WYBERT
Het kan lang duren eer het witte
rookpluimpje boven Vaticaan hangt
Sterke stijging boter- en
kaasproduktie
Over pauskeuze en conclaaf
Eens stonden de conclavisten
na 8 dagen op ivater en brood!
Melk conserveren voor de winter?
Ds. H. Bogers zondag 80 jaar
07»te Jaargang
Woensdag 22 oktober 1958
Derde blad no. 29575
(Van onze Romeinse
correspondent)
Het is een strijdpunt of de Paus
paus is omdat hij bisschop van
Rome is dan wel of hij bisschop
van Rome is omdat hij paus is. Dat
het een verschil van betekenis
maakt kan ieder begrijpen, wan
neer men denkt aan de mogelijk
heid van een niet-Italiaanse paus.
Als hoofd der Kerk is dat volko
men aanvaardbaar en kan men
zelfs vragen: waarom zou het hoofd
van een kerk, die zich universeel
noemt, bij voorkeur een Italiaan
moeten zijn? Maar dat de bisschop
van Rome een vreemdeling is, zou
men vreemd mogen vinden, ook al
is het herhaaldelijk voorgekomen.
Sedert lang wordt de paus in zijn
eigen bisdom dan ook vervangen
door de kardinaal-vicaris.
Oorspronkelijk werd de bisschop van
Rome, zo goed als alle andere bis
schoppen uit en door de gemeente ge
kozen. In 1059 heeft Nicolaas II, zon
der geheel en al een einde te maken
aan de invloed van de lagere geeste
lijkheid en van het volk op de paus
keuze, vastgesteld, dat de kardinaal
bisschoppen met die keuze belast wa
ren. (Het College van kardinalen kent
kardinaal-bisschoppen, kardinaalpries
ters en kardinaal-diakenen). In 1180
werd alle invloed van de gemeente en
van de lagere geestelijken afgeschaft,
maar Alexander III besloot, dat ook de
kardinaal-priesters en de kardinaal-
diakenen aan de keuze zouden deel
nemen.
Tevens stelde hij vast, dat de geko
zene tweederde van alle stemmen op
zich moest vestigen. Met geringe veran
deringen is dit alles zo gebleven tot 1945.
toen Paus Pius XII de meerderheid ver
hoogde tot twee derde der stemmen plus
één stem, met het oog op de mogelijk
heid, dat de uitverkorene op zichzelf zou
hebben gestemd.
Voor niet-katholieken is dit altijd
enigszins moeilijk te begrijpen, maar de
waarheid is, dat ook heden ten dage
ieder gedoopt rooms-katholiek van het
mannelijk geslacht tot paus kan worden
gekozen. De gekozene behoeft niet alleen
geen kardinaal te zijn, maar het is ook
niet nodig, dat hij geestelijke is. Leef
tijd is evenmin een beletsel. Enkele
voordbeelden. Vast staat, dat Johannes
XIX, die in 1024 werd gekozen, een
leek was. Hildebrand, die zo'n
grote naam verwierf als Paus Gregorius
VII door zijn strijd tegen de Duitse Kei
zers, was een simpel diaken. In zulke ge
vallen werd de gekozene tot priester en
daarna tot bisschop gewijd door de kar
ri maal-bisschop van Ostia, die steeds
doyen is van het Kardinalencollege. In
1C78 werd Urbanus VI gekozen, de laat
ste man, die paus werd zonder eerst kar
dinaal te zijn geweest.
Mgr. Montini
Het is allerminst uitgesloten, dat bij
de aanstaande pauskeuze, die waar
schijnlijk heel moeilijk zal zijn, dit geval
zich weer voordoet. Het zal namelijk niet
gemakkelijk zijn een Italiaanse
kardinaal te vinden, die twee derde plus
één stem op zich kan verenigen. Maar
indien de aartsbisschop van Milaan
monseigneur Montini kardinaal zou zijn
(Milaan is een bisschoppelijke zetel, die
vrijwel altijd het kardinaalschap met
zich brengt, en als Paus Pius XII concis-
torie zou hebben gehouden en nieuwe
kardinalen zou hebben benoemd, zou
mgr. Montini daar stellig bij zijn ge
weest) dan zou de keuze veel gemakke
lijker zijn. Monseigneur Montini, tot
voor kort pro-secretaris van Staat des
pausen, werd reeds lang door ieder als
de opvolger van Paus Pius XII gedood
verfd. Hij is geen kardinaal, wat zijn
keuze echter niet uitsluit. In 1831 hebben
wij voor het laatst een paus gehad, die
de biscchopstitei niet bezat, Gregorius
XVI. Hij was wel kardinaal. De doyen
van het College van kardinalen moest
hem dus tot bisschop wijden. Ook leef
tijd, wij schreven er reeds uitvoerig over
is geen bezwaar. In 1033 werd een 12-
jarig knaapje, een neefje van paus Jo
hannes XIX, bij de dood van die laatste
tot paus gekozen. Hij heeft met enkele
onderbrekingen tot 1048. toen hij als on
waardig door de Romeinen werd ver
jaagd, geregeerd onder de naam van Be-
nedictus.
