RUST OP LOONGEBIED KOMEND
JAAR ABSOLUUT NOODZAKELIJK
WEERBERICHT
Amerika moet Formosa verlaten,
eist minister Gromyko opnieuw
SCHUIMPLASTIC MATRAS
Nationalistische Chinezen te
Djakarta zijn in opschudding
Minister Suurhoff dringt aan
op de uiterste voorzichtigheid
Moskou verrast het Westen met
nota over de Duitse hereniging
97ste jaargang
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1958
No. 29548
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie 21507
Japan dringt aan op meer zelf beheersing
Nadat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dulles, gisteren in de
Algemene Vergadering der Ver. Naties had laten weten, dat de Verenigde Staten
zo nodig bereid zijn de kwesties van het Verre Oosten voor het forum der volke
renorganisatie te brengen, antwoordde de Sovjet-Unie bij monde van minister
Gromyko met het herhalen van de eis, dat de Amerikaanse regering haar troepen
van Formosa terugtrekt. Gromyko zei wederom, dat de Russen bereid zijn „te
allen tijde communistisch China te helpen om gezamenlijk de aanvallers af te
slaan". De Russische minister wilde ook weten wanneer de Amerikaanse strijd
krachten uit Zuid-Korea zullen worden teruggetrokken. Voorts eiste hij de on
middellijke terugtrekking van de Amerikaanse en Britse troepen uit het Midden-
Oosten.
Vliegtuigen in actie
De Japanse minister van Buitenlandse
Zaken, Foedjijama, deed een beroep op
de leden der V.N. om bij het bespreken
van de toestand in het Verre Oosten
„voorzichtigheid en zelfbeheersing" te
betrachten. Zijn regering behield zich
het recht voor haar oordeel over de
kwestie te geven als het een punt op de
agenda van de V.N. zou worden.
Hij drong er bij beide partijen in de
crisis om Formosa op aan, geen geweld
te gebruiken en naar een redelijke op
lossing te streven.
Voorts herhaalde Foedjijama de Ja
panse opvatting, dat men snel tot op
schorting van de kernproeven moet ko
men, nog voor andere ontwapenings
kwesties worden geregeld. Hij sprak ook
even over het „geschil tussen Indonesië
en Nederland, dat onopgelost blijft".
Indonesië en Nederland moeten vol
gens hem „hun wijsheid en geduld be
wijzen en alles doen om tot vreedzame
regeling van hun geschillen in een at
mosfeer van verzoening te komen".
Luchtduels bij Quemoy
In een communiqué van de Chinese
nationalisten wordt meegedeeld, dat gis
teren bij een luchtgevecht nabij Que
moy vijf Mig-straaljagers der Chinese
communisten zijn neergeschoten toen
een dertigtal een aanval deed op na
tionalistische straaljagers die bevoorra
dingsschepen begeleidden. De nationa-
Nederlandse nota
aan Indonesië
Mogelijk toenadering?
De woordvoerder van het Indonesi
sche ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft vandaag medegedeeld, dat
het hoofd van de Nederlandse diplo
matieke vertegenwoordiging in Dja
karta, de heer A. H. Hasselman, kort
geleden een nota aan de Indonesische
regering heeft overhandigd. De heer
Hasselman, die een drietal weken
dienstbesprekingen in Den Haag heeft
gevoerd, was de vorige week in Dja
karta teruggekeerd.
De woordvoerder was niet bereid op de
inhoud van de nota in te gaan, terwijl
ook de Nederlandse diplomatieke verte
genwoordiging daarover geen inlichtin
gen wenste te verstrekken.
Het nationalistische dagblad „Soeloeh
Indonesia" meldde echter, dat het hier
een „protestnota" betreft, die kan wor
den beschouwd als een vervolg op eer
dere Nederlandse protesten tegen de
Indonesische campagne voor de bevrij
ding van westelijk Nieuw-Guinea en de
behandeling van de Nederlandse bedrij
ven in Indonesië.
Het blad had van diplomatieke krin
gen vernomen, dat de nieuwe nota niet
zo scherp was gesteld als de vorige
nota's en dat Nederland mogelijk toe
nadering verlangt.
