Rassenrelletjes in Londen groeien
nit tot een internationaal probleem
WEERBERICHT
Oppositie eist vastberadenheid
Maisoii ZURLOH
Amerikaans-Russisch geschil op
atoomconferentie in Genève
97ste jaargang
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1958
No. 29535
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Hennj DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WltlST?Ll,«Le1^,: RedLüe 21507
Hoofdredacteur: J. Brouwer f. 7.50 per kwartaal: f.5.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie. 25041. Redactie 21507
Macmillan gooit olie op het vuur
(Van onze Londense correspondent)
De rassenincidenten in Londen en Nottingham zijn thans uitge
groeid tot een nationaal en internationaal probleem. Dit blijkt uit de
verklaring, welke premier Macmillan gisteravond liet publiceren.
Hierin wordt duidelijk gemaakt, dat de wet met de uiterste striktheid
zo onpartijdig mogelijk zal worden toegepast. In de verklaring doet de
Engelse regering een beroep op het publiek om situaties te voorkomen,
waarbij het onopzettelijk bij deze onverkwikkelijke affaire wordt be
trokken. Deze verklaring volgde na een conferentie tussen de premier
en de minister van Binnenlandse Zaken Butler, die tevoren een uur
lang had geconfereerd met de hoofdcommissaris van de Londense
politie.
ook uit de aankondiging van de eerste
minister van Jamaica, de heer Norman
Manley-, die binnen 48 uur naar Londen
zal vliegen. Dr. Lacorbinière, de plaats
vervangende premier van de Westindi-
sche Federatie, is reeds op weg naar
Londen om de toestand ter plaatse te
bestuderen. Vele van de naar Engeland
geëmigreerde kleurlingen zijn West
indiërs en personen uit Jamaica. De
hoge commissaris van Ghana heeft ook
stappen gedaan bij de Engelse regering,
omdat burgers van dat land zijn aange
vallen en geprovoceerd. Hij vraagt om
speciale politiebescherming en ver
scherpte waakzaamheid in een aantal
Londense districten, waar de kleurlin
gen zijn geconcentreerd. De Londense
vertegenwoordigers van andere Afri
kaanse en Aziatische regeringen houden
voeling met elkaar over de gebeurtenis
sen.
Geen maatregelen
„halsoverkop" nemen
Het was een verrassing dat de ver
klaring door Downingstreet werd ge-
vubliceerd in -plaats van, zoals ver
wacht, door het departement van
Binnenlandse Zaken. De persoonlijke
interventie van premier Macmillan
onderstreept de belangrijkheidwel
ke de regering er aan hecht om haar
houding duidelijk te maken. In de
verklaring wordt nog gezegd, dat de
zaak vooral niet moet worden opge
blazen.
Het spreekt vanzelf, dat de regering
niet halsoverkop maatregelen kan ne
men tegen de vrije immigratie van
kleurlingen uit het Gemenebest en de
koloniën naar Engeland. Het betreft
hier een oude traditie, waarmee de En
gelsen gewend zijn voorzichtig om te
springen. De regering houdt zich reeds
enige tijd bezig met de immigratiekwes
tie. Een verandering van de politiek op
dit terrein kan pas worden verwacht
na langdurige en zorgvuldige voorberei
ding. Macmillan voelde er niet voor om
wegens de incidenten plotseling het
stuur om te gooien. Gaitskell, de oppo
sitieleider, schaarde zich achter de pre
mier door eveneens de uitbarstingen
door straatgeweld te betreuren, tegen
welke, zo zegt hij, met uiterste vastbe
radenheid dient te worden opgetreden.
Er is geen verschil tussen de regering
en de leidende figuren van de oppositie
over de noodzaak van gestrengheid door
politie en Justitie.
Hoe dramatisch de toestand is, blijkt
Hetzelfde weer
Ongeveer 800 km. ten zuidwesten van
Ierland ligt een tamelijk diepe depressie,
die zich slechts langzaam verplaatst.
Een onweersachtige randstoring ervan
veroorzaakte in België, Frankrijk en En
geland plaatselijk onweer. Een station,
ongeveer 100 km. ten noorden van Pa
rijs, tapte hierbij 45 mm regen af. Ten
gevolge van een flinke toeneming van de
depressie-activiteit op noordelijke breed
te, verplaatst een hoge-drukgebied boven
Scandinavië zich nu langzaam in zuide
lijke richting. Tegelijkertijd ontwikkelde
zich boven Frankrijk een nieuwe on
weersstoring. Wegens de nabijheid van
het hogedrukgebied kan deze storing
zich echter moeilijk tot over onze omge
ving uitbreiden. In het grootste deel van
het land zal het huidige weer dan ook
nog aanhouden, terwijl er slechts in het
zuiden van het land een kans op onweer
blijft bestaan.