Hoogbejaarde pausen komen nogal
eens voor: wanneer het conclaaf het
niet eens kan worden, kiest men soms
een heel bejaard kardinaal in de hoop,
dat hij bepaalde moeilijkheden uit de
weg zal ruimen en men na zijn dood
een meer bindende keuze zal kunnen
doen. Dit is in het huidige geval lang
niet uitgesloten. Daar het heel moei
lijk zal zijn de benodigde meerderheid
te verkrijgen voor onverschillig welke
van de Italiaanse kardinalen tussen de
zestig en de zeventig (dit wordt be
schouwd als de meest gewenste leef
tijd voor een paus) zou de uitweg wel
eens kunnen zijn het kiezen van een
der hoogbejaarde kardinalen, die dan
een concistorie zou kunnen uitschrij
ven en een aantal nieuwe kardinalen
benoemen, zodat men na zijn dood een
ruimere keuze zou hebben.
Conclaaf
Dat nationaliteit geen rol speelt, is be
kend. Maar toch is na 1522, toen de
Utrechtenaar Adriaen Florisz tot paus
werd gekozen, nooit meer een niet-Ita
liaan hoofd der kerk geweest. Ditmaal
wordt de naam van de Armeniër Aga-
gianian, geboortig uit een dorpje in de
Kaukasus, vlak bij het plaatsje, waar
Stalin het le- snslicht zag, vaak
genoemd. Agagianian heeft te Rome ge
studeerd en is reeds sedert vele jaren
hier gevestigd. Rome is zijn tweede va
derland.
De paus wordt zoals bekend gekozen in
„bet conclaaf". Wat is dat? Het woord be
tekent: „met sleutels (gesloten)". Inder
daad worden de kardinalen opgesloten
en zeer streng bewaakt.
De oorsprong van het conclaaf is in
teressant. In november 1968 stierf Cle
mens IV te Viterbo, een stad dicht bij
Rome, waarheen de Romeinse bisschop
pen af en toe de wijk namen wanneer
het verre van lankmoedige volk van
Rome tegen hen in opstand kwam. In
Viterbo kwamen dus de kardinalen,
achttien in getal, bijeen voor de keuze
van zijn opvolger. Het conclaaf behoeft
namelijk niet in Rome te worden gehou
den, of juister: waar het ook gehouden
wordt, die plaats is „Rome". Er bestaat
namelijk een regel: „Ubi Petrus, ibi Ro
ma". „Waar Petrus (of zijn opvolgei, de
paus) zich bevindt, daar is Rome". En
wanneer de paus sterft dan geldt die
regel voor de kardinaal-camerlengo. die
hem tot op zekere hoogte althans voor
wat de tijdelijke zaken betreft, vervangt.
De achttien kardinalen waren verdeeld
in een Italiaanse en een Franse groep en
werden het niet eens.
Hun besprekingen hadden al ruim
twee jaar geduurd toen de bevolking van
Viterbo besloot ze op te sluiten in het
pauselijk paleis. Toen ook dit niet hielp
werd hun levensmiddelenrantsoen met
iedere dag kleiner. Tenslotte ging men
zo ver. dat het dak van het paleis werd
weggenomen (het is nog steeds niet her
steld!), zodat de eminenties aan regen
en kou waren blootgesteld en eindelijk
na ruim drie jaar werden zij het eens
over de keuze en werd Gregorius X paus.
Deze gril van het volk van Viterbo
werd wet. In 1274 legde dezelfde Paus
Gregorius de regels vast, die nog he
den ten dage gelden voor het conclaaf.
