Londen ziet nog enige lichtpunten
bij conflict in liet Verre Oosten
K.A.B.-bestiiur kenschetst Troonrede
als fantasieloos en perspectiefloos
WEERBERICHT
C.N. V.„De adviesaanvrage bij
de S.E.R. is te laat gekomen
LAAKBARE HANDELINGEN IN
GROENTIJD TE AMSTERDAM
Eisenhowers naaste medewerker
Sherman Adams legt functie neer
97ste jaargang
DINSDAG 23 SEPTEMBER 1958
No. 29551
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W Henuy DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Slngel l- Lelden Glr° 00 67055
Hooldredacteur: J. Brouwer [.750 per kwartaal: f.2.55 per maand; t. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Deze facetten zullen zeker ter sprake
komen, nu de Britse minister van
Defensie Duncan Sandys schoon
zoon van Churchill in Washington
vertoeft, waar hri gisteren is aangeko
men voor overleg met Amerikaanse
defensieleiders.
Rol van bescheiden bemiddelaar
bij pogingen een ivat normaler
atmosfeer te scheppen
(Van onze Londense correspondent)
Ook in Londen ontkent men niet dat Kroesjtsjefs brief en president Eisen
howers weigering om deze te aanvaarden het gevaar van een militaire botsing
scherp hebben onderstreept. Beiden balanceren langs de afgrond, een huivering
wekkend spel waaraan, hoe langer het duurt, steeds meer risico's zijn verbonden,
omdat tenslotte het ogenblik nadert waarop niemand meer terug kan. Desniette
min blijft in Londen de overtuiging de overhand houden, dat geen der „pokeraars"
het op oorlog wil laten aankomen. In diplomatieke kringen put men een voor
zichtig optimisme uit de omstandigheid, dat alle betrokkenen, ondanks het
spervuur van woorden, totnutoe wat hun daden betreft, een zekere beheersing
blijven tonen.
De Amerikaanse Zevende Vloot wacht tot zij aangevallen zou worden, maar
gaat zelf niet het eerst tot actie over. Amerikaanse torpedobóotjagers, welke de
Chinees-nationalistische bevoorradingsschepen naar Quemoy begeleiden, negeren
weliswaar Pekings nieuwe 12-mijlsgrens, maar eerbiedigen de driemijlszone. De
Amerikanen hebben eveneens totnutoe de onstuimige Tsjang-Kai-sjek weten te
bedwingen. Tsjangs straalbommenwerpers hebben geen enkele keer de rode kust-
batterijen of de vliegvelden, waarvan de communistische luchtmacht opstijgt om
Quemoy te bestoken, aangevallen. Ook Mao Tse-toeng heeft er totnutoe van
afgezien Amerikaanse oorlogsschepen in hetgeen hij thans als territoriale wateren
beschouwt, te bestoken.
Duncan Sandys voor
contactinW asliington
Beide partijen zijn nog steeds terug
gedeinsd voor de opperste uitdaging,
welke waarschijnlijk door elk hunner
nog alleen maar met werkelijke oorlogs
daden zal kunnen worden beantwoord.
Velen geloven hier nog altijd, dat
Pekings werkelijke bedoeling is de kwes
tie Quemoy zo spoedig mogelijk voorde
Verenigde Naties te doen brengen, als
een verdere stap naar de erkenning van
Rood-Chinadoor de Verenigde Staten.
De Britse regering tracht nog steeds
achter de schermen de gemoederen tot
bedaren te brengen. Al enige jaren was
het duidelijk, dat de Chinese kusteilan-
den opnieuw een bron van conflict zou
den worden. Aangezien deze zeker vol
gens Brits inzicht geen oorlog ook
geen beperkte, indien zo iets nog mo
gelijk is in dit vitale gebied waard
zijn, had deze kwestie geregeld moeten
worden in de periode van betrekkelijke
ontspanning, welke tot een maand ge
leden voortduurde.
