Hele Veiligheidsraad moet beslissen over plaats en tijd van topgesprek Grootste probleem is topdebat af te bakenen en in de hand te bonden WEERBERICHT EISENHOWER DOET VOORSTEL AAN KROESJTSJEF Met agenda op brede basis DE GAULLE ENIG DENKBARE VOORZITTER Diplomatiek succes voor Amerika Het overige spoorwegpersoneel krijgt nu ook salaris verbetering De Gaulle wil „conf eren lie van vijf" 97ste jaargang ZATERDAG 26 JULI 1958 No. 29501 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 President Eisenhower heeft gisteren aan Kroesjtsjef voorgesteld, dat de permanente afgevaardigden naar de Veiligheidsraad der V.N. bijeenkomen om een besluit te nemen over voorwaarden en een tijd stip voor een topconferentie over het Midden-Oosten. In zijn brief zegt de president der V.S., dat de topconferentie niet beperkt dient te zijn tot louter een bespreking van de zaken Libanon en Jordanië, maar ook „veel breder vraagstukken" dient te behandelen. „Naar mijn mening", aldus Eisenhower, „is de onzekerheid van de vrede en veiligheid in grote mate te wijten aan het gevaar waarin kleine landen zijn gebracht. Het zou de bedoeling van de Verenigde Staten zijn om de specifieke incidenten, die gij ter sprake brengt in dat brede verband te behandelen. Als men anders te werk zou gaan, zou men blind zijn voor de lessen van de geschiedenis". De president zegt, dat het nog niet zeker is, dat een topconferentie van de Veiligheidsraad werkelijk „algemeen gewenst" is, hoewel dit het geval zou kunnen zijn. Kroesjtsjef moet zorgvuldiger lezen Eisenhoiuer begint zijn brief met te zeggen, dat hij in Kroesjtsjef s boodschap van woensdag klaarblij kelijke misvattingen" over de ziens wijze van de president heeft aange troffen. Eisenhower verzoekt Kroesj tsjef zijn vorige brief nog eens en zorgvuldiger te lezen. In zijn brief van woensdag stemde Kroesjtsjef in met een topconferen tie in de V.N. Hij zei echter, dat In dia, dat geen lid is van de Veilig heidsraad, en de Arabische landen vertegenwoordigd moesten zijn. Eisenhower zegt in zijn brief, dat het Handvest van de V.N. de voor waarden bepaalt, waaronder landen, die geen lid zijn van de raad, aan zijn besprekingen kunnen deelne men. De Ver. Staten zullenaldus Eisenhower, zich in dit opzicht aan het Handvest houden. Eisenhower schrijft, in zijn brief van 22 juli gezegd te hébben, diait als ondanks de vastgestelde feiten in de jongste bij eenkomsten van de veiligheidsraad de Russische regering nog steeds wenst te verklaren, dat de toestand in Libanon een groot gevaar voor de vrede in het Midden-Oosten is. de aangewezen plaats voor besprekingen de Veiligheidsraad van de V.N. is. De Amerikaanse president zegt ver heugd te zijn, dat Kroesjtsjef nu de verantwoordelijkheid van de Verenigde Naties erkent en zijn oorspronkelijke voorstel, dat het aanzien en het gezag van de Verenigde Naties ernstig onder mijnd zou hebben, heeft teruggenomen. Wel algemeen gewenst? Eisenhower schrijft Kroesjtsjef vrij,- dag in zijn brief van 22 juli erop gewe zen te hebben, dat het Handvest van de VN-leden van regeringen en bijgevolg ook regeringsleiders en ministers van Buitenlandse Zaken toestemming geeft een lid-land in de Veiligheidsraad te vertegenwoordigen en dat als een derge lijke bijeenkomst algemeen gewenst werd, de Verenigde Staten van de par tij zullen zijn. Het is, zo constateert Eisenhower, echter nog niet zeker, dat een dergelijke bijeenkomst werkelijk al gemeen gewenst wordt, hoewel dit wel het geval zou kunnen blijken te zijn. Eisenhower zegt verder, dat Kroesjt sjef nu bepaalde