Fa. J. M. Gerding Het Kremlin gaf geen duimbreed toe in nieuw contact met dr. Adenauer WEERBERICHT Toch gaat Bonn taai voort met te hameren op het aambeeld van hereniging met Oost-Duitsland De Gaulle schijnt het pleit in Algerije nu te hebben gewonnen Geen Rijksgelden voor goedkope vakanties voor rijksambtenaren Goering droeg de kampbewakers op met stokslagen te straffen 87ste jaargang WOENSDAG 15 OKTOBER 1958 No. 29569 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 AD VUUR LL1ULN LN UMo 1 KtJ per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 (Van onze correspondent in Bonn) Gisteren heeft de Westduitse Bondskanselier dr. Adenauer een gesprek van anderhalf uur gehad met de Sovjetrussische ambassadeur in Bonn, Smirnof. Van Russische zijde betoonde men zich tijdens dit onderhoud hard en niet bereid tot toegeven terzake van de Duitse eenheid en de toestand in Oost-Duitsland. Op het laatste ogenblik kreeg de bijeenkomst een zeer officieel karakter doordat ambassadeur Smirnof namens zijn regering een aide-memoire (korte nota) over handigde, waardoor het karakter van een rustige bespreking van de onderhavige kwesties verloren ging. Een van de Bonner dagbladen schreef daarover van- achtend: „Steeds weer schuift er een stukje papier tussen Duitsers en Russen, koelt de verhouding af en wordt iedere vooruitgang verhinderd". De Westduitse regering maakte gisteren bekend, dat in de aide-memoire de betrekkingen tussen West-Duitsland en de Sovjet-Unie werden behandeld. De Russen beperkten zich tot een uiteenzetting van het bekende standpunt van het Kremlin ten aanzien van de politiek voor Duitsland. In negen jaar drie miljoen vluchtelingen Volgens betrouwbare informaties heeft Bondskanselier Adenauer gisteren aan Smirnof medegedeeld, dat de Duits-Rus sische verhouding niet is zoals zij zou kunnen zijn. En wel tengevolge van de Russische steun aan het communistische regime in Oost-Duitsland en de taaiheid, waarmede men in Bonn erop blijft 6taan, dat het Duitse probleem moet worden opgelost door onderhandelingen tussen de Oostduitse en Westduitse re geringen onderling. Daarnaast heeft Adenauer opnieuw, ten vervolge op zijn onderhoud van april j.l. met de Russische plaatsvervan gende premier Mikojan gewezen op het allesbehalve benijdenswaardige lot van de Oostduitse bevolking ten getale van 17.4 miljoen. Smirnof gaf, uiteraard op bevel van zijn superieuren in Moskou, geen duim breed toe. De Sovjet-Unie blijft staan op het standpunt, dat zij met Duitsland alleen over een vredesverdrag wil pra ten en dat de hereniging een zaak is van Pankow (de zetel van de Oostduitse regering) en Bonn. Zij wenst ook geen standpunt in te nemen met betrekking tot de situatie der Oostduitsers. Dat is een „binnen landse aangelegenheid" van Oost-Ber- lijn. Desondanks hoopt men in Bonn dat het gesprek Adenauer-Smirnof in de nabije toekomst zal worden voortgezet en dat het Duits-Russische klimaat zal verbeteren. Dezer dagen zal een Westduitse nota over de onderhavige problemen aan Moskou worden gestuurd. Op het ogenblik blijkt echter uit niets, dat het Westduitse optimisme van enkele dagen geleden gerechtvaardigd is, vol gens welke de Russen er toe zouden neigen om het voorstel van de Bonds dag tot instelling van een commissie van de vier mogendheden, die het eenheids probleem zou moeten bespreken, te aan vaarden. De Duitse splitsing blijft dus voorlo pig nog hetzelfde drama: de afgelopen negen jaar kwamen ieder uur(!) gemid deld 25 mensen uit Oost- naar West- Duitsland; dat is drie miljoen in negen jaar, ieder jaar dus de bevolking van een stad als Utrecht. De naoorlogse ja ren hebben de gemiddelde Westeuro peanen misschien afgestompt om zich persoonlijk veel zorgen te maken over dergelijke vluchtelingenaantallen De hereniging van Duitsland en het weinig benijdenswaardige lot van de zeventien miljoen Oostduitsers blijft in tussen de kern van het gesprek tussen Bonn en Moskou, dat men weer op gang wil brengen, al is de eerste poging (van gisteren) niet gelukt. Gewijzigd standpunt Het Westduitse standpunt inzake het bereiken van de eenheid is intussen enigszins gewijzigd. Tot voor kort legde men alle nadruk nog op het houden van vrije verkiezingen in Oost-» en West- Duitsland, welke via een vrij parlement moesten leiden tot een vrije, democra tische regering voor geheel Duitsland. Daarmee kon een vredesverdrag worden (Advertentie) RALEIGH rijwielen H Walenkamp Zn HAARLEMMERSTR. 