Bachs solo-violoncel-suites door
Henri Honegger verklankt
Uit 20 landen kwamen 1200 fysici
naar Leiden voor koudecongres
Lezers schrijven
Een geestelijk kapitaal!
Moeten invaliden de
Spoorwegtekorten bet (den
Door Kamerlingh Onnes geopend
terrein thans van fundamentele
van
betekenis voor natuurkunde
|7ste jaargang
Maandag 23 juni 1958
Derde blad no. 29472
Het tweede concert in de Leidse Holland Festivalweek was gewijd aan de zes
ioioncello-solosuites van Bach, uitgevoerd door Henri Honegger; drie in de
jddag, drie in een avond-auditie.
De meesten in de Lakenhal hadden ze wel nooit gehoord. Zij zijn vermoedelijk
itstaan terzelfder tijd als de Partita's en Sonates voor vioolsolo, waarvan één
iderdeel, de Chaconne in d, algemene bekendheid geniet.
Het is niet onwaarschijnlijk dat ze in Bachs tijd nimmer voor publiek uitge-
erd zijn. Waarom Bach ze dan schreef, weet niemand. We nemen aan uit een
nerlijk gebod. Misschien om ze zelf te lezen en herlezen en te horen voorbij-
ekken met een ideaal klankbeeld in de eigen geest? Het genie heeft eigen
ttten en wegen, verspilt ogenschijnlijk doelloos en ook roekeloos z'n krachten
mogelijkheden om ze latere geslachten in de schoot te werpen, voor wie ze
n geestelijk kapitaal betekenen!
In Holland Festival
!r was een eeuw mee gemoeid alvo-
is Bachs solowerk voor snaren uit de
ap werd gewekt. Het werd toen echter
onvolledig aangevoeld. Mendelssohn
id het nodig, onder de Chaconne een
^leiding te schrijven en Schumann
d dit met de zes Partita's en Sona-
De cello-suites bleven praktisch in
duister.
;a de laatste oorlog heeft Van Leeu-
Boomkamp in Leiden de 3de suite
iracht en Fournier de 6de. Elders in
land hielden Orobio de Castro en
Machula zich met de suites bezig.
iar eerst Honegger heeft ze door
itals in onze grote steden definitief
de orde gesteld.
Voor Leiden evenwel is er het com-
Ument dat deze cellist in onze veste
grootste belangstelling ontmoet
eeft voor zijn werk: de Grote Pers
an de Lakenhal was maximaal be
lt. Een compliment te meer. omdat
tt niet bepaald een mondaine en
insationele aangelegenheid is geweest
tt trouwens geldt voor alle drie de
unifestaties van ons muzikale Fes
ral. Het muziekleven staat hier
oog en de organisatoren worden
iet in de steek gelaten.
e beoefening van het besproken
stgenre blijft uitzondering. Voor
ilsolo weerklonken hier de eenlingen
Bartok en Arthur Honegger, voor
oncellosolo kennen we die van Reger
demith en Kodaly, allemaal sonates,
e genoemde componist Honegger
moordde eens. nadat hij zich in
iposities door locomotieven, rol-
ïatsen en voetbalspel had laten in-
eren, tot veler verbazing op een en-
te: ,,Ik hecht grote waarde aan de
ikale bouw, ik wil de kamermuziek
laar zuiverste, strengste vorm in eer
tellen. Bach is mijn grote voorbeeld"
'e mogen bevestigen: tot de vol-
ikt grote Bach-voorbeelden voor de
ild behoren ook zijn violoncello-
es. Ze zijn van een onuitputtelijke
iingrijkheid. En welk een verbluf-
le karakter-verscheidenheid ligt bijv.
