Geef mij maar
Nescafé
Nescafe
Molen aan Kanaalweg te Leiden
wordt met ondergang bedreigd
Proces van aftakeling leidt tot
afbraak van de molen
Derde etappe Leidse Jeugdtour
bang voor kaalheid?
97ste Jaargang
Donderdag 26 juni 1958
Tweede blad no. 29475
Nescafé is niet te evenaren:
in de kop geeft Nescafé de lekkerste
koffie! Dat bewijzen geur, kleur
en bovenal... smaak
Coffeïnevrij
Espresso
's Werelds meest favoriete Instant Coffee!
Een tweede teken aan de wand
Advertentie
Molens dragen bij tot landscliapsschoon
In de op 2 juni gehouden zitting
van de Leidse raad bij de be
handeling van het voorstel om
over te gaan tot het slopen van de
molen in de Bos- en Gasthuispol
der - hield de heer H. W. J. W. J.
Kortmann een warm pleidooi voor
het behoud van de Hollandse mo
len in het landschap. Het voorstel
achtte hij dan ook „een teken aan
de wand", z.i. had een tijdige res
tauratie veel kunnen voorkomen.
Het zal de heer Kortmann op dat
moment niet bekend zijn geweest,
dat Leiden bezig is een tweede -
zij het dan in eigendom van de
provincie toebehorende - molen
kwijt te raken. Wij doelen hier op
de molen, een ronde stenen bo
venkruier met scheprad, en date
rend uit 1893, aan de Kanaalweg.
Enige tijd geleden heeft de mole
naar, de heer Schellingerhout, na
zovele tientallen jaren trouwe en
niet steeds gemakkelijke dienst, de
molen verlaten.
Sindsdien is het uiterlijk van de
molen, welke hier zo karakteristiek
is voor de omgeving, er niet op voor
uit gegaan. Ramen, die al niet meer
glas- en dus ook niet waterdicht zijn,
zijn gedeeltelijk met planken „verze
geld", de deur hangt - eveneens
dicht gespijkerd - uit haar voegen,
terwijl van een enkel raam niets an
ders is overgebleven dan een gapend
gat. Een proces van aftakeling, dat
bij niet tijdig ingrijpen, vroeg of laat
moet leiden tot afbraak van de mo
len. Leiden dient hier waakzaam te
zijn en zal bij de provincie al haar
invloed moeten aanwenden om de
molen voor verval te behoeden!
Voor verval te behoedenJa inder
daad, want het behoud van het molen-
schoon is een probleem van de eerste
orde voor de velen, die zich ons land-
schapsschoon aantrekken uit gevoels
overwegingen.
Talloos zijn de molens, die ten offer
zijn gevallen aan de technische vooruit
gang, de vele pogingen ten spijt om ook
in de eeuw van de atoomenergie de
windkracht dienstbaar te maken aan het
maatschappelijk welzijn.
Gedurende vele eeuwen hebben de
windmolens een belangrijke plaats in de
samenleving ingenomen. Zowel in de
steden als in de dorpen waren de koren
molens eens de onmisbare werktuigen.
De industriemolens brachten in de 17de
en 18de eeuw vele streken tot welvaart
en bloei. Daarnaast hielden de polder
molens zoals die aan de Kanaalweg
er één was de lage landen droog en
maakten zij de plassen en moerassen tot
vruchtbare landouwen.
Belangrijke uitvindingen brachten
stroom en elektriciteit als concurren
ten van de windkracht, waardoor de
windmolens economisch beschouwd
op het tweede plan kwamen te
staan. Maar nog altijd draaien er
windmolens ten nutte van de ge
meenschap en zy dragen in niet ge
ringe mate b\j tot de schoonheid van
ons land. Nog altijd zijn er molenaars,
die tal van gebruiken in ere houden.
Molen: landschapskleinood
Doch niet alleen de moderne techniek
bedreigt de Hollandse molen. Nog niet
zo heel lang geleden stond ver buiten
Vergane glorie Het verval
is begonnenwat planken en spij
kers en een uit haar „lood" ge
slagen raam.
