Mao zou de voorkeur geven aan liet
bezetten van China's kusteilanden
Van morgen af Zuidliollandse laagte
beter beschermd tegen overstroming
WEERBERICHT
Beschieting komt Republikeinen
bijzonder ongelegen in huidige
binnenlandse verkiezingsstrijd
Thans een stormvloedkering op
voor Leiden historische grond
Frankrijk en de De tragische 37
A- en H-hommen
97ste jaargang
DINSDAG 21 OKTOBER 1958
No. 29574
LEIDSCH mDAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte siIlgel l' Lelden," ff ff °5*
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21607
Washington over nieuiv bombardement
Het bombardement op Qnemoy, waarmee Rood-China gisteren de beschieting
van de nationalistisch-Chinese eilanden voor de kust heeft hervat en een einde
heeft gemaakt aan het hoopgevende bestand sinds 5 oktober, heeft twee uur en
veertig minuten geduurd. Drie landingsvaartuigen en een vrachtvaarder, die bezig
waren voorraden te lossen, konden nog op tijd wegkomen. Het bombardement
was niet bijzonder hevig en werd ook maar met licht vuur beantwoord. Aan de
beschieting van Quemoy was een bombardement van Tatan, een van de andere
kusteilanden, voorafgegaan. Nadat het weer rustig was geworden op Quemoy,
werd Tatan nog enige tüd onder vuur genomen. Van Amerikaanse zijde werd
ontkend, dat oorlogsschepen van de Zevende Vloot in China's territoriale wateren
waren binnengedrongen (dit had Peking als argument voor de hervatting opge
geven), omdat Amerikaanse vliegtuigen en schepen opdracht hebben twintig mijl
uit de kust van het vasteland te blijven.
gedwongen. Nu de communisten het
vuren echter hebben hervat, kan de re
gering moeilijk meer prat gaan op dit
succes!
Naar verluidt heeft president Eisen
hower de rede, die hy gisteren te Los
Angeles wilde houden, aanzienlijk moe
ten wyzigen tengevolge van de onaan
gename verrassing in het Verre Oosten.
Het lijkt weinig waarschijnlijk dat de
communisten het vuren in de eerste
plaats hebben hervat teneinde de Repu
blikeinen een extra zware nederlaag te
bezorgen bij de verkiezingen van 4 no
vember. Vrijwel alle waarnemers te
Washington brengen de hervatting van
het bombardement in verband met het
bezoek van Dulles aan Formosa.
Velen gisten, dat de communisten be
ducht waren, dat Dulles Tsjang zou
Kopstukken in Taipeli
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken deelde gisteren nog
mede, dat de Verenigde Staten de bege
leiding van nationalistisch-Chinese be
voorradingsschepen naar Quemoy niet
hebben hervat en dit niet zullen doen,
zolang het militair niet noodzakelijk is.
De hervatting van de beschieting in de
Straat van Formosa heeft Washington
volledig verrast. Aan de hoop op een
betrouwbaar bestand voor onbepaalde
tüd en einde van de crisis is nu volko-
komen de bodem ingeslagen.
President Eisenhower, die gisteren een
telefonisch onderhoud met minister Dul
les had van een kwartier, hoopt niette
min, dat de beschieting van korte duur
zal zyn en dat de vrede zal worden
hersteld, aldus verklaarde de perschef
van de president, Hagerty.
Intussen is Dulles in de hoofdstad van
Formosa, Taipeh, aangekomen, waar hy
met negentien saluutschoten werd be
groet. Dulles verklaarde, dat de bespre
kingen, die hij met president Tsjang
Kai-sjek zal hebben (hy blijft drie da
gen op Formosa) niet het sluiten van
een nieuwe verdrag ten doel hebben.
„Maar wy hopen door een diepgaand
heronderzoek onze betrekkingen van we
derzijds vertrouwen, die een geweldige
waarde voor alle volkeren der vrije
wereld hebben, te verstevigen". Behalve
Dulles zijn in Taipeh ook aangekomen
generaal Maxwell Taylor, stafchef van
het Amerikaanse leger, generaal Isaac
White, opperbevelhebber der Ameri
kaanse strydkrachten in de Stille
Oceaan, en de Amerikaanse onder
minister van Staat Walter C. Robert
son, een van Amerika's sterkste voor
standers van Tsjang Kai-sjek.
