LIBANON HOUDT DE ADEM IN:
SPANNING TEN TOP GESTEGEN
ExaMEn9
L
Positie van huwende onderwijzeres
afhankelijk geworden van gemeente
WEERBERICHT
Indien Hammarskjöld niet slaagt in regeling
moet inderdaad het ergste verwacht worden
Moskou „niet onverschillig"
Razende bandieten schoten bij
Bonn uit auto twee mensen neer
Statenontbinding op Ned. Antillen
aanloop tot Statuutherziening
Twijfel deed KVP tegenstemmen
97ste Jaargang
WOENSDAG 25 JUNI 1958
No. 29474
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
f. 7.50
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
De Sovjet-Unie kan niet onverschillig staan tegenover de voorbereiding tot
Interventie in de Libanon door andere landen, hoe deze ook zouden worden uit
gevoerd, aldus het standpunt van Moskou terzake van de toestand in het thans
door burgeroorlog geplaagde land, dat tot voor kort een oase van rust in het
Midden-Oosten was. Moskou beschuldigt Groot-Brittannië en de Verenigde Staten
ervan militaire inmenging in de Libanon te beramen onder het voorwendsel, dat
de Ver. Arabische Republiek (Egypte-Syrië) zich in de binnenlandse aangelegen
heden mengt (van een voorwendsel kan men heel moeilijk spreken.het zijn
zonneklare feiten Red. L.D.). Moskou is van mening, dat het voornaamste onder
werp van bespreking tussen Eisenhower en de Britse premier de samensmelting
van agressieplannen jegens de Libanon is geweest
Onze Londense correspondent telefoneerde hedenochtend: President Sja
moen van de Libanon heeft tegenover een speciale verslaggever van de Daily
Express verklaard, dat de komende 48 uur van beslissende betekenis zijn. Dan
zal hij namelijk weten of hij Westelijke hulp nodig heeft of niet. De opstande
lingen zouden een grote aanval voorbereiden om het gehele land in handen te
krijgen. HU haat echter het denkbeeld van Brits-Amerikaanse interventie. Eerst
zal de regering zo nodig de hulp van de Ver. Naties inroepen. Als dit mislukt, zal
men terugvallen op de andere overeenkomsten, waarmee hü doelde op de Eisen-
hower-leer en de drie-mogendhedenverklaring van Amerika, Engeland en
Frankrük van 1951, welke gericht is tegen gewelddadige grenswyzigingen in het
Midden-Oosten.
Hammarskjöld vertrekt zonder een op
lossing bereikt te hebben. Dit zou de
laatste poging zyn om de macht in han
den te krijgen, voordat de V.N. effectief
gaan optreden.
In dit geval zou de mogelükheid van
directe Westelijke interventie nieuwe
actualiteit verkrygen.
Generaal Sjeliab
toekomstig premier
Onze reisredacteur telegrafeert
uit Beiroet:
Met Hammarskjölds terugkeer uit
Cairo gaat de Libanese crisis haar be
slissende fase in. Heeft hij Nasser kun
nen overhalen de steun aan de Libanese
rebellen stop te zetten en heeft hij een
compromis aanvaard, dat bijvoorbeeld
generaal Sjehab tot het premierschap
zou brengen?
Zijn woorden, dat hij hoopte dat de
Libanese crisis spoedig zou kunnen ein
digen, duiden in deze richting, maar
niets is nog zeker. Misschien zal de dag
van vandaag meer nieuws brengen. Pre
sident Sjamoen verwachtte namelijk
een belangrijke verklaring te kunnen
afleggen.
Indien Hammarskjöld, die gisteren
druk confereerde met Sjamoen en pre
mier Sami Solh, er niet in slaagt een
onderhandse regeling te treffen, dan
moet het ergste verwacht worden. In dat
geval moet Hammarskjöld de Veilig
heidsraad vragen ver-reikende maat
regelen te nemen, zoals bUv. het sturen
van enkele duizenden V.N.-waarnemers
om de grens te kunnen afsluiten. Dit zal
natuurlijk enige tüd vergen.
