de lekkerste
hal£ zware shag
i
i
Tussen koffie en lunch even over
barricades der Libanese rebellen
Behoort twee-partijensysteem ook
in Frankrijk tot mogelijkheden?
Zó kijkt men naar mooie meisjes op het strand
om even later in de geweerlopen te zien
Vluchtig bezoek bij Saeb Salam
C. Walenkamp
De Gatdie beseftdat zijn individualistische
landgenoten geen eenheidsgroepering wensen
Ontstellende verwarring ;n de
gelederen der partijen
97ste jaargang
Donderdag 26 juni 1958
Derde blad no. 29475
Een burgeroorlog met vreemde aspecten
BEIROET. Het strand van St.-Simonde Corniche.Palm Beach
Joe's bar het kleine autootje snort tevreden over Beiroets brede boulevards,
langs de witte wolkenkrabbers onder de blauwe hemel. Men kijkt eens naar de
gebruinde meisjes in bikini op het strand en voelt zich in vakantiestemming.
Maar niet lang. Want als men de hoek is omgegaan, kykt men plotseling in de
lopen van Russische machinepistolen, die worden vastgehouden door ongewassen
jongemannen! Die jongemannen liggen achter barricades van zandzakken en
prikkeldraad. En dan beseft men ineens het ongelooflijke weer: in Libanon, het
eeuwig vredige paradijsje, eiland van redelijkheid in de zee van het Arabisch
fanatisme, heerst burgeroorlog. Van die redelijkheid is nog maar één restant over:
er is geen land ter wereld, waar men tussen de koffie en de lunch kan zeggen:
„Kom, ik ga eens even bij de rebellen kijken". In Beiroet kan dat wel. Men
begeeft zich naar de weelderige villa van Hadji Hoessein Oueini, het politieke
hoofdkwartier van de rebellen, waar het krioelt van de oud-premiers, van rijke
jongemannen, die naast het waterskieën, het Nasserisme als nieuwe hobby heb
ben ontdekt en van onduidelijke, maar mooie Libanese meisjes, naar wier taak
men slechts kan gissen. Eén telefoontje is genoeg ook het afsnijden van
rebellentelefoons wordt in Libanon als onredelijk beschouwd! en tien minuten
later is men met twee gidsen onderweg naar Beiroets rebellenwijken, de Basta
en Mousseir Bey.
den". De Amerikanen hebben het alle
maal gedaan, zij willen ons knechten.
President Sjamoen is in dienst van de
Engelse Intelligence Service. Maar wij
laten ons niet knechten, wij zullen tot
onze dood voor onze vryheid strijden.
Tegen iedereen. Ook tegen de V.N.-
politie. als die hierheen gezonden wordt.
Wij hebben niets tegen V.N.-waarne-
mers, maar wy willen geen politie. De
Libanese opstand is een interne zaak.
Het is een gemene leugen, dat wij
wapens van Syrië krijgen (hoewel de
lijfwacht voor zijn deur een Syrische
mitraillette op de schoot heeft! Reis-
redacteur)Wij handelen niet op orders
van Nasser. Allemaal leugens. Maar
onze jongens worden doorgeschoten met
Amerikaanse kogels. Hammarskjöld mag
bemiddelen, maar alleen op deze basis:
eerst Sjamoen weg. Maar die is een
agent van het Westen".
Nederlondars heel anders
Niet zo erg gezellig
in de frontlijn
In de frontlijn zelf gaat het iets min
der gezellig toe. In de verte klinken de
gemene klappen van een tankkanon,
twee straten verderop ratelt een mitrail
leur. Men passeert een groepje soldaten,
dat met een geweer in de ene hand en
een ijsco in de andere dekking heeft
gezocht in een portiek en rijdt dan een
smal en verdacht kronkelstraatje in. Op
de hoek van dè,t straatje kykt men dan
ineens in de lopen van de rebellen. Men
schrikt ten onrechte, want de gids zegt
het wachtwoord en de rebellen roepen
vriendelijk: „hello, hello!" Eén klimt
er van zijn post op een muur, reikt U
de hand en trekt U behulpzaam over de
barricade, met de andere hand zijn
imitraillette vasthoudend.. Bij de trekker
natuurlijk, noteert men wat nerveus.