(Foto L.O./Van Vliet)
de eigenlijke stad Leiden een eenzaam
molentje de molen, welke wij bedoe
len aan de Nieuwe Vaart. Een schoon
Toelatingsexamen
Gem. H.B.S. voor Meisjes
Alsnog geslaagde kandidaten voor het
toelatingsexamen tot de Gem. H.B.S.
voor Meisjes: Roosje Bakker te Sassen-
heim; Niesje van Beelen te Katwijk;
Yvonne Bosscher, Francien van Does
burg, Nanneke Eduard, Ida Wietskevan
Essen, Frances Faber te Wassenaar;
Louise Finson. Ilona Gans, Tonny Gro
tenhuis, Xandri Kikkert. Lida Krassen-
burg. Ineke Kwakernaak te Katwijk;
Monica Munting. Riek Popken. Miep de
Roode, Marga Segaar, Elleke Serdijn,
Nicola Bödeker te Katwijk. Afgewezen
5 leerlingen.
molentje, dat een nuttige taak verricht
te. Thans kruipen de nieuwe woonwij
ken van de groeiende stad naar dit
landschapskleinood, dat thans met ver
val-wordt bedreigd.
Wordt bedreigdWant deze molen
moet daaraan ontkomen. En dit is
mogelijk, want sprak niet wethouder
Jongeleen, daarop geattendeerd door de
heer Kortmann, in dezelfde "itting het
woord „dat hij in zijn kwaliteit van lid
van de Prov. Molencommissie steeds een
voorstander is geweest van het behoud
van de molens?"
GESCHIEDENIS VAN DRIE
EEUWEN
Tenslotte nog iets uit de geschiedenis
van deze molen. In Frans van Mieris'
boekwerk „Beschaving van de stad Lei
den' kan men lezen, dat de windbema-
ling van deze polder dateert van 1627.
het jaar waarin de Rodenburgerpolder
werd gesticht. In 1634 zag de Crone-
steinse polder het levenslicht. Bijna der
tig jaar later werd de Rodenburgerpol
der verplaatst. In 1858 zijn beide polders
tot een bestuurseenheid samengevoegd.
Een overblijfsel uit de oude tijd is, dat
elke polder nog zijn gaarderboek heeft.
Uit deze gegevens kan worden afge
leid, dat de windbemaling van de
polder thans is er een einde aan
gekomen meer dan 300 jaren heeft
bestaan. Het kortgeleden opgeheven
windgemaal dateert, zoals wij reeds
schreven, van 1893; zijn voorganger
is door brand verwoest.
De molen is in 1910 aan de provincie
Zuid-Holland verkocht. Van dat jaar af
heeft het Polderbestuur de molen van
de provincie gehuurd en wel tot 1936
tegen de kosten van het jaarlijkse
onderhoud. Van 1936 af moest een be
drag van f. 175 per jaar worden betaald,
blijvende het onderhoud ook voor reke
ning van het polderbestuur. In de loop
der jaren is de windbemaling door de
toenemende bebouwing moeilijker ge
worden en zijn de onderhoudskosten
zeer gestegen. Door deze gang van
zaken was men niet ver meer af van het
tijdstip van een mechanische bemaling.
Met de opzegging van de huur is men
op 1 oktober 1953 tot een elektrische
bemaling overgegaan.
Na jaren is thans de molen ook onbe
woond en daarmede wij wezen daar
reeds op ook het verval ingetreden.
Aan de tegenwoordige bestuurders van
provincie en gemeente de taak om
daartegen een halt toe te roepen.
Laat het verval van deze molen niet
een tweede teken aan de wand wor
den!
Moeder en kind gedood
Krijgsraad behandelt dodelijk
ongeval op Maresingel
Vijf militairen stonden terecht
Vüf militairen stonden gistermiddag terecht voor de Krijgsraad in Den Haag
als gevolg van een wel zeer ongelukkige colonnerit op 13 februari jl. Tijdens deze
rit had 's morgens om kwart over acht op de Maresingel in Leiden een aan
rijding plaats waarbij een moeder en haar kind werden gedood. Achteraf bleek,
dat de rit naar Leiderdorp waar goederen gehaald moesten worden hele
maal overbodig was geweest.
