DE GAULLE BOOD ALGERIJNSE
REBELLEN BESPREKINGEN AAN
Rijk wil in '59 1275 miljoen lenen
WEERBERICHT
Bemoedigende reactie vanAbbas:
brij.
ugsgevangenen
alle Franse
sullen worden vrijgelaten
IN CANADA M£ER DAN 90
MIJNWERKERS INGESLOTEN
Uitgaven verlagenmeer sparen!
97ste jaargang
VRIJDAG 24 OKTOBER 1958
No. 29577
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in Parijs)
Voor het eerst sedert hij in juni jj. de macht opnieuw in handen nam, is
generaal Charles de Gaulle, Frankrijks huidige premier en zeer vermoedelijk
toekomstig staatshoofd, gisteren voor de pers verschenen. En eveneens voor het
eerst heeft Frankrijk zich door zijn mond tot de leiders van de Algerijnse rebellen
gewend met het aanbod van vredesonderhandelingen. De heren behoeven zich
maar, aldus De Gaulle, te richten tot de Franse ambassades in Tunis of in Rabat
(hoofdstad van Marokko). De generaal verklaarde zich persoonlijk garant, dat ze
vrij en ongedeerd uit Parijs naar hun haardsteden zouden kunnen terugkeren.
Dit uiterst belangrijke gebaar is terstond beantwoord door Ferhat Abbas, de
premier der Algerijnse rebellenregering, die vannacht in Cairo bekend liet maken,
dat om een gunstig klimaat te scheppen alle Franse krijgsgevangenen zullen
worden vrijgelaten. Abbas verklaarde, dat een bestand niet is uitgesloten als de
Franse regering onderhandelingen mogelijk maakt. Abbas verklaarde, dat het
rebellenleger nu meer dan 120.000 gewapende soldaten telt. Als is het niet in staat
het Franse leger te verdrijven, het zal toch ook nooit door de Fransen kunnen
worden verslagen.
Generaal sprak als
een ware monarch
Tot op heden hadden de extremis
tische Europese leiders in Algiers en
conservatieve leiders in het moederland
altijd fel gereageerd tegen het denk
beeld van overleg met de rebellenleiders.
De Gaulle gevoelt zich kennelijk vol
doende gesteund door het volk om zich
niet veel van deze opinies aan te trek
ken. Hij sprak weer van de „Algerijnse
persoonlijkheid", daarmee volgens be
voegde waarnemers uiting gevend aan
zijn opvatting, dat er te zijner tijd een
speciale status voor Algerije tot stand
moet komen en dat Algerije niet zonder
meer als een Franse provincie kan wor
den behandeld. De Gaulle overstelpte
overigens het Franse leger met de hoog
ste lof en ook generaal Salan kreeg,
zonder dat zijn naam genoemd werd,
een symbolisch klopje op de schouder.
De generaal, in het donker gekleed en
op een klein podium met de rug naar
het venster gezeten, maakte over het
algemeen de indruk onder de overstel
pende vracht van zijn taken en verant
woordelijkheden fysiek of geestelijk in
het geheel niet te hebben geleden. Zijn
stem klonk krachtig en hij scheen over
het algemeen in uitstekende vorm te
zijn. Hü beheerste de situatie voortdu
rend met meesterschap. Veel meer dan
als minister-president of zelfs als toe
komstig staatshoofd legde hij zijn ver
klaringen af met de zelfbewuste waar
digheid van een monarch! Doch een
monarch die zijn land nu voor de tweede
maal van de ondergang gered had.
De bijeenkomst, die door een 400
Franse en buitenlandse persvertegen
woordigers werd bijgewoond, werd van
a tot z door de radio en de televisie
uitgezonden. Rond de generaal had men
een aantal spiegels opgehangen om de
journalisten, die in de gangen en belen
dende bureaus en zalen verspreid waren,
gelegenheid te geven zo nu en dan toch
nog een flits van de grote man op te
vangen.
