AANZIENLIJKE MEERDERHEID
VOOR DE VIJFDE REPUBLIEK
WEERBERICHT
Verpletterende nederlaag voor uiterst links
Franse ambtenaren gaan Frans Guinea verlaten
Eensgezindheid slechts schijn?
MATROOS STAK ZIJN VROUW
NEER IN ROTTERDAMSE RAR
Voorstel van Spaak voor Cyprus Little Roek wenst
door Griekse regering aanvaard
Diefstal uit
Rijksmuseum
JWste jaargang
MAANDAG 29 SEPTEMBER 1958
No. 29356
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J W flermy
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro oo 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Tachtig procent stemde voor De Gaulle
(Van onze correspondent in Parijs)
Met een overweldigende meerderheid van bijna
tachtig procent der uitgebrachte stemmen heeft
Frankrijk gisteren „ja" gezegd tegen generaal
Charles de Gaulle en zijn grondwet voor een
nieuwe Vijfde Republiek.
De opkomst van het kiezersvolk heeft even
eens de verwachtingen verre overtroffen, want
over het algemeen is niet meer dan vijftien pro
cent van het kiezerskorps thuisgebleven, tegen
over dertig a vijf en dertig procent stemonthou-
ders bij vorige verkiezingen!
Een derde opvallende trek van de uitslag van
gisteren is het droevige figuur dat volgens de
cijfers de communisten en over het algemeen
trouwens alle propagandisten voor het „neen"-
De persoonlijke overwinning van De Gaulle die politiek gezien echter onge
twijfeld nog moeilijk precies te analyseren valt gaat dus in elk geval gepaard
met een verpletterende nederlaag voor de linkse extremisten.
De minister van Binnenlandse Zaken, Pelletier, sprak vannacht zelfs al van
een verticale val van het Franse communisme. Of deze val echter een definitief
karakter draagt, zal in het bijzonder worden bepaald door de wijze, waarop De
Gaulle nu zijn overwinning zal weten te consolideren en politiek te exploiteren.
Zijn uitzonderlijk aanzien heeft hem deze ongewone zege in een traditioneel
verdeeld en individualistisch land als Frankrijk bezorgd, maar het is moeilijk
de ogen te sluiten voor het feit, dat deze eensgezindheid toch niet heel veel meer
dan een facade kan zijn, waarachter zich de kloof tussen links en rechts en de
vele andere fracties, waarin de politieke mening in Frankrijk is verdeeld, slechts
voor het ogenblik verschuilt.
■pt li i voorziet, zijn geïnstalleerd. De tekst van
1_|0 UrclllllC moet Sliel de nu officieel aanvaarde grondwet ver
schijnt pas op 5 oktober a.s. in de Franse
handelen staatscouranfc' waarmede dan officieel
Wanneer De Gaulle er niet in zou
mogen slagen nu onmiddellijk gebruik
te maken van zijn verhoogde krediet
door enkele hoogst noodzakelijke her
vormingen door te voeren, waarvoor de
Vierde Republiek altijd was terugge
deinsd, zullen de oude tegenstellingen
spoedig en met nieuwe kracht aan het
daglicht moeten treden. In dat verband
denken wij speciaal aan maatregelen in
de sociale sectoren, waar men tenslotte
de oorzaak van de kracht van het
Franse communisme vooral wel zoeken
moet. Op kortere termijn zal de eens
gezindheid van De Gaulle's aanhang al
met betrekking tot het Algerijnse pro
bleem aan de orde worden gesteld. Het
is onmiskenbaar, dat zowel de fascisten
en kolonialen als de liberalen vóór De
Gaulle hebben gestemd en wel omdat zij
van hem nu verwachten, dat hij hun
verlangens zal bevredigend. Tot dus
verre heeft De Gaulle beide partijen te
vriend weten te houden, maar het uur
der waarheid zal nu spoedig moeten
slaan!!
Alleen Frans Guinea wil
banden verbreken
De uitslagen uit de overzeese gebie
den bevestigen eveneens de voorspellin
gen. Alleen Frans Guinea heeft te ken
nen gegeven de banden met Frankrijk
nu te willen verbreken. Alle Franse
ambtenaren zullen binnen enkele we
ken dit land nu gaan verlaten.
Voor de rest is gisteren ook de basis
gelegd voor een hervorming van het
Franse imperium tot een volkeren
gemeenschap, waarin Frankrijk geen
absoluut dominerende positie van kolo
niale mogendheid meer bekleden zal. En
in dit vooruitzicht ligt zeker wel het
meest verheugende resultaat van de
volksstemming van gisteren.
