„CALGARY-STAMPEDE"
Een Britse kopie van klein stukje Amsterdam
Huifkarrenrennen zijn adembenemend,
schouwspel
TOONT COWBOYS OP HUN BEST
Zij berijden wilde stieren en bakken appelflappen
Zon wedstrijd met huifkarren in oude stijl vergt heel veel durf, behendigheid en krachtzowel van de koet
siers als van de paardenHier ziet U hoe de teams proberen een goede plaats in te nemen bij het ingaan
van de 8-bocht
(Bfjaondera medewerking
1 Galopperende paarden, ren
nend vee, woeste stieren, cow
boys en Indianen te paard, cow
boys en Indianen te voet, huif
karren In halsbrekende vaart...
dit 2ijn enige van de onuitwis
bare indrukken, dien men opdoet,
als men tijdens de jaarlijkse (in
de zomer gehouden) „Stampede"
in Calgary vertoeft.
Wat is een „Stampede"? Een
Nederlands woord kennen wij
er niet voor. Men zou het kun
nen omschrijven als een „vee
paniek". Als een kudde paarden
er van tussen gaat, als een horde
koeien dol worden en in blinde
razernij alles omver lopen en
vertrappen, wat zich op hun weg
bevindt. Maar al zijn er in Cal
gary tijdens de jaarlijkse „Stam
pede" heel wat losse wilde
koeien en wilde stieren te zien,
toch is er van paniek helemaal
geen sprake. De cowboys zorgen
wel, dat er geen paniek ontstaat.
Zij zorgen, dat de vele duizenden
toeschouwers zonder gevaar voor
lijf of leden het schouwspel kun
nen volgen. De enigen, die naar
onze mening wel aan gevaren
zijn blootgesteld, zijn de cowboys
en de Indianen zelf. Toen wij dit
zeiden tegen een .prairie-jongen',
keek hij ons grinnikend aan. Ge
varen? Kom nou (zei hij), dat
zijn de gevaren van ons beroep
en met die gevaren weten wij wel
om te gaan, evenals met paarden,
koeien en stieren.
Een Europees concours hip-
plque ls ongetwijfeld een sport
gebeuren, dat de aandacht der
toeschouwers boeit en voorbeel
dige rui terkunst kan bieden.
Maar een „Stampede" te Cal
gary overtreft de stoutste ver
wachtingen van allen, vrienden
van de paardesport en an
deren.
buck-jumping. Dat zo'n wild paard kan
„bokken", behoeft wel geen betoog!
Sommige bokken zó erg en zó stel
selmatig, dat zij erin slagen, hun cow
boys berijders tot zandruiters 'te maken.
Hoe dit zij, het is een boeiend schouw
spel, dat spel van man en paard! Een
boeiend, ja, een adembenemend
schouwspel bieden ook de huifkarren-
rennen. Dan briesen en bonken de
paarden, dan moeten de menners al
hun moed, paardekennis en vaar
digheid verzamelen om niet „uit de
bocht" te vliegen. Als U weet, dat
alweer „alleen maar voor de grap" en
om de spanning van het tafereel te
verhogen er heel ingewikkelde 8-
vormige kronkels in het parkoers zijn
gemaakt, dan begrijpt U, dat er van
de mannen, de paarden en de wagens
het uiterste wordt verlangd.
DE jaarlijkse .Stampede" in Calga
ry duurt een kleine week. Duizen
den bezoekers komen uit alle delen
van Canada en uit andere landen om
de glorie van „de goede oude tijd"
weer eens in optima forma gade te
slaan. Cowboys en voortrekkers, In
dianen in vol ornaat (zo weggelopen
uit de boeken van Karei May, Gustave
Aimard en Cooper) komt men tijdens
de „Stampede" in Calgarys straten
tegen. Natuurlijk is ook de Koninklijke
Canadese Bereden politie koene
ruiters in rode tuniek van de partij.