Belangrijke gevolgen in
binnen- en buitenland
Het communistische besluit tot her
vatting der beschieting kan zeer nadelig
zijn voor de besprekingen in Warschau
en zal de plannen die minister Dulles
zou hebben voor een demilitarisering
van de Quemoy-eilanden ernstig be-
moeilyken. Want Tsjang Kai-sjek kan
nu ongetwijfeld meer dan ooit vasthou
den aan zijn plan een sterke bezetting
op de eilanden te stationeren.
Onze correspondent in Washington
telefoneerde hedenochtend:
De hervatting van het bombardement
op Quemoy komt de Amerikaanse rege
ring zeer ongelegen in de binnenlandse
verkiezingsstryd. Gedurende de laatste
weken hebben de Republikeinen soms
bescheiden, soms met fanfare erop ge
wezen, dat zy door krachtig standhou
den de communisten tot vrede hebben
Mr. J. van Aartsen minister
van Verkeer en Waterstaat?
(Van onze Haagse redactie)
Naar wij vernemen, is mr. J. van
Aartsen, wethouder van Economische
Zaken van Den Haag, door minister
president dr. W. Drees aangezocht voor
de post van minister van Verkeer en
Waterstaat, teneinde te kunnen voor
zien in de vacature, welke in het kabi
net is ontstaan door het aftreden van
mr J. Algera.
De heer Van Aartsen, die enkele ja
ren geleden reeds werd aangezocht voor
de functie van Staatssecretaris van Ver
keer en Waterstaat, doch daarvoor toen
bedankte, heeft nog geen beslissing ge
nomen.
De heer Van Aartsen, die evenals de
heer Algera tot de A.R.-part,y behoort,
is op 15 september j.l. 49 jaar geworden.
Hii bekleedt de functie van wethouder
sedert 1949 en staat in de Haagse ge
meenteraad bij alle fracties in hoog
Zelfde temperaturen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met af en toe wat re
gen. Matige, nu en dan krachtige
noordwestelijke wind en weinig veran
dering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
22 OKTOBER
Zon op: 7.15 uur; onder: 17.33 uur.
Maan op: 15.29 uur: onder: 1.46 uur.
Hoogwater te 11.44 uur.
Laagwater te 7.10 en 19.31 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
overreden zich vooral op Formosa te
concentreren en Quemoy en Matsoe
minder sterk te bezetten. Dit zou het
begin kunnen zyn van een politiek, die
op den duur zou moeten leiden tot het
scheppen van twee China's. Tsjang zou
daarbij de ambitie moeten opgeven om
eenmaal terug te keren naar het vaste
land.
Zulk een politiek, waar een groot deel
van de wereldopinie mee kan instem
men, moet Peking veel onaangenamer
zijn dan voortduren van de bezetting
der kusteilanden, die bij veel van Ame
rika's bondgenoten onpopulair is. Van
daar dat Mao thans zou trachten, hoe
vreemd dit ook moge klinken, om
Tsjangs troepen op de kusteilanden te
houden! Hervatting van het bombarde
ment zou het Dulles moeilijk maken
Tsjang te bewegen tot enige verminde
ring van zyn troepenmacht op Quemoy.
V erstekelingen
worden niet
toegelaten
Uit Djakarta wordt vernomen,
aldus U.P.I., dat de 37 versteke
lingen, die thans met de „Johan
van Oldenbarneveldt" op weg zijn
naar Indonesië, geen verlof zullen
krijgen aan land te gaan.
Het hoofd van de Immigratie
dienst voor Indonesië deelde mede:
„Wij zullen hen afwijzen als zij
Indonesië binnen willen komen,
want wij zijn er niet van overtuigd,
dat zij Indonesische staatsburgers
zijn".