1 Westelijke wind De Bilt verwacht tot morgenavond: Af en toe zonneschijn en slechts hier en daar een bui, voornamelijk in het noor den van het land. Weinig verandering in temperatuur. Matige tot krachtige, langs de kust af en toe harde westelijke wind. (Opgemaakt te 11.15 uur) 16 OKTOBER. Zon op: 7.05 uur; onder: 17.46 uur. Maan op: 11.30 uur; onder: 20.27 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.17 en 17.37 uur. Laagwater te 1.12 en 13.26 uur. Dit nummer bestaat uit 10 pagina's. gesloten en daaraan kon de eenheid worden gekoppeld. Thans heeft men in Bonn duidelijk gemaakt, dat vrije ver kiezingen na de hereniging worden gehouden. Men hoopt met dit laten vallen van de verkiezingseis de Russen wat naderbij te komen. Maar nog altijd is niet duidelijk gemaakt, dat men in Moskou de tijd gekomen acht om af te zien van Oost-Duitsland als een van de buffers tussen de Sovjet- Unie en West-Europa, als een van de communistische veroveringen van de naoorlogse politiekVoor de Russen is de Oostduitse staat een politiek feit. „Onderhandel met Oost-Duitsland", is nog altijd hun advies aan Bonn. Het optimisme van Bonn, dat geen Oostduitse regering wenst te erkennen, werd dezer dagen gevoed door een ar tikel van de correspondent in Moskou van de Süddeutsche Zeitung. Deze schreef dat de laatste Russische nota hoop gaf. Er bleek z.i. namelijk uit, dat de Russen toch een commissie uit de vier mogendheden willen laten beraad slagen over een vredesverdrag met Duitsland. Dit zou duiden op een wijzi ging in de Russische politiek. Daarnaast staat dus de soepeler Westduitse poli tiek ten aanzien van contact over de mogelijke eenwording. Deze beide fac toren zouden hoop voor de toekomst bieden, al is die hoop gisteren in eerste instantie nog niet verwezenlijkt. Tweede-rangskwestie Bovengenoemde correspondent in Mos kou meent te hebben opgemerkt, dat de Russen proberen zich meer en meer te bevrijden van een uit de tijd van Hitier daterende overschatting van de Duit sers. De anekdote, dat een Duitser zelfs uit een conservenblikje een machine geweer kan maken, raakt uit de mode. Voorts zou het Kremlin thans menen, dat de Duitse hereniging voor .de Ame rikanen geen probleem van dé eerste orde meer is en dat de Westduitse be wapening au fond niet zo belangrijk is. Dit alles geeft reden tot hoop als men van Westduitse zijde, aldus deze waar nemer in Moskou, maar blijft praten met de Russen over de eenheidskwestie, die voor Moskou ook een probleem van de tweede rang zou zijn geworden Kroesjtsjef zou in de eerste plaats be hoefte hebben aan een gesprek met de Amerikanen over de waarlijk belang wekkende problemen als atoombewape ning e.d. en in dat kader zou iedere ballast en de Duitse kwestie zou tot die ballast worden gerekend eerst snel opzij gezet moeten worden om de weg vrij te maken voor het „grote" ge sprek. Het is niet ondenkbaar, dat het contact Bonn-Moskou zich toch nog in deze richting ontwikkelt, al is het eerste contact gisteren niet bepaald hoop gevend. Jongetje onder vallende muur gedood (Speciale berichtgeving). Gistermiddag is de 9-jarige Thies Blaauw, te Beerta, onder een vallende muur geraakt en daarbij op slag ge dood. Het ventje was met vriendjes op een open terrein aan het spelen. Bij het spel was iets nodig, wat hij zou gaan halen. Daarbij moest hij langs de tuinmuur