Minister Herter vreest expansie van Rood-China naar Zuidoost-Azië WEERBERICHT Senator Morse wil Quemoyaan Internationaal Gerechtshof in Den Haag laten voorleggen 'ner beter beht. Mendès-France „gevaarlijli noemt grondwet en veel te lang" Nieuwe pogingen in Londen om te komen tot overleg met IJsland 97ste jaargang ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1958 No. 29537 De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Herter heeft gisteravond op een vergadering in St. Luis (Missourri) als zijn mening te kennen gegeven, dat communistisch-Chinese militaire ope raties in de Straat van Formosa van direct belang zijn voor de vrije volkeren van het Aziatische vasteland. De communisten zouden zich deerlijk vergissen indien zij menen een zwakke plek in de Straat van Formosa te kunnen vinden. Hoewel hun expansiedrang de laafste maanden meer door ondermijning en indrin ging in politieke, economische en psychologische kanalen geschiedde, was geweld toch hun voornaamste middel. Daarom moet men thans ook rekening houden met hun uitbreidingsdrang naar de nieuwe volkeren van Zuidoost-Azië en naar Korea, aldus Herter, die ook de bevolking van de Philippijnen aanmaande op haar hoede te zijn. Kalmerende woorden van Canada De Amerikaanse minister van Buiten landse Zaken, Foster Dulles heeft op een vertrouwelijke conferentie in Wash ington verklaard, dat de Ver. Staten zullen vechten als dat nodig is om Quemoy en Matsoe uit communistische handen te houden. Sommige ambassades in Washington hebben in de berichten aan hun regeringen deze verklaring toegeschreven aan „een hoge functio naris; die op de conferentie sprak. Men ziet in deze niet-officiële verklaring een nog krachtiger waarschuwing aan com- munistisch-China dan die van president Eisenhower van donderdag. Inmiddels heeft de Amerikaanse de mocratische senator Morse er gisteren op aangedrongen, dat de Ver. Staten de kwestie van de nationalistische eilanden voor de Chinese kust voorleggen aan het Internationale Gerechtshof in Den Haag. Dit zou in overeenstemming zijn met de recente verklaring van de minister van Justitie, Rogers, die zei dat de landen er een gewoonte van moeten maken om hun geschillen aan het Hof voor te leggen, zo meende Morse. De democra tische senator zei te hopen, dat Eisen hower en Dulles naar deze raad van Rogers zullen luisteren voor het te laat is. Canada heeft de Ver. Staten ge wezen op de noodzaak van zelfbeheer sing in de kwestie-Formosa. Dit heeft de minister van Buitenlandse Zaken, Sidney Smith, in antwoord op een vraag in de Kamer verklaard. Hij zei, dat Ca nada geen enkele verplichting heeft als er een conflict in de Straat van For mosa mocht uitbreken. Groot-Brittannië deelt ten volle de bezogrdheid van de Verenigde Staten over een eventuele poging om territoriale veranderingen met geweld tot stand te brengen, aldus heeft een woordvoerder van het Foreign Office gisteren op zijn dagelijkse persconferen tie verklaard. Hy wilde echter niet zeg- Ontslag van adjudant ingetrokken Nadat het ministerie van Oorlog de zer dagen dienaangaande een be richt had doen uitgaan, heeft de ad judant B. te Voorburg by schrijven van de inspecteur van de Militair Ge neeskundige Dienst de mededeling ont vangen, dat het hem per 1 december aangezegd ontslag en ook zijn schor sing zijn ingetrokken. Duizenden doden in midden-Columbia Volgens de Columbiaanse regering hebben bandieten in het gebied van Quindio in het midden van het land in vier dagen 405 mensen gedood en in de afgelopen twee maanden 2.000. President Lleras Camargo heeft be loofd het gebied te pacifi ren. Duizen den militairen worden er thans heen gezonden. Wat minder warm De Bilt verwacht tot morgenavond; Luchtdrukstijgingen zullen zich over Frankrijk uitbreiden, waardoor de wind bij ons de neiging zal hebben verder te ruimen. In verband daarmee zal het wat minder warm worden Plaatselijk kan er onweer voorkomen. (Opgemaakt te 10 uur). 