„De Zeven Provinciën"
In het gebouw van de Zeekrijgsraad
(Johan van Oldenbarneveldtlaan 3)
te 's-Gravenhage, zal de Marineraad,
onder voorzitterschap van mr. L. van
Lookeren Campagne op maandag 10
november a.s. (te 9.30 uur) een open
bare zitting houden met betrekking
tot het onderzoek van het aan de
grond lopen van Hr. Ms. kruiser „De
Zeven Provinciën" in de havenmon
ding van Den Helder d.d. 26 augus
tus j.l.
Tevens zal de Marineraad in hetzelf
de gebouw, op maandag 27 oktober a.s.
het onderzoek voortzetten na de aan
varing tussen Hr. Ms. fregat „Fret" en
het Duitse vissersvaartuig „Munster".
Ook deze zitting zal openbaar zyn.
Minister Witte drukt op de knop
(Van onze correspondent)
Als morgen de minister van Verkeer en Waterstaat ad int., ir. H.
B. J. Witte, door het drukken op een knop de stormvloedkering in de
Hollandse IJssel bij Krimpen aan de IJssel symbolisch in gebruik heeft
gesteld en door het drukken op een andere knop de basculebrug over
de naastliggende schutsluis heeft gesloten dan zullen twee belangrijke
gebeurtenissen een feit zijn geworden: de Zuidhollandse laagvlakte,
woonplaats voor enkele miljoenen mensen zal belangrijk beter beveiligd
zijn voor stormvloeden dan eeuwen lang het geval was en de Krimpe-
nerwaard zal door de brug een korte "en snelle verbinding hebben
gekregen met Rotterdam.
Morgenmiddag zal minister Witte
de stormvloedkering te Capelle-aan
de-IJssel officieel in gebruik stellen.
Rechts de machtige schuifdeur met
steunboog en links de nieuwe ver-
keersbrug, welke tegelijkertijd in
gebruik wordt gesteld
Eerste grote werk
van liet Deltaplan
Het voltooien van de stormvloedkering
bij Krimpen, het eerste belangrijke en
grote werk in het kader van het Delta
plan kwam reeds in de gedachten van
de Waterstaatsmensen, toen Nederland
in 1916 door een stormvloed werd ge
teisterd, die weliswaar niet die catastro
fale omvang had van de ramp van 1953,
maar die toch sterk de aandacht ves
tigde op de tangbeweging van de zee, die
het hart van Holland bedreigde. De
overstromingen in Noord-Holland heb
ben toen de stoot gegeven voor het uit
voeren van de Zuiderzeewerken waar
door de zee in het noorden van ons land
een voet werd dwarsgezet. Het zuidelijke
deel van de tang bleef echter bestaan.
Bij stormvloed kon het zeewater via de
Waterweg en de Hollandse IJssel tot bij
Gouda komen, op deze wyze de Zuid
hollandse laagvlakte, het lage polder
land gevangen tussen de lijn, die men
van Rotterdam, via Delft, Den Haag,
Leiden en Woerden naar Gouda kan
trekken, bedreigend. Die bedreiging was
ernstig. Een bekend feit is dat de dyk
aan de noordelijke oever van de Hol
landse IJssel als de Achilleshiel van
Zuid-Holland kan worden beschouwd.
Allesbehalve sterk
Deze rivierdijk, over het algemeen op
getrokken tot 3.80 meter boven NAP, is
een allesbehalve sterke waterkering. De
dijk stoelt op een slechte zate (onder
grond) van veen. De eeuwen door heeft
deze dijk aan een regelmatige zakking
blootgestaan. En slechts met geringe
verhogingen van een of twee decimeters
kon men deze dijk op hoogte houden.
Een radicale versterking en verhoging
zou de kwade kans van een wegdrukken
van de slappe ondergrond en een fatale
verschuiving belangrijk hebben ver
hoogd.
Hoe kwetsbaar deze Achilleshiel van
de Zuidhollandse laagvlakte was, bleek
wel in de stormnacht van 31 januari
1953 toen het water op sommige
plaatsen over de IJsseldijk kwam, en
daar afbrokkelingen veroorzaakte.
Dreigende dijkbreuken konden maar
net voorkomen worden. Had het water
in die stormnacht gewonnen, dan zou
het overgrote deel van de Zuidhol
landse polders zijn overstroomd. Het
was in 1574, dat deze IJsseldijk werd
doorgestoken om het ontzet van Lei
den te bewerkstelligen door het over
grote deel van Zuid-Holland onder
water te zetten.