Een persconferentie van de generaal
is, vanwege zyn persoonlijke stijl en zijn
virtuoos formuleringsvermogen, altijd
een boeiende en vaak zelfs fascinerende
aangelegenheid. Gisteren had zijn op
treden voor de pers echter nog een
extra groot gewicht. Sedert het parle
ment met vakantie is gestuurd, bezit
Frankrijk geen constitutioneel forum
meer, waarop de premier en zijn minis
ters zich tot het volk en de openbaar
heid kunnen richten. In zekere zin
namen de journalisten gisteren dus de
rol der parlementariërs over. En die
vleiende indruk of illusie werd nog ge
accentueerd door de omstandigheid, dat
de generaal door al zijn ministers, die
rechts, en alle leden van zijn persoon
lijke aanhang, die links van hem gezeten
waren, werd geflankeerd. Toch, of De
Gaulle nu een parlement of een gezel
schap journalisten tegenover zich heeft,
hij blijft voortdurend de situatie mees
ter en op ongeschuldige of meer perfide
vragen antwoordde hij ook gisteren met
wat hij los wilde laten. Men mag echter
wel aannemen, dat de generaal zijn
persconferentie vooral wel had laten
organiseren om de klankbodem voor zijn
nieuw verzoeningsgebaar in de richting
der Algerijnse rebellen zo krachtig mo
gelijk te maken.
Wijkzuster levenloos
aangetroffen
(Speciale berichtgeving)
Gistermiddag heeft men de 39-jarige
wijkzuster van het Groene Kruis te
Everdingen (bij Culemborg), zuster A.
IJntema, levenloos aangetroffen in het
kippenhok achter haar woning. Een
buurman trof haar aan met een meta
len tangetje in de hand, vlak bij de
elektrische leiding. Deskundigen ver
moeden, dat zij woensdagavond reeds
tijdens werkzaamheden aan de leiding
door de stroom werd getroffen.
Ramp in Nieuw Schotland
Op vier kilometer van de mijningang
Men vreest, dat ruim negentig
mijnwerkers zijn ingesloten in een
mijn in Springhill, een klein stadje
met 7000 inwoners in de Cobe-
quid-heuvels in het noordwesten
van het schiereiland Niéuw-Schot
land aan de Canadese oostkust. Er
deed zich hedenochtend om één
uur een ondergrondse trilling als
van een aardbeving voor, welke in
het gehele stadje werd gevoeld en
die de huizen deed schudden. Men
vreest, dat de mannen zich in de
laagste verdieping van de mijn
bevinden, vier kilometer van de
mijningang.
Vrouwen en familieleden van de
mijnwerkers verzamelden zich spoedig
na het bekend worden van het ongeluk
bij de mijn. Sommige vrouwen geraakten
buiten zichzelf, toen zij van miinwerkers
van andere verdiepingen, die naar bo
ven kwamen hoorden, dat de ingeslote-
nen zich in een uiterst hachelijke si
tuatie bevonden.
Onmiddellijk werd een reddingsploeg
geformeerd, die de mijn van de „Cum
berland Railway and Coal Company" -
een dochtermaatschappij van de „Domi
nion Steel and Coal Company" - ingin
gen om te trachten de mannen te red
den. De redders slaagden erin 69 man
nen naar de oppervlakte te brengen.
Maar 96 mijnwerkers werden vanoch
tend nog vermist op het moment, dat
vast stond, dat één mijnwerker de dood
had gevonden, terwijl er zestien gewond
waren.
Een der naar boven gekomen mijn
werkers wist te vertellen, dat het venti
latiesysteem van de mijn door een
steenverschuiving buiten werking was
gesteld en dat er op ongeveer een kilo
meter diepte gas was. Hetgeen vanzelf
sprekend de reddingswerkzaamheden
nog bijzonder bemoeilijkt.
Een andere geredde had tientallen
meters op handen en voeten gekropen
Russisch krediet voor
Assoeandam
Volgens het Russische persbureau Tass
heeft premier Kroesjtsjef bekendge
maakt, dat de Sovj'et-Unie de Verenigde
Arabische Republiek een krediet van
400 miljoen roebel zal verstrekken voor
de bouw van de dam bij Assoean.