7 SEPTEMBER. Zon op: 6.00 uur; onder: 19.16 uur. Maan op: uur; onder: 15.09 uur. Hoogwater te Katwijk te 8.57 en 21.27 u. Laagwater te 4.18 en 16.41 uur. (8/9 hoogwater te 10.11 en 22.51 uur; laagwater te 5.23 en 17.56 uur). Dit nummer bestaat uit 12 pagina's, en een Bijvoegsel. gen of Groot-Brittannië ten volle het standpunt van de Verenigde Staten ten aanzien van het Verre Oosten steunt. Hij zei, dat Engelands opvatting over de status van de eilanden bij de Chinese kust niet was veranderd sedert Anthony Eden in januarie 1955 daaromtrent een verklaring in het parlement had afge legd. Eden maakte toe onderscheid tus sen de eilanden by de kust en Formosa zelf en drong er bij de Chinese natio nalisten op aan zich van de eilanden bij de kust terug te trekken. De woordvoerder verklaarde verder naar aanleiding van de Chinese mede deling dat de territoriale wateren tot twaalf mijl zijn uitgebreid dat Enge land geen territoriale wateren van bre der dan drie mijl erkent. Deze Britse opvatting was in 1951 ter kennis van de Chinese regering gebracht die daar „nota van had genomen". De Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, Soebandrio, heeft gisteren verklaard, dat zijn land de uit breiding der Chinese territoriale wate ren tot twaalf mijl steunt. Dit meldt het Indonesische persbureau Antara. Soebandrio voegde eraan toe: „Indone sië maakt aanspraak op precies het zelfde". Premier Kroesjtsjef heeft vakantie onderbroken De Sovjetrussische premier en partij leider, Nikita Kroesjtsjef, heeft donder dag in een onderhoud met de Britse linkse Labourleider Tony Zilliacus ver klaard, dat hij wegens „dringende kwes ties" naar Moskou was teruggekeerd. Volgens diplomatieke waarnemers spelen er op binnenlands gebied in de Sovjet-Unie op het ogenblik geen be langrijke kwesties, zodat de dringende rede voor Kroesjtsjef om zijn vakantie op de Krim te onderbreken, op interna tionaal vlak moeten worden gezocht. Naar de commentaren in vrijwel alle grote Moskouse bladen over de toestand in het Verre Oosten te oordelen is dat de spanning in de Straat van Formosa. Het officiële Sovjetrussische pers bureau Tass gaf gisteren als commen taar op de besprekingen van president Eisenhower met minister Dulles over het Verre Oosten, dat het doel van dat gesprek was „het nemen van besluiten over Amerikaanse interventiemethoden in de binnenlandse aangelegenheden van de Chinese volksrepubliek en het vaststellen van de mate waarin die in terventie mogelijk zou zijn onder het voorwendsel van hulp aan de nationa listen voor de verdediging van de eilan den Quemoy en Matsoe". De „Rode Ster", het blad van het Sovjetrussische ministerie van Defensie, meent dat de komende manoeuvres van Amerikaanse en nationalistische vloot- eenheden als voorwendsel moeten dienen voor een actie tegen China. Advertentie |BREESTI?.I73'TEL23337I De Gaulle's uitzonderlijke kans op vrede in Algerije door zwakheid verloren gegaan Mendès-France, de gewezen radicale premier van Frankrijk, heeft verklaard, dat hy „neen" zal zeggen by het referendum van 28 september over de nieuwe grondwet. Hij noemde het ontwerp „gevaarlijk voor het land, gevaarlijk voor de rust in het land en gevaarlijk voor de democratie' Mendès-France sprak tot meer dan driehonderd journalisten. Hij zei dat de nieuwe grondwet de president bijna dictatoriale bevoegdheid geeft. „Grondwetten worden niet gemaakt ten behoeve van één man", aldus