Nieuwe groep
Inmiddels is gisteravond op London
Airport een gecharterde Constellation
aangekomen met meer dan honderd
immigranten van Jamaica. Dit is de
eerste nieuwe groep, welke naar Enge
land kwam na de uitbarsting van de
relletjes. Uit Kingston op Jamaica wordt
gemeld, dat zich nog 350 emigranten
hebben ingescheept naar Engeland, on
danks het nieuws van de botsingen in
Londen. Er volgen volgende week op
nieuw 300 personen per boot, terwijl 90
van plan zijn volgende week per vlieg
tuig naar Engeland te komen. Een
aantal wil hier werk zoeken, anderen
komen om zich bij hun families te voe
gen, die hier al wonen. Een socialistisch
Lagerhuislid, dat een district vertegen
woordigt, hetwelk Notting Hill omvat,
dat het centrum vormt van de onlusten,
verklaarde gisteravond, dat sommigen
tot wanhoop waren gedreven door het
gedrag "van ongewenste elementen, voor
namelijk bestaande uit Westindische
immigranten.
Weer incidenten
Gisteravond deden zich hier en daar
weer incidenten voor, maar het was
kalmer, waarschijnlijk als gevolg van de
plensregen. De politie verspreidde steeds
weer groepen, die zich op straat vorm
den. Een bende opgeschoten jongens,
die twee herdershonden by zich hadden,
werd door personeel van een politie
auto in de gaten gehouden. De politie
escorteerde een Afrikaanse student, die
door 40 jongeren werd uitgejouwd. Een j
aantal ruiten van woningen, waar 1
kleurlingen vertoeven, meest het weer
ontgelden. De onlusten sloegen gister
avond over naar het district Maryle-
bone, waar blanke en gekleurde
knapen elkaar met flessen te lijf gingen,
totdat de politie ingreep.
Ruim twintig vooraanstaande revue
artiesten, zowel blanken als gekleurden,
hebben op hun gehoor een beroep ge
daan, rassendiscriminatie uit te bannen.
Onder de betrokkenen bevonden zioh
Tommy Steele, Larry Adler, Ray Elling
ton en Ted Heath.
Intussen hebben zich gisteren 53
mannen en twee vrouwen voor de rech
ter moeten verantwoorden voor hun
optreden bij de incidenten in de Lon
dense wyk Notting Hill. Het merendeel
van hen, onder wie talryke minderjari
gen, waren beschuldigd van het dragen
van verboden wapens of verzet tegen de
politie. Eén beklaagde werd tot zes
weken gevangenisstraf veroordeeld en
zeven kregen boetes van één tot twaalf
pond. Vier verdachten werden in voor
lopige hechtenis gehouden.
Prins Bernhard tijdens zijn bezoek
aan de Amerikaanse atoomonder-
zeeéer ..Skate" in gesprek met de
commandant van het vaartuig.
Oostelijke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zonnig weer, maar in het
zuiden van het land een kans op on
weer. Overwegend matige oostelijke
wind. Ongeveer dezelfde temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
5 SEPTEMBER
Zon op: 5.56 uur; onder: 19.20 uur.
Maan op: 22.28 uur; onder: 13.21 uur.
Hoogwater te Katwijk te 7.12 en
9.34 uur.
Laagwater te 2.59 en 15.07 uur.
Bewezen betere regenkleding.
Alléénverkoop voor Leiden
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
H-bom bruikbaar voor vreedzame doelen?
Op de atoomconferentie in Genève hebben gisteren twee Amerikaanse geleerden
gepleit voor het gebruik van de waterstofbom by de uitvoering van grote pro
jecten zoals de aanleg van havens. Het graafwerk zou op deze manier veertig
maal goedkoper zijn dan volgens de gewone methode. Deze Amerikaans verklaring
over de bruikbaarheid van de H-bom voor vreedzaam gebruik lokte dadelijk een
reactie uit van de Rus prof. Emelyanof, die zich uitsprak voor een verbod van
alle kernexplosies. Hij kon het nut van het gebruik van de waterstofbom voor
vreedzame doeleinden niet inzien, daar er z.i. steeds een grote hoeveelheid radio
activiteit vrijkomt. Dit was de eerste politieke botsing tussen de Sovjet-Unie en
de V.S. op de atoomconferentie, die maandag begon.
„in het omringende materiaal aanwezig
zijn", zei hij.