De Vierde Republiek is met deze uit
slag nu definitief afgezworen, maar de
Vijfde Republiek zal pas officieel in
functie kunnen treden nadat een nieuw
parlement en een nieuw staatshoofd
zullen zijn gekozen en ook de overige
organen, waarin de nieuwe grondwet
woord hebben geslagen. In tal van plaatsen was
het aantal „neen"-stemmen lager dan het cijfer,
waarop de communisten zich bij de laatste ver
kiezingen mochten verheugen.
De „persoonlijke" kiesdistricten van de com
munistische leiders, Thorez en Duclos, in de rode
gordel van Parijs leverden beide een overwinning
van de „ja"-stemmers op. Gok de niet-communis-
tische tegenstanders der nieuwe grondwet, zoals
de oud-premier Mendès-France, en Bourgès-
Maunoury kregen bij hen thuis, dus in eigen
district, de kous op de kop. Ook zelfs daar ver
mochten zij geen meerderheid voor hun opvattin
gen te boeken.
Advertentie
Zuidelijke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met plaatse
lijk enige regen. Matige tot krachtige
langs de kust aanvankelijk af en toe
harde zuidelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
30 SEPTEMBER
Zon op: 6.38 uur; onder: 18.22 uur;
Maan op: 19.22 uur; onder: 9.12 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.31 en 16.49
uur.
Laag water te 9.33 en 12.41 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Rustige verkiezing, maar i
toch nog zes doden
Ofschoon de stemming in Frank-
rijk over het geheel rustig is ver-
lopen, hebben er zich toch enkele
incidenten voorgedaan als gevolg
van Algerijnse activiteit. In totaal
zes personen verloren het leven en
acht werden er gewond. Bij een
aanslag op het hoofdbureau van
politie in Rouaan bedroeg het aan- l
tal doden drie: twee politiemannen I
en een terrorist. Drie moham- i
medanen werden gedood, toen in i
een huis in Versailles, dat door
Noordafrikanen werd bewoond en
waar kennelijk tijdbommen werden
vervaardigd, een bom tot explosie
kwam.
dusverre zijn Algerijnse plannen heeft
bedekt, eindelijk wat hogerop zal moe
ten lichten.
Zaterdagavond heeft het Koninklijk se Comedie bijgewoond. In de pau-
Paar in de Amsterdamse stads- j ze liet het een aantal acteurs aan
schouwburg de voorstelling van zich voorstellen op de foto zien we
Oom Wanja" door de Nederland-J H.M. de Koningin in gesprek met
Jaloezie de drijfveer
mevrJacqueline Royaards~-Sdnd-
berg.
(Van onze correspondent)
In de nacht van zaterdag op
zondag heeft een 25-jarige ma
troos bij de grote vaart te Rotter
dam zijn 20-jarige echtgenote, van
wie hij al enige tijd gescheiden
leefde, in een bar aan de West
Duelstraat in Charlois met een
dolkmes neergestoken. Korte tijd
hierna is de vrouw in het Cool-
singelziekenhuis aan de verwon
dingen overleden. Operatief ingrij
pen heeft niet meer geholpen. De
dader is later in de nacht aange
houden.
De vrouw was zaterdagavond in de
bar aan het dansen, toen haar man
omstreeks half twaalf binnenkwam en
haar daar zag. Na wat gedronken te
hebben, vertrok hij naar zijn kosthuis,
om een dolkmes te halen. Teruggekeerd
in de bar, zag hij daar zijn vrouw we-
derom dansen. Na het dansen ging de
matroos naar de muziek-automaat, waar
hij enige platen liet draaien. Intussen
was de vrouw met haar danspartner aan
de bar gaan zitten. Haar echtgenote
nam daar ook plaats en dronk een glas
bier. Plotseling liep hij naar haar toe,
trok haar van de barkruk en onder de
uitroep: „Nou ga je eraan" diende hij
haar in de rug en de borststreek enige
steken toe. Hevig bloedend vluchtte de
vrouw achter het buffet, waar zij even
later in elkaar zakte. Zij is zo snel mo
gelijk voor behandeling naar het Cool-
singelziekenhuis vervoerd, waar zij is
overleden.
In de consternatie wist de man door
de deurruit te vluchten, voordat de be
zoekers van de bar hem konden grijpen.
Nog in het bezit van het mes is de
dader later in de nacht aangehouden.