Ie zes Sarabandes, de zes Gigues of
indere dansstukken onderling,
e grote merkwaardigheid van dit
-oeuvre is echter de polyfone
ij fw ij ze. Bij de normale poly-
e hoort men werkelijk twee of meer
urnen. Op één cello of één viool is
niet mogelijk, afgezien van dubbel
en enz. Bij de onderhavige speciale
positietechniek treden verschillende
Urnen na of door elkaar geweven
er is een voortdurende afwisseling
stemfragmenten, die men in het
a denken als doorgewerkt zou kun-
horen. De polyfonie wordt derhalve
iggereerd en voor dit verschijnsel
t men de naam van „eenstemmige
fonie" bedacht.
at Bach tot polyfonie drijft zelfs
een eenzame violoncel? Dat moet
gissen. Polyfonie is hem een ge
ilde voertaal wanneer hij de indivi-
liteit opgelost wil zien in een sa-
ihang of gemeenschap, wanneer zij
ist, deemoed, devotie wordt, wan-
een afhankelijkheidshouding be
leven wil zijn. Een dienstbaarheid
te verstaan als een tol aan niets
der dan het volmaakte en absolute,
zal Bach zelfs de dansvormen van
suite, met behoud van hun dansante
Bijzondere leerstoel
metafysica
aansluiting op hetgeen wy bericht-
over de thans definitieve benoeming
dr. J. J. Poortman uit Den Haag
bijzonder hoogleraar aan de Leidse
versiteit in de metafysica in de geest
de theosofie, vernemen wij nog, dat
niet de bedoeling is, dat de hoog-
ar de leer van de theosofie zou do-
n. Indien er over gedacht zou wor-
dit door een bijzonder hoogleraar
aten doen, dan zou daarvoor eerder
Theologische Faculteit in aanmer-
komen en niet, zoals hier het geval
e Faculteit der Letteren en Wijsbe-
te. Op die wijze heeft de Broeder -
eente der Hernhutters in Zeist sinds
e dagen tijd een bijzonder hoog-
ir in de Theologische Faculteit te
cht. De nu gestichte bijzondere leer-
moet men niet in analogie daar-
zien, doch met de aan de Rijks-
ersiteiten en aan de Technische
aschool te Delft bestaande bijzon
leerstoelen in de wijsbegeerte: in
homistische wijsbegeerte, in de Cal-
tische wijsbegeerte en in de wijsbe-
te met betrekking tot het Huma-
ie. De R.-K. theologie en de Calvi-
sche theologie worden afgezien daar-
elders gedoceerd. Evenmin gaat het
ie nieuwe leerstoel om de leer van
theosofie, maar om een metafysica
ijsbegeerte in de geest van de theo-
ACADEMISCHE EXAMENS.
Eslaagd voor het doct.ex. Ned. Recht
H. G. de Ranitz (Den Haag), mej.
I. Traas Scheveningen) en de heren
H. Scholten (Almelo) en G. A. W.
Overbeek de Meijer (Leiden)doct.-
Rechten Vrije Studierichting de heer
van Stegeren (Den Haag); kand.-
Sngelse taal- en letterkunde de heer
H- Bisscheroux (Voorschoten)doct.-
Gen. II mej. E. C. M. Alkemade
frdwijk) en de heren H. Galjaard
Jlen), B. Matricali (Den Haag), J. v.
'oordaa (Leiden), H. Snijders (Den
A. D. J. Verburg (Leiden) en R.
d. Weg (Den Haag)semi-artsex.
teren W. J. Franke (Den Haag), B.
kts (Voorburg), F. G. van Leeuwen
sterwoude) en J. Z. Tellegen (Eind
en); artsex. de heren R. Grijn (Voor-
J. Serlie (Voorburg), Tan Hassan
n Haag), J. de Vries (Den Haag)
G. M. Weitzner (Den Haag)
aard, als het ware verheffen in het
sacrale van de Muziek in de wijding
en in een formulering van de absolute
vorm. En hij volbrengt dat in een
hoogst denkbaar evenwicht van intel
lect, vakmanschap, ontroering en on
baatzuchtig kunstenaarschap.
Deze Suites zijn studiemateriaal bij
uilitek om in de geheimen van Bachs
polyfonie binnen té dringen. De vroeg
ste uitgevers ervan drukten er de titel
„etudes" op! Etudes zijn zij. waarvan
de ingewijde nooit meer afscheid neemt,
zoals Casals die ze 50 jaar geleden „de
ontdekking van zijn leven noemde".
We weten niet of Henri Honegger zijn
leerling was. In de namiddag-auditie
1 heeft deze ons niet geheel kunnen
bevredigen, misschien onder invloed van
het daglicht, van geremdheid of van
reisvermoeidheid Het spel had enige
vlakheid, de stokvoering veroorzaakte,
mogelijk door een te lichte aanzet of
door mechanische beïnvloeding als ge
volg van het vochtige weer, menige
plotseling optredende toonloze plek. No
tenreeksen leken soms te veel afgesne
den zonder dat de toehoorder bij de
visie van de speler bepaald bleef.
