„OLIE-LUCHTBRUG" NAAR JORDANIË
Bescherming van
van belang voor
Libanon - Jordanië
Koeweit - Bahrein
Thans liggen
van de Zesde
er reeds 55 schepen
Vloot voor Beiroet
WEERBERICHT
Contact van Irak met Moskou
Washington en Londen zijn niet
geneigd Hoessein te steunen
bij avontuurlijke daden
97ste jaargang
VRIJDAG 18 JULI 1958
No. 29494
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Gisteren zijn twee Amerikaanse vlieg
dekschepen, een zware kruiser en zestien torpedo-
bootjagers in de Libanese wateren aangekomen,
zo werd in Washington bekendgemaakt. Er be
vinden zich nu 55 schepen van de Amerikaanse
Zesde Vloot bij Libanon. En hedenochtend zijn
er nog elf bijgekomen. De nu gearriveerde zware
kruiser is de „Des Moines", het vlaggeschip van
admiraal Brown, de bevelhebber van de Zesde
Vloot.
Gisteren zijn, de gehele dag door, Ameri
kaanse transportvliegtuigen aangekomen op de
NAVO-luchtbasis te Adana in Zuidoost-Turkije.
Het zou de bedoeling zijn, dat de Amerikaanse
24ste luchtlandingsdivisie, bestaande uit elfdui
zend parachutisten, in Adana wordt gelegerd. Het
overbrengen moet morgen voltooid zijn, 72 uur
nadat het vervoer per vliegtuig donderdagoch
tend begon.
Amerikaanse mariniers hebben vanochtend
vroeg in de omgeving van het bruggehoofd bij
het vliegveld van Beiroet het vuur beantwoord
van Libanese scherpschutters. De Amerikanen
De Westduitse ambassadeur in Bagdad, de hoofdstad van Irak, heeft in een
telegram aan Bonn verklaard, dat de nieuwe Iraakse regering wel de unie met
Jordanië, maar niet het Verdrag van Bagdad (met Turkije, Perzië Pakistan en
Engeland) heeft opgezegd. De ambassadeur bevestigde, dat Koning Feisal en
verscheidene andere leden van de Iraakse koninklijke familie om het leven zijn
gekomen. Uit andere bron is bekend geworden, dat ook de zoon van generaal
Noeri al Said bij de omwenteling is gedood. Deze zoon was directeur van de
Iraakse luchtvaartmaatschappij. Intussen heeft de nieuwe Iraakse republiek
besloten diplomatieke betrekkingen aan te knopen met de Sovjet-Unie en met
Rood-China. Voorts is besloten een algemene amnestie af te kondigen. De rechten
van de burgers, die daarvan door het vorige bewind waren beroofd, zullen wor
den hersteld, aldus een bekendmaking. Er is verder aangekondigd, dat er „strijd
krachten van het volksverzet" in het leven zullen worden geroepen, welke het
leger bij de verdediging van het land zullen helpen.
door het verkeer in de binnenstad volle
dig in de war werd gestuurd. Duizenden
mensen schreeuwden, geleid door en
kele „koorleiders", die de slagzinnen
van een papiertje oplazen, leuzen als
„agressieve Amerikaanse troepen trek
weg uit Libanon, trek weg uit Taiwan
(Formosa)". Tankauto's van de politie
zorgden voor water voor de dorstigen en
ambulance-auto's reden met de stoet
mee om vrouwen en kinderen te verzor
gen die onder de hitte bezweken
leden geen verliezen; de aanvallers trokken zich
ijlings terug. Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
met klem berichten tegengesproken, dat tien
Amerikaanse mariniers woensdag bij een gevecht
met Libanese opstandelingen zijn gedood. Men
kan dezer dagen een stroom van dergelijke be
richten uit Russische, Egyptische en Syrische
bron verwachten, aldus de woordvoerder.
De Amerikaanse ambassade heeft bekendge
maakt, dat vandaag een grote luchtbrug zal wor
den geopend voor het vervoer van olieprodukten
van Bahrein naar Jordanië. Voor dit doel zal een
vloot van zeer grote transportvliegtuigen worden
gebruikt. Ook per schip zal olie worden aange
voerd, die dan in Akaba wordt ontscheept. Voorts
zal Amerika tarwe, meel en veevoeder naar
Akaba doen verschepen.
Een woordvoerder van het Britse leger
heeft bekendgemaakt, dat er heden-, vrijdagmid
dag, in totaal tweeduizend man in Jordanië zou
den zijn aangekomen.
Betogingen tegen V.S.
in Moskou en Peking
Ongeveer tweeduizend Russen hebben
gisteren voor de Amerikaanse ambas
sade in Moskou een betoging gehouden.