Hij heeft een volledige bekentenis afge
legd. Vermoedelijk is jaloezie de drijf
veer tot de moord geweest. Het echt
paar had geen kinderen.
Bejaard echtpaar
werd slachtoffer
van kolendamp
Een 82-jarige man en zijn 77-jarige
echtgenote zijn in Bussum ten gevolge
van kolendampvergiftiging overleden.
Toen zaterdagnacht omstreeks half
één nog licht brandde in de woning van
het bejaarde echtpaar Corver aan ae
Zwaardemakerstraat te Bussum, wekte
dit bevreemding bij de buren, daar het
echtpaar nooit laat naar bed gaan. Toen
men door de ramen naar binnen keek,
zag men de man voorover in zijn rolstoel
en zijn vrouw op de grond liggen. De
politie werd gewaarschuwd en bij net
openbreken van de deur werd geconsta
teerd, dat het echtpaar slachtoffer was
geworden van kolendampvergiftiging. De
oudjes werden naar de Sint Gerardus
Majellastichting overgebracht. Bij aan
komst bleek de man reeds te zijn over
leden. Zijn vrouw is hedenochtend ge
storven.
Uit het onderzoek is gebleken, dat de
kachelpijp verkeerd geplaatst was, zodat
de haard niet kon trekken.
(Advertentie)
rassenscheiding
O
de Vijfde Republiek is algekondigu.
Maar het zal nog wel vier maanden
duren alvorens het staatkundig rader
werk der Vijfde Republiek geheel in
werking kan treden. Tot dat ogenblik
zijn de bevoegdheden van de regering
vrijwel onbeperkt. Het oude parlement
is weliswaar niet ontbonden, maar de
Kamers mogen slechts bijeenkomen op
uitnodiging van de regering. Men kan
verwachten dat het kabinet-De Gaulle
van deze uitzonderlijk grote macht in
het bijzonder gebruik zal maken om de
strijd tegen het terrorisme van de Al
gerijnse fellagha's in Frankrijk met on
gekende kracht op te voeren.
Verkiezingen in november
De Algerijnse kwestie is, zoals reeds
opgemerkt, trouwens ook in ander ver
band nu weer in het brandpunt der
Franse belangstelling geplaatst. Gene
raal De Gaulle vertrekt deze week al
voor de vierde maal sinds hij op 1 juni
aan de macht kwam, naar Algerije en
donderdag zal hij daar een rede afste
ken, waarin hij zo neemt men alge
meen aan de sluier waarmede hij tot
Premier Ch. De Gauiie brengt
zijn stem uit tijdens het nationale
referendum in Frankrijk.
ANP telefoto)
In de binnenlandse politiek concen
treert zich nu de belangstelling op de
parlementsverkiezingen, die in principe
op 16 en 30 november a.s. plaats vinden.
Een netelig en dringend probleem, dat
deze week al zal moeten worden op
gelost, betreft het kiessysteem, dat
dan gevolgd zal worden. Binnen 48 uur
zal premier De Gaulle zijn vier staats
ministers de vertegenwoordigers der
voornaamste politieke partijen samen
met de gaullistische minister van Jus
titie, Michel Debrée rond zich verenigen
om te pogen het over de kieswet eens te
worden. Men weet dat de partijen ge
durende de Vierde Republiek in deze
opgave nooit hebben kunnen slagen.
Maar nu heeft De Gaulle het hoogste
en het laatste woord, zodat ook deze
knoop in elk geval zal kunnen worden
doorgehakt.
Een eerste en beslissende stap is gis
teren dus gedaan en de Vierde Repu-
Ronde-tafelconferentie van
betrokken partijen
Zondag werd in Athene van Griekse
diplomatieke zijde vernomen, dal de
secretaris-generaal der NAVO. Paul
Henri Spaak, heeft voorgesteld drf toe
passing van het Britse „deelgenoot
schapsplan" voor Cyprus op le schorten,
om een ronde-tafelconferentie tussen de
betrokkenen partijen mogelijk te ma-
I ken.
Spaak heeft de volgende drie aanbe
velingen gedaan.