Dan staat men in de rebellenwijk
Mousseir Bey, een van de Moslimwijken
•van de half christelijke, half mohamme
daanse stad Beiroet en wandelt verder
naar het hoofdkwartier van Saeb Salam
oud-premier, die de rebellentroepen in
Beiroet commandeert. Het wordt geen
rustige wandeling, want het blijkt dat
Alle rebellen hun wapens nieuwe
Russische mitraillettes uit Syrië, oude
tommy-guns, karabijnen, jachtgeweren
en pistolen bij de trekker vasthouden.
En soms hoort men het langgerekte
„piiiiing" van een kogel, die in de blau
we lucht ongezien, maar wel gehoord,
zijn levenstaak aan het volbrengen is.
De rebellen, die vanwege de romantiek
dolken in hun gordels en vanwege de
militaire ernst toneelkijkers om de hals
dragen, vinden dat niet erg, de Beiroet-
se chirurgen verrichten iedere dag een
paar hersenoperaties op rebellen, die
door zichzelf of hun vrienden per on
geluk in het hoofd geschoten zijn
Zij vinden de rebellie, geloof ik, een
geweldig feest, want zy behoeven niet
te werken en eten er toch goed van.
Him vrouwen halen eten in de stad
want de voedselvoorziening van de op
standige wijken afsnijden vinden de
Libanezen ook al onredelijk zij bak
ken en braden Arabische „Kebak", dat
het een lieve lust is.
Schelden op de Amerikanen
Na vyf minuten wandelen staat men
dan voor een oud Turks paleisje, waar
een tot de tanden gewapende lijfwacht
in het zonnetje ligt te slapen: het
hoofdkwartier van Saeb Salam. Het
(krioelt er in dat, met zandzakken be
schermde huis van de mensen. Alle
zoons en dochters, kleinkinderen, neven
•en nichten van de oude Bey zitten er
limonade te drinken. Er loopt een
legioen secretaressen rond, lijfwachten
roeren er met dolken hun koffie om en
iedereen gilt en schreeuwt door elkaar.
Maar aangerien Arabieren ook op deze
manier hun staatszaken afdoen, is er
geen enkele reden waarom zij zo geen
opstand zouden maken.
De menigte hijst zich respectvol over
eind, wanneer Saeb Bey binnenkomt.
Een man van achter in de vyftig in
Europees kostuum, een rond gezicht
met zware oogleden en warrig grijs
haar, waaronder zich een even warrig,
maar helaas gevaarlijk brein blykt te
verschuilen. Hy vindt het fijn reeds bij
voorbaat met „excellentie" te worden
aangesproken en begint eer ik de tijd
heb gehad te zeggen, dat ik Nederlander
ben, furieus op de Amerikanen te schei-
Deze foto laat zien hoe een bus
welke met volle kracht werd ge
troffen door de ontploffing van een
bom, zwaar </ehavend en verlaten
op de hoek van een straat in Bei-
roet, bij het Opera-gebouw stond.
Toen de bom explodeerde in de
deuropening van een dranken-
kraam. waarvan men de resten nog
ziet liggen (rechts) kwamen ver
scheidene omstanders en inzitten
den van de bus om het leven.
SAMSON
Herderlijk schrijven
over de vrouw in het ambt
GENERALE SYNODE
NED. HERV. KERK
De generale synode van de Ned. Herv.
Kerk die te Driebergen vergadert, heeft
in haar zitting van woensdag een rap
port van de Raad voor kerk en gezin
over de woningnood behandeld. Het
voorstel, in het rapport gedaan, om
boodschappen van de synode te richten
tot het Nederlandse volk, de overheid en
de kerkeraden. vond bij de synode wei
nig instemming.
Men zal het beter achten zich alleen
tot de kerk te richten. De nota over de
woningnood werd aangehouden en in
handen van het moderamen der syno
den gesteld ter nadere overweging.
Vervolgens kwam een rapport aan de
orde van de Raad voor kerk en gezin
over de Nederlandse Vereniging van
Seksuele Hervorming Deze Raad heeft
met de vereniging besprekingen gevoerd
over aard en betekenis van haar werk.