Slot oo pag. 2
In Linie Rock nu „blanke"
middelbare school
Circa 300 blanke leerlingen hebben
zich gisteren in Little Rock laten in
schrijven voor de nieuwe particuliere
middelbare school, die alleen voor blan
ken toegankelijk zal zyn. De school is
gesticht met geld, dat voorstanders van
de rassenscheiding op de scholen byeen
hebben gebracht.
In totaal zyn circa 4000 leerlingen
zonder onderwys gekomen, doordat
gouverneur Faubus de openbar* mid-
In de Woestdxvnkerk te Amsterdam dent dr. W. Drees, wenst dr. Tila-
is gistermiddag de heet H. W. nus geluk. Rechts de minister van
Tilanus, oud-voorzitter van de O.K. en Wmr. J. M. L. Th. Cals,
CHU, gepromoveerd tot eredoctor links de promotor, prof. dr. W. H.
in de rechtsgeleerdheid aan de j Diepenhorst.
Vrije Universiteit. Minister-presi-
Frankrijk hoopt nimmer ook maar
één atoom- of waterstofbom te bezitten"
zo verklaarde de Franse ontwapenings-
deskundige Jules Moch gisteren in de
politieke commissie der V.N. Hij voegde
er evenwel onmiddellijk aan toe, dat
.Frankrijk dit slechts onder een voor
waarde kan verklaren, n.l. dat de
atoommogendheden van nu hun voor
raad kernwapens niet meer vergroten
doch juist inperken. Anders zal ook
Frankrijk op kernwapengebied voort
gaan".
De Amerikaanse Commissie voor
Atoomenergie heeft gisteren in Wash
ington bekendgemaakt, dat de Russen
weer een kernwapen van betrekkelyk
grote kracht in het gebied boven de
Poolcirkel hebben beproefd. Het was de
elfde proef sedert de Sovjet-Unie op 30
september terugkwam van haar besluit
om de proeven te staken.
Kocli beklaagt zich
over behandeling
in gevangenis
Trotse Gauleiter tot mager
mannetje verschrompeld
In Warschau is gisteren het proces
begonnen tegen ex-Gauleiter Erich
Koch (een naaste medewerker van Hit-
Ier). iie men verantwoordelijk be
schouw t voor de uitroeiing van circa
vijl' mi.joen Russen en Polen tijdens de
laatste wereldoorlog. Het proces, dat
verscheidene malen is uitgesteld in ver
band met de gezondheidstoestand van
Koch, zal circa 14 dagen duren; er is
een honderdtal getuigen opgeroepen.
Op de foto's uit de dagen, dat Koch
nog de trotse houdei was van party-
kaart no. 90 van de nazi-beweging, heeft
hij het ronde voorkomen van een man
vol zelfvertrouwen. Op het ogenblik is
hij een mager mannetje van nog geen
honderd pond met een hangsnor.
Gisteren is Koch zelf uitvoerig aan
het woord geweest en vooral zich bezig
houdend met zijil gezondheidstoestand.
Hy vertelde hoe hy op 22 augustus
was aangevallen door een „misdadiger",
die hem met een stok geslagen had en
hem enige ribben had gebroken; verder,
hoe hy voortdurend in zijn cel werd be
ledigd en bedreigd door „gespuis en
woestelingen". In de afgelopen vier jaar
was hy van 83 kilo vermagerd tot 50
kilo en had 19 tanden en kiezen verlo
ren Dat hy nog leefde dankte hy alleen
aan de vrouwelijke dokter Kaminska,
„die van zorgzaamheid voor mij vervuld
is hoewel zy joods is, een ideale dok
ter".
„Hoe zijn zulke dingen mogelyk in
een socialistische staat, veertien jaar na
de oorlog", zo verklaarde de beklaagde
schamper over zyn behandeling in de
gevangenis. Hij debiteerde trouwens nog
meer schampere opmerkingen aan het
adres van „de socialistische staat" Po
len. voor hem door de rechter het zwy-
gen werd opgelegd.