's Avonds was dit helemaal anders en
zat een man voor ons, die we geloofden
een dier onzelfzuchtigen te zijn die zich
in hun vertolking kunnen wegschenken.
Alles werd bezonkener en tevens meer
geladen. Een zeer sterk pleidooi werd
voor Bachs meesterstukken gegeven, be-
heerst-bewogen, technisch bewonderens
waardig, met een vlekkeloze intonatie
en een glanzende, sonore toongeving.
Rustig breed en edel van klank zongen
de Sarabandes, ritmisch stuwend waren
de snelle delen, waar maar een enkele
maal de duidelijkheid in de rapste pas
sages verzwakte. Een zeker rubato, on
gebruikelijk bij Bach, viel niet te
miskennen, maar was dit om de meer
stemmigheid in de eenstemmigheid om
zo te zeggen met een handgebaar te
accentueren?
Klank en ruimte in de Lakenhal zijn
bij dit eenmanswerk ditmaal goede
bondgenoten geweest.
We hebben elke detailbespreking ach
terwege gelaten, maar het is onze hoop
dat eens een herhaling plaats vindt, die
dan gelegenheid biedt het bijzondere in
de plaats van het algemene te belich
ten.
V.
In ons offervaardig land bestaat de
Orde van St.-Jan. een organisatie die
zich o.m. ten doel stelt om invalide
mensen, die nergens kunnen komen, zo
nu en dan een week vakantie te bezor
gen, die hun het leed, dat zij permanent
moeten dragen, eens een poosje doet
vergeten. Ten eerste al doordat zij een
andere omgeving krijgen, en ten
tweede: zij zijn een gehele week in ge
zelschap met anderen, die even zwaar
getroffen zijn, wat hen een gevoel geeft
niet minderwaardig te zijn, een gevoel
dat zij onmiskenbaar hebben als ze
steeds met valide mensen omgaan.
De bovengenoemde organisatie is er
in geslaagd door middel van finan
ciële offers, en niet te vergeten, opof
fering van vrije tijd, die zwaar getrof
fenen dat te verschaffen
De patiënten zijn echter bijna allen
genoodzaakt zich in invalidewagen of
rolstoel te verplaatsen, die dan ook
naar de plaats van bestemming moet
worden verzonden, in dit geval naar
Zwolle, waar al de wagentjes worden af
gehaald. en alle tegelijk naar de
Marijkehoeve te Hattem zouden worden
gebracht.
De organisatie klopte prachtig, de
reisschema's waren mooi op tijd, maar
de wagentjes moesten door een goede
vriend worden bevracht op het aange
geven station.
Tot één van die goede vrienden be
hoorde ik, maar wat een ontgoocheling,
toen ik voor een gewoon rolstoeltje
zeven gulden moest betalen!
Het regu dat ik ontving, onthulde mij,
dat de patiënt zelf in die stoel moest
reizen, maarin de goederenwagon!
De patiënt echter kon niet per trein
reizen, maar toch moest het stoeltje
betaald worden alsof het bezet was.
is, zou ik toch wel eens willen weten,
of de directie van de Spoorwegen, er
bij nagedacht heeft, dat zij op die ma
nier invalide mensen als vrachtgoed be
handelt, daar zij in een goederenwagen
moeten plaats nemen.
Als klap op de vuurpijl staat er op
genoemd regu, dat voor rijwielen een
uitzondering wordt gemaakt!
Nota bene, gezonde mensen met een
fiets mogen die met de gewone prijs
bevrachten, maar zwaar getroffen men
sen moeten voor hun vervoermiddel een
persoonlijke enkele reis bijbetalen.
Dat is toch Wel ten hemel schreiend.
U mijnheer de Redacteur vriendelijk
dankend voor de plaatsing, teken ik
met de meeste hoogachting
D. NASVELD.
Katwijk a/d. Rijn, Valkenburgseweg 16
De afd. Voorlichting van de Ned.
