KROESJTSJEF EN MAO WILLEN
„ONMIDDELLIJK" TOPGESPREK
Het Westen heeft geen vastomlijnd
plan wat betreft liet Midden-Oosten
WEERBERICHT
NA GEHEIM OVERLEG IN PEKING
Een felle aanval op het Westen
Grootste struikelblok voor topconferentie
Beschouiv Arabieren eindelijk
als volivassen zakenmensen
97ste jaargang
MAANDAG 4 AUGSTUS 1958
No. 29508
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte sme^ l. Lelden - OW, na MOS»
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie. J>
De communistische leiders van de Sovjet-Unie en China, Kroesjtsjef
en Mao Tse Toeng, hebben er zondag na een geheime conferentie van
drie dagen te Peking op aangedrongen zonder verwijl een topconfe
rentie over het Midden-Oosten te houden. Deze oproep is vervat in
een communiqué, dat nog geen uur voor het vertrek van minister
president Kroesjtsjef uit Peking werd gepubliceerd.
Kroesjtsjef en zijn metgezellen waren donderdag in het grootste
geheim te Peking aangekomen. Tot die metgezellen behoorden o.a.
maarschalk Malinowski, de minister van Defensie, en Koeznetsof, die
in het communiqué „waarnemend minister van Buitenlandse Zaken"
wordt genoemd.
In het communiqué wordt niet met zoveel woorden aangedrongen
op deelneming van communistisch China aan een topgesprek. Er wordt
in de bekendmaking gesproken over het Midden-Oosten, waar de
spanning door de „gewapende agressie" van de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië zeer zou zijn toegenomen, over ontwapening en een
topconferentie. Van de Amerikanen en Britten wordt geëist, dat zij
dadelijk hun strijdkrachten uit Libanon en Jordanië terugtrekken. De
enige manier om de wereldvrede te bewaren, is, aldus Kroesjtsjef en
Mao, over te gaan tot ontwapening, het verbieden van kernwapens,
opheffing van bases in andere landen en ontbinding van de militaire
blokken.
Het Zuidslavische revisionisme wordt in het communiqué „het
grootste gevaar voor de communistische beweging" genoemd.
Medezeggenschap
voor Mao Tse Toeng
Het persbureau van communistisch
China heeft de tekst van het gemeen
schappelijke communiqué bekend ge
maakt:
De twee partijen, aldus het communi
qué ware n het erover eens, dat de Sov
jet-Unie en China, met de andere
landen in het socialistische kamp en
alle andere vredelievende landen en
volken, grote successen bereikt hebben
in de strijd voor het verminderen van
de internationale spanning en het be
waren van de vrede. De vredespolitiek
van China en de Sovjet-Unie heeft in
toenemende mate de sympathie en
steun van de volken van de wereld ver
worven. India, Indonesië, de Ver. Arabi
sche Republiek en de andere landen van
Azië, Afrika, Amerika en Europa, die
vredelievende samenleving huldigen,
spelen een steeds belangrijker rol in de
versteviging van de vrede. Daarentegen
verzet „het agressieve imperialistische
blok onder aanvoering van de Ameri
kaanse monopoliegroepen" zich hard
nekkig tegen het vreedzame naast-el-
kaar-bestaan. Het weigert koppig de
internationale spanning te verlichten en
belemmert een bijeenkomst van rege
ringsleiders van de grote mogendheden,
intensiveert de voorbereidingen voor een
nieuwe oorlog en bedreigt de vrede en
veiligheid van alle volken. De „imperia
listische krachten" zijn de vijanden van
vrede, democratie, nationale onafhanke
lijkheid en socialisme.
Verder wordt o.m. gezegd, dat de ge
beurtenissen in het Midden-Oosten en
andere delen van de wereld aantonen,
dat de nationale bevrijdingsbeweging
niet te stuiten is, het tijdperk van het
kolonialisme voorgoed voorbij is en dat
elke poging om een koloniale heer
schappij te handhaven of te herstellen
de zaak van de vrede afbreuk doet en
tot mislukking is gedoemd.