Voorts zijn er optochten en muziek
corpsen. De cowboys maken appel
flappen met spek en bieden deze spijs
met koffie aan de toeschouwers aan.
Toch zijn dit allemaal bijkomstighe
den, die de „Stampede" wel levendiger
en gezelliger maken, doch niet wezen
lijk zijn voor de „paardesport".
Het zwaartepunt valt op de presta
ties der cowboys, hun beheersing van
paarden, stieren en koeien, hun lasso
techniek, hun moed en vaardigheid bjj
het mennen der huifkarteams.
Ruim vijfendertig jaren reeds houdt
men in Calgary's zomers een ■Stam
pede"'. Ja, beslist, al vijfendertig Jaar
en ieder jaar ga ik weer kijken. Het
zit me in het bloed, weet U. Dertig
jaar geleden moest ik er uitscheiden
als cowboy doktersbevel maar
ik heb er nog spijt van." De toeschou
wer, die dit tegen ons zei, was een
oudgediende" van de prairie. Hij heeft
ons veel over het leven der cowboy»
in vroeger tijd verteld. .Maar al is er
dan veel veranderd, rijden kunnen ze
nog, dat heeft U zelf kunnen zien!"
besloot hij.
Wij beaamden dit van ganser harte.
(NIVANO - Nadruk verboden)
CALGARY is een bloeiende plaats,
een kleine driehonderd kilometer
ten noorden van de Canadees-
Amerikaanse grens, gelegen in de pro
vincie Alberta. Uit vele streken van
Noord-Amerika komen comboys naar
Calgary om deel te nemen aan de
„Stampede" en er hun kunnen en stunts
te vertonen. Het zijn rauwe, stoere, ge
harde kerels, die bang zijn voor duivel
noch dood. Zij zijn pas echt tevreden,
als zij een vurig paard onder zich we
ten. Dan vieren zij hun energie en le
vensvreugde bot tijdens een snelle
jacht achter wilde koeien. Vaardig met
de lasso als zij'zijn, slagen zij er vrij
wel steeds in, hun „oogappels" te van
gen. Misschien vindt U dit niet zo heel
bijzonder. Maar als U weet, dat tijdens
de Stampede-wedstrijden „alleen maar
voor de grap" en om de spanning te
verhogen wilde stieren te midden dei-
kudde worden gedreven, dan zult U in
zien, dat zo'n koeienjacht toch eigenlijk
wel iets heel bijzonders is, dat heel
bijzondere eisen stelt aan de
jagende cowboys. Heeft U wel eens een
„tamme stier", voorzien van een neus
ring en geketend, van heel nabij be
keken? Wij durven wedden, dat U dan,
net als wij, een stapje achteruit deed,
toen het dier een onverhoedse bewe
ging maakte. Men kan Immers nooit
weten en zo'n stier is nu eenmaal een
oersterke rekel.
De cowboys doen echter geen stapje
achteruit, als zij tijdens de „Stampede"
in de buurt van een wilde stier komen.
Integendeel, zij stellen er een eer in om
zo'n oersterke rekel te bestijgen en
hem dan te rijden. Dit kost natuurlijk
ook een cowboy heel wat inspanning
en vergt ook van hem grote moed en
vaardigheid, maar de meesten, die zo'n
„stier-rit'" proberen, slagen. Dit geldt
trouwens ook van de demonstraties mee
ongebroken paarden, het zogenaamde
Deze foto werd gemaakt tijdens
de opnamen voor de Rank-film
„Operation Amsterdam", een nogal
sensationeel verhaal over de specta
culaire wijze, waarop een deel van
de Nederlandse diamanten in de
Maar niaé alttfd htki dot ook
Hiar tiet U «en cowboy da dagradatia van ruiter tot
aonctfu ftor ondorgaoni.
meidagen van 1940 de Duitsers kon
worden onthouden en bijtijds naar
Engeland kon worden overgebracht.
In de vrouwelijke hoofdrol speelt de
knappe Eva Bartok, haar tegenspe
lers zijn (v.l.n.r.) Tony Britton,
Alexander Knox en Peter Finch.