De aanklager deelde de rechtbank
mede, dat de klachten van Koch over
zyn behandeling in de gevangenis on
derzocht worden en dat Koch naar een
betere cel is overgebracht en dat meer
medische aandacht aan hem besteed
wordt.
delbare school van Litle Rock sloot om
rassenintegratie te vermyden. Ongeveer
de helft van hen heeft op scholen buiten
Little Rock of op byzondere scholen
onderdak gevonden.
Juridische deskundigen van de Ame
rikaanse vereniging voor de bevordering
van de belangen der kleurlingen over
wegen of een aanklacht tegen de nieuwe
I particuliere school van Little Rock kan
worden ingediend.
Blykens een mededeling van het hoofd
van de Indonesische Immigratie
dienst te Djakarta, zullen de 37
verstekelingen, die onlangs door de Ne
derlandse regering werden uitgewezen
en die momenteel aan boord van de
„Johan van Oldenbarneveldt" via Austra
lië op weg zyn naar Indonesië, niet in
Indonesië worden toegelaten, omdat, al
dus deze zegsman „wy er niet van over
tuigd zyn, dat zy de Indonesische na
tionaliteit bezitten".
Wanneer deze opvatting ook die van
de Indonesische regering zou blyken te
zyn, is er alleszins reden om terug te
komen op de uitspraak van de Tweede
Kamer, toen zy de vorige week een door
dr. Bruins Slot ingediende motie om de
37 verstekelingen alsnog in de gelegen
heid te stellen naar Nederland terug te
keren, met 91 tegen 29 stemmen ver
wierp. Minister Samkalden ging in zyn
bestryding van deze motie nJ. uit van
het standpunt, dat van een groot aan
tal dezer verstekelingen de Indonesische
nationaliteit vaststond en waar de In
donesische regering tot dan toe nog steeds
de teruggezonden uitgewekenen had toe
gelaten, zag hy geen reden om te ver
onderstellen, dat deze gedragsiyn dit
maal anders zou zyn.
De Nederlandse bewindsman heeft
blykbaar nog weinig geleerd van de
wispelturigheid en onbetrouwbaarheid
van de verklaringen en daden der offi
ciële Indonesische instanties.
Waar de feiten het tegendeel van de
daken schreeuwen, biyft hy een naïef-
aandoend vertrouwen stellen in het fat
soen en de rechtsgevoelens van de re
geerders in Djakarta.
Het kan best zyn, dat de hierboven
geciteerde uitlating van het hoofd van
de Djakartaanse Immigratiedienst uit
sluitend voor zyn eigen rekening komt
en uiteindelyk niet wordt gedekt door
het standpunt van zyn hoogste supe
rieuren. De Indonesische politiek is ver
vuld van tegenstellingen en tegenstrü-
digheden. wy maken dus dit uitdrukke-
lyke voorbehoud. Maar mocht dit wèl
het geval zyn, dan gebiedt de plicht der
menseiykheid en van de traditionele
Hollandse gastvryheid maar één ding:
laat deze 37 stakkers naar Nederland
terugkeren. In het licht van de nieuwe
door minister Samkalden niet voorziene
ontwikkeling, is dat de enige werkelyk
humane oplossing. Onder deze omstan
digheden zyn wij ervan overtuigd, dat
een grote meerderheid van ons volk zich
in die geest zal uitspreken.
Onrust in Marokko
Volgens in Parys ontvangen berich
ten zyn er in het weekeinde in Marokko
wanordelykheden uitgebroken.
De .France Soir" meldt, dat er een
regeringscrisis in Marokko dreigt en
dat in het gebied van Rabat de nood
toestand is afgekondigd.
„Le Monde" schryft, dat de veelvul
dige byeenkomsten van het kabinet met
de opperbevelhebber van het leger
Prins Moeial Hassan, in de afgelopen
drie dagen de indruk wekken, dat men
van plan is het leger te doen ingrypen
in bepaalde roerige gebieden. Volgens
dit blad is het kabinet zo dikwyls in
vergadering byeengeweest om over drie
problemen te spreken: meningsverschil,
len in de regering en de Istiklal de
regeringsparty, meningsverschillen tus
sen de Koning en de regeringsparty en
onrust onder 6tammen.