Het was mistig en de weg was glad.
Op de Maresingel reed een 22-jarige
soldaat uit Alblasserdam niettemin
veertig km omdat hij de drie andere
wagens van de colonne die hij was
kwijtgeraakt wilde inhalen Plotse
ling raakte hij met zijn drietonner
DAF-vraohtwaigen met terreinbandeui
een trottoirband aan de linkerijde. Nau
welijks wist hij nog een brugleuning te
ontwijken, maar toen reed hij recht op
een wielrydster in, die haar zoontje
achterop de fiets had. Het kind kwam
op straat terecht en was vrijwel op
slag dood, de moeder kwam onder de
wielen en overleefde de aanrijding
evenmin.
De wagen schoot nog door tegen een
lantaarnpaal, waarbij nog drie mensen
I werden gewond.
1 De auditeur militair, majoor mr. P.
van der Dussen, meende dat de beklaag
de op de bochtige drukke weg te hard
had gereden. Hij had de colonne best
kunnen laten gaan. Gevorderd wrerd drie
maanden hechtenis en ontzegging van
de rijbevoegdheid voor een jaar. De
raadsman, een kapitein van de A AT,
had kritiek op het gevaarlijke punt,
waar veel ongelukken gebeuren en waar
nog geen waarschuwingsbord staat. Ook
vond hij de DAF-drietonner met ter
reinbanden ongeschikt voor de weg Het
vonnis van de krijgsraad, welke onder
presidium stond van kolonel mr. dr. J.
P. van Erk, luidde: een maand hech
tenis en twee jaar ontzegging.
NOOIT UIT ZIJN DORP GEWEEST
De commandant van de ongelukkige
colonne, een sergeant uit 's-Gra ven deel.
had zich eveneens te verantwoorden. Hij
Eindexamen R.-K. Lyceum
St. Bonaventura
Voor het eindexamen gymnasium van
het R.-K. Lyceum St. Bonaventura zijn
geslaagd voor diploma A: L. Berg.
Noordw.hout; C. Doove, Leiden; F. de
Graaf, Lisse; C. Janson, Wassenaar; A.
Linnartz, Voorburg; J. v .d. Oever, Sche-
veningen; L. Pennings, Koudekerk; L.
Uljee, Oud-Ade; P. v. d. Voort, Oegst-
geest. Afgewezen één. Voor diploma B:
Th. Hoogeboom. Leiderdorp; P. de Jong,
Hazerswoude; W. Koelemij, Den Haag;
C. v. d. Koogh, Noordwijk; H Lagas,
Leiden; H. v .d. Lans. Voorhout; W. v.
d. Meel. Leiden; N. v. d. Poel. Zoeter-
woude; A. v d. Putten, Wassenaar: H.
Scheerder, Alphen-Rijn: J. Zuydervliet,
Nieuwkoop; F. Zwartjes, Koudekerk.
Afgewezen geen.
Eervol ontslag voor
prof. dr. V. E. Korn
ALS HOOGLERAAR IN HET
ADATRECHT
Bij Koninklijk besluit van 13 juni
1958, is met ingang van 1 oktober a.s.
aan dr. V. E. Korn op zjjn verzoek
hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te
Leiden met dankbetuiging voor de
belangrijke in deze betrekking bewe
zen diensten.
Victor Emanuel Korn werd 1 juli 1892
te 's-Gravenhage geboren. In 1910 werd
hy als student aan de Leidse Universi
teit ingeschreven., waar hy de opleiding
tot Indisch bestuursambtenaar volgde.
In 1913 werd hy uitgezonden als
administratief ambtenaar by het bin
nenlands bertuur in Nederlands-Indië.
In 1914 werd hy benoemd tot adspirant
controleur en geplaatst in het gouver
nement Celebes en onderhorigheden. In
hetzelfde jaar volgde zyn benoeming tot
controleur van de residentie Ternate.