Grenzen van zelfbedwang
Londen, dat zichzelf in deze situatie
vooral niet overschat, is niet meer dan
een bescheiden bemiddelaar in de po
gingen om een iets normaler atmosfeer
te scheppen, welke naar MacMillans
woord, een constructieve oplossing van
het conflict mogelijk moet maken. Tot
nutoe schijnt Engeland zijn verzoe
ningspogingen vooral op Washington te
hebben gericht, hetgeen kritiek heeft
uitgelokt, omdat te weinig aandacht zou
zijn besteed aan de bron van alle ellen
de: Moskou en Peking! Men gaat er
van uit dat zeker Moskou er veel min
der voor voelt om een conflict te for
ceren dan Rood-China. Tegenstellingen
tussen beide communistische partners,
vooral wat de Russische vrees voor
Chinese industriële expansie aan de
noordwestelijke grens betreft, zijn hier
de laatste tijd erg uitgesponnen.
De Britse diplomatie, zo redeneren
sommigen, behoort vooral de Russische
leiders duidelijk te maken, dat het
Amerikaanse zelfbedwang grenzen be
zit. evenals het geduld van het Weste
lijke bondgenootschap als geheel, indien
het in een positie gedreven wordt waar
van geen terugweg meer bestaat.
Zeker zullen de communistische
machthebbers niet mogen speculeren op
Britse tussenkomst om te verhinderen,
dat de Chinees-nationalistische oorlogs
macht in volle actie komt. indien
Peking slechts met militair geweld zijn
doel wil bereiken.
Dit alles verklaart het vaag lijkende
Engelse standpunt. Enerzijds hoopt
Londen dat de kusteilanden zonder
prestigeverlies door de nationalisten zul
len kunnen worden prijsgegeven, maar
anderzijds staat het pal achter de Ver
enigde Staten in geval Peking niet voor
rede vatbaar blijkt en alles op de kaart
zet van een veroveringsactie.
Meer wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vrij zacht, maar zwaarbewolkt weer,
met enige regen of motregen. Matige tot
krachtige, langs de kust tijdelijk harde
wind tussen zuid en zuidwest.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
24 SEPTEMBER
Zon op: 6.28 uur; onder: 18.36 uur.
Maan op: 16.59 uur; onder: 2.48 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.48 en
13.21 uur.
Laagwater te 8.49 en 21.12 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 paglna'a
Overleg in Warschau
Gisteren hebben de Amerikaanse am
bassadeur in Warschau, Beam en zijn
collega van Rood-China, Wang Ping-
nan, hun derde gesprek gehad. Het
duurde bijna twee uur. Na afloop wilde
Beam zich niet over het gesprokene uit
laten. De onderhandelingen zullen don
derdag worden voortgezet. Volgens offi
cieuze berichten uit Washington zullen
de Amerikanen uiterlijk twee weken
willen afwachten of het overleg positieve
resultaten oplevert. Deze periode wordt
beschouwd als de „eerlijke kans", die
president Eisenhower de onderhande
lingen wil geven voordat hij zich be
raadt over de vraag, of de kwestie aan
de V.N. moet worden voorgelegd.
Raakt munitie op
President Tsjang Kai-sjek van natio-
nalistisch-China heeft opdracht gege
ven de militairen in de frontlinie op de
belegerde eilanden voor de kust van
het Chinese vasteland, twee weken ex
tra soldij uit te betalen.
Het nationalistische ministerie van
Defensie deelde vandaag mee dat het
niet waarschijnlijk is dat een konvooi
er in zal slagen in de komende dagen
de Quemoy-archipel te bereiken, omdat
het weer in de Straat van Formosa
hiervoor te slecht is.
De munitie- en andere voorraden van
het 100.000 man sterke nationalistische
garnizoen op Quemoy zouden opraken.
De V.S. hebben de Chinese natibnalis-
ten drie tanklandingsvaartuigen ge
schonken. Men verwacht dat de sche
pen direct zullen worden gebruikt voor
de bevoorrading.
Het officiële persbureau van nationa-
listisch-China meldt uit Quemoy, dat
de nationalistische artillerie in de afge
lopen drie dagen 25 communistische
kanonnen tot zwijgen heeft gebracht.