suggesties doet aan gaande de samenstelling van de Veilig heidsraad en de voorwaarden, waar- Advertentie onder laaiden, die geen lid zijn van de Veiligheidsraad kunnen deelnemen aan besprekingen van de raad. De Ameri kaanse president merkt op, dat hij in zijn brief van 22 juli aan Kroesjtsjef er nadrukkelijk op gewezen heeft, dat een van de voordelen van een behandeling in de Veiligheidsraad is dat hiervoor vaste regels gelden en het daarom niet nodig is te improviseren. Wat de agenda aangaat zjjn de VS het ermee eens. dat deze beperkt moet blij ven tot eên bespreking van de vraag stukken van het Midden-Oosten, met inbegrip van de oorzaken ervan. Eisenhower herinnert Kiróesjtsjief er aan, dat de tweede wereldoorlog ont stond door een reeks rechtstreekse en niet-rechbstreekse aanvallen tegen klei ne landen. In maart 1939 had het hoofd van de toenmalige Russische commu nistische partij er de aandacht op geves tigd, dat het falen van niet-agressieve landen, waaronder Engeland en Frank rijk, om rechtstreekse of niet-ïecht- streekse agressie tegen kleine landen te stuiten betekende, dat de vrije teugel gelaten werd aan een oorlog, die tot een wereldoorlog zou uitgroeien. Deze voor spelling kwam helaas uit Eisenhower brengt ook de resolutie van de Algemene Vergadering van 1950 in 'herinnering, waarin het aanzetten tot burgeroorlog' in het belang van een vreemde mogendheid als een van de ernstigste misdaden wordt veroordeeld. De Amerikaanse president spreekt de hoop uit. dat door middel van de Veilig heidsraad maatregelen t.a.v. het Mid den-Oosten genomen kunnen worden, die de vrede daar hechter maken en zo doende de vrede elders bevorderen. Aan het slot van zijn brief stelt Eisenhower voor, dat de permanente af gevaardigden van de leden van de Vei ligheidsraad door secretaris-generaal Hammarskjöld georganiseerde bespre kingen voeren om vast te stellen of, een bijeenkomst van de aard als door Eisen hower bedoeld en onder de door Eisen hower voorgestelde voorwaarden alge meen aanvaardbaar is. Indien dit het geval zou zijn, zouden de permanente afgevaardigden het ook eens moeten worden over een tijdstip, dat algemeen bevredigend zou zijn. 28 juli zou te vroeg voor ons zijn, zo zegt Eisenhower, die meedeelt, de Amerikaanse permanente afgevaardigde opdracht te zullen geven in bovenbedoelde zin te handelen. Het voorstel was vervat in een brief van de president, welke aan de Rus sische ambassadeur Mensjikof in het Amerikaanse ministerie van Buiten landse Zaken is overhandigd. De woordvoerder van het Witte Huis, Hagerty, heeft gezegd, dat de president zeker van de partij zal zijn als de voorwaarden voor de topconfe rentie algemeen aanvaardbaar blijken te zijn. Slot pag. 2 Wisselend bewolkt Een depressie, die gisteren bij Ierland was gelegen, verplaatste zich in de rich ting van Noord-Engeland. Het regenge- bied van deze storing trok de afgelopen nacht en vanmorgen over ons land. Plaatselijk viel vrij veel neerslag. Van gisteravond 7 uur tot vanmorgen 7 uur werd in Brabant ongeveer 15 mm afge tapt. Achter de storing om stroomt tij dens het weekeinde onstabiele oceaan- lucht van gematigde breedte naar ons land. In verband daarmede wordt voor morgen wisselende bewolking verwacht met plaatselijk enkele buien in hoofd zaak in het binnenland. 