Enkele rebellenleiders maakten intus
sen tegenover mU geen geheim van hun
bedoelingen om aanvallen te lanceren
van de verschillende door hen beheerste
stadswüken en het platteland uit, zodra
Onbestendig
Het depressiegebied dat zich in de
afgelopen dagen boven de Noordzee en
omgeving bevond en aanleiding gaf tot
onstabiel weer, is in de afgelopen 24 uur
in betekenis afgenomen. De luchtdruk-
stijgingen. die zich voordeden, hingen
samen met het passeren van een hoge-
drukgebied over Frankrijk. Dit veroor
zaakte in ons land voornamelijk ged
rende de nacht en ochtend opklaringen.
De weersverbetering is slechts van korte
duur, omdat een rieuwe depressie van
de Oceaan, die vanmorgen het zeegebied
ten zuiden van Ierland bereikt had. in
de richting van de Noordzee koerst. De
bijbehorende regenzone breidde zich
vanmorgen al over Zuidwest-Engeland
en West-Frankrijk uit. Zij zal vanavond
en vannacht ons land passeren. De
depressie zal samen met enkele volgen-
cie Oceaanstoringen geruimen tijd het
weer in onze omgeving beïnvloeden, zo
dat het weer een wisselvallig karakter
behoudt.
Tijdelijk regen
De Bilt verwacht van hedenavond tot
morgenavond
Aanvankelijk regen, later enkele ver
spreide opklaringen, maar ook plaatse
lijk buien. Matige tot krachtige wind
tussen zuidoost en zuidwest. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
26 JUNI
Zon op: 4.21 uur; onder: 21.04 uur.
Maan op: 15.36 uur; onder: 1.05 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.27 en
22.59 uur.
Laa ter te 5.51 en 18.34 uur.
Ofschoon het thans betrekkelijk kalm
in Beiroet en de gevechten voorna
melijk beperkt zijn tot Tripoli, vanwaar
strijd gemeld werd rond het einde van
de oliepijplijn, heerst er een dramatische
spanning nu Hammarskjöld voor zijn
laatste besprekingen staat, die in het
grootste geheim gevoerd worden. Liba
non houdt thans de adem in.
Tot zover onze reisredacteur.
Vreemde toestand.
Reuters correspondent seint uit Bei'
roet, dat de orders van de leiders der
Libanese opstandelingen aan de hande
laren om hun zaken gesloten te houden
steeds minder worden opgevolgd. De
bom, die maandag op de groentemarkt
ontplofte, scheen als een waarschuwing
te dezer zaken te moeten worden opge
vat. De tijdbom was verborgen onder
een hoop aardappels. De eigenaar van
de kraam werd gedood en drie gewonde
vrouwen zouden later in het ziekenhuis
overleden zijn. De meeste handelaren
ruimden na de bomontploffing hun
boeltje op.
Als een aanwyzing voor de soepele
houding van de regering ten opzichte
van de opstandelingen wordt beschouwd
het feit dat perscorrespondenten nog
steeds vryeiyk van beide kanten de bar
ricades in Beiroet kunnen passeren om
met de opstandelingen te praten.
Salam, de leider der opstandelingen,
liet de journalisten een lang sympathie-
telegram van Libanese emigranten in
West-Afrika zien, dat door de posterijen
was bezorgd!
De wüken, waar de opstandelingen
zich verschanst hebben krijgen nog
steeds elektrische stroom uit het door
de regering beheerste deel van de stad.
Deze stroom wordt ook gebruikt voor de
persen waarmee de door de regering
verboden oppositiebladen worden ge
drukt!
Verder is ook de telefoonverbinding
intact gebleven zodat Salam met ge
bruikmaking van code-boodschappen
met zijn aanhangers in de meeste delen
van Libanon in contact kan treden.