van een winkelier. In verband met een vertimmering in de winkel was het nodig geworden dat in deze muur een uitgang kwam. Daartoe had de win kelier een gat in de muur gemaakt, waardoor het verband van de muur echter verdwenen was. Toen het ventje er langs liep, viel de muur om. Het hoofdje werd daarbij totaal verbrijzeld. Militairen gehoorzaamden zwijgend, maar burgerlijke elementen stribbelden tegen Salan in Parijs (Van onze Par ij se correspondent) Het ziet er naar uit, dat de strenge instructies van generaal De Gaulle om de democratische vrijheden in Algerije u*. ,u-ite herstellen, over het algemeen door de moeten militairen volgzaam worden uitgevoerd. Vijf minuten nadat gisteren door het commité voor algemeen welzijn in Al giers de bijzondere zitting was geopend, De Gaulle persoonlijk te gaan protes teren. Of de heren in Parijs door de minister-president ontvangen worden zullen ze intussen af moeten wachten! In Algiers liet de generaal bij zijn jong ste bezoek een overeenkomstige depu tatie, weten. dat hij „geen tijd had om zich met hen te amuseren". Daarentegen zullen de verdere etap pes van De Gaulle's politiek in Algerije (in de liberale richting) vandaag zeker wel met generaal Salan in Parijs worden bestudeerd. Salan was eigenlijk naar had generaal Massu een der beide voor- Parijs gekomen ^om te getuigen in het zitters, met een vijftiental andere offi eieren de vergaderzaal al weer verlaten. In een korte, sobere verklaring deelde Massu zijn medeleden mede, dat aan hun samenwerking nu een einde was gekomen. En ook overal elders in Alge rije schijnen de militairen onmiddellijk gehoor te hebben gegeven aan het bevel van generaal De Gaulle, de politiek ver der maar alleen aan hem over te laten. Terwijl de militairen over het alge meen dus zwijgend gehoorzamen aan de generaal, trachten de burgerlijke ele menten in de commité's nog wat tegen te stribbelen. De activisten, die hun kracht vooral ontleenden aan hun ver bond met het leger, voelen zich nu ver raden en een delegatie uit Algiers is al afgereisd naar Parijs om bij generaal Dr. Van Roijen: „V.S. keuren beslag af' Op Nederlandse bezittingen „De Nederlandse ambassadeur te Washington, dr. J. H. van Roijen, heeft gisteren, na een bezoek aan de Amerikaanse onder-minister van Bui tenlandse Zaken, C. Burke Elbrick, die belast is met de behandeling van Europese aangelegenheden, verklaard, dat de V.S. uiting hebben gegeven aan hun onmiskenbare afkeuring voor het zonder schadevergoeding in beslag nemen van Nederlandse eigendommen in Indonesië". Dr. Van Roijen ontkende de juistheid van verklaringen van ambtenaren van de Indonesische ambassade te Washing ton. die hadden verklaard, dat de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr. J. M. A. H. Luns, opzettelijk de Amerikaanse mening ten deze ver keerd had weergegeven. „Ik weet nu, dat de V.S. uiting heb ben gegeven aan hun duidelijke afkeu ring hierover", aldus dr. Van Roijen. „bazooka-proces" waarvan hij de cen trale figuur is Zoals al gemeld is de inzet van dit proces een moordaanslag, die vorig jaar tegen generaal Salan in Algiers gepleegd werd en waarbij een kolonel van zijn generale staf is gedood. De regeringscommissaris heeft in zijn requisitoir gisteren tegen de daders van die aanslag dwangarbeid van tien tot vijftien jaren geëist. Vandaag moet het vonnis worden uitgesproken. Maar de gevaarlijkste vogel is gevlogen en nie mand maakt er zich illusies over of de aanstichter van de aanslag, Kovacs, zich ooit. nog eens door de justitie 2)al laten grijpen Minister dr. M. A. M. Klompé heeft gisteren in Oosterwoldc in Friesland een nieuw bejaardencen trum geopend. Het hijsen van de vlag had nogal wat voeten in de aarde. Hare Excellentie moest met behulp van een ijlings toegeschoten bestuurslid een gordiaanse knoop ontwarren, alvoren de driekleur omhoog kon. Burgemeester Bonte koe keek nogal mistroostig