De synode was van mening, dat dit ge
sprek moet worden voortgezet. De kerk
heeft op dit gebied weinig gedaan en
het zal nog wel enige tijd duren voor de
protestantse stichting voor verantwoor
delijke gezinsvorming de mensen, die
haar nodig hebben, zal kunnen opvan
gen. Aangedrongen'werd op precisering
van de conclusies van het rapport. Het
rapport werd door de synode voorlopig
aanvaard, met de uitwerking van de
conclusies zal het aan het breed mode-
ramen worden voorgelegd.
DE VROUW IN HET AMBT
De synode besloot een herderlijk
j schrijven te doen uitgaan, waarin het
i moderamen namens de kerk mededeling
doet van het openstellen van de ambten
voor de vrouw. Hierin zal het modera
men uitspreken zich bewust te zijn van
de moeilijkheid, die dit voor een deel
van de kerk betekent.
Voorts kwam een voorstel van het
breed moderamen in behandeling ten
aanzien van de continuïteit en het
presidiaat van de synode. Het modera
men acht het gewenst, dat overwogen
wordt de mogelijkheid te scheppen, dat
de generale synode, indien zij dit wenst,
een praeses. die deze functie nog niet
gedurende vijf jaren vervult, telkens
voor een jaar herkiest, ook al is hij
geen lid meer van de generale synode,
tot hij gedurende maximaal vyf jaar in
functie geweest is.
Een predikant, die geen lid meer is
van de generale synode, kan alleen dan
als praeses worden gekozen, indien op
hem een meerderheid van tweederde
van de stemmen wordt uitgebracht. Vele
leden steunden dit voorstel van harte, al i
waren sommigen van mening, dat vijf
jaar wat al te lang is.
Besloten werd behoudens eventuele i
kerkordelijke moeilijkheden, het voorstel
van het moderamen te aanvaarden.
Kerk speelde een noodlottige
rol
IN TRAGISCHE ONTWIKKELING
JOODSE VOLK
Op de „Kerk- en Israëldag", die gis
teren op het landgoed „Ter Veken" te
Wassenaar is gehouden, heeft ds. J. H.
Grolle. secretaris van de Hervormde
Raad voor de verhouding van kerk en
Iraël, kritiek geoefend op de houding j
Advertentie
50 PETIT HAVANE
in ceder f 6.
Tets aparts.
SIGARENH ANDEL
PRINSESSEKADE 1
TEL. 21126
Saeb Salam bedaart even en zegt:
„Misschien moet ik het Westen niet met
Amerika vereenzelvigen. Wij zijn niet
anti-Westers. Wij houden veel van
Nederland Nederlanders zijn heel an
ders dan Amerikanen".
Ik val hem, myn geprikkeldheid onder
een glimlach verbergend, in de rede:
„Spreekt U gerust over het Westen,
excellentie. Welke verschillen er tussen
Amerikanen en andere Westelijke volken
zijn, er komt misschien een punt, waar
op wij die verschillen vergeten. Name
lijk wanneer men ons als Westen te
hard op de tenen trapt". Het ontgaat
hem niet helemaal. Hij begint over te
vloeien van vriendelijkheid en inviteert
mij de toren van zijn paleis te komen
zien, „die door Sjamoens beulen met
tankgeschut bestookt is". Een lift brengt
ons erheen, er zitten inderdaad een paar
gaten in de muur, maar vakwerk is het
nog niet. Pas wanneer ik verneem, dat
de regeringstroepen de kroon van het
plafond hebben geschoten en dat Saeb
Bey's secretaris het kristallen ding cm
zijn hals kreeg, krijg ik neiging tot
goedkeuring.
Het bezoek neigt ten einde. Saeb Bey
verzoekt mij zijn hartelijke groeten aan
het dappere Nederlandse volk over te
brengen hetgeen ik bij deze doe en
we gaan terug. Door de kronkelstraatjes
van de mohammedaanse wijk, over de
barricades, door het niemandsland,
langs de tanks van het leger naar het
zonnige terras van het Saint George-
hotei aan zee. waar alweer gewaterskied
wordt. „Eén bier, oberen doe er
wat zoutjes by".