Pancho Wimbledon Contreras is
het zoontje van de Mexicaanse ten
nisspeler Pancho Contreras. die op
het ogenblik uitkomt in het heren
enkelspel van de tenniswedstrijden
op Wimbledon. Contreras junior
dankt zijn tweede voornaam aan
het feit. dat hij tijdens belangrijke
wedstrijden op Wimbledon werd
geboren en gisteren vierde hij te
midden van alle tennissterren zijn
verjaardag. De fotograaf kreeg de
kleine kleuter voor de lens. toen
deze buiten de middenbaan even
aan het trainen was om zo spoedig
mogelijk zijn beroemde vader te
kunnen opvolgen.
Jhr. DE JONGE
(oud G. G. Ned. Indië)
OVERLEDEN
In de afgelopen nacht is op
83-jarige leeftijd te Zeist overleden
jhr. mr. B. C. de Jonge, oud-Gou
verneur-Generaal van Nederlands
Indië en oud-minister van Oorlog.
Ware klopjacht op moordenaarsvan wie
niemand beschrijving heeft kunnen geven
(Van onze correspondent in Bonn)
In de nacht van maandag op dinsdag stalen twee bandieten naby Bonn een
auto, waarmee zij als razenden door steden en dorpen raceden, terwyi zij links
en rechts met pistolen op voorbijgangers schoten! Twee mensen, een caféhouder
en een ambtenaar, werden hiervan het slachtoffer: zy overleden onmiddellyk. In
geheel West-Duitsland is de politie sedert gisteren een ware klopjacht aan het
houden op de beide bandieten. Men vermoedt dat zich in de auto ook nog een
vrouw bevond. Het is voorts waarschüniyk, dat zy na de schietparty van auto
gewisseld hebben en een andere wagen hebben gestolen. Hun eerste voertuig is
namelijk teruggevonden.
/ermoedelijk jongemannen en
mogelijk een vrouw
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
De bandieten gingen op een hoogst
zonderlinge wijze even ten zuiden en ten
westen van Bonn te werk. Zy gooiden
bij een boerderij de ruiten met een
steen in en schoten daarop een café
houder. die naar buiten kwam, pardoes
dood. Een van de inzittenden vroeg iets
later aan een groepje jongens de weg
naar een oepaald dorpje. Nadat hij het
antwoord had gekreun, schoot hfj als
een wildeman op - jongens, zonder
evenwel een van hen te raken. Zo ging
dat verder: in diverse dorpen rond Bonn
werden mensen op straat en in auto's
omstreeks middernacht beschoten. Ten
slotte vermoordden de gangsters in het
dorp Winterscheidt een ambtenaar, die
in een cafeetje een feest vierde. Ook
door de ruiten van dit café vlogen eerst
stenen, waarop de bezoekers naar buiten
renden, waar zij met pistool- of geweer
schoten werden ontvangen. De ambte
naar werd er het slachtoffer van. HU
was direct dood.
Men heeft er geen idee van wie de
moordenaars zijn Het moeten jonge
mannen zijn van omstreeks twintig Jaar,
maar alles is zo snel in zijn werk ge
gaan, dat totdusver niemand een per
soonsbeschrijving heeft kunnen geven.
Gisterochtend hebben de Staten der Nederlandse Antillen met 12 tegen 9
stemmen een motie aangenomen, waarin o.a. de regering der Nederlandse An
tillen wordt uitgenodigd, over te gaan tot ontbinding der Staten.
De motie was ingediend door Statenleden, behorende tot de partyen. die deel
nemen aan de regering der Nederlandse Antillen, in een vergadering van de
Staten, waarin als enig onderwerp van bespreking aan de orde was gesteld de
wenselykheid ener herziening van het Statuut van het Koninkrijk en van
andere Rijkswetten.
In deze motie werd gesteld, dat sinds
het in werkingtreden van het Statuut
herhaaldelijk meningsverschillen zijn ge
rezen tussen de regering van de Antillen
en de regering van het Koninkrijk over
de interpretatie van het Statuut. Door
de organen van het Koninkrijk werden
deze bepalingen steeds zodanig uitge
legd dat de autonomie van de Antillen
werd beperkt in strijd met wat in wezen
tijdens het overleg over het Statuut was
vastgesteld. De Antillen raken daardoor
ten opzichte van Nederland niet in een
hi oonifacius Cornells ce Jonge
werd op 22 januari 1875 te 's-Graven-
hage geboren. Hy studeerde aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht, waar hij op
12 juni 1900 cum laude promoveerde tot
doctor in de rechtsgeleerdheid op een
proefschrift over de kinderwetten.