27 juli Zooi op: 4.52 uur; onder: 20.39 uur. Maaai op: 17.55 uur; onder: 1.48 uur. Hoogwater te Katwijk te 12.35 uur. Laagwater te 8.03 en 20.39 uur. (28/7 hoogwater te 1.01 en 13.38 uur, laag water te 9.09 en 21.43 uur). Dit nummer bestaat uit 10 pagina's. en een Bijvoegsel In Libanon thans 10.000 Amerikanen De hoop, dat de verkiezing Van een nieuwe president in Libanon een einde aan de onrust in het land kan maken, is gisteren aanzienlijk gedaald door de verklaring van een der rebellenleiders, Salam, dat de „nationale revolutie niet zal toestaan dat presidentsverkiezingen worden gehouden onder Sjamoen en onder druk van buitenlandse troepen". Het parlement moet de volgende week donderdag een opvolger voor president Sjamoen kiezen. De verkiezing was aan vankelijk voor deze week donderdag vastgesteld, doch zij werd uitgesteld De Libanese zakenlieden hebben van hun kant het dreigement geuit, dat zij hun zaken drie dagen zullen sluiten, als de volgende week geen president wordt gekozen. In Beiroet zijn gisteren de eerste een heden van een reservebataljon Ameri kaanse mariniers, circa 1.500 man, aan wal gegaan. Het bataljon is een week geleden per vliegtuig uit Cherry Point in^ Noord-Carolina naar het Midden- Oosten overgebracht. De manschappen zijn op schepen voor de Libanese kust in reserve gehouden, doch men heeft volgens een officiële woordvoerder, be sloten hen aan wal te brengen. Voorts zijn gisteren de laatste onder- steunings- en bevoorradingstroepen van de luchtlandingsgroep der 24c infante riedivisie aangekomen, waardoor het aantal Amerikaanse militairen in Bei roet is gestegen tot circa 10.000 man; 6.000 mariniers en 400 man het leger. Thor-raket ontploft Een baltisch projectiel voor middel grote afstand van het type „Thor" is hedenochtend, slechts twintig seconden nadat het van de afschietbasis te Cape Canaveral was gelanceerd, in de lucht ontploft. De twee stukken, waarin het pro jectiel uiteenviel, stortten op ongeveer zeven km. afstand van de basis in zee. De oorzaak van de ontploffing is nog niet bekendgemaakt. Koninklijk gezin in Le Lavandou Het koninklijke jacht „Piet Hein" met aan boord de Prinsessen Margriet en Marijke, is gistermorgen uit Marseille vertrokken en na een reis van enige uren op de rede van Bormes bij Le Lavandou aangekomen. „De Groene Draeck", met de andere leden van de Koninklijke familie was om zeven uur uit Saint Tropez vertrokken en arri veerde daar gisteren ook. Achttien jaar geleden werd de Middelburgse stadhuistoren door brand verwoest. In de afgelopen jaren werd de restauratie van dit cultuur-historische monument van grote waarde krachtig ter hand ge nomen. Thans is het hoogste punt bereikt door het aanbrengen van de zware twaalf meter lange eikehou ten koningsstijl, waarom de spits gebouwd zal worden. Na het plaat sen van de stijl werd de vlag in top gehesen. (Van onze correspondent te Washington) Aanvankelijk scheen het vrijwel onmogelijk, dat Dulles een topconferen- j tie alsnog kon vermijden en ook thans lijkt een afgelasting nog altijd zeer onwaarschijnlijk. Maar deze ontwikkeling van onmogelijk tot onwaar schijnlijk kan Dulles het gevoel geven dat hij toch kans heeft datgene te voorkomen, waartegen hij zich immer heeft verzet: een topconferentie, zonder dat de rivalen tevoren grondig met elkaar hebben bestudeerd op welke punten een eventueel akkoord mogelijk is. ten! Men ziet hoe moeilijk het is om de grenzen van een debat vast te stellen. Dit enorme gevaarte is een bruin-1 monster rijdt op tien meer dan koolgraafmachine, op weg van de I manshoge rupsbanden met een fabriek naar haar toekomstig werk-1 snelheid van een kilometer per uur. terrein in Duitsland. Het technische Nadat het College van Rijksbemid delaars enige tijd geleden op aan wijzing van de regering, over de lo nen van het spoorwegpersoneel, in