Spoorwegen tekent hierbij aan:
Wie met de trein reist en tevens een
rolstoel als bagage wil meenemen, be
taalt daan-oor óver de afstand Leiden
Zwolle (137 km.) f 11 Deze uitzonder
lijk lage prijs is bedoeld als een tege
moetkoming aan onze invalide reizigers.
Voor wie met een ander vervoermiddel
reist, geldt deze voordelige prijs niet.
Wel kan hij zijn rolstoel met een rei
zigerstrein laten vervoeren, doch dan
als onbegeleide bagage, waarvoor een
hoger tarief geldt. Indien een invalide
niet alleen de treinreis wil maken, kan
hij vrijvervoer voor een begeleider aan
vragen.
Er is geen sprake van een verplich
ting om in de bagageafdeling te reizen.
Dit geschiedt alleen, wanneer betrok
kene dit zelf wenst en er toestemming
voor heeft gevraagd.
Toelatingsexamen
R.-K. Lyceum
St. Bonaventura
Van de 137 kandidaten voor het toela
tingsexamen van het Lyceum werden de
volgende toegelaten:
R. Alkemade, Noordwijk; K. Amraer-
laan, Zoetermeer; M. Amoldus, Oegst-
geest; L. Bal. Voorschoten; Th. Bark,
Leiden; J. Blom, Leiderdorp; R. Boers-
ma, Leiden; P. Boortman, Noordwijk; P.
v. d. Bosch, Oude-Wetering; J. Breede-
veld, Leiden; A. Büsch, Wassenaar; B.
Burgers, Wassenaar; H. Damen. Lei
den; J. Demoet. Alphen; G. van 'Enge
len, Leiden; H. v. d. Erve, Wassenaar;
T. Evers, Leiden; R. Fabrie, Leiden; F.
van Galen, Voorschoten; T. v. d. Geest.
Oud-Ade; A. Gieske, Leiden; j. Gil
lissen, Wassenaar; P. van Goozen, Hoog-
made; F. Gribnau, Oegstgeest; J.
Heemskerk, Zoeterwoude; T. Hogenelst,
Noordwijk; T. Hogenelst. Voorschoten;
J. Hoogeboom, Leiderdorp; D. Huigsloot,
R. Veen; A. Hug, Leiden; J. Jansen,
Oegstgeest; P. Jonkheer, Sassenheim;
K. Kallenberg, Oegstgeest; Th. van
Kampen, Koudekerk. C. Kerckhoff,
Oegstgeest; K. Klein, Oegstgeest; W. de
Kier. Stompwijk; K. Korenhof f, Leiden;
G. Kraan, Alphen; Th. Kriek, Leiden;
P. van Leeuwen, Voorschoten; H. v. d.
Maat. Leiden; J. v. d. Meer. Sassen
heim; Th. v. d. Meer, Voorschoten; P.
Meiman, Leiden; R. Michalides Nw.-
hout; T. Mulders. Leiden; P. Otgaar,
Leiden; J. Ouwerkerk, Leiden; A. v. d.
Poel, Zoeterwoude; B. v. d. Poel, Oud-
Ade; T. v. d. Poel. Leiderdorp; M. v. d.
Poll, Bodegraven; P. Raumann, Leiden;
R. Rombouts, Voorschoten; J. van Rui
ten. R. Veen; P. Runderkamp, Wasse
naar; B. Ruigrok, Leiden; P. Saris, Lei
derdorp; T. Schaafstra. Leiden; M.
Schermer Voest, Leiden: P. van Schie,
Wassenaar; F. Schoonderwoerd, Hazers-
woude; C. Cchrama, Oegstgeest; K.
Schroder, Voorschoten; F. Smit, Leiden;
H. Smittenaar, Leiden; T. Snelder-
waard, Leiden; G. Spendel, Leiden; T.
Steinebach, Voorschoten; W. Stol, Lei
den; H. Stuyvenwold Wassenaar; J.
van Teeffelen, Alphen; R Tetteroo,
Leiden; T. Tetteroo, Leiden'; L. Tole-
naar, Leiden: T. Verbaken. Oegstgeest;
K. Verduin, Leiden; K. van Vliet, Ha-
zerswoude; B. Vliet Vlieland, Noordwijk;
L. Voorn. Leiden; W. de Vrind, Leider
dorp; J. Walenkamp, Leiden; H. Wal-
laart. Leiden; N. Wassenaar, Warmond;
A. Wesselman, R. Veen; A. Witsenburg,
Leiden; H. v. d. Zee. Leiden: K Zoet,
Oude Wetering; R. Verhoeve, Leiden; P.