Aan de andere kant echter heeft de
Indonesische regering in een radio
uitzending van het Ministerie van
Voorlichting Nederland beschuldigd
van aantasting van Indonesië's goede
naam.
In een commentaar op een verklaring
van de Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. Luns, dat er geen
vooruitzicht bestaat op verbetering der
betrekkingen tussen de beide landen zo
lang Indonesië al zijn internationale
overeenkomsten met Nederland blijft
schenden en niets doet om tot enigerlei
regeling met betrekking tot de aan de
Nederlanders ontstolen eigendommen te
komen, werd in de uitzending gezegd:
„Verbetering in de betrekkingen tussen
Nederland en Indonesië zal in grote
mate afhangen van de houding van Ne
derland inzake Westelijk Nieuw-Guinea".
listen leden geen verlizeen, aldus het
communiqué.
Volgens het communistische persbu
reau „Nieuw China" hebben vliegtui
gen van de communisten gisteren zes
tien vliegtuigen der nationalisten die
operaties boven het vasteland uitvoer
den, aangevallen. Een straaljager van
de tegenstander werd neergeschoten en
een beschadigd, aldus het persbureau.
Circa 10 mijl van de baai van Liaoloe
op Quemoy is gisterochtend een pa
trouillevaartuig van de nationalisten
door kanonvuur van de communisten
getroffen, aldus een communiqué van
het nationalistische ministerie van De
fensie. Het beschadigde vaartuig is bui
ten het bereik van de communistische
kanonnen gesleept en later hersteld.
Twee landingsvaartuigen hebben onder
bescherming van Amerikaanse en na
tionalistische oorlogsschepen goederen
gelost op Quemoy, aldus het communi
qué.
Advertentie
EEN VAN ONZE
SCHLAGERS UIT DE NIEUWE
SHOWROOM
1 persoons 42.50
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
MIDZABONNEN
voor onze cliënten.
Gisteren is bij Paleis Soestdijk
de aan HM. Koningin Juliana door
een Zweedse autofabriek geschon-
auto door de Koningin aan het Ne-
cierlandsche Roode Kruis overgedra
gen. De auto werd de Koningin
geschonken tijdens haar staatsiebe-
zoek aan Zweden in mei 1957. Op
de foto de bezichtiging van de
vrachtauto door de Koningin en de
bij de overdracht aanwezige autori
teiten.
Aanslagen van Algerijnen
in Frankrijk gaan voort
De Parijse politie heeft gisteravond
een Noordafrikaan met machinepistool-
vuur doodgeschoten en twee anderen
over de daken van de huizen nagejaagd,
nadat er was geschoten op een patrouil
lerende politieauto. Geen der politie
agenten werd getroffen.
In een ander deel van Parijs heeft de
politie op een Noordafrikaan geschoten,
die een revolver trok, toen htf werd aan
gehouden voor controle van zijn identi
teitskaart. De man werd gewond.
Gewapende bewakers hebben nabij
Metz een aanslag van Noordafrikanen
op een gashouder bij een fabriek verhin
derd. Er werd een vuurgevecht geleverd
waarin één van de bewakers werd ge
wond. De aanvallers, verscheidene man
nen, namen de wijk, toen zij tegenstand
ontmoetten.
Waakzame postbeambten, die in een
pakketje getik hoorden hebben voorko
men, dat het hoofdpostkantoor van
Marseille werd opgeblazen. De terstond
gewaarschuwde politie maakte de tijd
bom in het pakket onschadelijk.
Weer een dode op Cyprus
Op de markt van Limassol is heden
ochtend een Griekse Cyprioot door on
bekenden neergeschoten; een andere
werd gewond.
Nieuwe samenwerking
Nederland-Engeland
Er is een nieuwe vorm van Engels-
Nederlandse economische samenwerking
tot stand gekomen, doordat vooraan
staande Engelse en Nederlandse zaken
lieden een „Trade Council" (handels
commissie) hebben opgericht ter bevor
dering van de handel tussen belde lan
den. Dit werd gisteren door de vroegere
president-directeur van Unilever, ar.