Veel winti
Gisteren trok een rug van hoge lucht
druk over onze omgeving, hetgeen een
weersverbetering tot gevolg had. Deze
r stond in verbinding met een flink
ontwikkeld hogedrukgebied ten westen
van de Golf van Biscaye. Aan de noor
delijke zijde van dit hogedrukgebied
was een vochtige zuidwestelijkelucht-
stroming aanwezig die vandaag ook tot
onze omgeving doordrong. Dit ging
plaatselijk met wat lichte regen ge
paard Voor het weer van de. komende
36 uur is een actieve depressie van be
lang die in snel tempo de oceaan over
trekt en die morgen op het noordelijk
deel van de Noordzee wordt verwacht
In verband daarmee zal de wind gaan
toenemen. Het koufront van de depres
sie kan tijdelijk wat regen brengen,
maar na de passage stroomt drogere
lucht het land binnen, waarin weer op
klaringen zullen voorkomen.
De twee partijen bij de conferentie
hebben uitvoerig van gedachten gewis
seld over de belangrijke vraagstukken,
waarvoor de Sovjet-Unie en China in
Azië en Europa in de huidige interna
tionale situatie gesteld zijn. Zij werden
het volledig eens over maatregelen, die
genomen moeten worden om „"agressie"
te weerstaan en de vrede te waarborgen.
Meningsverschil bijgelegd?
Onze Londense correspondent telefo
neerde ons hedenmorgen:
Kroesjtsjefs driedaags bezoek aan
Peking wordt in Londen algemeen be
schouwd als een aanwijzing, dat Mao en
hij hun recente meningsverschillen heb
ben bijgelegd en dat communistisch
China veertien dagen na het begin van
de onderhandelingen over een topge
sprek ook op het tapijt is verschenen.
Kroesjtsjef, zo meent men in Weste
lijke diplomatieke kringen, kan nu ook
volledig namens China spreken en hoopt
daarmee meer druk uit te oefenen op
het Westen om een topconferentie op
zijn voorwaarden te aanvaarden. Aan
de andere kant was Kroesjtsjef waar
schijnlijk bezorgd over de houding van
Mao, die kennelijk ontevreden was over
het feit, dat hij tot dusver volkomen
buiten de onderhandelingen was gehou
den.
Enkele uren voordat Kroesjtsjef des
tijds het Britse plan voor het houden
van een topgesprek binnen de Veilig
heidsraad aanvaardde, kwam er uit
Peking een veroordeling van dat plan.
De reden daarvoor was niet ver te
zoeken communistisch China is niet
erkend door Amerika en niet vertegen
woordigd in de UNO. Nationalistisch
China is dat wel.
Men acht het hier niet onmogelijk,
dat Kroesjtsjef daarom vorige week op
nieuw terug kwam op het houden van
een topconferentie in Genève buiten de
Verenigde Naties om.
Nu, na Kroesjtsjefs ontmoeting met
Mao (en het was opvallend dat hij
ondanks zijn drukke werkzaamheden
tijd kon vinden om naar Peking te
gaan) is het duidelijk, dat na keihard
onderhandelen, de Russische premier
de Chinezen ook zeggenschap in inter
nationale aangelegenheden en op de
crisis in het Midden-Oosten heeft ge
geven.
Een tweede feit, dat in verband hier
mede in Londen de aandacht had, was
dat nergens in het communiqué, zoals
dat vroeger het geval was, de rol van
Moskou als leider van de communisti
sche wereld werd vermeld. Het commu
niqué legde integendeel de nadruk op
de gelijkheid en „de kameraadschappe
lijke wederzijdse hulp tussen de Sovjet-
Unie en communistisch China".
De reis van Kroesjtsjef naar Peking
zal dan ook, naar men hier aanneemt,
de weg naar een topgesprek over het
Midden-Oosten niet vergemakkelijken.
Het is niet onmogelijk, dat wanneer de
Russische premier thans zou eisen com
munistisch China eveneens uit te nodi
gen het Westen hem er van zou beschul
digen te trachten de conferentie te
torpederen.
Koninklijke familie in
San Remo
De Koninklijke familie is zaterdag
ochtend aan boord van de jachten Piet
Hein en Groene Draeck uit Monte
Carlo naar San Remo aan de Itali
aanse Rivièra. niet ver van de Franse
grens vertrokken. Daar heeft zij zater
dagavond een wandeling gemaakt, zon
der door iemand te zijn herkend.
Hoessein heft Iraaks-
Jcrdaanse Unie op
Koning Hoessein van Jordanië
heeft zaterdag by decreet bepaald,
dat de Iraaks-Jordaanse unie heeft
opgehouden te bestaan.
Deze unie werd in februari in het
leven geroepen, twee weken nadat
Egypte en Syrië zich hadden verenigd
tot de Verenigde Arabische Republiek.