In 1917 werd hy overgeplaatst naar
Bali-Lombok. Vier jaren later, dus in
1921, kreeg hij een jaar ziekteverlof voor
Europa en in aansluiting daarop werd
hy aangewezen voor de studie aan de
Nederlands-Indische bestuursacademie
alhier.
Na zyn verlof werd hy in 1924 be
noemd tot controleur van Bali-Lombok
en in 1927 tot secretaris van de resident
van Bali-Lombok. In hetzelfde jaar
werd hy met de titel van assistent-resi
dent ter beschikking gesteld van de
genoemde resident.
In 1928 volgde zyn benoeming tot
assistent-resident van Samarinda (zuid
oostkust van Borneo). Een jaar later
werd hy assistent-resident van Zuid-
Bali.
In 1930 ging hy met verlof naar
Europa en na dat verlof werd hy be
noemd tot assistent-resident van Assa-
han (oostkust van Sumatra).
In 1936 werd hy resident van Djambi
en kort daarna ook van Tapanoeli. ter-
wyi hem in 1939 op zyn verzoek eervol
ontslag werd verleend uit 's lands dienst
met dankbetuiging voor de aan het Jand
bewezen diensten.
By K.b. van 16 oktober 1939 werd hy
als opvolger van 'prof. mr. F. D. Holle
man benoemd tot buitengewoon hoogle
raar in het adatrecht aan de Leidse
Universiteit, welke leerstoel in 1945 werd
omgezet in een gewone.
ACADEMISCHE EXAMENS
Gepromoveerd tot doctor in de
Geneeskunde op proefschrift getiteld
„De complementbindingsreactie by po
liomyelitis", mevr. J. M Borghans
Delvaux, geboren te Sas van Gent en
thans wonend0 te Willemstad (Curacao)
deze positie met die van „lecturer in
geology, petro^-y and mineralogy" aan
de Universiteit te Melbourne. In 1954
werd hij aan laatstgenoemde Universi
teit bevorderd tot „senior-lecturer"
De Koninklyke Nederlandse Akade-
mic voor Wetenschappen benoemde hem
in 1955 tot correspondent.
deren vertikten het om kop te doen.
Toen zy emaeiyk inzagen, dat zy moes
ten samenwerken, was net te iaat. Hrit-
tyn had toen ai een halve ronde voor
sprong en stond deze niet meer al. F.
leemans won de sprint van het peloton
voor G. v. d. Geest, die hiermede zyn
groene trui moest afstaan aan F.
Bri'ttyn.
De tweede manche waren de even
nummers van de A-klasse. Deze gingen
in een compacte massa over de baan.
W. v. d. Horst bracht zo nu en dan wel
leven in de brouwerij, maar moest door
materiaalpech halverwege afstappen. Dit
was wel jammer voor zyn goeoe derde
plaats. Van Zeist van de Leidse Hout-
ploeg nam nu het trekken over, maar
toch bleek hoe langer hoe meer, dat de
tyd van deze manche lager zou liggen
dan de eerste. J. Deurman won hier in
de sprint vóór A. de Winter en B. O.
Heiden.
In de derde manche kwam de grote
stryd voor de gele trui. Arnaldus moest
deze nu zelf verdedigen tegen zyn directe
rivalen. Hy had hierby tie handicap, dat
hy op een geleende iiets met een zeer
laag verzet moest ryden.
De eerste ronden gingen vry lang1
zaam, maar A. Kloosterman, die de gele
trui roox, begon toen de aanval.
Lange tijd hield Arnoldus stand. Ook
J. Turk van de Zoeterwoudse ploeg gaf
Klooosterman geen kans. W. v. d. Zey-
den en J. Breedeveld, ploeggenoten van
Kloosterman, probeerden hem telkens
weer te lanceren.
Bij een van deze jachten raakte de
gele-trui-ryder los en ontstond een kop
groep van zeven renners, die in de
sprint de étappe-overwinning bevoch
ten. J. Turk klopte Kloosterman op de
streep, terwijl J. Breedeveld derde werd.