toe. Vaste Kaïnercommissie maakt bezwaar Broer met dolk gestoken Een reeds lang bestaande familie vete tussen twee broers te Oosseld- Doetinchem is zo hoog opgelopen, dat een hunner, die bjj zijn vader op be zoek was, door zijn broer met een dolk werd aangevallen. HU kreeg een steek in de borst ter hoogte van de hart streek, waarna hij er in slaagde weg te vluchten en bü de buren hulp te halen. De gewonde werd naar het Algemeen Ziekenhuis te Doetinchem vervoerd, waar bleek, dat de verwonding niet zo ernstig was als zich eerst liet aanzien. Het slachtoffer had veel bloed verloren, maar de dolk was afgeschampt op een van de ribben. De dader werd in verzekerde bewa ring gesteld. Vragen over hulp aan de Indische oorlogsslachtoffers Het Tweede Kamerlid, de heer De Graaf, heeft de ministers van Buiten landse Zaken en Financiën schriftelijk gevraagd hoe de commissie van bijstknd voor de rehabilitatie van Indische oor logsslachtoffers de haar opgedragen ta ken inmiddels heeft volbracht en zo dit niet het geval is of dan na ruim vier jaar niet terecht moet worden gecon cludeerd, dat in het bijzonder ook wegens het in de taakomschrijving op genomen en als zodanig spoedeisende sociale criterium van „ernstige aantas ting in de verdere bestaanmogelijk- heden" van schadelijke en onverant woorde traagheid sprake is? Maar mochten de taken wel volbracht ,A,, I. zlJn- wanneer zijn de ministeraWan ge- Deze nieuw,. portaalkraan van i üruikt. Als het type voldoet, zullen i adviseerd over de grootte van^uitkering vereenvoudigd model wordt sincfc» er meer van dit model worden aan- |^an de personen, die oorlogsschade heb - - i i ben geleden? Bovendien, weUte strekking De vaste commissie voor Financiën uit de Tweede Kamer heeft er be zwaar tegen gemaakt, dat gezien de huidige positie van ons land, welke tot een beperking der bestedingen noopt - een bedrag van anderhalf miljoen gul den aan Rijksgelden wordt bestemd voor het ter beschikking stellen van goedkope vakantiegelegenheid aan ambtenaren. Zulks temeer, terwijl er omtrent de primaire arbeidsvoorwaar den nog zoveel onvervulde wensen on der de ambtenaren leven. De minister leek het echter niet juist om de verwachtingen, die bij de ambte naren zijn gewekt op het punt van de goedkope vakantiebesteding, de bodem in te slaan. De centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenaren zaken heeft met de grootst mogelijk meerderheid zijn wetsontwerp geaccep teerd tot beschikking over het saldo van de N.V. Nederlandsche Uitvoermaat- schappij in liquidatie ter bevordering van een goede vakantiebesteding van rijksambtenaren en tot het treffen van een voorziening van financiële aard ten behoeve van de stichting „Het Nationale Fark De Hoge Veluwe". De vaste commissie uit de Kamer heeft het mondeling overleg met de bewinds man mede gevoerd naar aanleiding van bezwaren die de Stichting „Vakantie vreugd" ter kennis van de leden der commissie had gebracht. Bovendien ont ving de Tweede Kamer een adres van de ANWB., waarin erop wordt aange drongen dat de betreffende NUM-gelden in het belang van de recreatie van het gehele Nederlandse volk zullen worden besteed, alsmede een adres van het Be drijfschap Horeca, waarin bezwaren worden geuit tegen het bestemmen van rijksgelden voor het ter beschikking stellen van goedkope vakantiegelegen heid aan rijksambtenaren- Advertentie KANTOORMACHINES KANTOORMEUBELEN BREESTRAAT 11 TELEF. 