomende soorten.
Na de pauze vertoonde hy de film.
Geslaagd Aan de T. H. te Delft
slaagde voor het kand.examen werktuig
kundig ingenieur onze plaatsgenoot R.
Jongedijk. De heer G. Halmos, alhier,
slaagde voor het ingenieursexamen werk
tuigkundig ingenieur.
Van 30 oktober tot en met 22 novem
ber zullen de Wassenaarse huisartsen tel
kens bij toerbeurt drie dagen afwezig
zijn. 30 en 31 oktober en 1 november
zijn het de doctoren R. S. ten Cate en
J. P. de Neef.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Ingrid M., dr van F. P. J.
Zwartjes en T. J. P. van Leeuwen. Caspart
L„ zn van C. L. Seijn en G. Glasbergen,
Annemarie E., dr. van H. Koopman en C.
E Donkers, Monique, dr van F. Cornelissen
en F. T. Bollee, Johanna M., dr van K. J.
Gelauff en J. B. M. Baljer, Robert A., zn
van J .van der Marei en B. Squires.
Ondertrouwd; H. A. van Aken en J. van
Duij ven voorde, J. Th. Bok en E. M. van
der Meulen, C. G. J. Kempen en T. J. M.
Maat. B. C. B. Voorham en J. A. M. van
Kuyen, A. Looijestijn en L. H. de Jager.
Getrouwd: H. C. Braggaar en G. E. Goor,
G van der Wal en E. J. van Iterson.
Overleden: G. Degens, 48 Jaar. J. Hofstra
81 jaar, Chr. F. Sepmeijer, 81 Jaar.
SCHOONHEIDSSALONS
MODERNE COIFFURES
dcaneskapsalon
BREESTRAAT 17IA
TELEF. 25185
NIEUWSTRAAT 10
TEL. 21419
voor MARKIEZEN - zonneschermen -
Luxaflex - jaloezieën. Alle reparaties.
Aluminiumjaloezieën en
deurluifels voor winter en
zomer. Off. dealer
Inlichtingen en toonkamer
MOLENST. 27 b. d. Doezastr. - LEIDEN - TEL. 21375
GEBOORTE-, VERLOVINGS-, HUWELIJKS-,
JUBILEUM AANKONDIGINGEN - VISITE
KAARTEN - PRIVÉ POST. Uw drukker:
Haarlemmerstraat 219 - Leiden - Tel. 30900
METSELBEDRIJF
Wilt U Uw gang, keuken,
douchecel, badkamer of
schoorsteenmantel
BETEGELD hebben
Dan is het adres:
J. v. d. BROEK
Narmstr. 18 - Tel. 30966
METSELBEDRIJF
Voor al Uw metselwerken
METSELBEDRIJF
J. A. ULJÉE
Van Hogendorpstraat 13
Telefoon 21872
Ook voor verbouwingen.
FIRMA
Th. G. Barthen jr.
aannemers- en
metselbedrijf
onderhoudswerken
LEIDEN
Pieter de la Courtstr. 9
Telefoon 21249 (k 1710)
SCHOORSTEENVEGERS
voor al Uw
SCHILDERWERK
LAGE RIJNDIJK 57
Telefoon 23135—20839
Laat Uw SCHOORSTEEN
VAKKUNDIG VEGEN
en tevens ook
HAARDEN
SCHOONMAKEN
door het aloude adres:
H. J. VAN DAM
SCHUTTERSTRAAT 7A
Tel. 32763 - Leiden
Voor al Uw schilderwerk
natuurlijk
P. F. SMIT'S
schildersbedrijf
Havenkade 5 - Tel. 24053
Oude Rijn 67 - Tel. 32803
ONDERHOUDSDIENST
RADIO - T.V. REP.
RESTAURANTS
wij helpen U direct.
Haarlemmerstraat 169 - Leiden - Tel. 21400
Frans, Duits, Engels,
Italiaans, Spaans.
Beëdigde medewerkers.
GANGETJE 1, tel. 23659
VOOR VERANTWOORDE
LANGE MARE
TELEF. 26500
H. H. STUDENTEN
Voor goede, goedkope
warme en koude maal
tijden naar
Nieuwe Beestenmarkt 12
Telefoon 25437
Voor REPARATIES
van schrijf-, tel- of rekenmachines.