Zij riepen „afblijven van Libanon en
Irak". Een groep van de betogers vroeg
ambassadeur Thompson te spreken. Deze
liet weten, dat hij, zodra de betogers
uiteen zouden zijn gegaan, een functio
naris van de ambassade zou aanwijzen
om een kleine delegatie te ontvangen.
Op dat ogenblik was de normale bewa
king van het gebouw versterkt met on
geveer honderd Russische politieman
nen. Nadat de demonstratie, die een
rustig karakter had, drie uur had ge
duurd, begon de politie in luidspreker
wagens de betogers te verspreiden. Ame
rikaanse en Britse journalisten konden
zich ongehinderd tussen de betogers be
geven. Bij de Britse ambassade in Mos
kou bleef het rustig.
Ook in Peking is gistermiddag een
anti-Amerikaanse betoging gehouden.
Deze had een massaal karakter waar-
Warmer
Het weer in Nederland is nu onder
invloed gekomen van een hogedrukge-
bied, dat van de Golf van Biscaye via
Frankrijk langzaam naar het Oosten be
weegt. Tegelijkertijd trok een actieve
depressie, die gisteren boven Denemar
ken lag, naar de Oostzee.
Een andere storing midden op de
Oceaan, die aanvankelijk een oostelijke
koers volgde, begon in noordoostelijke
richting af te buigen. Het erbij beho
rende koufront kwam nabij Ierland vrij
wel tot stilstand.
Het ziet er naar uit, dat de invloed
van de Oceaandepressie zich voorlopig
nog niet tot over onze omgeving kan
uitbreiden. Voor het weekeinde wordt
dan ook een stijging van de temperatuur
verwacht.
De Sjah terug in Teheran
De Sjah van Perzië is gisteren na een
afwezigheid van twee maanden in zijn
land teruggekeerd. Hij heeft eerst een
officieel bezoek aan Japan gebracht,
daarna een niet-officieel bezoek aan de
Ver. Staten en vandaar keerde hij via
Ankara en Istanboel, waar hij bespre
kingen met andere leiders van landen
Jupiterraket gelanceerd
Op Cape Canaveral is gisterochtend
een Jupiterraket voor middelgrote af
stand met succes gelanceerd. De beken
de raketspecialist van het Amerikaanse
leger, Werner von Braun, zei dat het
een proef betrof met een raket die een
reikwijdte heeft van 2500 km.
In de grote neuskegel bevonden zien
instrumenten. Later is meegedeeld dat
men de neuskegel twee uur na de lance
ring teruggevonden heeft. De snelheid
waarmee de raket door de ruimte ging.
bedroeg circa 16.000 km. per uur.
van het Pact van Bagdad voerde, naar
Teheran terug. De Perzische bevolking
heeft de Sjah een groots welkom be
reid. Langs de gehele vijftien kilometer
lange route van het vliegveld naar het j
paleis in Teheran stonden dichte men-
senma-ssa's. De leden der oppositiepar-
tijen riepen in koor met de aanhangers
der regeringspartijen „Leve de Sjah en
ons positief nationalisme".
I
In een communiqué van de staats- i
hoofden der drie overgebleven moham- j
medaanse landen van het Verdrag van
Bagdad, wordt o.m. het volgende ge
zegd:
De Sjah van Perzië en de presidenten
van Turkije en Pakistan hebben bij hun
besprekingen in Istanboel van 14 tot 17
juli de toestand in het Midden-Oosten
besproken. Wat Irak betreft wordt ge
wag gemaakt van de „barbaarse moord
ojj leidende personen wier waardevolle
bijdrage tot het gemeenschappelijke
overleg steeds met erkentelijkheid in
herinnering zal worden gehouden" De
drie staatshoofden verklaren „alle steun
te zullen geven aan iedere maatregel om
aan het internationale banditisme in het
Midden-Oosten een einde te maken". In
dit verband wordt instemming betuigd
met „het Amerikaanse initiatief om de
onschendbaarheid en onafhankelijkheid
vap vrije en vredelievende landen te
steunen en in het bijzonder materiële
steun te verlenen aan de wettige rege
ring van Libanon"
De drie staatshoofden zijn van oordeel
dat de recente gebeurtenissen in het
Midden-Oosten meer dan ooit de nood
zakelijkheid van een collectieve bevei
liging onderstrepen. Zij zijn dan ook
voornemens hun onderlinge samenwer
king te versterken. .,in de zekerheid dat
zij hierbij de algehele medewerking zul
len krijgen van de landen die evenzeer
wensen dat er in het Midden-Oosten
vrede, veiligheid en stabiliteit worden
gevestigd".
Op het plein van de Van Ghent-
kazerne te Rotterdam heeft de ge-
neraal-majoor der mariniers H. O.