25876 VOLGEND JAAR NAAR VENUS? Russische maanraket in nabije toekomst De „New York Times" heeft gisteren bericht, dat het waarschijnlijk is, dat de Ver. Staten volgend jaar zullen pro beren een raket naar de omgeving van Venus te zenden. Dat zou een van de twee operaties zijn - waarvoor de Amerikaanse lucht macht toestemming heeft gekregen, buiten de drie schoten op de maan. Professor Vitaly Bronstein, werkzaam bij het Moskouse planetarium, heeft verklaard, dat in de nabije toekomst een Russische maanraket zal worden gelanceerd. Men beschikt over raketten, die krachtig genoeg zijn om de „ont snappingssnelheid" te geven. Momen teel wordt aan de bouw van een maan raket ter grootte van de tweede Spoet nik gewerkt. Men heeft in Rusland twee projecten In behandeling. Het ene voorziet in de landing van een raket op de maan, het andere betreft een raket, die als maan- satelliet fungeert. Sorge beroept zich ijverig op bevelen Angst voor degradatie.. (Van onze correspondent in Bonn) Voor de rechtbank in Bonn her leefden gisteren op de tweede dag van het proces tegen de concentratiekamp- bewakers Sorge en Schubert de eerste jaren van het Hitler-regime: 1933-1938. Het bleek daarbij, dat niemand minder dan Goering, een der voornaamste nazi-leiders uit de hele Hitler-periode, reeds in 1933 opdracht heeft gegeven concentratiekamp-gevangenen met stok slagen te „straffen". Sorge beriep zich gisteren dan ook ijverig op de bevelen van zijn hoge chefs uit het toenmalige Berlijn. Het staat thans reeds vast dat dit proces wat de bekend geworden gru welen betreft op één lijn zal staan met het proces-Sommer, dat enige maanden geleden te Bayreuth is ge voerd. Alleen zal men ditmaal deze gruwelen systematisch van 1933 tot het einde van de oorlog kunnen behan delen Sorge vertelde gisteren hoe hij reeds in 1932 als SS-er werd „ingezet" om op straat en vergaderingen te vechten tegen politieke tegenstanders. Dat ging, feilende hij, nogal rauw toe met gummiknuppels en wederzijdse zware verwondingen. In oktober 1933 werd hq bewaker van een der eerste Duitse concentratiekampen, Esterwegen, waar vooral communisten, getuigen van Je hova en joodse Duitsers gevangen zaten. Daar kwam het eerste bevel van Goering om gevangenen te slaan. De kampcommandant had op een dag ge- kort in d° Amsterdamse haven ge-1 geschaft hebben deze adviezen en wat denkt de ling van alle zaken. regering te gaan doen? Voorts zou de heer De Graaf het zeer op prijs stellen, wanneer de ministers bereid waren aa-i de Staten-Generaal in een nota om standig verslag te doen van de afwikke- demonstreerd hoe dat bevel van hoger hand uitgevoerd moest worden: met slagen en schoppen. En om niet op te vallen volgde iedere bewaker, ook Sorge, van dat moment af dit voorbeeld. Vijf en twintig stokslagen waren normaal, waarna geen gevangene meer kon staan De president van de rechtbank vroeg Sorge: kwam Uw geweten dan niet in opstand bij de aanblik van de in el kaar geslagen mensen? Sorge: wanneer mijn commandant beveelt, gehoorzaam ik. president: U zou dus ook een onzin nig bevel zonder meer opvolgen? Sorge: ik kon van mijn hoogste su perieuren niet verwachten dat zij on zinnige bevelen zouden geven. Het zou, zei hij verder, verraad zijn geweest tegenover zijn party om der gelijke mishandelingen aan de buiten wereld te vertellen. Hij had in 1934 reeds een in Nederland gedrukt boekje in handen gekregen, waarin een ge vluchte gevangene de toestand in Es terwegen beschreef. Volgens hem waren eens twee SS-ers gedegradeerd, ge slagen en naar een straf-eenheid over geplaatst omdat zij gevangenen goed hadden behandeld. Sorge gebruikte dit uiteraard als verklaring en verontschul diging voor zijn misdaden. In 1938 werd Sorge voor het eerst onderricht over het z.g. liquideren van Duitse joden en wel aan de hand van Hitiers boek „Mein Kampf". Hoe dat zou geschieden, was toen nog niet be kend. Het was zeer opvallend hoe Sorge zich nog precies herinnerde hoe zijn chef uit Esterwegen en Sachsenhausen bij de aankomst van iedere nieuwe groep gevangenen aan de om hem heen staande onder-commandanten vertelde, wat de gevangenen op hun kerfstok hadden. De nazi-terminologie zit er dusdanig bij Sorge in, dat hij nu nog kan opdreunen wat in 1935 door zijn chefs iedere week weer werd gezegd ova „vijanden van het volk" e.d.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1