Twee weken geleden deelde koning
Hoessein nog mee. dat hij zich na de
moord op zijn neef Feisal als hoofd
van de unie beschouwde en alles in het
werk zou stellen om in het Iraakse
deel van de unie „vrede en stabiliteit
te herstellen".
1 Zoals bekend hebben sindsd en ech
ter tal van mogendheden waaronder
de Sovjet-Unie. de V.S., Engeland,
I Turkije. Perzië en Pakistan het re
publikeinse bewind in Irak erkend.
Koning Hoessein onderschreef de
beslissing vai zijn kabinet om de Jor
daanse grondwet te herzien, nu de
constitutie van de Arabische federale
I staat is opgeschort en in feite niet
kan worden toegepast".
Voorts werd besloten, dat de regering
alle fondsen en eigendommen van de
Arabische federale staat, welke thans
I in Jordanië zijn, in beheer zal houden.
(Van onze correspondent te Londen)
Twee weken na de eerste activiteiten voor een topgesprek over het Midden-
Oosten, begint men niet alleen in Amerika, maar ook in Engeland steeds meer
op te zien tegen de berg, die men moet beklimmen.
De hele kwestie is thans met Kroesjtsjefs verrassende reis naar Peking zo
enorm verwarrend geworden, dat weinigen nog een uitweg zien. Het is niet zo
zeer de propaganda, waar het Westen bang voor is, want wat dat betreft kunnen
i Amerika en Engeland Kroesjtsjef ook nog wel enkele dingen vertellen. Wat
werkelijk beangstigend begint te worden, is dat ruim een week vóór het voorge
nomen begin van de topconferentie er niet veel op wijst, dat het Westen een
realistische politiek-op-lange-termijn voor het Midden-Oosten heeft ontworpen,
behalve dan enkele vage plannen voor economische hulp aan dit gebied.
I bereiken, is een afbakening van de in-
I vloedsfeer in dit werelddeel en zelfs een
dergelijk resultaat is nog twijfelachtig.
I Als steeds meer landen zich willen
gaan bemoeien met het topgesprek, het-
I geen na Kroesjtsjefs ontmoeting met
I Mao onvermijdelijk lijkt, is er 99 pet.
j kans dat de conferentie, waar die ook
I wordt gehouden, helemaal geen resul-
Noodzaak topgesprek
is er niet meer!
De topconferentie zal in geen geval
hier iets aan toe kunnen bijdragen. Het
enige, wat men eventueel zou kunnen
taat zal opleveren, behalve dan voor
Kroesjtsjef, die een stem in het Midden-
Oosten heeft gekregen, en voor de rest
naar hartelust zijn gal over het Westen
zal hebben kunnen uitspuwen.
De dringende noodzaak voor een top
gesprek is er niet meer. Libanon heeft
een nieuwe president en de Anglo-Ame-
rikaanse acties hebben de vrede niet
meer in gevaar gebracht dan de laatste
Amerikaanse kernproef dit deed.
Als Mao ook aanwezig wil zijn bij het
top-gesprek, is er een kans, dat zij
helemaal niet doorgaat. Maar het is een
kleine kans, aangezien te veel landen
reeds hebben laten weten de top als
enige kliniek voor wereldziekten te be
schouwen
Top-gesprek of geen top-gesprek,
Amerika en Engeland zullen zo spoedig
mogelijk moeten trachten een reële
politiek voor het Midden-Oosten te vin
den. Amerika heeft nooit een lijn voor
dit gebied gehad, behalve dan wat de
Amerikaanse ol'>-maatschappijen, die
belangrijke fina iële belangen in het
Midden-Oosten hebben, voorgeschreven.
Engeland had een politiek, die na de
gebeurtenissen van de laatste jaren
volledig achterhaald is en zij heeft het
100 jaar geleden 2 augustus
1858 werd Koningin Emma ge
boren. Zaterdag heeft het Haagse
gemeentebestuur de koningin, die
zo lang in Den Haag heeft ge
woond. geëerd door een krans te
leggen bij het monument in Den
Haag. Fotode wnd. burgemeester
van Den Haag. de heer C. H. P.
W. van den Oever plaatst de krans
waarschijnlijk nog moeilijker dan Ame
rika, om zich aan de nieuwe omstandig
heden aan te passen.
Moeilijker.