De mededeling van Kroesjtsjef werd
gisteravond gedaan op een ontvangst
in het Kremlin ter ere van veldmaar
schalk Abdel Hakim Amer vice-presi
dent van de Verenigde Arabische Repu
bliek. De Russische premier zei. dat de
Russische regering een door maarschalk
Amer overgebracht verzoek van de VAR-
regering inzake hulpverlening bij de
bouw van de dam te Assoean had be
studeerd.
Het krediet tot maximaal 400 miljoen
roebel (ongevedr 330 miljoen gulden)
zal dienen voor uitgaven in verband
met leveranties van machines, uitrusting
en ander materieel uit de Sovjet-Unie
die de VAR niet heeft, aldus Tass.
Kroesjtsjef zei, dat de Russische le
ning bestemd is voor machinerieën en
andere uitrustingstukken. Ook zal de
Sovjet-Unie technici en deskundigen ter
beschikking stellen. Amers bezoek aan
de Sovjet-Unie noemde de Russische
premier een nieuwe bijdrage tot de sa
menwerking tussen de twee landen,
„waardoor de vriendschapsbanden in het
belang van de vrede zullen worden ver
sterkt".
HUDORA
ROLSCHAATSEN
H. WALENKAMP ZN.
Haarlemmerstraat 1
Veel bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaarbewolkt en in
hoofdzaak in de nacht en ochtend
plaatselijk mist. Zwakke, later matige
westelijke wind. Vannacht in het bin
nenland minder koud. Morgen overdag
ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
25 OKTOBER.
Zon op: 7.21 uur; onder: 17.27 uur.
Maan op: 16.36 uur; onder: 4.58 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.56 en 14.13 u.
Laagwater te 10.00 en 22.12 uur.
door een gang, meteen gebroken schou
derbeen en een mijnwerkerslamp, die
was uitgegaan. Hij kwam bijna twee
uur na de instorting volkomen uitgeput
op de begane grond. De Royal Canadian
Mounted Police zond een helikopter met
bloedplasma voor eventuele gewonde
mijnwerkers. Eenheden van leger, vloot
en luchtmacht van Canada nemen aan
het reddingswerk deel.
Prins Bernhard heeft in Londenhandel. De Prins in gesprek met de
een vergadering bijgewoond van de president van de Kamer, Sir David
Internationale Kamer van Koop- Eccles (geheel links).
bedreigingen
Bedrijfsleven kome niet in het gedrang;
voor de werkgelegenheid
(Van onze parlementaire redacteur)
Het tekort op de Rijksbegroting voor 1959 is geschat op ongeveer
1400 miljoen gulden. Óp zichzelf is dat niet zo erg omdat er werken
mee worden uitgevoerd van duurzame aard (woningen, dijken brug
gen, wegen, enz.) waarvoor het verantwoord is te lenen. Maar als het
Rijk teveel leent op de open kapitaalmarkt, dan is er voor het particu
liere bedrijfsleven minder kans te lenen voor uitbreiding of stichting
van fabrieken in het belang van de werkgelegenheid voor de steeds
groeiende bevolking. Dat was de grote zorg die gisteren sprak uit de
redevoeringen van de heren Van Leeuwen (WD), Lucas (KVP),
v. d. Wetering (CHU) en Van Eijsden (AR) bij de algemene finan
ciële beschouwingen in de Tweede Kamer over de Rijksbegroting
voor 1959.
Men moet inflatie vermijden!
„Beperk de ontstellend stijgende uitgaven toch", drong de heer Lucas aan.