Deen, Oude Wetering; N. v. d. Voort,
Leideci; G. Driessen. Oegstgeest; B.
Zonderop, Leiden.
Van 16 kandidaten wordt een her
examen afgenomen.
Eindexamen St. Agnes-lyceum
Voor het eindexamen van het St.-Ag-
neslyceum te Leiden zijn geslaagd: M.
H. A. van Agtmael, Voorburg; J. M. M.
Beckers, Leiden; M. E. B. W. den Boer,
Oegstgeest; M. A. M. Brantjes. Wasse
naar; E. M. Y. Bresser, Wassenaar; M.
J. E. Deen, Oude Wetering; B. J. E.
Flapper, Roelof arendsveen; D. A. M.
Gribnau, Oegstgeest; M. C. Jansen,
Oegstgeest; M. G. J. Kallenberg, Leiden;
A. C. M. G. M. Kohlbeck, Leiden; H. F.
G. Lemaire, Leiden; C. W. M. Luijben,
Oegstgeest; M J. P van der Meer,
Oegstgeest; R. M. Meinders, Leiden; C.
H. B. G. M. A. Mulder, Leiden; C. A. M.
van Noort, Noordwijkerhout; D. J. E.
Otto, Leiden; W. C. M. van der Poel,
Zoeterwoude; A. J. A. Rammeloo, Voor
burg; M. J. Th. Roeleveld, Noordwijk;
Y. Sitee. Leiderdorp; J. E. Tacoma, Al
phen a/d Rijn; A. M. A. Vergeer, Bos
koop; D. M. van Vugt, Leiden; H. A.
Th. Warnau, Leiden; A. E. M. West
geest, Wassenaar en M. L. J. Wouters,
Wassenaar. Afgewezen 3.
Toelatingsexamen Gymnasium
Tot de eerste klasse zijn toegelaten:
Fenneke Fockema Andrae, Anneliesvan
den Burg, Tini Booij, Madeleine Bosch,
Rudolf van Calcar, Thijs Cohen, Dik
Degens, Carla van Doorn, Jan Drewes,
Rineke de Graaf, Walther Grotenhuis,
j Anne-Wouter Heijmans, Mieke de Ko-
I ning, Ed van Kuipers, Liesje Kwaad
gras, Margaret Leenen, Jeanne Metze-
maekers. Jeannetje Oosterhuis, Els
Ouwehand. Guus la Rivière, Tilly Rui
tenberg, Johan van der Sande. Johan
Schoonheim, Liesbeth Sitsen, Tom van
der Steen, Petra Stelwagen, Marijke
Teeuw, Marianne Veldhuyzen, Hein van
Vliet. Elzelien Vrij, Niek de Water, Jos
Kessen, allen te Leiden. Thijs van Gin-
kel en Martine Vosmaer, beiden te
Oegstgeest. Bram de Wolf en Geraldine
van der Schaaf, beiden te Leiderdorp.
Joost van Buuren en Gijs Laurentius.
beiden te Leidschendam. Hans de Jong
te Zoeterwoude. Susien van Dijk en
Willem-Hendrik Dorsman, beiden re
Boskoop. Robert Jan Meckmann te Voor
schoten. Diederik van der Veen Meer-
stadt te Alphen a. d. Rijn. Kees Schim
mel te Noordwijk a. Zee.
Aantal kandidaten 46, waarvan 2 af
gewezen.
EERSTE LEIDSE JEUGDORKEST EN
DRUMBAND „DEN BURCHT".
De afdeling Zuid-Holland van het An
jerfonds heeft aan het Eerste Leidse
Jeugdorkest en Drumband „Den Burcht"
een belangrijke gift geschonken ten bate
j van het Uniformfonds. Binnenkort zal
i voor dit fonds ook een collecte onder de
Leidse burgerij worden gehouden.