Men vroeg Emelyanof, waarom Rus
land dan, in de eerste tijd van de
atoombom, voornemens was geweest,
atoom-ontploffingen te gebruiken voor
het „verplaatsen van bergen" en voor
andere vredelievende doeleinden.
Hoewel de Russische atoom-professor
door deze vraag wel wat in de war
raakte, maakte hij er toch grappen
over. Hij zei, dat hij pas in 1955 in de
politiek verzeild raakte, en daarvóór
alleen maar met de zuivere wetenschap
te maken had. Hij voegde daaraan toe,
dat hij zich niet kon herinneren, wat
er in 1949 en in 1950 gezegd was. toen
de Russen het vooral hadden over
„vredelievende" ontploffingen.
Een journalist lichtte hem daarom in
en zei, dat hij wijlen Andrei Wisjinski
duidelijk had horen verklaren, dat
atoom-ontploffingen gebruikt waren
voor vredelievende doeleinden in de
Sovjet-Unie. Hij vroeg Emelyanof of
deze dat kon bevestigen.
Weer maakte Emelyanof een grapje.
Hij zei .dat hij niet van alles op de
hoogte was en voegde daaraan toe: ,,Ik
heb nogal veel gereisd, maar ik ben
nooit in Nowosibiersk (Midden-Siberië)
geweest".
Waarop een journalist riep: „nog
niet".
Emelyanof maakte zich met
grapje van vragen af
Dr. Johnson van de V.S. maakte gis
teravond bekend, dat de universiteit van
Californië het gebruik van de H-bom
voor het bereiken van olielagen onder
zoekt. Een bom met een kracht van een
miljoen ton T.N.T. zou vijftig miljoen
ton materiaal verplaatsen en 25 miljoen
vaten (barrels) olie opleveren. Volgende
zomer zou op dit gebied een proefexplo
sie van een atoombom teweeg worden
gebracht.
Emelyanof antwoordde daarop, dat
hij twee bezwaren had tegen dat Ame
rikaanse program. Het eerste bezwaar
is de politieke factor, die altijd zeer be
langrijk is. Dat onderwerp zou behan
deld moeten worden op een politieke of
op een ontwapenings-conferentie. Zelfs
als er een „schone" H-bom zou zijn
een. die zelf geen radio-activiteit vrij
zou maken dan zou er toch radiatie
Een vrouwelijke agente onder
zoekt de tas van een Grieks-
Cypriotische vrouw naar aanleiding
van een moordaanslag op een of
ficier van de veiligheidstroepen in
Nicosia op Cyprus. De aanslag
j vond plaats in de Ledrastraat. wel
ke de sinistere bijnaam moordmijl
j heeft verworven.
De 100.000
op no. 20173
In de 540e staatsloterij,, vierde klasse,
achtste lijst, is de honderdduizend ge
vallen op lot 20173.
Het winnende lot is in 6 series ver
kocht. Serie A werd verkocht te Kerk-
rade; serie B te Dieren; Serie C te Den
Haag; serie D te Zaandam Serie E
werd in twee delen verkocht, de ene j
helft te Delft en de andere te Hilver
sum. Serie F werd in Almelo verkocht.
Schip in Perzische Ontslag aan adjudant
Golf
vergaan
Britse steun voor
V.S. inzake Quemoy
Het Amerikaanse blad „New York
Times" meldde vandaag in een telegram
uit Londen, dat by de Brilse regering
langzamerhand het standpunt veld
«int, dat zy de Amerikaanse regering
moet steunen in de kwestie van de ei
landen, die voor de Chinese kust zyn ge
legen en in het bezit zijn van de natio
nalisten. Deeze steun zal meer van di
plomatieke en politiek aard zijn dan van
militaire, aldus het Newyorkse blad.
Militaire waarnemers op het eiland
Quemoy zijn het er niet over eens of de
Chinese communisten een aanval zullen
ondernemen of zullen trachten de verde
digers klein te krijgen door een blok
kade en artilleriebeschieting.
Zowel bevelhebbers van net nationa
listische garnizoen als Amerikaanse mi
litaire adviseurs denken, dat de commu
nisten spoedig een aanval zullen onder
nemen op het eilandje Tatan. dat in de
naar de communistisch-Chinese haven
stad Amoy leidende zeestraat ligt. Op
Tatan staat artillerie opgesteld. Bezet
ting van dit eilandje zou de communis
ten iets dichter bij Quemov en klein-
Quemoy brengen De belemmering van
de scheepvaart naar Amov zou echter
nog niet zijn opgeheven, daar de natio
nalisten ook vanaf klein-Quemoy de
toegang tot Amoy kunnen beheersen.