Paul Rijkens, aangekondigd in aanwezig
heid van de vice-president van de Coun
cil, Duncan Oppenheim, president van
de Britsh American Tobacco Company
te Londen.
Zowel de Federatie van Britse indus
trieën als de Vereniging van Britse Ka
mers van Koophandel hebben een actief
aandeel gehad in de organisatie van
deze council. Er wordt de nadruk op
gelegd, dat zij geen subsidie ontvangt
van de regeringen der beide landen. Men
beschikt reeds over voldoende middelen
om de werkzaamheden gedurende drie
jaar voort te zetten.
Zij zijn de facto „statenloos" geworden
De gisteren in Djakarta genomen ingrijpende maatregelen tegen Chinezen, die
lid z\jn van organisaties welke geacht worden de regering van Formosa vriend
schappelijk gezind te zijn, hebben in Chinese kringen in de hoofdstad grote
opschudding verwekt. Het nieuws van het verbieden van 52 organisaties ver
spreidde zich snel door de Chinese wijk.
De Chinese bevolking in Indonesië
wordt geschat op drie miljoen personen,
die voornamelijk in de grote steden van
Java en Sumatra zijn gevestigd, waar
zij een groot deel van de handel be
heersen.
De minister van Justitie, Maengkom,
verklaarde kortgeleden dat het op de
weg der militaire autoriteiten zou lig
gen om de Kwomintang tot een illegale
organisatie te verklaren. De linkse pers
reageerde hierop onmiddellijk, door te
schrijven dat de verklaring van Maeng
kom een wenk moest zijn voor de plaat
selijke militaire commandanten om de
Kwomintang te verbieden.
Voorts had Maengkom gezegd, dat er
„duidelijke bewijzen" zijn, dat agenten
van de Kwomintang betrokken waren in
activiteiten, die neerkwamen op „inmen
ging in de binnenlandse aangelegen
heden van Indonesië". Hij zeide dat zij
de opstandelingen in Sumatra en Noord-
Celebes hadden gesteund.
Het plaatsvervangend hoofd van de
immigratiedienst in Djakarta verklaarde
gisteren, dat alle Chinezen die geen In
donesisch staatsburger zijn geworden en
die niet over een paspoort van de (door
Indonesië als wettige regering be
schouwde) Chinese Volksrepubliek be
schikken, als „de facto statenloos" wor
den beschouwd. Hij maakte bekend, dat
zij van nu af aan niet meer naar In
donesië zullen mogen terugkeren, als zij
het land eenmaal hebben verlaten.
Tevens verklaarde hij, dat de uitgifte
van paspoorten aan deze Chinezen door
de minister van Justitie is „opgeschort".
Tenslotte zeide het hoofd van de im
migratiedienst, Alwi Soetan Oesman,
dat tot dusver geen „statenloze Kwo-
mintang"-Chinezen zijn uitgeweken.
Nevelig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Enkele overdrijvende wolkenveldenen
op de meeste plaatsen droog weer. Over
wegend matige wind uit zuidelijke rich
tingen en dezelfde temperaturen als van
daag of iets hogere.
(Opgemaakt te 11.15 uur.)
20 SEPTEMBER
Zon op: 6.21 uur; onder: 18.45 uur.
Maan op: 14.38 uur; onder: 23.35 uur.
Hoogwater te Ka/twijk te 8.11 en
20.41 uur.
Laagwater te 3.49 en 16.08 uur.
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's.
Meer dan 8000 jongeren namen
deel aan jeugd schietwedstrijden in
Zurich. Onder hen bevond zich
Prins Konstantyn van Griekenland
Zijn verrichtingen werden met
spanning gadegeslagen door het
Griekse Koningspaar, dat met va~
kantie in Zwitserland vertoejt.