Na eerst een jaar als advocaat in Den
Haag werkzaam te zyn geweest, trad hy
op 16 augustus 1901 in ambtelijke dienst
als adjunct commies by het departe
ment van Koloniën aan de afdeling
Justitie, Onderwijs, Eredienst en Nijver
heid. Hij doorliep verscheidene rangen
en werd in 1908 bevorderd tot referen
daris, in welke kwaliteit hij na korte
tijd werd geplaatst bij de nieuwe afde
ling gouvernementsbedrijven, naar welke
afdeling tevens de werkzaamheden be
treffende de nijverheid werden overge
bracht. In 1910 ging jhr. De Jonge in
dezelfde rang over naar de afdeling
secretariaat van het departement van
Oorlog. Dr. Colyn, die in januari 1911
minister van Oorlog was gewórden, zette
deze afdeling om in de afd. Kabinet des
Ministers en op 5 maart 1913 werd jhr.
De Jonge chef van die afdeling met de
rang van administrateur.
In 1917 werd hij benoemd tot minister
van Oorlog in het kabinet Cort van der
Linden, als opvolger van minister Bos
boom. Jhr. De Jonge, die tot september
1918, toen het ministerie aftrad, daar
van deel uitmaakte, was de eerste bur
ger-minister van Oorlog in Nederland.
Na zijn aftreden werd jhr. De Jonge
benoemd tot directeur van de Bataaf-
sche Petroleum Maatschappij te 's-Gra-
Nieuw experiment in
Algerije naar
Amerikaans
voorbeeld
De Franse minister van Voorlichting,
de vermaarde schryver André Malraux,
heeft gisteren op een persconferentie te
Parijs gezegd, dat de Franse regering
van plan is van één van de departemen
ten van Algerije een „proefdepartement"
te maken voor een modernisering in de
geest van het Amerikaanse project voor
het dal van de Tennessee.
Het is minder moeilijk, aldus minister
Malraux, een Algerijns departement te
moderniseren dan het project voor het
dal van de Tennessee tot uitvoering te
brengen. Het plan zal worden uitgevoerd
door het ministerie van Opbouw met
hulp van Algerijnse technici. De gelden
zullen voornamelijk door oliewinning in
de Sahara worden verkregen.
Malraux verklaarde voorts, dat er
sedert De Gaulle's machtsoverneming
geen martelingen In Algerye zijn ge
bruikt en dat dit ook in de toekomst
niet zal gebeuren.
De regering had drie Franse nobel-
pryswinnaars, de schryvers Mauriac,
Camus en Roger Martin du Gard, uit
genodigd om ter plaatse de kwestie van
de folteringen te bestuderen. Zy zouden
nevengeschikte doch in een onderge
schikte positie. De ontbinding van de
Staten geeft de bevolking van de Antil
len gelegenheid via nieuwe verkiezingen
een oordeel uit te spreken over de wen
selijkheid van herziening van het Sta
tuut.
De Statenontbinding waartoe thans is
besloten betekent dat binnen drie maan
den verkiezingen moeten worden gehou
den. Het besluit tot ontbinding van de
Staten zal waarschynlyk nog deze week
officieel worden afgekondigd Een lands-
besluit dat periodieke verkiezingen op 6
oktober vaststelde was reeds eerder ge
tekend. Door deze geste in de Staten
wordt aan die verkiezingen thans een
andere betekenis gegeven dan gewoon
lijk.
venhage. In dezelfde functie werd hij in
1921 te Londen benoemd, waar h(j zich
toen metterwoon vestigde. In 1922 trad
hy af als directeur en werd hy be
noemd tot commissaris van de Royal
Dutch.