Het enige wat een paar eeuwen later
veranderd werd, was de strengheid
waarmee Gregorius X had voorge
schreven, dat de kardinalen, wanneer
zij het na acht dagen niet eens waren,
geen andere rantsoen zouden krijgen
dan water en brood
In het Vaticaan
Sedert 1870 wordt het conclaaf gehou
den in het Vaticaans paleis, dat geheel
wordt dichtgemetseld. Binnen zijn de
sleutels in handen van de camenengo,
kardinaal Masella, buiten in die van mgr
Callori di Vignale. de „maestro di ca
mera" van Pius XII, die enkele dagen
geleden tot gouverneur van het conclaaf
werd gekozen. Voorts houdt Prins Sigis-
mundus Chigi als „maarschalk der H.
Roomse Kerk" de wacht, dat geen on
verlaat de kardinalen storen zal bij hun
taak.
In vroeger tijden waren de Prinsen
Savelli erfelijk maarschalk van het con
claaf. Sedert 1712 is die waardigheid er
felijk in het geslacht Chigi.
Op 26 oktober om 6 uur 's middags
zullen de kardinalen, voorafgegaan door
de ceremoniemeester, mgr. Dante, met
het pauselijk kruis en gevolgd door de
conclavisten dat deel van de Vaticaanse
paleizen, dat wordt afgesloien, binnen
gaan. Zij dragen hun rouwkleren, dus
het violet in plaats van scharlaken. Zij
mogen nog even bezoeken ontvangen, tot
het „Extra Omnes" klinkt en alle die
niet bij het conclaaf betrokken zijn het
paleis moeten verlaten. De laatste muur
tjes worden dichtgemetseld en de kardi
naal-camerlengo. tezamen met de hoof
den der drie ordens van kardinalen 'bis
schoppen, priesters en diakenen) gaan
met toortsen bijgelicht, alle kamers en
gangen af om te zien of zich geen on
bevoegden ergens verscholen houdt. Die
het „Extra Omnes", afscheid hadden
genomen van kardinaal Paceili zagen
wij hem terug als Pius XII.
Als het ditmaal vlug gaat dan zal dit
wel betekenen dat de nieuwe paus eer
tijds kardinaal Agagianian heette of
monseigneur Montini. Maar het
zal wel niet vlug gaan, en als het weer
drie jaar gaat duren als destqds met
Gregorius X dan beloven wq u niet,
dat wij elke dag tweemaal trouw op
onze post zullen zijn
De Eoka beweert 22 Britse
soldaten te hebben gedood
De ondergrondse Griekse organisatie
Eoka op Cyprus heeft gisteren te Ni
cosia een pamflet verspreid, waarin
wordt gezegd, dat de Eoka in de eerste
tien dagen van oktober tweeëntwintig
Britse soldaten heeft gedood en zeven
enveertig gewond. Volgens Britse be
kendmakingen zijn in die tijd zes Britse
soldaten gedood en vierenveertig ge
wond.
Er is gisteravond op de luchtmacht
basis te Akrotiri in het zuidwestelijk
deel van het eiland een bom ontploft,
waardoor een „Canberra"-bommenwer
per beschadigd werd, aldus is te Nico
sia bekend gemaakt.
De Turkse Cypriotenleider Koesjoek
heeft een protesttelegram aan de secre
taris-generaal van de NAVO gezonden
naar aanleiding van de dood van vier
Turkse Cyprioten. Twee Turken werden
gisteren doodgeschoten, terwijl zij op
Joyriding op particulier
terrein juridisch onmogelijk
De strafkamer van de Arrondisse
mentsrechtbank te 's-Gravenhage
heeft gisteren in een principiële uit
spraak beslist, dat joyriding op par
ticulier terrein een juridische onmo
gelijkheid is. Volgens de Wegenver
keerswet kan joyriding namelijk
alleen gepleegd worden op de open
bare weg.
Overeenkomstig het standpunt van de
Officier van Justitie sprak de recht
bank vandaag drie Loosduinse jongelui
wacht waren bij een mijn in het westen
van Cyprus en de twee anderen werden
neergeschoten in een koffiehuis in een
dorp in het zuid-oosten van Cyprus. Dit
laatste gebeurde zondagavond.
NIEUWE FREGATTEN IN
DJAKARTA
Twee fregatten, die in opdracht der
Indonesische regering voor haar zee
macht in Livorno, Italië, zijn gebouwd,
zijn gisteren de haven van Djakarta
binnengevaren. Twee maanden geleden
waren reeds twee andere, eveneens in
Italië gebouwde fregatten gearriveerd.
vrij van poging tot joyriding. Zij had
den op 31 augustus een garage openge
broken te Loosduinen en zonder succes
geprobeerd met de daarin gestald
staande auto te gaan rijden.