gedeeld in de tabellen 1 en 2, een be slissing had genomen, is door de mi nister van Verkeer en Waterstaat en het College van Rijksbemiddelaars een nader onderzoek ingesteld met betrekking tot de overige toongroe pen. Het ministerie van Verkeer en Wa terstaat deelt thans mee, dat dit onderzoek geleid heeft tot een goed keuring van de voorstellen voor de overige toongroepen, welke aanslui ten bij de beslissing ten aanzien van de toongroepen 1 en 2. De heer F. de Jong, vertegenwoordiger van de Nederlandse Vereniging van Vervoerspersoneel waardeerde deze door de regering genomen beslissing ten aanzien van de loongroepen 3: (Mulo), 4 (HBS), 5 (MTS), 6 (H.O.) en de z.g. vrouwentabellen van hef spoorwegper soneel ten zeerste. Zijn bond stelt het op prijs, dat de achterstand met het overige bedrijfsleven nu is ingehaald en alle groepen hebben gekregen waar zij recht op hebben. Ook de Katholieke Bond van Spoor wegpersoneel toonde zich zeer tevreden bij monde van de heer Jentjens. Niet alleen omdat hiermede het optimaal bereikbare is bereikt, maar vooral om dat de aangevoerde argumenten houd baar zijn gebleken en volledig zijn erkend. Westen heeft tempo nu onder controle Afgezien van de moraliserende toon is de jongste nota van Eisenhower aan Kroesjtsjef een handige politieke ma noeuvre om in elk geval het tempo der ontwikkeling onder controle van het Westen te brengen. Tevens echter toont de nota duidelijk hoe weinig de Ameri kaanse regering bereid is zich bij een schier onvermijdelijke topconferentie neer te leggen. Kroesjtsjef had erin toegestemd een topconferentie te houden in het kader van de Veiligheidsraad. Dit gaf Eisen hower en Dulles de kans te eisen, dat de permanente vertegenwoordigers, die hun landen in de Veiligheidsraad represen teren, in New York van gedachten zullen wisselen over wenselijkheid, agenda, tijd, plaats en gastbijzitters ener eventuele topzitting. Zulk een gedachtenwisseling kan achter de schermen of in een for mele zitting plaatsvinden. Hammarskjöld schijnt hierbij aan een formele zitting te denken en ook de Rus sen zullen daar wellicht voor voelen, om dat de lijntrekker ij, die zij duchten, daar voor ieder zichtbaar zou zijn. Voor de Russen betekent Dulles' manoeuvre ove rigens een onvoordelige wending, omdat in de Veiligheidsraad het Westen verre in de meerderheid is en in zulke proce durezaken, waarbij het veto niet geldt, kunnen de Westerse bondgenoten in fei te hun wil doorzetten. Dit geeft het Westen met name veel zeggenschap over tijd, plaats en samenstelling van een eventuele topconferentie. Het Westen zal eveneens trachten het onderwerp der besprekingen naar eigen wens af te ba kenen. Op die manier zal men zonodig op Kroesjtsjef een tegenaanval kunnen doen zonder de buitenspelregel te over treden. Men wenst bijvoorbeeld niet dat alleen kan worden gesproken over Libanon en Jordanië. Aldus zou Kroesjtsjef kunnen aanvallen en het Westen zou buiten de orde zijn, indien het repliceerde met kri tiek op communistische wapenleveranties aan de Verenigde Arabische Republiek. Het Westen zoU evenwel graag de wa penzendingen aan de leden van het Bag- Een beperking van het onderwerp der besprekingen is daarom een bijna onop losbaar probleem, temeer daar het zeer ongebruikelijk is. dat de voorzitter van de Veiligheidsraad de spreker tot de orde roept, wanneer zij hun boekje te buiten gaan. Het moet echter worden gezegd dat De Gaulle de enig denkbare voorzitter is, die Kroesjtsjef en Eisenhower op hun nummer zou durven te zetten. Indien de voorzitter en de conferentieleden