Een belangrijke rol in deze schok
kende geschiedenis wordt ook ge
speeld door een zware vooroorlogse
Mercedes-Benz, waarin Eva Bartok
nogal halsbrekende toeren moest
uithalen. In volle vaart op de kade
toesnellen, op het laatste nippertje
remmen en gered worden, het was
allemaal op het kantje af, maar het
ging goed. De remmen deden het
prima, de sterke armen van Peter
Finch waren aanwezig, de lieve Eva
werd weer geen haar gekrenkt.
Maar van die auto had ze nacht
merries.
Eva maakte kort daarop een nog-
ai kostbaar uitstapje naar een van
de luxueuse gelegenheden in Lon-
dens West-End. Haar lange witte
Jaguar parkeerde zij „even" op de
daarvoor aangewezen plaats om de
hoek. Toen na het bal de gasten
Eva vroeg de portier even haar
ntte wagen op te halen. Ze ga]
cm het contactsleuteltje en het re
gistratienummer.
De man kwam lopend terug, een
dergelijke wagen stond er niet. Er
stond wel een grote witte Jaguar,
maar die had nummer
,Maar dat is de mijne", schreeuw
de Eva, die zich toen pas realiseerde,
dat ze het nummer van de film-
Mercedes had opgegeven. In de rol
prent moet ze dit nummer afratelen
voor een geheim agent. Repetities
en opnamen hadden het steevast in
haar hoofd geheid.
Dezer dagen is een stukje vem het
beroemde fraaie hart van Amster
dam herbouwd in het centrum van
de velden van Buckinghamshire.
Bruggen en grachten, pleinen en
straten doen denken aan „Groot-
Mokum", maar toch, men staat hier
omgeven door de decors, die in Lon
den Pinewood Studio's zijn vervaar
digd. De scenes van „Operation
Amsterdam" waren te gevaarlijk
om ze indertijd, toen in onze hoofd
stad gewerkt werd, op te nemen.
Niemand of niets had beter kun
nen medewerken dan de Nederland
se politie", zo vertelde regisseur Mi
chael McCarthy. „Zij was bereid ge
hele stadsgedeelten te ontruimen
En je moet maar eens proberen de
Lcndense politie te vragen Regent
Street te ontruimen. Dat lukt vast
niet. In Amsterdam leek echter alles
tc gaan. Maar zelfs in Nederland
moest men „neen" zeggen, toen we
een vuurgevecht wilden opnemen in
het centrum van de hoofdstad.
Daarom moesten we nu deze enor
me ,jet" bouwen.
Plnewoods Amsterdam" heeft
niet alleen tienduizenden guldens
gekost, maar ook talloze hoofdbre
kens. Men moest zeker zijn, dat deze
namaakstad tot in alle onderdelen
gelijk was aan de werkelijkheid,
waar immers reeds een groot deel
van de opnamen waren gemaakt,
die nauwkeurig moeten correspon
deren.
Deze „mokumkopie" is er neerge
zet om Eva Bartok, Peter Finch en
Tony Britton een pittig partijtje te
laten vechten met een groep van de
Vijfde Kolonne. Juffrouw Bartok
loopt hierbij voor het eerst van haar
leven rond te hollen met een tom-
myguru Finch en Britton moeten
het maar doen met revolvers. Het
gaat er overigens nogal ruw aan toe.
Wagens vliegen met griezelige snel
heden af en aan, een bank wordt
opgeblazen en mitrailleurkogels sui
zen onafgebroken in het rond. Maar
daar in het open veld tussen de
één-dag s-coulissen kan het geen
kwaad. Daar kan men naar harte
lust „vechten" om de film „Opera
tion Amsterdam" des te echter te
doen lijken.
Het is soms onbegrijpelijk hoe de cowboys erin slagen om op zo'n vervaarlijk springende
stier te blijven zitten en dat uiteraard! zonder enig houvast