Van de primair ten laste gelegde
poging tot diefstal, welke de Officier
van Justitie wel bewezen achtte, wer
den de jongelui op feitelijke gronden
vrijgesproken, aangezien zij kennelijk
alleen de bedoeling hadden gehad een
eindje met de auto te gaan rijden.
(Advertentie)
Eisenhower stelt corrupte
vakbondsleiders aan de kaak
President Eisenhower heeft gisteren
in een verkiezingstoespraak te San
Francisco van corruptie beschuldigde
vakbondsleiders aan de kaak gesteld.
Ook viel hij de democratische partij
aan, die hoewel zij de meerderheid in
het Congres heeft, volgens Eisenhower
niets heeft gedaan om een einde te ma
ken aan de wandaden van de vakbonds
leiders. De president, die zich ongebrui
kelijk heftig uitliet, was dinsdagochtend
te San Francisco aangekomen om te
spreken ten gunste van de republikeinse
kandidaten voor de aanstaande verkie
zingen. Eisenhower steunde echter niet
het voorstel van de republikein Know-
land, die het stakingsrecht wil beperken.
Tito naar Indonesië
President Tito van Zuid-Slavië heeft
gisteren op een persconferentie te Brioni
verklaard dat uit zijn besprekingen met
premier Djoeanda van Indonesië geble
ken is dat er tussen beide landen een
grote mate van overeenstemming be
staat over alle belangrijke internatio
nale vraagstukken. Tito zei voorts dat
Zuid-Slavië rubber, tin, olie en andere
grondstoffen uit Indonesië kan impor
teren in ruil voor technische materieel
en schepen. Djoeanda verklaarde dat de
besprekingen met Tito „open en op
recht" zijn geweest. Hij zei voorts dat
zowel Zuid-Slavië als Indonesië bereid
zijn hulp en leningen van elk land te
ontvangen, mits hieraan geen beperken
de voorwaarden zijn verbonden. Tito
verklaarde nog, dat hij deze winter een
bezoek aan Indonesië zal brengen.
Sedert de verlaging van het prijspeil op 27 april 1958 is de boter-
consumptie in ons land gestegen tot ruim 1200 ton per week en de
kaasconsumptie tot ongeveer 1700 ton. Op jaarbasis betekent deze
stijging een verbruik van 62.400 ton boter en 88.400 ton kaas tegen
32.300 ton boter en 69.400 ton kaas in 1956 en 41.750 ton boter en
72.200 ton kaas in 1957. Na het ingaan van het verlaagde prijspeil
heeft de consument per kilogram gemiddeld f 3.52 voor boter en f 3.13
voor kaas betaald tegen gemiddeld f 4.86 en f 3.42 in 1956 en f 4.84
en f 3.55 in 1957.
Dit zijn enkele van de vele cijfers en
gegevens, die minister dr. Vondeling
geeft in de Memorie van Antwoord op
i- - het voorlopige verslag der commissie
controle wordt tijdens het conclaaf nog 1 uit de Tweede Kamer over het hoofd-
vaak herhaald. Alles wat hier gebeurt,
moet namelijk immers geheim blijven en
alle kardinalen en conclavisten hebben
een dure eed moeten zweren, dat zij
nooit en nimmer op welke wijze ook
ruchtbaarheid zullen geven aan iets wat
het conclave betreft. Wie dit doet gaat
in de kerkelijke ban" „Latae senteniiae"
In de ban gaat ook elke kardinaa1. dip
nalaat deel te nemen aan het conclaaf.
Dit is niet een recht, maar een p'icht.
Natuurlijk kunnen ernstige gezondheids
redenen er dispensatie van geven en ook
een geval als dat van kardinaal Mind-s-
stuk Landbouw. Visserij en Voedselvoor
ziening der Rijksbegroting 1959.
Sprekende over de gestegen melkpro-
duktie. acht de minister het van groot
belang, dat het bedrijfsleven de moge
lijkheden nagaat of de overdadige zo-
merproduktie zo kan worden geconser
veerd, dat van de gunstige afzetmoge
lijkheden in de winter kan worden ge
profiteerd.