Opschorting van het Britse plan;
Het houden van een ronde-tafelconfe
rentie door vertegenwoordigers van
Groot-Brittannië Griekenland en Tur
kije en afgevaardigden der Griekse en
Turkse Cyprioten, met het doel de uit
eenlopende standpunten der betrokken
partijen, met betrekking tot een voor
lopige regeling van het vraagstuk-Cy-
prus, nader tot elkander te orengen;
Aanvulling van het Britse plan op de
twee punten, waar Griekenland het
meest bezwaar tegen had. en wel als
volgt: Het Britse plan voorzag in het
aanstellen van Griekse en Turkse rege
ringscommissarissenSpaak stelt voor in
plaats hiervan de Britse gouverneur te
doen bijstaan door Cyprische raadgevers,
die door de Griekse en Turkse Cyprioten
zouden moeten worden gekozen: Spaak
stelt voor de bevoegdheden van de
Griekse en de Turkse wetgevende ver
gadering op Cyprus, in welker instelling
het Britse plan voorziet, te beperken tot
louter aangelegenheden dezer twee Cy
prische gemeenschappen.
bliek heeft voorgoed haar laatste adem
uitgeblazen. De Vijfde Republiek is in
zoverre onder een gelukkig gesternte ge
boren dat een overgrote meerderheid
van het Franse volk zich met instem
ming rond haar wieg heeft geschaard.
Maar men mag toch zijn oog niet slui
ten voor het feit, dat de nieuwe repu
bliek van generaal De Gaulle al in haar
prille jeugd voor uiterst zware beproe
vingen zal worden gesteld.
Hij stelt verder voor een enkele ka
mer, die beide gemeenschappen verte
genwoordigt, in het leven te roepen en
dit orgaan te belasten met de wetgeven
de arbeid voor Cyprus.
Volgens Griekse diplomatieke kringen
zal de Griekse regering instemmen mei
het houden van de door Spaak voorge
stelde rondetafelconferentie, indien de
andere betrokken partijen de door hem
aanbevolen wijzigingen van het Britse
plan in beginsel als basis van bespreking
aanvaarden.
Vier gouden kunstschatten
Uit het Rijksmuseum te Amster
dam zijn in de nacht van vrijdag
op zaterdag enkele 17e eeuwse
gouden kunstschatten gestolen.
De Amsterdamse recherche is met een
uitgebreid onderzoek bezig, doch in op
dracht van de officier van Justitie, mr.
J. Hartsuiker, werden over deze diefstal
vanochtend slechts enkele regels mede
gedeeld. Daarin stond, dat er drie gou
den penningen, waarvan twee met
ketens, benevens een gouden beker ge
stolen zijn.
De voorwerpen zijn verdwenen uit
twee vitrines van de afdeling vader
landse geschiedenis. De diefstal werd
zaterdagochtend ontdekt Onmiddellijk
werd de politie gewaarschuwd en al zeer
spoedig waren rechercheurs, maar ook
de officier van Justitie, ter plaatse aan
wezig.
Zowel de secretaris van het Rijks
museum. de heer Ton Koot. als de ge
hele staf van het museum hielden zich
vanochtend aan het verzoek van de
officier niemand behalve de politie enige
inlichting te verschaffen.
School vandaag open als
particulier instituut
Bij een volksstemming in Little Rock
hebben de tegenstanders van opheffing
der rassenscheiding op de openbare
scholen de overwinning behaald: 19.470
mensen hebben zich tegen de opheffing
uitgesproken en 7.565 voor.
Gouverneur Orval Faubus van Arkan
sas had het referendum uitgeschreven,
nadat hü de openbare middelbare
school van Little Rock gesloten had
omdat het Opperste Gerechtshof in
Washington de opheffing der rassen
scheiding had gelast. De gouverneur is
van plan de openbare school als par
ticuliere school te laten exploiteren, die
dan alleen voor blanke kinderen toe
gankelijk zal zijn. Hij verklaarde toen
hij de uitslag van de volksstemming
vernam, dat de school zeer spoedig, mis
schien vandaag al, als particulier insti
tuut geopend zal worden.
De regionale secretaris van de
NAA.C.P., de Amerikaanse Vereniging
voor het bevorderen van de belangen
der negers, verklaarde zaterdag dat het
referendum onwettig is. De vereniging
is van plan een uitspraak van het
districtsgerechtshof te St.-Louis te vra
gen.
Intussen heeft de schoolraad in Nor
folk. Virginia, zeventien negerlcerlin-
gen ingeschreven voor de zes openbare
middelbare scholen in de staat. 1ie tot
op heden alleen door blanke kinderen
zijn bezocht. Als gevolg van de wet
geving van Virginia die speciaal gericht
is op het voorkomen van rassenintegra
tie. heeft dit besluit van de schoolraad
onmiddellijke sluiting van de scholen
tot gevolg.
Enige uren voor het besluit van de
schoolraad had een districtshof gewei
gerd een uitstel van een jaar voor toe
passing van de rassenintegratie te ver
lenen.