In de verte ratelt een mitrailleur het
antwoord.
Een vreemde burgeroorlog.
(Van onze Paryse correspondent)
Er beginnen zich in Frankrijk al symptonen voor te doen, die erop wijzen, dat
Je politieke partijen weer ontwaken uit de duizeling na de klap, die De Gaulle
i hun onmiddellijk na zyn machtsovername toebracht, toen hij het parlement voor
zes maanden praktisch op non-actief stelde.
Buiten het parlement hebben de Franse partijen, op de communisten en in min
dere mate de socialisten na, weinig of geen reden (of juister: mogelijkheden) van
bestaan.
Nog veel sterker dan in andere landen zyn de politieke partyen in Frankrijk
j kinderen met enorme waterhoofden of, vriendelijker gezegd, legers met uitgebreide,
j luidruchtige en ambitieuze generale staven, die echter byna geen soldaten
I commanderen!
Het Palais Bourbon, waarvan de tribune de enige plaats is waar de partyen,
bij monde hunner leiders, het volk aan hun bestaan kunnen herinneren, is nu ge-
sloten, al heeft de Kamerpresident dan ook nog altyd het recht een speciale
zitting op eigen initiatief bijeen te roepen.
Zolang de spanningen tussen De Gaulle en de parlementaire kringen echter
geen zéér gevaarlijke graad hebben bereikt, is zo'n convocatie politiek niet waar-
schynlijk.
Nederlandse films naar Berlijn
De films ..Glas' van Bert Haanstra en
„Metrographic" van Marten Toonder
zyn door het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen ingezonden
naar de achtste internationale film
festspiele, Berlin 1958, die gehouden
worden van morgen tot 8 juli.
„Glas", een korte experimentele film
in kleuren, werd opgenomen bij de N V.
Kon. Ned. Glasfabriek Leerdam en
kwam tot stand met financiële steun
van deze fabriek en het ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
„Metrographic" is een korte experi
mentele tekenfilm en werd gemaakt met
subsidie van het ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen.
Nog geen aanwijzing
voor begrip van cle
nationale belangen
Zover is het nu zeker neg niet.
Maar niettemin stijgt de ongerustheid
onder de Franse politici zienderogen,
dat de generaal nu uitsluitend op eigen
gelegenheid zijn nieuwe grondwet voor
de Vijfde republiek, die zeker zal worden
aanvaard voorbereidt, terwijl de par
tijen maar af kunnen wachten welke
rol ze nog eens zullen mogen spelen
De generaal heeft nu zelfs zijn mi
nisters verboden voor de Kamercommis
sies te verschijnen en ieder contact tus
sen parlement en regering is nagenoeg
verbroken.
Het isolement, waarin de partijen nu
gedrongen zyn voorspelt hun voor de
toekomst natuurlijk weinig goeds en de
stemmen van protest beginnen zich dan
ook met steeds minder bedeesdheid te
verheffen. Het is tot dusver nog niet zo
zeer duidelijk geworden, welke functie
De Gaulle voor de politieke partijen
voor ogen staat in de staatkundige con
structie van Frankrijk, waarvan het
fundament door hem nu wordt gelegd.
De generaal die zichzelf als een natio
nale figuur beschouwt, die inderdaad
moeiljjk in het rechtse noch in het
linkse kamp kan worden ondergebracht,
is nooit bijzonder teder voor de politieke
partijen geweest.
Men herinnert zich. dat hij in 1947
nadat hy een jaar tevoren vrijwillig zijn
zetel van minister-president ontruimd
had, een volksbeweging, de RPF opricht
te die bedenkelijke tendenzen van een
eenheidspartij vertoonde.
Zijn „volkscentrale" had aanvankelijk
een grandioos succes, en bij de ge
meenteraadsverkiezingen van dat eerste
jaar wist de RPF ongeveer veertig pro
cent van alle stemmen op zijn kandida
ten of beter op de naam van De
Gaulle te verenigen. Het bloed kroop
echter al spoedig waar het niet kon
gaan, en ook De Gaulle's RPF werd
ondermijnd door politieke tegenstellin
gen en ambities, zodat de generaal drie
jaar geleden besloot zyn beweging maar
weer te ontbinden.