Een beperking van de te garanderen
hoeveelheid melk per bedrijf is zeer ge
vaarlijk. Het vereist een zeer uitgebreide
administratie om aan 200.000 veehou-
zenty. die praktisch een gevangene is. ^ers op billijke wijze een gegarandeerd
geeft natuurlijk geen aanleiding tot de
banvloek.
Verloting
De vertrekken worden enkele dagen
tevoren verloot, wat wel nodig is daar
sommige eminenties zich met een verre
van geriefelijk verblijf tevreden moeten
stellen. Kardinalen, benoemd door Paus
Pius XII. vinden hun vertrekken be
hangen met rood damasten stof. Zij die
aan een vroegere paus hun ..rode hoed"
te danken hebben, met groen damast.
Twee maal per dag komen de kardi
nalen in de Sixtijnse Kapel bijeen en
nemen plaats in de koorbanken. Ieder
vindt boven zijn plaats een baldakijn
en voor zich een klein tafeltje bedekt
niet een groen tapijt. Zij komen bin
nen. begeleid door hun secretarissen,
maar na het algemeen gebed tot de H.
Geest klinkt opnieuw het ..Extra Om
nes" en alleen de kardinalen blijven. De
ceremonie der verkiezingen is interes
sant. Als het vereiste stemmental door
niemand wordt bereikt, worden alle pa
pieren, niet alleen de stembriefjes, zorg
vuldig bijeengezameld en verbrand in
een voor dat doel in de kapel geplaatste
haard. Overigens kan men dat kacheltje
niet vinden. Het is in 20 jaar niet ge
bruikt en niemand weet waar het staat.
Men zoekt naarstig. Als het riet gevon
den wordt moet een nieuwe worden ge
kocht. Er wordt nat stroo toegevoegd
aan dat papier en een zware, donkere
rook stijgt op. die de volksmassa on het
Pietersplein kan zien. „Nog geen paus".
Zij komen de dag daarop wee terug. De
kardinalen trekken zich weer terug in
hun kamertje, waar zelfs de vensters
zijn dichtgespijkerd of met donkere verf
besmeerd. Alle brieven, die zij ontvangen
via de „ruota" (het wiel, dat de verbin
ding met de buitenwereld onderhoudt)
zijn gecensureerd Ook de brieven die zij
verzenden, worden doorgelezen en kun
nen tot na het conclaaf worden achter
gehouden. De enige, die gesloten brieven
mag verzenden, is de grootpenitentier. in
ons geval kardinaal Canali en ook hij
alleen aan de „penitenzieria". Zaken be
treffende zonden en zware gewetens
kwesties. die tot het domein van de pe
nitenzieria behoren, blijven strikt ge
heim ook in de conclaaf tijd.
Over enkele dagen zullen wjj dus met
de menigte op het plein voor Sint Pie-
ter staan in afwachting van de witte
rook. papieren zonder nat stroo ver
brand. die de nieuwe paus aankondigt.
In 1939 stonden wij er ook en
's avonds om vijf uur op twee maart
kwam de witte rook.
kwantum toe te wijzen.
Met betrekking tot de vraag wat de
kosten zouden zijn, indien inplaats van
het huidige stelsel van monopolieheffin
gen voor enkele akkerbouwprodukten
ha-toeslagen zouden worden toegepast,
deelt de minister mede, dat ten laste
van het LEF voor de granen een jaar
lijkse extra-uitgave zou ontstaan van
f 84 miljoen. Hierbij is uitgegaan van
een gemiddeld verschil tussen de wereld
marktprijs en de garantieprijs van f 6.
Aangezien door de lagere graanprijzen
een verlaging van de garantieprijs voor
veredelingsprodukten ontstaat, zou het
LEF netto met f 46.200.000 extra worden
belast in verhouding tot het huidige
stelsel.
Het zal mogelijk zijn aan de perso
neelsbehoefte der lagere land- en tuin
bouwscholen in de naaste toekomst te
voldoen.
Naar de minister meedeelt, is zeer bin
nenkort openbaarmaking te verwachten
van het meerjarenplan voor ruilverka
veling en andere cultuurtechnische wer
ken in Nederland. Daarentegen kan
minister Vondeling nog niet de vraag
beantwoorden wanneer het rapport der
commissie-Hofstee, die zich bezig houdt
met het structurele probleem der be-
drijfsgrootte in de landbouw, zal ver
schijnen.