Krachtige wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
tijdelijk enige regen, later enkele op
klaringen, maar ook plaatselijk enkele
buien Krachtige tot stormachtige wind
tussen zuid en west. Ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
5 AUGUSTUS
Zon op 5.06, onder 20.25.
Maan op 22.22, onder 11.28.
Hoogwater te Katwijk te 6.32 en 18.53 u.
Laagwater te 2.25 en 14.36 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
De landingen in Libanon en Jordanië
waren gemakkelijk genoeg en op dat
tijdstip het enige, wat het Westen kon
doen. De troepen weg te halen is moei
lijker, wanneer men er geen idee van
heeft wat er daarna kan gaan gebeuren
en het evacueren van Jornadië vermoe
delijk hetzelfde is als het ondertekenen
van koning Hoessein's vonnis,
die Amerika en vooral Engeland ten op
zichte van het nieuwe regime in Irak
hebben betoond, dat zij de noodzakelijk
heid van een nieuwe lijn inzien. Maar
welke lijn?
Daarover is de afgelopen twee weken
in Engeland heel wat gepraat en ge
schreven. Velen trachtten te bewijzen,
dat Engeland niet afhankelijk was van
de olie uit het Midden-Oosten. Maar
dat is niet volledig gelukt. Zeker, de
Britten kunnen het grootste deel van
hun behoeften uit Amerika betrekken,
doch de kwestie is tevens, dat zij grote
financiële belangen in Irak en de olie-
sjeikdommen bij de Perzische Golf heb
ben.
Dit is een van de belangrijkste rede
nen waarom gezaghebbende Engelse
bladen en politici steeds luider aandrin
gen de relaties met de Arabische landen,
voordat het te laat is. een zuiverder en
zakelijker basis te geven.
Het kernpunt
Zaterdag heeft het bloemencorso
uit Rijnsburg bijzonder veel belang
stelling getrokken, zowel in Rijns-
burg zelf als in Oegstgeest en Lei
den. De praalwagen ..Zomer' van
de Rijnsburgse buurtvereniging
Centrum verwierf een eerste prijs.
Elders in dit blad schrijven wij
uitvoerig over dit uitstekende corso.
(Foto LD./Van Vliet)
Irak, het centrum tijdens de spannen
de dagen na de Brits-Amerikaanse lan
dingen, is nog steeds het kernpunt. De
nieuwe leiders, zo redeneert men te
Londen, weten aan welke kant hun
brood is gesmeerd en dat is niet de
Russische, waar men geen druppel olie
kwijt kan. Men put verder vertrouwen
uit het feit, dat het nieuwe Irak tot
dusverre met zorg heeft voorkomen het
Westen voor het hoofd te stoten.
Of dat zo zal blijven is een kwestie,
die het Westen grotendeels in eigen
hand heeft. Er is volgens waarnemers
hier weinig twijfel aan, dat premier
Macmillan de kracht van het Arabische
nationalisme en het anti-feodalisme
heeft erkend en het als zodanig wil
aanvaarden.
Irak vormt het aanknopingspunt. Het
is rijker dan Syrië en Egypte bij elkaar
en zelfs al zou het tenslotte besluiten
zich aan te sluiten bij de Verenigde
Arabische Republiek, zou dat nog geen
grote overwinning voor Nasser be
hoeven te zijn. want niet alleen heeft
Irak meer weg te geven, de nieuwe
leiders zijn Arabieren, die precies het
zelfde met koning Feisal hebben gedaan
als Nasser destijds met Faroek. En de
kans dat zij in de toekomst Nasser als
symbool zullen vervangen is niet hele
maal denkbeeldig.
Schema's voor hulp, zoals de Italiaan
se premier Fanfani de afgelopen week
in Washington en hier in Londen be
pleitte. klinken mooi. maar het Westen
moet nu eindelijk wel geleerd hebben,
dat de rijke gever des te meer wordt
gehaat. Bovendien Arabië is rijk eenoeg
als de olieroyalties maar niet in Cadil
lacs en neonpaleizen worden geïnves
teerd.
De enige kans voor het Westen, zo
meent men hier. is dan ook de Arabie
ren eindelijk als volwassenen te be
schouwen en hard en zakelijk met hen
te onderhandelen. Of, zoals de „Econo
mist" deze week zei: „Laat men een
datum met Kroesjtsjef afspreken. Maar
veel belangrijker nóg: laat men een
begin maken met een realistische poli
tiek".