In 1931 werd hy geroepen tot de
functie van Gouverneur-Generaal van
Nederlands Indië.
Na beëindiging van zijn 5-jarige
ambtsperiode in september 1936 werd
jhr. De Jonge als Gouverneur-Gene
raal opgevolgd door jhr. mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer,
die gezant was te Brussel.
De begrafenis van het stoffelijk
overschot zal zaterdag in stilte ge
schieden.
van De Gaulle de nodige bevoegdheden
ontvangen.
Malraux zei, dat de regering het be
lang van de verbroederingsbeweging
tussen de Moslems en de Europeanen
niet wilde overschatten; zij ziet het als
haar taak tot een durende vereniging
van Franse burgers met volledig gelijke
rechten uit te bouwen. De geboorte van
een nieuw Algerye zou gemakkelijker
nauwere banden tussen Frankrijk en
Tunesië met Marokko kunnen doen
ontstaan.
Er was voorts nimmer sprake van
onderdrukking der politieke partijen in
Frankrijk geweest. De Gaulle's kabinet
is niet slechts een zakenkabinet, dat de
lopende zaken van het voorgaande af
handelt, maar „moet de instellingen
van Frankrijk veranderen om ze aan de
twintigste eeuw aan te passen".
(Advertentie)
Bereidt li zich voor op het
dan NEUROTONIC
het preparaat, dat
Uw zenuwen niet verdooft
maar Uw geest helder houdt
Bisschop van Roermond
mgr. Hanssen overleden
Hedenochtend om kwart voor tien is
mgr. dr. J. M. J. A. Hanssen, bisschop
van Roermond, in het St. Radboud-
ziekenhuis te Nymegen, waar hij eni
ge weken geleden werd opgenomen,
overleden. Mgr. Hanssen is 52 jaar ge
worden.
Ontslag moet niet, mag wél
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gisteren het wetsontwerp aangenomen
volgens hetwelk in de lager-onderwijswet de verplichting vervalt
ontslag te verlenen aan de huwende onderwijzeres. Het amendement
van de heer Van Sleen (P. v. d. A.) om de volgens hem overbodige
bepaling te schrappen dat de gemeentebesturen bevoegd blijven de
huwende onderwijzeres al of niet te ontslaan, werd met 71 stemmen
tegen 46 stemmen aangenomen. De voorstemmers namen aan dat de
gemeentebesturen, die bevoegdheid bezitten, ook als zij niet speciaal
in de wet wordt vermeld. Een amendement van de heer Toxopeus
(VVD) om duidelijk te bepalen dat een onderwijzeres door een ge
meentebestuur niet kon worden ontslagen op de enkele grond dat zij
in het huwelijk treedt, werd met 36 tegen 82 stemmen verworpen.
Duynstee, en Visch; reden waarom zy
het amendement-Van Sleen steunden,
dat met 71 tegen 46 stemmen werd aan
genomen.
Vóór stemden PvdA, WD. de commu
nisten. de genoemde KVP'ers en van de
CHU jkvr. Wttewaal van Stoetwegen en
de heren v. d. Mey, Diepenhorst. Krol.
Van Maastrigt en Kikkert. Door de aan
neming van het amendement-Van Sleen
en dus de schrapping van de speciale
vermelding van de bevoegdheid van de
gemeentebesturen al of niet verordenin
gen uit te vaardigen tot ontslag van de
huwende onderwijzeres, was er volgens
de heer Peters (KVP) twyfel ontstaan
omtrent die bevoegdheid, want voor 1925
waren dergelijke verordeningen ongeldig
verklaard. De twijfel wordt versterkt
omdat in het algemeen de huwende
ambtenares niet mag worden ontslagen.
Ook minister Cals meende, dat de
rechter zal moeten uitmaken of de ge
meenten nog bevoegd zyn dergelyke
verordeningen uit te vaardigen, al
twijfelde hij daar persoonlijk niet aan
omdat de heer Van Sleen uitdrukke-
lyk had verklaard de bevoegdheid van
de gemeenten niet te willen aantasten.