Herhaling bestedingsbeperking voorkomen
In de toelichting op de begroting van Sociale Zaken voor 1959
herinnert minister Suurhoff aan zijn in 1956 gegeven waarschuwing,
dat het ook in tijden van hoogconjunctuur noodzakelijk blijft maat te
houden bij de vervulling van wensen en behoeften. Daaraan voegt
hij thans toe: de Nederlandse volksgemeenschap is er onvoldoende in
geslaagd het maathouden te verwezenlijken en de gevolgen (de over-
besteding) zijn niet uitgebleven. Het is derhalve een eis van algemeen
belang hieruit de les te trekken en voortaan voorzichtiger te zijn. Dit
betekent, dat na de op een aperte achterstand berustende loonbeslis-
singen voor de landbouw, het bouwbedrijf en de Spoorwegen, rust op
het loongebied beslist noodzakelijk is en dat met de invoering van
nieuwe of de uitbreiding van bestaande maatregelen op sociaal terrein
voorlopig een grote mate van voorzichtigheid geboden blijft.
Minder emigratie
Het spreekt vanzelf, zegt minister
Suurhoff, dat een beleid van rust in
de lonen en voorzichtigheid met de
invoering van sociale maatregelen,
slechts uitvoerbaar en te verdedigen is
wanneer een zelfde beperking ook op
andere terreinen wordt betracht.
Minister Suurhoff constateert, dat
de politiek van beteugeling van de
overbesteding is geslaagd, maar hij
waarschuwt dat het sociale beleid er
rekening mee moet houden dat een
nieuw omvangrijk beroep op de be
schikbare nationale middelen weer
dezelfde ongewenste verschijnselen
van overbesteding zou oproepen als in
de periode 1956—1957 met alle drei
gende gevolgen van een grotere werk
loosheid dan nu.
Het snelle herstel van onze econo
mische positie in de wereld is gepaard
gegaan met een vermindering van de
werkgelegenheid. De mogelijkheid van
een zeker evenwicht van de werkloos
heid op het huidige peil of zelfs enige
nieuwe stijging van de werkloosheids
cijfers is vooralsnog niet uitgesloten te
achten. Zou zulk een ontwikkeling zich
onverhoopt metterdaad voordoen, dan
zou de aanwending van de door de be
stedingsbeperking verkregen ruimere
Luchtdoelraketten
voor onze kruisers
V.S. betalen 120 miljoen
Zeer binnenkort wordt een defini
tief voorstel van Amerikaanse zijde
tegemoet gezien, waarbij de Amerik.
regering aan Nederland de volledige
installaties, ter waarde van ongeveer
120 miljoen gulden, zal aanbieden
voor luchtdoelraketten op onze beide
kruisers „Zeven Provinciën" en „De
Ruyter". De kosten van verbouwing,
die naar voorlopige raming ongeveer
20 miljoen gulden per schip zullen
bedragen, zullen voor Nederlandse
rekening moeten komen. Daarvoor
wordt goedkeuring van het parlement
gevraagd.
Het gebruik van luchtdoelraketten
aan boord van de kruisers wordit nood
zakelijk geacht teneinde het hoofd te
kunnen bieden aan de snelle ontwikke
ling van de aanvalsteohniek van de
moderne vliegtuigen. Een studie,, in
samenwerking met Amerikaanse tech
nische specialisten, heeft uitgewezen,
dat het mogelijk is wapenen voor lucht
doelraketten aan boord van de kruisers
te installeren.
De Russische luchtmacht en de Rus
sische kruisers vormen een ernstige be
dreiging voor de NAVO-zeestrijdkrach
ten en koopvaardijschepen. Deze drei
ging moet worden bestreden door sche
pen, die enerzijds over krachtige lucht-
afweermiddelen beschikken en ander
zijds over geschut van voldoende kali
ber om met succes tegen de Sovjet-
kruisers te kunnen optreden. Het type
schip, dat aan deze uiteenlopende eisen
het beste voldoet, is de kruiser, aldus
minister Staf in de toelichting op zijn
Defensiebegroting voor 1959. De beide
Nederlandse kruisers vormen daarom
een waardevolle schakel in de opper
vlakte- en luchtverdediging van het
NAVO-gebied.
economische armslag voor een krach
tige politiek tot vermindering van de
werkloosheid zeer hoge voorrang moe
ten hebben, aldus minister Suurhoff, die
er aan toevoegt dat de nog steeds zeer
ongunstige vooruitzichten van de Rijks
begroting, daarbij helaas niet buiten
beschouwing kunnen worden gelaten.