In de Perzische Golf is een Perzisch
schip met 125 passagiers vergaan: vyf-
en-dertig mensen verdronken, negentig
zyn opgepikt door een Nederlands schip,
dat op weg was naar Koeweit. Het onge
luk is 35 km. van Koeweit gebeurd.
Frans kabinet keurt
nieuwegrondwetgoed
De Franse raad van ministers heeft
gisteren de definitieve tekst van de
nieuwe grondwet goedgekeurd. Op 28
september zal de bevolking van het moe
derland en de overzeese gebieden zich
er bij referendum over uitspreken.
Vrijdag zal de grondwet worden gepu
bliceerd. Zij vergroot de bevoegdheden
van de president. Het parlement heeft
nog slechts een controlerende taak. De
president zal door een speciaal kiescol
lege in plaats van door het parlement
worden gekozen. De eerste-minister
wordt door de president benoemd. De
overzeese gebieden kunnen voor onaf
hankelijkheid kiezen door bij het refe
rendum „neen" te stemmen.
Volgens minister van Voorlichting
Soustelle hebben de ministers geen be
langrijke wijzigingen in het ontwerp
aangebracht.
Natsir c.s. zullen
vervolgd worden
De Indonesische procureur-generaal
Soeprapto heeft vandaag verklaard,
dat tegen de opstandelingenleider van
Midden-Sumatra, met inbegrip van de
Masjoemivoorzitter Moh. Natsir, een
gerechtelijke vervolging zal worden
ingesteld.
Hij legde deze verklaring af na de
bekendmaking door Kasman Singodi-
medjo, een der leiders van de Masjoemi,
dat de leden dezer partij die zich bij de
opstand op Sumatra hadden aangeslo
ten, niet zullen worden geroyeerd.
Mr. Soeprapto zeide, dat tegen de lei
ders der opstandelingen zodra zij zijn
gearresteerd, een onderzoek zal worden
ingesteld. Mocht hun vervolging ge
rechtvaardigd zijn, dan zullen zij door
het gerechtshof worden berecht, in over
eenstemming met de positie welke zij
vroeger in de regering innamen.
Vreemde voorvallen bij de
Argentijnse luchtmacht
Gewapende officieren hebben gisteren
de Argentijnse minister voor de lucht
macht, commodore Huerta, belet zyn mi
nisterie te betreden. In het gebouw werd
een vijftiental schoten gehoord, maar
van betrouwbare zijde werd vernomen,
dat niemand werd gewond. Het incident
is een gevolg van een conflict tussen
verschillende groepen in de luchtmacht.
Minister Huerta zou het beëdigen van
officieren bijwonen; de beëdiging werd
uitgesteld. Na deze gebeurtenissen in het
ministerie heeft president Frondizi ge
neraal Moragues, de opperbevelhebber
van de luchtmacht, en twee andere hoge
luchtmachtofficieren ontslagen. Huerta
heeft thans persoonlijk het bevel over de
luchtmacht op zich genomen. Bases en
gebouwen van de Argentijnse lucht
macht zijn vannacht door zwaar bewa
pende mannen in auto's omsingeld, ken
nelijk ter bescherming. Er is geen twijfel
aan, dat een en ander verband houdt
met het geheimzinnig incident in het ge
bouw van het ministerie voor de lucht
macht in Buenos Aires.
Brits-IJslands geschil over de
negen enteraars
De Britse regering heeft haar ambas
sadeur in Reykjavik opgedragen te pro
testeren tegen de poging tot aanhouding
van de Britse treiler Northern Foam op
dinsdag. De IJslanders die door een IJs
landse kanonneerboot aan boord van de
Northern Foam werden gebracht „had
den zonder toestemming niets te maken
aan boord van een Brits schip in open
zee", zo heeft het "Foreign Offiee" be
kendgemaakt.
De Britse ambassadeur heeft voorts
opdracht gekregen mee te delen, dat de
Britten niet van plan zijn de IJslanders
die van de Northern Foam aan boord
van het fregat Eastbourne zijn gebracht,
vast te houden. De Britten stellen voor
dat de IJslanders buiten de IJslandse
territoriale wateren door een IJslands
schip van de Eastbourne worden overge
nomen. Maar de IJslandse minister van
Buitenlandse Zaken heef: dit Britse
voorstel van de hand gewezen en ge-
eist. dat zij weer naar de Britse treiler
Northern Foam worden overgebracht,
opdat zij daar „hun plicht ongehinderd
kunnen doen".
voorshands ongedaan
De Legervoorlichtingsdienst deelt het
volgende mede:
„Het aan de adjudant-onderofficier B.
aangezegde ontslag uit de militaire
dienst staat op generlei wijze in verband
met de door deze adjudant-onderofficier
bij zijn commandant ingediende klacht
over de door hem ondervonden behan
deling van een onderofficier van de Kon.