Bebouwde kom zal
worden aangegeven
Bij de invoering van de maximum
snelheid binnen de bebouwde kommen
werd aanvankelijk uitgegaan van de ge
dachte, dat het begin en het einde
daarvan niet op speciale wijze behoefde
te worden aangegeven, doch dat ten
deze kon worden volstaan met de
plaatsnaamborden, die de grenzen der
bebouwde kommen aangeven. In de
praktijk bleek deze aanduiding evenwel
niet voldoende duidelijk te zijn. Ten
einde aan dit bezwaar tegemoet te ko
men is een wijziging van het wegenver
keersreglement in voorbereiding in dier
voege, dat het begin en het einde van
de zone, waarvoor een maximumsnel
heid van 50 km. per uur geldt, moet
worden aangegeven door de internatio
naal aanvaarde borden, die het begin
cn het einde van een snelheidsbeperking
aanduiden, aldus de memorie van toe
lichting op de begroting van Verkeer en
Waterstaat voor 1959.
f Autopuzzelrit LD j
INSCHRIJVING GESLOTEN
i OP MAXIMUM-AANTAL VAN 200
De belangstelling, welke voor de
door ons Blad georganiseerde Huts-
pot-autopuzzelrit blijkt te bestaan, i
heeft onze verwachtingen verre a
overtroffen.
Toen wij hedenmorgen de balans
f opmaakten, waren er enkele tien- f
f tallen mcér inschrijvingen binnen- f
gekomen dan wij als maximum
j) hadden gesteld, aangezien de orga- j
f nisatie bij toelating van meer dan
200 deelnemers in het gedrang a
dreigt te geraken. Dat kan dus
aanstaande zaterdag een spannen- J
de strijd worden!
Mogen wij voor de laatste maal
de deelnemers op het hart drukken
het hun thuis gezonden wedstrijd
reglement van tevoren terdege te
bestuderen. Wanneer U dit advies
opvolgt, zult U er ons zaterdag r$s.
dankbaar voor zijn!!
Scherpe kritiek van vakverbonden
De Katholieke Arbeidersbeweging en het Christelijk Nationaal
Vakverbond hebben zich gisteren bezig gehouden met de inhoud van
de jongste Troonrede en de adviesaanvrage van de regering aan de
Sociaal Economische Raad inzake huurpolitiek, landbouwsubsidies,
loonstabilisatie, kinderbijslag, weduwen- en wezenverzekering enz.
In tegenstelling tot de KAB, waarvan alleen het dagelijks bestuur
bijeen kwam, wijdde het CNV hieraan een buitengewone verbonds-
raadsvergadering.
Geen ruimte voor
een hoger inkomen
Het dagelijks verbondsbestuur van
de KAB meent, dat zowel de Troon
rede als de adviesaanvrage van de
regering aan de SER moeten worden
gekenschetst als perspectiefloos en
tegelijk fantasieloos. Zonder pers
zijn op deze wijze door te gaan, ook
voor de daarop volgende jaren.
Volgens de KAB zou de regering ten
onrechte haar sociale politiek bouwen
op de gedachte, dat praktisch onaan
tastbaar zouden zijn: de wijze van ver
wezenlijking van een aantal sociale en
andere desiderata, zoals deze in de loop
van de laatste jaren naar voren zyn ge
bracht, alsmede de berekeningen van
het Centraal Planbureau inzake de ge
middelde toeneming van het nationale
inkomen per hoofd van de bevolking ten
gevolge van de te verwachte algemene
produktiviteitsstijging (de zogenaamde
makro-economische produktiviteitsstij -
ging).
Het consequent volgen van dit uit
gangspunt zou in verband met de uitge
breidheid van de huidige lijst van so
ciale en andere verlangens (het totaal
dagelijks bestuur van de KAB prak
tisch geen ruimte laten voor een
verdere verhoging van het reële in
komen van de Nederlandse werkne
mers.
Zulks niet alleen voor het jaar
1959, maar indien men van plan zou
pectief, omdat de in de Troonrede
en de adviesaanvrage vervatte sug
gesties naar de opvatting van het komt neer op plm. 30 35 procent van
rs a rj de loonsom) en de beperktheid van de
'normale produktiviteitsstijging (hoogs-
tens 3 procent per jaar) ongetwijfeld tot
I gevolg hebben, dat de Nederlandse
werknemers nog enige jaren zouden
moeten wachten voordat - afgezien van
dt zogenaamde autonome verbeteringen
-, verlangens zouden kunnen worden ge
realiseerd, die een reële verhoging van
het werknemersinkomen beogen.