Haarlemmerstraat 184 - Leiden - Tel. 21400
AUTOVERHUUR
CHEM. WASSERIJEN
DIERENVERZORGING
Dan de gekroonde CHRYSLER van
GEBR. DE JONG Hogewoerd 164
vanouds DE STALHOUDERIJ. TEL. 20239—23656
Het betere werk leveren wij
DE KROON, Geregracht 3-9, tel. 24032
MORSSTRAAT 41 TELEFOON 26918
P. KERKKOORSTEEG 30 - TELEFOON 31369
Laat v6ér de winter
Uw hond opknappen.
HONDENSALON
Nieuwe Rijn 50, tel. 20824
LOODGIETERS
LIJNDIENSTEN
Fa. A. HOGENES
Zonen
verhuizingen, transporten
TELEF. 22108-21256, b.g.g. 33715
Gebroeders Meijer
3 Octoberstraat 41a
tel. 24594
Stadhouderslaan 8
tel. 20761
Intern, verhuizingen,
transporten, verzorgen
van emigratie verpakkin
gen naar alle werelddelen.
VERHUIZINGEN
met gratis beperkt
personenvervoer.
JAN VAN DUUREN
K. Galgewater 16, Leiden
Telefoon 25468
EMIGRATIE
VERPAKKINGEN
HERENGRACHT 118 - TEL 24646-20823-21178
Rechtstreekse autodiensten
DEN HAAG
ROTTERDAM
SCHIEDAM
DORDRECHT
GORINCHEM
BREDA
TILBURG
'S-HERTOGENBOSCH
EINDHOVEN
ARNHEM
NIJMEGEN
AMERSFOORT en
alie omliggende plaatsen
GLAS IN LOOD
WONINGINRICHTING
Voor al Uw REPARATIES groot of klein
moet U bij een vakman zijn
HOOIGRACHT 18
TELEFOON 23951
Voor al het loodgieterswerk.
KRAAIERSTRAAT 10
TEL. 22356
Solide
OEDENK-EN JUBILEUMRAMEN
OLlOe RIJN tOA
REIDEN TEL<1A<2<P2
BOEKBINDERS
Parket-, Colovinyl-, Linoleumvloeren en trappen
PARKETVLOEREN in div. houtsoorten incl. legkosten
Vraagt prijsopgave.
HOGEWOERD 45—47 - TEL. 30496 <b.g.g. 20779)
van 2—6 uur GEOPEND.
Even gebeld, snel hersteld.
Hoge Rijndijk 70 - Tel. 22469
S. VAN WEESEL
loodgieter en koperslager
ERKEND
INSTALLATEUR
voor gas, water en
sanitair
voor Uw COMPLETE
woninginrichting
Pieterskerkgracht 6A
Leiden - Tel. 24338
Behangery - Stoffeerderij
WONINGINRICHTERS
Garenmarkt 14, Tel. 22624
Prinsenstr. 33a, tel. 23274
LEIDEN
SCHOONMAAKBEDR.
EBBM
LICHTDRUK- EN FOTOKOPIE
NIEUWE RIJN 22 - TELEFOON 26706
Boekbinderij
F. ZWART
LANGE MARE 104
Telefoon 23827
Wij belasten ons gaarne
met het inbinden van Uw
tijdschriften, studie-, mu
ziek- en schoolboeken.
LEESPORTEFEUILLES
AANNEMERS
Voor
Binnen- en Buitenlandse
TIJDSCHRIFTEN
S. v. MAANEN
LEVENDAAL 27
Telefoon 20300
Haarlemmerstraat 248
Telefoon 21555
FOTO'S OP ELK
GEBIED.
P. v. LEEUWEN
metsel- en
aannemersbedrijf
voor al Uw BOUW- en
ONDERHOUDSWERKEN
OUDE SINGEL 104
Tel. 25329
B. C. ROSDORFF
Hoefstraat 65 - Tel. 20953
voor al Uw
TIMMER- EN
MEUBELWERK.
Levering van hout-board
enz.
Voor goed
timmerwerk
AANNEMERSBEDRIJF
Fa. E. v. DUUREN
HERENGRACHT 60
Leiden - Tel. 26889
DAGBLADRECLAME IS NIET TE VERVANGEN
Voor al Uw festiviteiten:
in ieder kwantum by de
Firma J. v. d. STOK
OUDE RIJN 10 TELEFOON 20314
INLICHTINGEN
OVER
DEELNEMING
AAN DEZE
WEKELIJKSE
RUBRIEK
WORDEN
GAARNE
TEL. VERSTREKT,
(no. 25041 toestel 4)