De verwerping van het amendement-
Tnxopeus is ook duidelyk.
Geen uitstel van
de stemming
Voor het amendement-Toxopeus stem
den VVD, de communisten, ongeveer
de helft van de aanwezige leden van
de P. v. d. A. en de heer Duynstee als
enig lid van de KVP.
Tegen stemden KVP (met uitzonde
ring van de heer Duynstee), AR. CHU,
SGP en ongeveer de helft van de leden
van de PvdA. De zeventien leden van
de PvdA. die in weerwil van het „on
aanvaardbaar" van minister Cals, toch
voor het amendement-Toxopeus stem
den, waren: mej. Schilthuis. mej. Le-
maire, mevrouw De RoosOudegeest,
mevrouw TellegenVeldstra, mevrouw
PloegPloeg en de heren Vermooten,
Westerhout, Verhoef, Venverloo, Kra
mer, Schurer, A. R. Vermeer, Scheps,
Roemers, Goedhart, Schouwenaar en
Vrolyk.
Met zUn amendement had de heer Van
Sleen alleen de bedoeling een suggestie
aan de gemeentebesturen uit de wet te
verwijderen om de huwende onderwij
zeres te ontslaan. Ook zonder de spe
ciale vermelding achtte hy het buiten
twyfel dat de gemeentebesturen die be
voegdheid bezitten. Blykens haar ver
klaring was dat ook het standpunt van
mej. Nolte (KVP) en haar partygeno
ten mej. De Vink en de heren Koersen,
Stap vooruit
Omdat de heer Van Sleen echter ook
had verklaard het schrappen van de be
paling te beschouwen als een stap voor
uit in de goede richting, en mede van
wege de ontstane twyfel omtrent de be
voegdheid van de gemeenten, stemden
19 KVP-ers alsmede de heer Van Dis
(SGP) tegen het wetsontwerp, dat met
69 tegen 19 stemmen werd aangenomen.
Het aantal lesuren, dat tenminste per
jaar moet worden gegeven op scholen
voor lager onderwijs, is in het wetsont
werp gesteld op 1040 met een maximum
van vyf lesuren per dag De inspecteur
van het onderwijs zou toestemming kun
nen verlenen voor maximum zes lesuren
per dag. Het amendement van de heer
Peters (KVP) om de gemeente- en
schoolbesturen vrij te laten inzake het
aantal lesuren per dag. werd met 65
tegen 47 stemmen aangenomen.
Vóór stemden KVP (met uitzondering
van mej. Nolte), AR. CHU SGP en WD
(met uitzondering van mej. Ten Broecke
Hoekstra). Tegen stemden PvdA en de
communisten, alsmede mej Nolte (KVP)
en mej. Ten Broecke Hoekstra (WD).
Niet meer dan 5 uur
Minister Cals had zich tegen hek
amendement verzet, omdat met tenmin
ste 1040 lesuren per jaar sommige scho
len. die lange vakanties en lange vrjje
weekeinden willen houden, regelmatig
zes of zeven uur les per dag moeten
geven. Het maximum van vyf lesuren
per dag in het belang van deugdelijk
onderwys. achtte hij onverbrekelijk ver
bonden aan het minimum van 1040 les
uren per jaar. Hy vreesde daarom in de
toekomst ongewenste toestanden, maar
de Kamer wilde niet naar hem luisteren
en nam het amendement aan.
Op verzoek van de Kamerleden, die
ln Straatsburg vertoeven en die de
voorzitter in het holst van de nacht
hadden opgebeld, had voorzitter Knr-
tenhorst in het begin van de vergade
ring voorgesteld de bovengenoemde
stemmingen aan te houden tot een
andere dag waarop sty aanwezig zou
den kunnen zijn. De heer Tilanus
(CHU) vond het evenals prof Oud
(VVD) allergevaarlijkst die weg op te
gaan, want dan zal men steeds mo
tieven kunnen vinden om stemmingen
uit te stellen. Met bijna algemene
stemmen verwierp de Kamer het voor
stel tot uitstel.