Romswinckel gisteren het comman
do over het Korps Mariniers over
gedragen aan de kolonel der mari
niers H. Lieftinck. Links de nieuwe.
rechts de oude commandant tijdens
de overdracht van het vaandel.
sloeg
Achtergrond van
(Van onze correspondent in Washington)
Een analyse van de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten wordt be
moeilijkt door het feit, dat John Foster Dulles plus zijn aktentas een soort
super-departement van Buitenlandse Zaken vormen. Gesprekken met Dulles'
onderhorigen over de grote politiek hebben slechts betrekkelijke waarde, daar
het verband tussen Dulles en zijn ministerie tamelijk los is. Dulles zélf heeft
zich deze week niet beschikbaar gesteld voor openbare ondervraging. Vandaar
dat onder de analisten in Washington op zijn minst twee beschouwingswijzen
opgeld kunnen doen. Sommigen menen, dat het Westen thans in het Midden-
Oosten bezig is stap voor stap een actie uit te voeren, die zo mogelijk Irak weer
terug zal brengen in het Westerse kamp. Bij iedere stap zou overwogen worden
of men nog verder kan gaan zonder de Russen tot een militaire actie te
provoceren.
de Westerse actie
Stap voor - stap - actie'
niet waarschijnlijk
Zij, die aldus redeneren, denken aan
de mogelijkheid, dat Koning Hoessein
van Jordanië, thans gesterkt in zijn
positie in eigen land, binnenkort met
zijn Arabisch Legioen zou oprukken,
teneinde in Irak de macht aan zich te
trekken. Hoesseins verklaring door de
radio, dat hij „zo God het wil het Mid
den-Oosten wenst te bevrijden van het
internationale communisme", wijst zeker
op de nodige ambitie bij de jonge vorst.
Bovendien kan men zich voorstellen dat
sommige Britten, die Suez nog in hun
gedachte hebben, niet tevreden zullen
zijn met een bescheiden actie alleen in
Jordanië.
Men mag daarom de theorie niet
zonder meer verwerpen, dat het Westen
thans bezig is met bovengenoemde stap-
voor-stap-actie. Het Westen zou dan
de riskante sport beoefenen van de
kruik, die zij zolang te water laat gaan,
tot zij net niet barst.
Niettemin verdient de andere analyse,
die men thans in Washington kan
maken, ons inziens meer geloof. De
revolutie in Irak schijnt zich te conso
lideren en het nieuwe regime lijkt bij
de massa vrij populair te zijn. Dit
maakt een contra-revolutie moeilijk,
Overwegend zonnig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog en overwegend zonnig weer met
hogere temperaturen. In de nacht en
vroege ochtend hier en daar mist. Zwak
ke tot matige veranderlijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
19 JULI
Zon op: 4.42 uur; onder: 20.50 uur.
Maan op: 8.14 uur; onder: 21.48 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.45 en 17.11
uur.
Laagwater te 0.35 en 12.58 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
temeer daar zulk een tegenactie niet
onmiddellijk kon volgen op de drama
tische gebeurtenissen van 14 juli. De
Amerikaanse regering heeft de behoor
lijke steun van de openbare mening in
eigen land, doch zij voelt zich niet ge
dragen door een warm enthousiasme.
Belangrijke kranten als de New York
Times, de Washington Post en kroniek
schrijvers, onder wie Walter Lippmann,
hebben aan de Amerikaanse actie wei
nig meer lof willen geven dan het etiket
van „noodzakelijk kwaad". In deze om
standigheden wordt het voor de Ame
rikaanse regering moeilijk om van nood
zakelijk kwaad tot erger te gaan. Als
zodanig zou door velen een al of niet
gecamoufleerde actie tegen Irak worden
betiteld.
Belangrijk precedent
Macmillan heeft in het Lagerhuis de
Britse actie in Jordanië met succes ver
dedigd, doch een sterke oppositie moet
voor de Engelsen een rem betekenen,
die groter avonturen bemoeilijkt.
Maar heeft het dan zin, zo zullen
velen zich afvragen, om alleen een paar
armzalige randstaten uit Nassers greep
te redden? Toch wel, want hiermede
wordt een precedent geschapen, dat ook
gelden kan voor de Engelse oliegebieden
Koeweit en Bahrein en deze zijn verre
van armzalig. Bovendien kan de Wes
terse actie wellicht Saoedi-Arabië een
morele ruggesteun geven. Irak is na
tuurlijk belangrijk, doch niet onmisbaar
als oliebron. Bovendien hebben de
Iraki's de inkomsten van de olie even
hard nodig als Nasser zijn inkomsten
uit het Suezkanaal. De conclusie luidt
Indiase boot
om: 100 vermisten
Er is gisteren op de rivier de Roepha-
rain, zestig kilometer van Calcutta, een
stoomboot omgeslagen met ongeveer
tweehonderd personen, van wie de helft
kon worden gered. De overige honderd
worden vermist. Het ongeluk zou het
gevolg zijn van een storm.