Groenteteelt. Tengevolge van over het
algemeen gunstige teeltomstandigheden
waren de aanvoeren zeer ruim. Voor de
vollegronds-groenteteelt betekent dit
een over het algemeen matig tot laag
prijsniveau met t ydelijk belangrijke
Woont na zijn emeritaat in
Katwijk aan Zee
Ds. H. Bogers uit Katwijk aan Zee,
emeritus predikant van de Nederlands
Hervormde Kerk, hoopt zondag 26 ok
tober a.s. de leeftijd van de zeer sterken
te bereiken.
Ds. Bogers werd op 26 okfbber 1878 te
IJmuiden/Velzen geboren: Hij bezocht
eerst het gymnasium te Gotinchem en
studeerde aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht. Nadat ds Bogers in 1903 door
het provinciaal kerkbestuur van Noord-
Brabant en Limburg was toegelaten tot
de Evangeliebediening in de Nederlands
Hervormde Kerk. werd hij op 15 mei van
het daaropvolgend jaar door zijn schoon
vader te Hellouw in de classis Bommel
in het ambt bevestigd. Daarna stond de
jubilaris nog te Tuil in de classis Bom
mel (1909 tot 1920), Zoelen (1920 tot
1925». Klaaswaal in de classis Dordrecht
(1925 tot 1931), Reitsum - Genum -
Lichtaard in de classis Dokkum (1931
tot. 1933) en tenslotte nog elf jaar te
Achlum en Hitzum in de classis Frane-
ker. waar hem met ingang van 1 mei
1944 na veertig volbrachte dienstjaren,
op ruim vijfenzestig-jarige leeftijd eme
ritaat werd verleend. Na zijn emeritaat
vestigde ds Bogers zich te Katwijk aan
Zee, waar hij nog vele jaren hulppredi
ker is geweest en bijstand in het pasto
raat heeft verleend.
Ds. Bogers heeft in de loop der jaren
vele bestuursfuncties vervuld en zitting
gehad in tal van commissies en colleges.
Zo was hij o a. voorzitter van de pro
vinciale Commissie Gelderland van het
Nederlands Jongelingsverbond: voor
zitter van de provinciale commissie Gel
derland van het Nederlands Bijbelge
nootschap: lid van het hoofdbestuur van
het hervormd eanatotfum „Zonneglo
ren" te Soest; lid van het hoofdbestuur
van de Christelijke Historische Unie;
kerkvisitator in Gelderland en bestuurs
lid van de Vereniging tot stichting en
exploitatie van Christelijke Vakantie-
en koloniehuizen.
In zijn eerste gemeente heeft ds.
Bogers geijverd voor een betere huisves
ting van de Steenfabriek-arbeiders en
was hij mede een van de oprichters van
de bouwvereniging „De Goede Woning".
Te Klaaswaal gaf ds. Bogers mede de
stoot tot de oprichting van een vereni
ging voor ziekenhuisverpleging en van
het Rode Kruisgebouw
Naar wij vernemen hoopt ds. Bogers
zondag 26 oktober a.s. niet thuis te zijn.
Woensdag 29 oktober a s. hoopt hij weer
thuis te zijn en zal dan gaarne ontvan
gen een ieder, die hem wil gelukwensen
met zijn tachtigste verjaardag.
OVERAL DREIGT
BESMETTING
Gebruik regelmatig
De Londenaars toonden grote be-
langstelling toen Koningin Eliza-
Vierentwintig im» nadat wtf» even root beth met de Westduitse president
Heuss een
maakte.
rondrit door de stad
doordraai. Ook voor de koudeglasteelten
was het prijsniveau deze zomer matig
en kwam enige doordraai voor. Voor de
teelten onder warm glas kan dank zij
een ruime export op een bevredigend
seizoen worden teruggezien.
Fruitteelt. Tengevolge van de kleine
oogst 1957 waren de voorraden hiervan
reeds begin 1958 vrijwel uitgeput. De
prijzen waren in het voorjaar zeer hoog.
De nieuwe oogst van kleinfruit was
groot. Daar de vraag van industriële
zijde eveneens groot was kon over het
algemeen een redelijk prijsniveau wor
den gehandhaafd, hoewel de prijzen dit
jaar aanzienlijk lager waren dan de zeer
hoge prjjzen in voorgaande jaren. De
nieuwe oogst appelen en peren is zeer
groot. Het fruit van inferieure kwaliteit
brengt slechts zeer lage prijzen op. Het
betere fruit echter brengt tot nu toe, ge
zien de grote oogst, een bevredigende
prijs op.