Zeventien seconden later kwam de gele
trui. Door de overwinning van J. Turk
bleef die gisteren nog net met 22 sec.
voorsprong in handen van Arnoldus. Dat
kan vandaag met de persoonlyke tydrit
door de duinen spannend worden.
De uitslagen waren:
Dagklassementen
A-persoonlijk: 1. J. Turk 21 m. 50;; 2.
A. Kloosterman 22.20; 3. J. Breedeveld
22.35; 4 t/m. 6 W. v. d. Zeyden, A. v.
Steyn, J. Schmall, allen 22.50.
A-ploegen: 1. Levendaal 67 m. 45sec.;
2. Vry gezellen 68 m. 11 sec.; 3. Zoeter-
woude 68 m. 43 sec.; 4. Leidse Hout 69
m. 18 sec.; 5. Lage Mors 70 m. 24 sec.
B-persoonlyk: 1. F. Brittijn 20 m. 35
sec.; 2. F. Leemans 21 m. 25 sec.; 3. G.
v. d. Geest 21 m. 40 sec.; 4 t/m. 9 J.
de Ruiter, F. v. d. Broek, F. Hooites,
Jac. Turk, K. Janmaat, B. Breedeveld,
allen in 21 m. 55 sec.
B-ploegen: 1. Plan Noord 64 m. 25
sec.; 2. Zoeterwoude 65 m. 30 sec.; 3.
Levendaal 65 m. 35 sec.
Algemene klassementen:
Persoonlijk A: 1. S. Arnoldus 54 m.
30 sec.; 2. A. Kloosterman 54 m. 52 sec.;
3. J. Deurman 55 m. 03 sec.; 4. J. Turk
55 m. 20 sec.; 5. W. v. d. Zeyden 56 m.
01 sec.; 6. J. Breedeveld 56 m. 05 sec.;
7. A. v. Steyn 56 m. 22 sec.; 8. J. Schmal
56 m. 52 sec.
Ploegen A: 1. Vrygezellen 2 uur 46
m. 32 sec.; 2. Levendaal 2 uur 47 m.
9 sec.; 3. Zoeterwoude 2 uur 49 m. 22
sec.; 4. Leidse Hout 2 uur 49 m. 49 sec.;
5. Lage Mors 2 uur 53 m. 13 sec.
Persoonlijk B: 1. F. Brittijn 52 m.
54 sec.; 2. G. v. d. Geest 53 m. 30 sec.;
3. J. de Ruiter 54 m. 24 sec.; 4. F. v.
d. Broek 54 m. 50 sec.; 5. F. Hooites
54 m. 55 sec.; 6. Jac. Turk 55 m. 2 sec.;
7. K. Janmaat 55 m. 3 sec.; 8. F. Lee
mans 55 m. 35 sec.
Ploegen B: 1. Plan Noord 2 uur 39 m.
22 sec.; 2. Zoeterwoude 2 uur 43 m. 35
sec.; 3. Levendaal 2 uur 47 m. 45 sec.
Dr. E. den Tex
hoogleraar in Petrologie,
Kristallografie en
Mineralogie
Als opvolger van
prof. dr. W. P. de Roever
Bij Koninklijk besluit van 16 juni 1958
is met ingang van de dag waarop hy
zjjn ambt aanvaarden zal, benoemd
tot gewoon hoogleraar in de faculteit
der wis- en natuurkunde. Dr. E. den
Tex zal de vacant gekomen leerstoel
van prof. dr. W. P. de Roever gaan
bezetten en onderwys geven in de
Petrologie, Kristallografie en Minera
logie.
Dr. den Tex, geboren op 3 november
1918 te Amsterdam, studeerde van 1937
tot 1941 geologie aan de Leidse Univer
siteit. alwaar hy op 23 augustus 1941
het kandidaatsexamen aflegde. Na de
sluiting van de universiteit, studeerde
hy enkele jaren aan de Groningse
Universiteit om in 1945 voor de afslui
ting van zyn studie naar Leiden terug
te keren.
In 1946 werd hy doctorandus in de
geologie; in 1947 assistent voor de petro
logie en in 1948 conservator aan het
Geologisch Instituut aan de Garen-
markt alhier.