„Het is beslist nodig", onderstreepte de heer Van Dis (SGP). Met begrensde
mogelijkheden, waarschuwde de heer v. d. Wetering, kan men geen miljarden
plannen uitvoeren. Overschrijding van de grens leidt tot waardevermindering van
de gulden en het verdwijnen van de welvaart. Volgens de heer Van Leeuwen is
de kapitaalsvoorziening in 1959 het knelpunt, waarmee in de eerste plaats valt te
rekenen indien het kapitaalgebrek niet wordt versluierd door geldschepping
(schatkistpapier) met waardevermindering van de gulden als gevolg. Het Rijk is
van plan in 1959 ongeveer 475 miljoen gulden ondershands te lenen en ongeveer
800 miljoen of meer op de open kapitaalmarkt. Minister Hofstra meent dat dit
zonder bezwaar mogelijk is tegenover de kapitaalbehoeften van gemeenten en
particulieren. Hij verwacht dat het bedrijfsleven een beroep op de kapitaalmarkt
zal doen ten bedrage van 550 miljoen.
Maar het beroep van het bedrijfsleven op de kapitaalmarkt kan wel eens groter
zijn dan wordt verwacht, opperde de heer Van Eijsden, vooral wanneer er een
beetje opleving komt, en dan is de situatie anders.
weg het aanbod op de kapitaalmarkt
wil vergroten om daardoor tot een lagere
rente te komen? Een herleving dus van
de goedkoop-geld-politiek?"
Als een gemeenschappelijke taak van
de Kamerleden zag de heer Van Eijsden:
het voeren van een krachtig offensief
tegen voortgaande inflatie, want hij
twijfelde of aan de eis van monetair
evenwicht is voldaan.
0 Slot op pag. 2
Bovendien moet nog een tekort van
honderden miljoenen worden gefinan
cierd over 1958 als gevolg van de instor
ting van de zuivelmarkt en de gebeur
tenissen in Indonesië. Als dat gebeurt
met schatkistpapier, dat het Rijk aan
de banken verkoopt, werkt dat inflatie
in de hand. „Is het juist", vroeg de heer
Van Eijsden, „dat de regering langs die
Zetel Verdrag van
Bagdad naar Ankara
De ministerraad van het Pact van
Bagdad heeft besloten „met het oog op
de huidige toestand" het hoofdbureau
van de organisatie tijdelijk van Bagdad
naar Ankara, de Turkse hoofdstad, over
te brengen. Het betreft hier de raad van
het pact, het secretariaat en de organi
satie voor de gemeenschappelijke mili
taire plannen. De Iraakse secretaris
generaal van het pact Avni Khalidi, is
vervangen door de Turk Kesteli.
Moeder en
door auto
doehter
gedood
(Speciale berichtgeving)
Op de Rijksweg onder Naarden zijn
gisteravond twee dames, moeder en
dochter, dodelijk verongelukt. Tegen
half acht kwamen de beide dames, de
59-jarige mej. II. Wetsema uit Naarden
en haar 83-jarige moeder, mevr. C. Wet
sema uit Arnhem, waarschijnlijk uit een
autobus Zij staken de Rijksweg over om
zich naar het huis van de dochter te
begeven. Op dat moment naderde uit de
richting Laren een personenauto uit
i Laren. Deze wagen reed met een snel-
I heid van ongeveer 60 km. per uur en met
gedimde lichten. Plotseling zag de be
ur 1 caa lj i I stuurder beide dames op nog geen vijf
net uit iD-t-i stammende rierv.yiieente en enkele andere instellin- meter afstand voor zijn auto. Een bot-
kerkje te Dronrijp (Friesland)dat qen qerestaureerd. De kunsthisto- Vn? w?s ,njet meeF te vermden De 59_
-1 jarige dochter werd op slag gedood, haar
ond
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
de laatste jaren in ernstig verval tisch zeer waardevolle toren in de 83-jarige moeder moest W
raakte, wordt door Rijksmonwnen- steigers,
tenzorg in samenwerking met de ge-
Mr. Van Aartsen minister van
Verkeer en Waterstaat
Mr. J. van Aartsen, de Haagse
wethouder van Economische Za
ken heeft vanmorgen aan de
minister-president dr. W. Drees
medegedeeld dat hij zich beschik
baar stelt voor de functie van
minister van Verkeer en Water
staat. De benoeming zal ingaan
met de dag waarop hij door H.M.
de Koningin zal zijn beëdigd.