Mendès-France. Hij vroeg zich af wie die verstrekkende macht na De Gaulle moest hanteren. Voor het geval het volk zich in overgrote meerderheid tegen de grondwet zou uit spreken, aldus Mendès, moeten de parlementsleden die hun aanhangers opwekken „neen" te stemmen, nü voorstellen, dat er in november bij algemeen kiesrecht een constitutionele vergadering wordt gekozen, die binnen een maand een een voudige en korte grondwet opstelt. De grondwet van 1946 en de nieuwe van De Gaulle, aldus Mendès, zijn veel te ingewikkeld. Kans op Frans-Afrikaanse gemeenschap verkeken De grondwetgevende vergadering zou een congres van alle vrije volken van de Franse Unie moeten bijeenroepen voor het sluiten van een gemeenschaps verdrag. Mendès bestreed de stelling van De Gaulle, dat het gaat om een keuze tus sen de nieuwe grondwet en het chao tische verleden. „Dat is niet waar De Vierde Republiek is dood. Niemand wenst haar te doen herleven. Wat wij wensen is, dat de nieuwe grondwet de fouten van de oude verbetert en volle dige democratische rechten verleent". Mendès is van oordeel, dat de grond wet de regering het recht moet geven om bij een geschil de Kamer te ont- 1898 6 sept. 1958 Y yOewel Hare Koninklijke Hoogheid jI Prinses Wilhelmina by Haar troonsafstand, nu tien jaar gele den, de uitdrukkelijke wens te kennen heeft gegeven zich uit het open bare leven te willen terugtrekken, menen wy toch in eerbied en dank baarheid jegens haar tekort te schieten, wanneer wij er niet met een kort woord aan herinnerden, dat het vandaag pre cies zestig jaar geleden is, dat zij als 18-jarige Vorstin haar langdurige en zegenrijke regering aanving. Gedurende een halve eeuw, een periode waarin twee oorlogen de wereld teister den, heeft zy de Nederlandse troon be kleed op een wijze, die haar terecht de erenaam van „Moeder des Vaderlands" deed verwerven. Het is hier noch de tijd, noch de plaats om uitvoerig stil te staan by de ontzaglyke verdiensten, welke zij zich jegens ons land en volk heeft verwor ven. Doch wel willen wij op deze dag uiting geven aan onze innige dankbaar heid, dat zij nog steeds in ons midden mag zyn en dat het haar gegeven is, in het bezit van een goede gezondheid, het tienjarig jubileum van het bewind van haar Koninklijke Dochter te mogen be leven. God zeeg'ne Prinses Wilhelmina en moge haar nog vele jaren voor haar Gezin en volk behouden! Communistische storingsactie met het doel een anti-Britse stemming te kweken Zowel de werknemers- als de werkgeversorganisaties van de Britse treiler- visserij zijn bereid een visserygrens op zes myl rondom IJsland te aanvaarden als basis voor verdere onderhandelingen, zo is gisteren door woordvoerders van de organisaties in Grimsby en Londen meegedeeld. De woordvoerder van de treilereigenaars deelde eveneens mee, dat in Londen nieuwe pogingen worden aangewend om met IJsland onderhandelingen over de kwestie te beginnen. De IJslandse communisten zyn gisteren begonnen met een campagne om nieuwe onderhandelingen met Engeland over de visserijgrens te verhinderen. Op de Vestmannaeyjar-eilanden ten zuidwesten van IJsland heeft de onder commu nistische invloed staande unie van vrouwelijke employée's in de visindustrie aan gedrongen op boycot van Engelse goederen en op verbreking van de diploma tieke betrekkingen. Dit laatste werd eveneens geëist door twee unies in Noord-IJsland. De bedoeling is een zodanige anti-Engelse stemming te kweken, dat de regering niet meer zou durven ingaan op een uitnodiging tot nieuwe onderhandelingen. Mislukte enterpoging Inmiddels hebben twee boten van de IJslandse kustwacht zich bij de visserij- inspectievaartuigen gevoegd om onrust te scheppen onder de Engelse vissers