Op 28 september 1949 promoveerde hy
aan de Leidse Universiteit op een mine-
ralogisch-petrografisch proefschrift ge
titeld: „Les roches basiques et ultra-
basiques des Lacs Robert et les Trias de
Chamrrusse lassif de Belledonne)".
Onmiddellyk na zyn promotie vertrok
hy naar Australië om een functie als
„lecturer" aan de Universiteit te Sydney
te aanvaarden. In 1950 verwisseld f hy
Overal ter wereld schrijven specialisten
Stilbépan haartonicum voor, omdat het
een vaststaand feit is, dat niets zó daad
werkelijk haaruitval, roos en vroegtijdige
vergrijzing bestrijdt! Stilbépan is geen
gewoon haargroeimiddel. Stilbépan is een
biologisch haartonicum met hormonale
werking. Koop vandaag nog een fles!
Spanning stijgt ten top
Als derde étappe voor de Leidse
Jeugd-Toer gingen de renners in 3
manches, op tijd gereden, 30 maal
rond de Duinhorst-wielerbaan. Dit is
een afstand van 14,5 km.
De eerste manche werd gevormd door
alle B-klassers, ook de drie uit de A-
ploegen.
Van meet af ging het in een zeer hoog
tempo. F. Brittijn en F. Leemans pro
beerden keer op keer weg te komen,
maar de groene-truidrager G. v. d. Geest
en F. v. d. Broek sleepten steeds het
peloton weer naar de weglopers. Toch
was dit hoge tempo verschillende ren
ners te machtig, die als ze een ronde
achterstand hadden, uit de course geno
men werden. Dit overkwam 6 renners.
Brittyn, die er veel zin in had, bleef
op zijn kans loeren en die kwam in de
17de ronde. Op dit moment probeerden
twee renners weg te komen en ze kwa
men inderdaad een 20 meter vóór. Brit
tijn sprong er achteraan en ging in een
rush door. De verrassing in het peloton
was zó groot, dat hy plm. 100 meter
voorsprong kreeg. Drie ronden sleepte
toen de groene trui het veld om de
vluchteling te achterhalen, maar de an-
had de snelheid van de wagens moeten
regelen. De beklaagde vertelde dit aan
de chauffeurs te hebben overgelaten.
De auditeur-militair eiste tegen hem
een maand hechtenis voorwaardelyk,
f. 60 boete en degradatie tot de rang
van soldaat
Zyn raadsman, een luitenant van de
AAT, vertelde, dat beklaagde was opge
leid in een tyd van bestedingsbeperking
en dat hy geen ervaring had met colon
nerijden. De beklaagde is geen krachtige
figuur, maar desondanks is hy sergeant
geworden. In het gewone leven is hy
glasbewerker. Voordat hij in dienst kwam
was hij nog geen tien kilometer buiten
zijn dorp geweest. De raadsman ver
zocht terug verwy zing van de zaak naar
de commandant. De Krijgsraad legde de
sergeant een maand hechtenis voor
waardelyk op met een jaar proeftijd,
zestig gulden boete, verlaging tot sol
daat laagste rang en twee jaar ont
zegging van de rijbevoegdheid. Overwo
gen werd dat de colonnecommandant
wist. dat hij met vier middelmatige
chauffeurs op weg was. Hy werd on
geschikt geaoht nog verder een com
mando te voeren en zeker bij de AAT.
Een soldaat uit Berkel. by wie de co
lonneleider in de auto zat, hoorde een
vonnis van f. 25,— subsidiair vyf dagen
hechtenis en twee jaar ontzegging van
de rijbevoegdheid over zich vellen. De
twee andere chauffeurs, de dienst
plichtige soldaten uit Heerhugowaard
en Purmerend werden veroordeeld tot
een voorwaardelijke boete van f 25,—
subsidiair vyf dagen met een jaar
proef tyd.
Advertentie
Een karakteristiek beeld aan de
grens van een groeiende stad; de
molen aan de Kanaalweg.
(Foto L.D./Van Vliet)