Kon. Paar naar Amsterdam
H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins
der Nederlanden hebben het voornemen
van 24 tot 28 september a.s een bezoek
te brengen aan Amsterdam.
dan ook dat, ook zonder actie tegen
Irak, de steun aan Libanon en Jordanië
zin heeft. Gisteravond had men in
Washington de indruk, dat de Ameri
kaanse en Britse ministers van Buiten
landse Zaken, Dulles en Selwyn Lloyd,
niet geneigd zouden zijn Hoessein aan
te moedigen tot avontuurlijke daden.
Moskou slaat op tam-tam
Rest nog de vraag of de Russen thans
reeds tot een militaire tegenactie ge
provoceerd zijn. Tot dusverre acht men
dit in Washington niet waarschijnlijk.
De nota, die de Russen woensdag aan
de Amerikaanse ambassadeur te Moskou
overhandigd hebben, was betrekkelijk
gematigd van toon. Bovendien hebben
de Russen gisteren in de Veiligheids
raad bekend gemaakt, dat zij „de Wes
terse interventie in de interne aange
legenheden van Libanon en Jordanië"
in een speciale Assemblee (Algemene
Vergadering) aan de orde willen stellen.
De Amerikanen zien geen kans om in
een dergelijke Assemblee de benodigde
steun van tweederden voor hun politiek
te verwerven en de Russen kunnen
evenmin zulk een krachtige sympatie
voor hun stelling verwachten. Maar de
Russen zien hier wèl een aantrekkelijke
buitenkans om Amerika en Engeland
door tal van linkse en neutralistische
landen te laten uitmaken voor al wat
lelijk is. Het lijkt heel wel mogelijk, dat
de Sovjet-Unie, indien het Westen
thans niet verder gaat, met dergelijke
propaganda-tamtam dubbel en dwars
tevreden zal zijn. Temeer daar de Wes
terse troepen voorlopig niet weg kun
nen uit Libanon en Jordanië, hebben
de communisten voor lange tijd een
propaganda-trom cadeau gekregen, die
duurzaam is en kolossaal groot
Amerikaanse mariniers op hei i beogen de bedreiging van de onaf- ran de Zesde Vloot, waarmee de
strand voor Beiroet aan de L.iba- hankelijkheid van het land weg te I troepen aan land werden gezet,
nese kust na de landingen, welkenemenOp de achtergrond schepen
Grootse en spannende onderneming
Nederlandse zeeslepers knappen
riskant werk op voor Wales
Betonnen caisson ivordt in zee geplaatst
(Speciale berichtgeving)
Barry, 18 juli. Met een uniek nautisch gebeuren, uitermate
moeilijk met meer kans op mislukken dan op slagen, is men in de
morgenuren begonnen. Vlak voor de zuidkust van Wales in het
Kanaal van Bristol, moeten sleepboten van L. Smit en Co's Interna
tionale Sleepdienst en bergingsvaartuigen van Van den Tak een reus
achtig betonnen caisson wegslepen, bedoeld als inlaatfilter voor een
in aanbouw zijnde grote elektrische centrale.
De sleepboten Clyde, Rode Zee en Argus trekken bij hoogwater
springtij het gevaarte uit een op het strand bij Aberthaw gemaakte
bouwput naar een plaats op 800 meter uit de kust om het daar 6 uren
later op drie als fundering op de zeebodem aangebrachte betonnen
pijlers te laten zinken.
Drie Nederlandse sleepboten, de rood-wit-blauwe vlag aan de
gaffel in de achtermast, slepen het logge gevaarte van V/2 miljoen
kilo gewicht, naar zee, een werk van koele berekening, kundig zee
manschap en minutieuze voorbereidingen.
Nederlanders kregen
F?
de
voorkeur
De Britten nebben voor het uitvoe
ren van dit rh-kante transport aan de
Nederlanders de voorkeur gegeven bo
ven hun eigen zeesleepboten, die toch
werkelijk ook wel tot iets in staat zijn
Maar er hing te veel van af. En dan
kijkt zelfs de Brit over de Noordzee
naar Maassluis, naar de mannen, die
reeds in 1928 voor de Britse admira
liteit de monster-opdracht van het
verslepen van het 80.000 tonv droogdok
naar Singapore uitvoerden L. Smit en
Co kreeg nu ook deze opdracht uit te
voeren in de Britse wateren Een ver
erende opdracht, maar ook een, die
~en baaierd van zorgen en risico's in
hield. Een wereldnaam is vlugger ver
speeld dan gemaakt.
Slot op pag. 2