niet de vaste wil tonen de bijeenkomst construc tief te houden, dan kan men elkaar over en weer Suez en Hongarije gaan verwij ten en kan het debat zo fel worden dat de wereldvrede er eerder door geschaad dan gediend wordt. Tengevolge van het Amerikaanse ant woord heeft de Sovjet-Unie op haar di plomatieke initiatief dus enigszins verlo ren. De communisten beschikken echter helaas nog over andere methoden om pressie in de richting van een topcon ferentie uit te oefenen. Indien uit het Midden-Oosten meer berichten zullen komen over onrust en schietery, indien in het algemeen de spanning opnieuw zal stijgen, dan kan dit wijzen op ondi plomatieke pogingen om de volkeren der wereld opnieuw om een magische top conferentie te doen smeken of schreeuwen. w te New dad-pact buiten beschouwing wiUen la-York kunnen worden behandeld. Het be. „Als 't in twee dagen niet lukt, is de zaak m i s lukt!" (Van onze Par ij se correspondent) Generaal de Gaulle blijft een voor stander van de conferentie van vyf, maar hjj is eveneens van oordeel, dat zij niet zal moeten worden gehouden in de „Congres van Wenen"-atmosfeer, waarin zjj onvermijdelijk zou komen te vervallen, wanneer zij plaats zou vinden in het kader van de Veiligheidsraad. Die overtuiging heeft de generaal-pre- mier geleid, toen hij gisteren met zijn naaste medewerkers 't antwoord op de jongste brief van Kroesjtsjef voorbe reidde. Dat antwoord zal waarschijnlijk vandaag of anders morgen worden overhandigd. De Gaulle is van oordeel, dat de besprekingen alleen tot een resultaat kunnen leiden, wanneer zij ver van het gewoel en vooral ver van alle publiciteit zullen worden gehouden. Volgens het Parijse dagblad „France Soir" zou hij daarom willen voorstellen, dat eerst de vijf in Genève in het ge bouw van de Verenigde Naties zullen bijeenkomen. Zij zullen daar binnen een dag of twee, drie tot voorlopige overeenstemming moeten zien te komen. Lukt hun dat niet, dan kan men. naar het oordeel van De Gaulle de con ferentie als mislukt beschouwen en heeft voortzetting geen zin. Kunnen zij een programma opstellen, dan zal dat daarna in de Veiligheidsraad hoeft niet uitgesloten te worden geacht, dat de vijf premiers ook zelf nog voor enige dagen naar New York zullen gaan. Verder zouden de besprekingen daar op een niveau van de ministers van Buitenlandse Zaken kunnen plaats vinden. Bij de behandeling van het rapport van Genève in de Veiligheids raad zouden, overeenkomstig het Hand vest der Verenigde Naties, ook de staten, die belang hebben bij hetgeen ter tafel komt, worden uitgenodigd. Frankrijk is van oordeel dat tot deze staten in de eerste plaats ook Israël behoort. Een voordeel van het plan van De Gaulle zou ook zijn, dat een bijeen komst te Genève vermoedelijk reeds binnen veertien dagen zou kunnen plaats vinden. Daarmee zou tegemoet gekomen kunnen worden aan het Rus sische verlangen tot spoed. De Franse politiek ten aanzien van het Midden-Oosten, welke dus door De Gaulle op de conferentie van vijf zal worden uiteengezet, zal worden samen gevat in drie punten: a. handhaving van de territoriale status quo en garanties voor die hand having; b. beperking van de wedloop van de grote mogendheden ter verkrijging van invloed in de politieke ontwikkeling van de landen, in het bijzonder ook staking van de wapenleveranties: c. oprichting van een gezamenlijke organisatie voor de economische ont wikkeling van de landen van het Mid den-Oosten. Deze organisatie zou zon der enige politieke propaganda moeten functioneren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1