binnen de twaalf mijlszone. Deze tac tiek van onrust scheppen schynt wel succes te hebben: een Engelse treiler zond een radiobericht vit. dat hy buiten de twaalf mijlszone ging om de be manning de gelegenheid te geven eens een keer te slapen. IJslandse kanonneerboten hebben vol gens een mededeling van de Britse binden Wat Algerije betreft is hij van mening, dat De Gaulle een mooiere kans heeft gehad dan wie ook om daar vrede te brengen Door uitzonderlijke zwakheid is die kans teloor gegaan. De kloof tussen Moslems en blanken is volgens hem groter dan ooit. Als gevolg van het voortduren van de stryd in Algerije, aldus Mendès- France, heeft De Gaulle op zijn reis door Afrika het recht van de Afrikaanse volken op onafhankelijkheid moeten er kennen. De kans op een Frans-Afri kaanse gemeenschap is daardoor ver keken, zei hij. want hoe kan dit recht later aan de Algerijnen worden ontzegd? Mendès-France werd door een grote menigte aangehoord, via luidsprekers, televisie en radiowagens. Hij gaf de persconferentie in een hotel. Auto-puzzelrit „Leidsch Dagblad" Elders in dit Blad publiceren wij bijzonderheden betreffende een auto-puzzelrit. welke wij op zater dag 27 september a.s. organiseren. Adspirant-deelnemers kunnen voor hun aanmelding gebruik ma ken van het daarbij afgedrukte in schrijvingsformulier. De Zeven Provinciën op het Am sterdamse IJ ter ere van de vloot- week in een feestelijke verlichting gezet. Admiraliteit opnieuw getracht twee Britse treilers nabij de IJslandse kust te enteren. Volgens het verslag van het Britse fregat Eastbourne, dat de Britse vissersvloot beschermt, hadden twee kanonneerboten een half uur naast twee treilers gevaren met een groep manschappen gereed om over te sprin gen. De vissers van de treilers stonden klaar de enterpoging te weerstaan, maar plotseling waren de IJslanders, die de radio van de treilers hadden gestoord, in de mist weggevaren. Het voorval geschiedde buiten de viermijl- zone, maar binnen IJslands twaalfmyls- zone. Visserijgrens der Faroer De Deense premier, Hansen, heeft gis teren in een radiorede verkaard, dat een Deense delegatie van vier man naar Londen gaat voor een bespreking van de visserijgrens van de Faroer-eilanden. De kwestie is van levensbelang voor het bestaan van de bevolking op deze eilan den, zei Hansen. In de Deense pers waren gisteren be richten verschenen, dat de Deense rege ring Engeland om opheffing van de visseryconventie van 1955 had gevraagd. Dit bericht is echter door het ministerie van Buitenlandse Zaken in Kopenhagen tegengesproken. Wel heeft de commissie van Buiten landse Zaken van het Deense parlement donderdag een regeringsvoorstel goed gekeurd om aan Engeland herziening van de conventie te vragen. De conven tie is in 1955 voor 10 jaar gesloten, zy geeft Britse treilers het recht in de meeste wateren rondom de Faroer- eilanden tot op de driemyiszone te vis sen. De Faroer-eilanden, halverwege tus sen IJsland en Schotland, hebben de afgelopen weken by de regering in Kopenhagen aangedrongen op uitbrei ding van de visserygrens tot twaalf myl. Dit verzoek is aanvankelyk door de Deense regering verworpen, wegens de onderhandelingen, die toen nog gaande waren over de nieuwe IJslandse twaalfmylszone. Bestuurslidjder Masjoemi in arrest De legerleiding in Djakarta heeft van daag de arrestatie bekend gemaakt van Kasman Singodimedjo, bestuurslid van de Islamitische en anti-communistische party Masjoemi. Zyn aanhouding ge schiedde op de beschuldiging van het verstoren van de openbare orde. Tydecis een bijeenkomst in Magelang. in Midden-Ja va, verklaarde de heer Kasman kortgeleden dat de opstand m Midden-Sumatra een gevolg is geweest van de