Vicieuze cirkel
Fantasieloos zijn deze stukken naar
de mening van het dagelijks KAB-be-
stuur, bmdat men er op regeringsniveau
blijkbaar niet in is geslaagd de vicieuze
cirkel van te veel wensen in verhou
ding tot de beperkte produktiviteitsstij
ging te doorbreken. Nochtans meent
het dagelijks bestuur van de KAB, dat
er tenminste twee verschillende wegen
zijn aan te geven, waarlangs de aanval
op dit pessimistische toekomstbeeld kan
worden ingezet. In de eerste plaats de
weg van het serieus opsporen van die
onderdelen van de lijst van verlangens,
die geheel of ten dele op andere wjjze
kunnen worden verwezenlijkt.
Gisteren heeft de Amsterdamse
wethouder mr. F. H. C. van Wijk
de jaarlijkse Firato in 'het RAI-
PRINSES
SCHREEF
W2LHELMINA
LEVENSLOOP
De particulier secretaresse van
Prinses Wilhelmina deelt mede: dit
najaar zal van de hand van Prinses
Wilhelmina een boek verschijnen
onder de titel „Eenzaam maar niet §1
alleen". In dit geschrift heeft de
PAnses weergegeven haar levens- i§
loop en die van het Nederlandse
volk in die jaren, in het licht van
haar geloofsovertuiging. Het boek
zal verschynen bij de uitgeverij
W. ten Have N.V. te Amsterdam.
gebouw geopend. De wethouder in
gezelschap van oud-burgemeester
mr. Arn. J. d'Ailly (links) tijdens
de rondgang bij de Zwitserse ro
bot. die keurig voor het hoge gezel
schap boog.
llllllllllllllllUlllllllllllllllillllllllllllllllllllllll
lilt
Door trein gegrepen
Gisterochtend om elf uur is op de on
bewaakte overweg in de Buurserstraat
te Enschede de 80-jarige wielrijder G.
Busschers door een treinstel, afkomstig
uit Alstatte (Duitsland), gegrepen. De
man was doof en heeft vermoedelijk de
signalen van de naderende trein niet
gehoord. Hij is in zorgwekkende toe
stand naar het ziekenhuis „Ziekenzorg"
overgebracht, waar hij in de loop van
de dag is overleden.
Het zendstation Huizen is inder
tijd in zijn geheel voor de sloop
verkocht. Gisteren werd de eerste
houten zendmast omver getrokken.
1 oen het gevaarte was neergestort,
bleek er slechts betrekkelijk weinig
hout beschadigd te zijn. De mast
tijdens de spectaculaire val
Aan de Vrije Universiteit
Senaat neemt disciplinaire maatregelen
De Senaat der Vrije Universi
teit te Amsterdam heeft alle leden
van de Civitas Academica met een
schrijven in kennis gesteld van zijn
besluit, de senaat en de novitiaats-
commissie van het Studentencorps
te berispen en te schorsen in alle
rechten als student wegens „ver
schillende niet te loochenen laak
bare handelingen in de groentijd",
waarover de Senaat diep geschokt
is. De rector corporis en de praesis
van de novitiaatscommissie wor
den geschorst voor de duur van
vier weken, de overige Senaats
leden en leden van de novitiaats
commissie voor twee weken.
Hij hield voor radio en TV onschuld vol
President Eisenhowers voornaamste medewerker Sherman Adams heeft gister
avond in een radio- en televisierede bekend gemaakt, dat hy zijn functie zal
neerleggen. Er is een lastercampagne tegen mij gevoerd, aldus Sherman Adams,
die zei, dat men hem had beschuldigd van pogingen invloed te oefenen op
besluiten van regeringsbureaus. „De beste manier om een einde te maken aan
die aanvallen is: het doel weg te nemen", aldus Adams.