Dronken Leidenaar
ramde auto en pomp
(Van onze Haagse redactie)
Een onder drankinvloed verkerende
29-jarige Leidse automobilist heeft
gisterochtend op de Van Alkemade-
laan te Den Haag een geparkeerde
auto geramd en vervolgens op het
Willem Witsenplein een benzinepomp
omver gereden. In beide gevallen ont
stond grote materiële schadé.
De automobilist reed door. maar werd
te Voorburg door jeepagenten van de
Haagse politie aangehouden en daarna
overgebracht naar het bureau Adelheid-
straat, waar twee processen-verbaal
werden opgemaakt, te weten een voor
het rijden onder drankinvloed en de
tweede voor het doorrijden na een aan
rijding. De jeepagenten waren de Lei
denaar gevolgd op aanwijzing van een
surveillerende agent, die de gehavende
en vonken sproeiende auto zag passeren
Het bleek, dat bij de aanrijding een
band van de Leidse auto was gespron
gen. De bestuurder was echter met de
lekke band doorgereden tot hij tenslotte
op de velg reed, hetgeen de vonken
regen veroorzaakte. Pas te Voorburg
was hij gestopt om te trachten het
reservewiel te monteren. Bij die bezig
heid werd hij aangehouden.
WEEKEINDE BROEDERSCHAP VAN
OUD-PADVINDERS.
De kring Rijnland van de Broeder
schap van oud-padvinders houdt a s.
zaterdag en zondag een weekeinde in
't Huis ter Leede te Sassenheim. Zater
dagavond wordt een bespreking gehou
den over een reeds bestaand plan tot
oprichting van een verzorgingshuis voor
volwassen B E. of Blauwe Vogels. Voor
de zondag staat o.a. een lezing van mej.
J Best uit Utrecht over: ..Hoe ziet de
Phoenix de taak in de Broederschap"
op het programma.
OPENLUCHTCONCERT
„TROUW EN DURF".
De Harmoniekapel „Trouw en Durf"
geeft morgenavond in het Van der
Werfpark een openluchtconcert. Het
programma voor dit concert is voor de
pauze als volgt samengesteld: Saint
Triphon van A. Ney, Bonne Fortune van
S P. van Leeuwen, Aquarelles van A.
Delhage, Onze mars van C. Corbi, For-
tunat (wals) en Doornroosjes Bruids
vaart van N. Bhode. Na de pauze volgt
een marsprogramma. met medewerking
van de drumband.
Onze stadgenote, mej. M. E. Wie-
ringa, slaagde in Den Haag voor het
examen lerares Na.
Vijftig jaar vloeibaar helium
prof.
Telegram aan
dr. W. J. de Haas
Meer dan twaalfhonderd natuurkundigen uit niet minder dan twintig
landen wonen de Kamerlingh Onnesconferentie over de natuurkunde
bij extreem lage temperaturen bij, welke hedenochtend in de Stads
gehoorzaal werd geopend en deze gehele week in beslag zal nemen.
Dit congres, onder de auspiciën van de Internationale Unie van
Zuivere en Toegepaste Natuurkunde georganiseerd door de Neder
landse Natuurkundige Vereniging, wordt in Leiden gehouden ter
gelegenheid van het feit dat vijftig jaar geleden prof. Kamerlingh
Onnes in het nadien naar hem genoemde Leidse natuurkundige labo
ratorium er als eerste in slaagde helium vloeibaar te maken bij een
temperatuur van circa 269 graad Celsius onder nul, waarmee een
nieuw zeer wijd en belangrijk terrein voor het natuurkundig onderzoek
werd geopend. Onlangs schreven wij uitvoerig over dit gedenkwaar
dige jubileum.
Op voorstel van prof. Prins werd een
j gelukstelegram gestuurd aan prof. dr. W.
J. de Haas, oudhoogleraar te Leiden die
het werk van Kamerlingh Onnes op het
J gebied van de extreem lage temperatu
ren voortzette in verband met diens
tachtigste verjaardag op 2 maart j.l. in
welk telegram tevens spijt betuigd werd
over het feit, dat prof. De Haas dit con
gres niet heeft kunnen bijwonen.