houding van de Centrale rege ring en dat, voor het geval de leiders van de Masjoemi die zich bij de op stand hadden aangesloten, mochten wor den berecht ook de Centrale regering terecht behoort te staan. In zijn rede deed hij eeci krachtige aanval op het te genwoordige kabinet en de plannen van president Soekarno voor een geleide de mocratie Hij wekte daardoor de veront waardiging op van de regeringsgezinde pers. Koningin Juliana begroet in Dor drecht de twee kikvorsmannen, die uit de eerste haven naar de nieuwe zeehaven zwommen om haar de at tributen te brengen, waarmede zij de nieuwe zeehaven gisteren open de. Geen VS-maansckot in september? Het Amerikaanse ministerie van de fensie heeft gisteravond meegedeeld, dat het onwaarschijnlijk is, dat de V.S. deze maand een nieuwe poging zullen doen om een raket naar de maan af te schieten. Een datum voor het tweede maanschot is nog niet vastge steld. Toen op 17 augustus jl. een poging mislukte voorspelden luchtmachtfunc tionarissen dat op 14 september een tweede raket zou worden afgeschoten. Nieuw vervolgverhaal „DE ZWARTE SPIN". In ons a.s. maandag beginnend, zéér spannend vervolgverhaal ma ken de lezers kennis met een ge- heel nieuwe speurdersfiguur, de vrouwelyke defectieve Daphne Wrayne. Daphne Wrayne ls een welge- stelde jonge vrouw, die na haar rechtenstudie beëindigd te hebben, een eigen bureau sticht om de steeds toenemende criminaliteit te helpen 1 bestryden. De zelfmoord van haar broer, die door duistere figuren op de achter- grond hiertoe werd gedreven, is de i onmiddellijke aanleiding voor de jonge juriste geweest om actief aan het werk te gaan om de maat- schappy te helpen zuiveren van al- t lerlei ongure en vaak bijna ongryp- bare elementen als chanteurs, kid- nappers, oplichters e.d. en allerlei wantoestanden uit de weg te rui- l men. Ze heeft op haar kantoor een t kleine staf van zeer betrouwbaar en toegewyd personeel en verder werkt ze samen met een soort „brain- trust": vier mannen van naam, van wie niémand weet, dat ze Daphne's compagnons zyn. De namen van deze vier „compagnons op de ach- tergrond" zyn: Jim Trevitter, een ryke adellyke jonge man, die een grote naam op sportgebied heeft; Hugh Williamson, een bekende geoloog, die de gehele wereld heeft bereisd; Alan Sylvester, een popu- laire toneelspelerregisseur in Lon den; en tenslotte Martin Everest, een zeer bekende Londense straf- pleiter. Deze mannen hebben vele relaties en kunnen zich overal vry bewegen, hetgeen Daphne's werk zéér ten goede komt. Ze kan op soe- peler wyze werken dan de politie, doch staat op zéér goede voet met i Scotland Yard, die haar gezien haar vele successen gaarne, wanneer nodig, terzijde staat. In het thans volgende vervolgver- haal houdt Daphne Wrayne zich I bezig met een reeks byzonder ge- raffineerd opgezette ontvoeringen. Overdracht Nederlandse bedrijven De militaire gezaghebber van Djakar ta heeft vandaag het beheer over en de bedrijfsleiding van 148 Nederlandse bedrijven in Djakarta, welke tijdens de anti-Nederlandse campagne naren „overgenomen aan verschillende re geringsinstanties overgedragen. De industriële ondernemingen hiervan werden geplaatst onder een speciaal daarvoor in het leven geroepen instantie van het ministerie van industrie de handelsondernemingen ondet het minis terie van handel, aannemingsbedrijven onder het ministerie van openbare wer ken, en veeslachteryen onder de veteri naire dienst. Directeur: 3. W. Hennj DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Slngel LeWen Glro no 57055 Hoofdredacteur: J. Brouwer ,.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 LEIDSCH DAGBLAD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1