President Eisenhower heeft „met droefheid" Adams' ontslag aanvaard. In een
brief aan zyn voornaamste medewerker zegt Eisenhower de omstandigheden,
welke tot de ontslagneming hebben geleid, diep te betreuren.
iemand die het voorrecht genoot een
groot president te dienen. Adams zei
zich evenwel rekenschap te hebben ge
geven van de uitwerking, die zijn aan
blijven zou kunnen hebben. Maandag
ochtend had hij de president tijdens een
bespreking zyn ontslag aangeboden, dat
aanvaard werd.
Gedurende de tien minuten, dat
Adams voor de radio en t.v. sprak, heeft
hij Bernard Goldfine niet genoemd. De
giften van deze ryke industrieel, die
met Adams bevriend is, zyn de aanlei
ding tot de campagne geweest. Adams
sprak alle beschuldigingen tegen. Zijn
onschuld was, zo zei hij, door een par
lementscommissie van onderzoek vast
gesteld. „Niettemin werd de lastercam
pagne tot op de huidige dag voortgezet
door hen, die persoonlijk voordeel van
mijn verdwijning uit het openbare leven
verwachten. Men wil de regering en de
president in moeilijkheden brengen",
aldus Adams, die volkomen rustig
scheen.
De „New York Times" zegt over het
ontslag van Sherman Adams, dat „het
heengaan van Adams een gapende
leegte achter laat bij de staf van het
Witte Huis"
De „New York Herald Tribune"
schrijft: „Wij zijn van mening dat de
openbare mening hem toch nog volledig
van blaam zal zuiveren door hem tot
een ander openbaar ambt te roepen",
„Het zal moeilijk zyn hem te vervan
gen. Hij stond in een ongekende betrek
king tot de president. Dat dit moest
gebeuren in een tijd van ernstige crisis
in de wereld, betekent voor Eisenhower
een nieuwe last", aldus het blad.
Men wil de regering in
moeilijkheden brengen
Adams zelf gaf drie beweegredenen
waarom hij drie maanden geleden op
het hoogtepunt van het geschil niet was
afgetreden: omdat het niet zyn aard
lag voor tegenspoed uit de weg te gaan,
voorts omdat zijn ontslag toen als een
erkenning van gemaakte fouten uitge
legd had kunnen worden en tenslotte
omdat het een zware beslissing wasvoor
In de 'tweede plaats door het beden
ken van middelen met behulp waarvan
de produktiviteitsstijging belangryk ho-
gei zou kunnen uitkomen dan het Plan
bureau meent te mogen verwachten.
9 Slot oo pag. 2
De Senaat zal zich bovendien tot
1 november a.s. niet doen vertegen
woordigen by officiële ontvangsten van
het Corps en de Senaat zal bij zijn
officiële plechtigheden geen afvaardi
ging van het Corps ontvangen.
De nieuw aangekomen studenten kun
nen een beroep doen op de rector-mag-
nificus wanneer zich de verboden han
delingen voordoen, zoals elke vorm van
het ontgroenen waarin lichamelyke of
geestelijke afmatting of vernedering een
rol speelt, alsmede het scheppen van
situaties, die gevaar voor lichamelijk en
geestelijk letsel meebrengen.
De Senaat spre t in zijn schrijven
aan de studenten e verwachting uit,
dat „de ernstige overweging van zijn
besluit de weg zal banen tot het weg
nemen van wat aan de waarachtige
christelijke geest in het studentenleven
in het algemeen en in het studenten
corps in het bijzonder in de weg staat".
Menon bepleit toelating van
Rood-China tot V.N.
De Indiase afgevaardigde in de Alge
mene Vergadering der Verenigde Nat:es,
Krisjna Menon, heeft gisteren als eerste
van een twintigtal sprekers het woord
gevoerd over de Chinese kwestie. Hij
bepleitte toelating van Rood-China tot
de volkerenorganisatie. De Amerikaanse
afgevaardigde Cabot Lodge hield zich
aan de uitspraak van de agendacom
missie om de kwestie dit jaar weer niet
te bespreken. De Sovjetrussische minis
ter van Buitenlandse Zaken, Gromyko,
steunde het voorstel van India en be
schuldigde de Ver. Staten van druk op
veel V.N -leden zodra de kwestie van de
Chinese vertegenwoordiging ter sprake
wordt gebracht.