Verband met nieuwste fysica
Prof. dr. C. J. Gorter, voorzitter van
het organisatiecomité en fungerend di
recteur van het Kamerlingh Onnes La
boratorium, herinnerde in een korte toe
spraak aan die gedenkwaardige tiende
juli 1908 toen Kamerlingh Onnes en zijn
medewerkers er na langdurige voorberei
dingen in slaagden als eersten ter we
reld het helium, het laatste voor perma
nent gehouden gassen, vloeibaar te ma
ken.
Kamerlingh Onnes had zich voordien
al een grote naam verworven door zijn
arbeid op het gebied van lage tempera
turen, waartoe hij was geïnspireerd door
de Amsterdamse hoogleraar Van der
Waals en zijn Leidse collega Lorentz. Na
zijn benoeming tot Leids hoogleraar in
1882 slaagde hij erin het Leids natuur
kundig laboratorium tot een interna
tionaal vermaard centrum op dit weten
schappelijke gebied uit te bouwen, en
zijn successen van 1908 vormen dan ook
een krachtige versterking van een reeds
bestaande faam. Prof. Gorter ging in
het kort na, welke wetenschappelijke
vorderingen op basis van dit gebied der
extreem lage temperaturen sindsdien
verwezenlijkt konden worden en wees er
voorts op, dat na een aanvankelijke mo
nopoliepositie van Leiden op dit na
tuurkundig gebied de techniek en het
onderzoek der extreem lage temperatu
ren hun vaste plaats in de gehele we
reld gekregen hebben.
Dat Leiden met die ontwikkeling een
unieke positie verloor stemde prof. Gor
ter, daarmee sprekende namens de Leid
se natuurkundigen, niet tot droefenis
maar tot trots, want het bewijst dat het
werk van Kamerlingh Onnes van funda
mentele betekenis is geweest voor de
verdere ontwikkeling van de natuurkun
de als geheel en zelfs ook andere weten
schappelijke gebieden. Het Kamerlingh
Onnes Laboratorium zal trachten de
roem hoog te houden die door Kamer
lingh Onnes is gelegd door volle aan
dacht te besteden aan die nieuwe gebie
den die door de jongste ontwikkelingen
geopend zijn, onder meer tot uitdrukking
komend in de recente relaties van de
extreem lage temperaturen met de kern- I
fysica en de natuurkunde der hoge ener
gieën.
Voordat de congressisten aanvingen
met het wetenschappelijk programma
dat o.a. niet minder dan 160 inleidingen
omvat, werden zij in de Stadsgehoorzaal,
de plaats waar de conferentie gehouden
wordt, welkom geheten door prof. dr. J.
A. Prins, voorzitter van de Nederlandse
Natuurkundige Vereniging. Deze be
groette onder meer de vertegenwoordi
ger van de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, de presi
dent curator van de Leidse Universiteit
dr. J. E. baron de Vos van Steenwyk en
de secretaris van curatoren mr. N. F.
Hofstee, de secretaris van de Academi
sche Senaat prof. dr. H. J. Lam, burge
meester jhr. mr. F. H. van Kinschot, en
vele Leidse hoogleraren-niet-fysici die
deze bijeenkomst bijwoonden.
D$. J. H. de Boer beroepen
De Geref. Kerk alhier hqeft gister
avond een beroep (vijfde predikants
plaats) uitgebracht op ds. J. H. de Boer,
gereformeerd predikant te Middelburg.
Ds. De Boer, die in 1915 werd geboren,
aanvaardde op 22 september 1946 het
predikambt te Monnikendam, vertrok in
1949 naar Ny verdal en staat sinds maart
1955 te Middelburg.
Voor Mytylstichting f 3600.-
De ten bate van de Mytylstichting
gehouden collecte heeft in Leiden f3000
opgebracht, in Oegstgeest f400 en in
Leiderdorp f200.
AFSCHEID STATIONSCHEF
Morgenmiddag om vier uur zal de
stationschef, de heer A. W. Swier. die.
zoals bekend, met ingang van 1 Juni j.l.
in gelijke functie te Den Haag is be
noemd, in het stationskantoor af
scheid nemen van het Leidse personeel
en zijn werkzaamheden overdragen aan I
zijn opvolger, de heer F. J. Zimmer. I
thans nog in Amsterdam woonachtig.