Bloembollenteelt. De afzet in het sei
zoen 1957/'58 is zeer gunstig verlopen.
Het binnenlandse prijspeil was tenge
volge van een zeer ruim aanbod matig
tot goed. De vooruitzichten voor het
seizoen 1958/'59 zyn momenteel eveneens
gunstig.
Bloemisterij. Ook in deze sector is het
prijspeil tot nu toe wat lager dan in
voorgaande seizoenen. De afzet is echter
over het algemeen bevredigend.
Boomkwekerij. Deze sector geeft tot
nu toe eveneens een bevredigend beeld.
De vraag of in de ontwikkeling van
de Italiaanse tuinbouw in bepaalde op
zichten niet een gevaar schuilt voor
sommige van onze glascultures, beant
woordt de bewindsman bevestigend.
Vooralsnog heeft Nederland echter een
voorsprong.
Frangoise Sagan beboet
Een rechtbank te Corbeil, bij Parijs,
heeft gisteren de 23-jarige Franse
sohxaj-fster Frangoise Sagan veroordeeld
tot een boete van 50.000 franken (500
gulden) wegens roekeloos rijden.
Vorig jaar sloeg haar auto op een ver
keersweg ten zuiden van Parijs om. Sa
gan en drie vrienden van haar, die mee
reden. liepen verwondingen op. De
rechtbank heeft de journalist Bernard
Franck een schadevergoeding van
950.000 franken toegekend. Franck zat
naast Fren^oiso Sagan In da auto.
K.N.A.C.-competitie
verkeersveiligheid
Bekers, als premie op goede vorderin
gen in de strijd tegen de verkeers
onveiligheid, worden vrijdag a.s. uitge
reikt aan de burgemeesters van Tilburg,
Dordrecht en Vlissingen. Dat gebeurt in
het Kurhaus te Scheveningen, waar dan
de zestiende wegverkeersdag van de
KNAC wordt gehouden. Mr. D. J. van
Gilse, procureur-generaal bij het Haags
Gerechtshof en voorzitter van het juri
disch adviescollege van de KNAC, over
handigt daarbij de prijzen aan de
winnende gemeenten in de door de auto
mobielclub georganiseerde „Gemeenten
verkeersveiligheidscompetitie 1957".
Voor deze vijf jaar durende compe
titie zijn de gemeenten ingedeeld in
drie groepen: van 30.000 tot 50.000, van
50000 tot 100.000 en van meer dan
100.000 inwoners.
De gemeenten Tilburg, Dordrecht en
Vlissingen wonnen de competitie voor
1957, omdat de aantallen ongelukken
met dodelijke afloop en lichamelijk letsel
er in 1957 met respectievelijk 16.7, 8.2 en
19.2 procent daalden t.o.v. het vooraf
gaande jaar. Zij hadden verreweg de
sterkste dalingspercentages in hun groe
pen. De meeste andere gemeenten moes
ten zelfs stijgingen constateren.
Lerarentekort steeg tot
400 man
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek heeft gegevens gepubliceerd om
trent de bevoegdheidssituatie bij het
voorbereidend hoger en middelbaar dag
onderwijs op 15 september 1958.
Van alle wekelijkse lessen in de wet
telijke verpliohte vakken werd 23,5%
onbevoegd gegeven tegen 21,2% een jaar
tevoren. De hoogste percentages treft
men aan bij de vakken Frans (41%),
biologie (35%), Duits (32%), Nederlands
(31%), Engels (30%) en wiskunde
(28%).
Bij de gymnasia is de situatie het gun
stigst (15% onbevoegd gegeven lessen).
Daarna komen achtereenvolgens de ly
cea (23%). de hbs'en (27de middel
bare scholen voor meisjes (29%) en de
handelsdagscholen (31%).
Wegens gemis aan docenten konden
1.430 lessen niet gegeven worden.
Een voorlopige berekening van het
aantal bevoegde en onbevoegde leraren
wüst uit. dat het aantal bevoegde
leraren sinds verleden jaar gestegen is
van ruim 6.900 tot 7.250 a 7 300. Deze
toeneming was echter niet voldoende om
de voortgaande uitbreiding van het VH
MO op te vangen, zodat het (berekende)
tekort aan bevoegde leraren toenam van
1.930 in 1957 tot ongeveer 2.300 in 1958,