Tussen verschillende departementen
wordt overleg gepleegd inzake het op
het ministerie van Sociale Zaken voor
bereide wetsontwerp tot overdracht van
wettelijke bevoegdheden op het gebied
van de loonvorming (thans bij de Rijks
bemiddelaars) aan organen van het be
drijfsleven (Sociaal Economische Raad)
en Bedrijfschappen). Na afsluiting van
het overleg zal het wetsontwerp aan de
Sociaal Economische Raad om advies
worden gezonden.
Minder bereidheid tot
emigratie
De stand van de werkloosheid onder
gaat de nadelige invloed van de sinds
1956 jaarlijks verminderende geneigd
heid tot emigreren. De voornaamste
oorzaken zijn de afgenomen economische
bedrijvigheid en grotere (winter) werk
loosheid in Canada, het wegvallen van
de door de Verenigde Staten geboden
extra emigratiemogelijkheden en de zich
in Australië in bepaalde gebieden voor
doende lichte economische spanningen,
alsmede het voortdurend van het zich
aldaar voordoende zeer nijpende huis-
vestingsvraagstuk.
De Nederlandse adspirant-emigrant is
in het algemeen geneigd zich bij zijn
besluitvorming in sterke mate te laten
leiden door de berichtgeving omtrent de
toestand in Canada en Australië van
het ogenblik.
Op grond daarvan meent de minis
ter dat de in ons land verminderde
economische activiteit en de in ver
band daarmee toegenomen werkloos
heid, op korte termijn slechts weinig
invloed op de omvang van de emigra
tie zal uitoefenen. Hij verwacht, dat
in 1959 het aantal emigranten niet
boven de 30.000 zal uitgaan. Mede door
de repatriëring uit Indonesië zullen
voor de eerste maal sinds 1950 meer
werkzoekenden ons land binnenkomen
dan er vertrekken.
Volledige keer in de Duitse politiek van
het Kremlin Kansen niettemin gering
(Van onze correspondent in Bonn)
De Sovjet-Unie stemt in met een Oostduits voorstel, dat de vier grote mogend
heden een commissie vormen, welke een vredesverdrag met Duitsland moet voor
bereiden. Dit standpunt is vervat in een nota, die gisteren aan de Oostduitse am
bassadeur in Moskou is overhandigd. Nota's van dezelfde inhoud zijn overhandigd
aan de diplomatieke vertegenwoordigers van Engeland, Frankrijk, Amerika en
West-Duitsland. Het bedoelde Oostduitse voorstel is op 5 september gedaan en
werd reeds door het Westen verworpen. In Bonn toonde men zich gisteren ver
rast. Men beschouwt het als verbazingwekkend, dat de vier grote mogendheden
verantwoordelijk zijn voor de vreedzame oplossing van het Duitse herenigings
probleem. In Bonn en ook in Kiel, waar de CDU haar congres houdt, werd zelfs
gesproken van een volledige keer in de Duitse politiek van de Sovjet-Unie. Ove
rigens wees men erop, dat de Westduitse regering er niet aan denkt te trappen
in de Sovjetrusische val om langs een grote omweg, zoals de Russische nota aan
geeft, toch met de communistische Oostduitse regering te gaan praten.
Ingrijpen in crisis?
Het is in Bonn voorts bekend, dat
men in Londen, Parijs en Washington
op het standpunt zal blijven staan om
voor alles vrije verkiezingen in geheel
Duitsland te doen houden als eerste
stap op de lange weg naar een vredes
verdrag. Tenslotte ziét men in de Rus
sische nota een aanwijzing voor een
soort ingrijpen van de Russen in de
Oostduitse crisis, welke de laatste tijd
een hoogtepunt bereikte tengevolge van
het grote aantal vluchtelingen. Welke
verrassing dit olies ook in Bonn heeft
veroorzaakt, men ziet zó weinig heil in
de Russische eis om vóór de hereniging
van Duitsland en dus ook vóór de al
gemene verkiezingen eerst een vredes
verdrag te sluiten, dat men de Russi
sche nota weinig hoop geeft op een se
rieuze behandeling.