De Gaulle acht zich tegenover zijn
prestige verplicht naar buiten de schijn
van onfeilbaarheid hoog te houden, en
publiekelijk heeft hij de conclusies uit
dit experiment dan ook nooit getrokken.
Generaal houdt niet van
overleg en compromissen
Men mag echter aannemen dat ook hy
begrepen heeft, dat door een eenheids
partij zeker in een individualistisch
land als Frankrijk, geen enkele politiek
perspectief geopend kan worden Prin
cipieel zal hy stellig bereid zijn de nood
zaak van politieke partijen te erkennen
als de natuurlijke organen waardoor het
volk zijn inzichten en verlangens ken
baar kan maken.
Op dit punt is er in het staatkundige
denken van De Gaulle echter een on
tegenzeggelijke tegenstelling tussen ver
stand of inzicht en karakter of tempe
rament.
De democratie is gebaseerd op over
leg en dus op compromissen. De hau
taine generaal die bepaald niet blakert
van warme mensenliefde, heeft echter
altijd de allergrootste moeite gehad zich
het standpunt van een ander in te den
ken. Regeren is voor hem primair: lei
ding geven, om niet te zeggen: comman
deren. Een opvatting die moeilijk in een
democratisch bestel valt onder te bren
gen.
Veel en verward
Intussen heeft De Gaulle zeker vol
slagen gelyk, wanneer hy de Franse
partyen een uitzonderlyke zware verant- j
woordelijkheid toekent in het verval van
zyn land gedurende de tien. twaalf laat- 1
ste jaren. Niet alleen zyn er veel te j
veel politieke partijen en formaties. Al
leen de Franse radicalen zijn al in vier
a vijf verschillende groepen en groepjes
onderscheiden! Die verbrokkeling heeft
de politieke onmacht, ook van de rege-
ringen, natuurlijk sterk in de hand ge- j
werkt. Maar bovendien zyn de schei-
dingslynen meestal volkomen fictief.
Geen formatie of partij, of er zijn ver
schillende tendenzen aan te wyzen. Een
man als Lacoste behoort in de socialis
tische partij ongetwijfeld niet thuis,
evenmin als een Bidault bij de katho
lieken, die hun MRP graag als een links
georiënteerde formatie beschouwd willen
zien. Daarentegen zijn er onder de con
servatieven of onafhankelyken
weer verschillende figuren aan te wijzen
dit tot de geestelyke families van meer
linkse huize behoren. Een andere oor
zaak van verwarring, en van verwyde-
ring tussen de top en de basis, is nog
dat de partijbesturen zich vaak. maar
heel weinig storen aan de programma's,
waarop ze bij de verkiezingen hun par
lementaire posities veroverden! Dat ver
schijnsel is natuurlyk niet specifiek
Frans. Maar toch mag men zich afvra
gen of een Mollet of een Lacoste ergens
anders dan in Frankrijk, hun Algerijnse
politiek tot uitvoering hadden kunnen
bfengen. die in d e z e krasse tegenspraak
verkeerde met alle beloften, die hun so
cialistische partij in de verkiezingscam
pagne van eind 1955 enkele weken eer
der, had gedaan
Noodzakelijke voorwaarden
We raken hier het punt van algemene
politieke zeden, die helaas niet zo ge
makkelijk te hervormen zijn. Een aller
eerste eis voor politieke verbetering en
sanering zou echter toch minstens zyn
dat er weer enig aanwysbaar verband
werd geschapen tussen woord en daad.
Een tweede conditie is dat het aantal
partyen drastisch wordt beperkt en de
onderscheidingen althans zo duidelijk
worden gemarkeerd dat het spel tussen
een regeringsmeerderheid en een oppo
sitie tenminste weer eerlijk gespeeld zal
kunnen worden. In dit laatste verband
worden in Franse politieke kringen op
nieuw veelvuldig de voorbeelden van En
geland en Amerika genoemd, waar in
feite maar twee partijen bestaan. Er
gaan ook weer stemmen op, zowel het
rechtse als het linkse kamp in twee grote
partyen te verzamelen. De taak is niet
eenvoudig. Het reeds genoemde indivi
dualisme speelt in het bijzonder de
rechtse partijen parten, terwyl de ster
ke positie van het communisme een
linkse concentratie nog altyd blijft ver
hinderen.