Marechaussee.
Deze klacht, die bij het nemen van de
beslissing op het ministerie van Oorlog
niet bekend was, is eerst heden - 3 sep
tember - ter kennis van de minister ge
komen. De minister is van mening, dat
het hier betreft een rapport van een ad
judant-onderofficier omtrent het optre
den van een opperwachtmeester der Ko
ninklijke Marechaussee. Geheel los van
het strafgeding dient aan dit rapport de
volle aandacht te worden gegeven.
Teneinde het onderzoek in de goede
sfeer te doen geschieden, heeft de mi
nister besloten het aan de adjudant
onderofficier B reeds eerder kenbaar ge
maakte voornemen om hem ontslag te
verlenen, voorshands ongedaan te ma
ken".
Verkeersonderwijs ook op de
kweekscholen
Nu met ingang van 1 januari a.s. het
verkeersonderwijs op de lagere scholen
verplicht wordt, is de bekendheid van
het onderwijzend personeel met de re
gels van het verkeer een dringende eis
geworden. Door een aanvulling van de
Kweekschoolwet is inmiddels het ver
keersonderwijs officieel aan de verplichte
leerstof van de rijks-, gemeentelijke en
bijzondere kweekscholen toegevoegd.
De minister van O. K. en W. heeft in
middels een brief gericht aan de direc
teuren van de Rijks-, gemeentelijke en
bijzondere kweekscholen. Daarin wordt
gewezen op de noodzaak, de toevoeging
aan de leerstof zo spoedig mogelijk te
realiseren en wordt ten aanzien van het
cursusjaar 1958—1959 o.a. bepaald, dat
het onderwijs zal worden gegeven in de
eerste klasse van de tweede leerkring
gedurende de periode van begin septem
ber tot 1 februari. Het totaal aantal les
sen in deze periode zal 15 a 16 bedragen.
De lessen zullen worden gegeven door
leraren aan de kweekscholen, die met
goed gevolg een opleiding, uitgaande van
het verbond, hebben gevolgd. In bepaal
de gevallen zullen deze lessen ook door
politiefunctionarissen gegeven kunnen
worden.
De heer Hasselman terug
naar Djakarta
(Van onze Haagse redactie)
Het hoofd van de Nederlandse diplo
matieke vertegenwoordiging in Djakarta
de heer A. H. Hasselman, zal morgen
naar zijn standplaats terugkeren. De
heer Hasselman heeft enkele weken in
Den Haag vertoefd voor diens tbespre-
kingen.
Voor 15 miljoen aan
Van Gogh's naar Tokio
Langs route over de Pool
Een grote en belangrijke collectie
schilderyen en tekeningen van Vin
cent van Gogh, behorende tot de ver
zameling van het Rijksmuseum Kröl-
Ier-Müller in het nationale park „De
Hoge Veluwe" te Otterlo, aangevuld
met enkele werken van deze schilder,
die in het Gemeentemuseum te Den
Haag en het Rijksmuseum te Amster
dam hangen, zal in vier zendingen
met DC-7c's van de Scandinavian
Airlines System eind september en be
gin oktober via Kopenhagen en de
Noordpoolroute naar Tokio worden
overgebracht, waar de collectie van
15 oktober af wordt tentoongesteld in
het Nationaal Museum voor moderne
kunst van Japan.
De collectie bestaat uit 60 schilderyen
en 70 tekeningen en heeft een verzeker
de waarde van ruim 15 miljoen gulden.
De duur van de tentoonstelling te Tokio
is op 30 dagen bepaald, daarna zal de
verzameling in Kyoto te zien zijn
Op 20 september wordt het eerste
transport op Schiphol ingeladen.
Men heeft de voorkeur gegeven aan
de Poolroute, omdat tijdens deze vlucht
slechts één tussenlanding wordt ge
maakt. Voorts is men dan verzekerd
van vrijwel constante temperaturen, het
geen van groot belang is by het vervoer
van schilderijen. Bovendien prefereert
de Kröller-Müller-stichting het vliegtuig
in verband met de korte ttfd van over
brengen Indien de schilderyen en teke
ningen per boot naar Tokio zouden
moeten worden gezonden, zou men de
collectie zeker een half Jaar kwijt zijn.