De heer Van Aartsen, geboren op
15 september 1909 te Amsterdam, be
zocht daar het gymnasium en studeerde
vervolgens aan de Vrije Universiteit in
de rechten. Deze studie sloot hij in 1934
af met het doctoraal examen, waarop
hij ambtenaar werd bij het O.M. van het
kantongerecht in de hoofdstad.
In 1935 ging hij naar Den Haag, waar
hij als juridisch ambtenaar werd aan
gesteld bij het regeringsbureau voor de
uitvoering van de Landbouwcrisiswet,
welks naam later werd gewijzigd in
Rijksbureau voor de Voedselvoorziening
in Oorlogstijd Na de instelling van de
bedrijfschappen voor de voedselvoorzie
ning werd hij benoemd tot secretaris
van het Hoofdbedrijfschap voor Akker-
bouwprodukten. Na de bevrijding is hij
werkzaam geweest als hoofd van de ju
ridische afdeling van het departement
van Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening. Op 1 januari 1948 verwisselde
hij deze laatste functie voor die van
secretaris van het Verbond van Prot.
Nieuwe volgorde voor
IJ sselmeer polders
(Van onze Haagse redactie)
Naar wij vernemen is de kans groot,
dat de volgorde van de polderbouw in
het IJsselmeer zal worden gewijzigd.
Volgens de tot dusver bestaande
plannen zou na Oostelijk Flevoland
eerst de Markerwaard aan de beurt
komen, waarna de inpoldering zou
worden voltooid met Zuidelijk Flevo
land. Om financiële redenen wordt
thans overwogen eerst Zuidelijk Fle
voland in te dijken en daarna pas de
Markerwaard.
De indijking van Zuidelijk Flevoland
(40.000 ha) zal 7 a 8 jaar duren, die van
de Markerwaard (60.000 ha) ongeveer
11 jaar. Zuidelijk Flevoland zal dus eer
der rente opbrengen dan de Marker
waard. Bovendien is er al êen dijk voor
Zuidelijk Flevoland gereed, namelijk de
Knardijk van Harderwijk naar Lely
stad. Deze begrenst Oostelijk Flevo
land, waar Zuidelijk Flevoland tegen
aan komt te liggen. Ook is er reeds een
gemaal voor Zuidelijk Flevoland klaar,
het Wortmangemaal te Lelystad, dat de
twee aan elkaar grenzende polders kan
bedienen.
De ministerraad zal uiteindelijk moe
ten beslissen over een wijziging in de
volgorde van de verdere droogmaking
van het IJsselmeer. Gezien de finan
ciële kant van de zaak technisch
/naakt het weinig verschil welke polder
men nu eerst voltooit wordt ver
wacht, dat Zuidelijk Flevoland priori
teit zal krijgen.
Weer half miljoen extra
voor PTT-ers
(Van onze Haagse redactie)
De minister van Binnenlandse Zaken
heeft, evenals vorig jaar het geval
was, zijn goedkeuring gehecht aan de
votering van een bedrag van een half
miljoen gulden voor gratificaties aan
PTT-personeeL Dit houdt in, dat aan
het eind van het jaar circa 10% van
het PTT-personeel (dat komt neer op
ongeveer 6.000 werknemers) gratifi
caties op grond van bijzondere ver
diensten zullen krijgen.
De extra uitkeringen zullen variëren
van f. 75 tot rond f. 200. Per afdeling
zal, evenals dit vorig jaar het geval
was, beoordeeld worden welke 107o, op
grond van bijzondere prestaties, voor
een gratificatie in aanmerking komt.
naar het Diaconessenhuis te Naarden j Chr. Werkgevers in Nederland.
Vorden overgebracht, waar zij in de loop 1 In 1949 deed mr. Van Aartsen, die lid
van de avond eveneens is overleden. is geweest van verschillende commissies,
o.a. van de commissie-Van der Ven
voor de bedrijfsorganisatie, zijn intrede
in de Haagse gemeenteraad en werd hij
onmiddellijk gekozen tot wethouder, in
welke functie hjj op velerlei terrein
grote activiteit heeft betoond en opval
lende successen heeft geboekt