Toch mag men aannemen dat de be
doelingen van De Gaulle vooral in deze
richting gaan. Het beginsel van de de
mocratie zal zich aan een hogere graad
van discipline moeten paren. Zyn de
Franse partyleiders al ryp voor dit in
zicht? Men moet het vooralsnog helaas
betwyfelen.
Tot dusver pogen de partijbesturen de
nieuwe golf van Gaullisme vooral in de
eigen richting te kanaliseren, en is er
van werkelijke bereidheid tot onder
linge samenwerking nog weinig te be
speuren. Niettemin is hier de sleutel
voor de toekomst van de Franse demo
cratie gelegen. Zolang de partijen er
van de Wereldraad van Kerken ten aan
zien van Israël.
Dat men op de oecumenische confe
rentie te Evanston in 1954 Israël, uit
christelyk oogpunt het volk der toe
komst, niet betrokken heeft in de be
handeling der toekomstproblemen heeft
volgens ds. Grolle de oecumenische be
weging grote schade berokkend.
Hij kenschetste Israël als de baker
mat van de oecumene en betoogde, mede
op grond van recente persoonlyke erva
ringen, dat ook het huidige Israël de
band tussen de christenen versterkt en
de eenheid der kerken by uitstek ten
goede komt.
Ds. S. P. Tabaksblatt, die. sprekend
over de confrontatie der christenen met
Israël: de achtergronden van het anti
semitische behandelde, wees op de gun
stige plaats van het jodendom in de
criminalistische statistiek.
Als belangrijke psychologische achter
grond signaleerde hij de a1'* neen waar
neembare behoefte, de jood als zondebok
der mcnsh0i:l te laten fungeren De kerk
heeft in deze tragische ontwikkeling
eveneens een noodlottige rol gespeeld.
De kerk, die moet weten dat het niet
waar is dat God Israël verstoten heeft,
heeft 1700 jaar lang de taak verzuimd
Israël tot een heilige nayver te bren
gen. Dit zal alleen slagen wanneer de
kerk en de christenen afzonderlijk ook
metterdaad de Messias beleven, die zy
belijden. De christenen zullen zich eerst
grondig moeten bekeren tot de God van
Israël, aldus spreker.
Tot de gasten van deze landdag be
hoorde de Schotse dominee Leuner, die
een groet overbracht van de synode van
do kerk van Schotland. Uit naam van de
ongeveer 350 deelnemers aan deze land
dag werd een boodschap gezonden aan
de generale synode der Ned. Herv. Kerk,
die deze week te Driebergen in zitting
bijeen is. In deze boodschap wordt de
synode verzocht een woord van warm
meeleven met Israël te spreken en de
kerkeraden op te roepen tot gebed voor
dit volk.
Rijksgoedkeuring voor nieuw
RAI-gebouw
De ryksgoedkeuring voor het nieuwe
RAI-gebouw te Amsterdam is thans
verleend. Veertien dagen nadat Gede
puteerde Staten van Noord-Holland fiat
gaven, ondertekende de minister van
Volkshuisvesting en Bouwnyverheid ir.
H. B. J. Witte de definitieve bouwver
gunning voor het nieuwe gebouw aan
het Westerscheldeplein te Amsterdam.
De gemeenteraad van Amsterdam
keurde op 21 mei jl. de gewyzigde plan
nen goed.
Gisterochtend heeft de heer Mond-
her Ben Ammar. de ambassadeur
van Tunesië in Huis ten Bosch in
Den Haag zijn geloofsbrieven aan-
geboden aan H.M. de Koningin.
Hij is de eerste diplomaat van da
Republiek Tunesië, die hij het Ne
derlandse Hof is geaccrediteerd.
niet in slagen ter wille van enkele es
sentiële nationale belangen bijkomstig
heden en ambities te onderdrukken, zal
de deur tussen dictatuur en democratie,
die nu nog altijd op een kier staat, óók
door De Gaulle ni' '"unen worden
afgegrendeld.