Officiële publikaties
GESLOTEN V ERKLARING
Burgemeester en Wethouders van Lelden
brengen ter openbare kennis, dat de War-
monderbrug. alsmede de Haarlemmerweg,
voorzover gelegen tussen de Musschen-
broekstraat en de Mareslngel met Ingang
van 25 Juni 1958 voor de duur der bestra-
tlngswerken aldaar zijn afgesloten voor het
verkeer met alle voertuigen, rij- en trek
dieren en vee, ln belde richtingen.
Morgen uitreiking van
K.O.-medailie
Reeds in de loop van de ochtend be
gonnen de wetenschappelijke inleidingen
en discussies, die de deelnemers aan het
congres de komende dagen bezig zullen
houden, van tijd tot tijd afgewisseld door
recreatieve activiteiten. De wetenschap
pelijke onderwerpen die ter sprake ko
men bestrijken een zeer breed terrein,
zoals de problemen van het vloeibaar
helium zelf, de supergeleiding, de rich
ting van atoomkernen, de kernresonan
tie. de warmtegeleiding, de opwekking
van sterke magnetische velden, para-
magnetisme en vergelijking der aggre-
gatietoestanden, geleidingsverschijnselen,
etc. Morgenmiddag wordt tijdens een
plechtige bijeenkomst in het Groot Au
ditorium van de Universiteit de Kamer
lingh Onnesmedaille uitgereikt aan prof.
dr. S. C. Collins uit de Ver. Staten voor
zyn werk betreffende de vervaardiging
van helium-liquefactoren op industriële
basis, waardoor alle belangstellende la
boratoria op eenvoudige wijze de be
schikking over vloeibaar helium kunnen
verkrijgen en daardoor onderzoekingen
kunnen verrichten op het gebied der ex
treem lage temperaturen.
ACHT JAAR LEIDSE KOKSSCHOOL.
Gelijk aan alle voorgaande zal ook
de achtste verjaardag van de Koks-
school op feestelijke wijze worden ge
vierd. Op 30 juni zal het Chr. Tamboer
en Pijperkorps „Kunst en Genoegen"
's avonds op het terrein van de Doelen-
kazerne een concert, met daarop aan
sluitende taptoe, geven. De eerste juli
staat geheel in het teken van de sport:
van 9 tot 4.30 uur zullen de manschap
pen elkander in tal van takken van
sport op het Leidse Houtterrein bekam
pen. Deze dag wordt in de Stadsge
hoorzaal besloten met een cabaretavond,
waaraan oa. Maria Zamora haar mede
werking verleent.
VAN DE TRAP GEVALLEN
Gisterochtend zijn de 11-jarige Dirk
Schouten en zijn tweejarig broertje Jo
hannes in de ouderlijke woning aan de
Van der Tasstraat van de trap geval
len. Het oudste jongetje liep hierbij
een schedelbasisfractuur op, terwijl de
2-jarige Johannes met een hersen
schudding naar het Acad. Ziekenhuis
moest worden overgebracht.
INLICHTINGENBUREAU
LEIDSE UNIVERSITEIT.
Het academisch jaar aan de Leidse
Universiteit loopt ten einde. In septem
ber zal een grote schare abituriënten
zich laten inschrijven als student en een
studie aan de Alma Mater aanvangen.
Teneinde de hierbij rijzende problemen
van verschillende aard zoveel mogelijk
op te lossen, is sinds enige jaren gedu
rende de zomermaanden een Inlichtin-
genbureeau gevestigd in het Academie
gebouw. De aankomende student kan
hier tot begin oktober dagelijks van 9-12
en 2-5 en 's zaterdags van 9-12 uur te
recht om alle mogelijke vragen over stu
die. gezelligheidsleven, confessionele ver
enigingen e.d. voor te leggen aan terzake
kundige informateurs.
Het bureau beschikt ove*- een uitge
breide documentatie door middel van
folders. In vorige jaren passeerden byna
alle toekomstige eerstejaars het bureau.
De zeven studentenfaculteiten, die de
organisatie verzorgen, wekken allen, die
denken in Leiden te gaan studeren, op,
zich eerst te vervoegen op het Inlichtin
genbureau, waar zij geregistreerd zullen
worden, zodat alle noodzakelijke papie
ren voor de inschrijving e.d. toegezonden
kunnen worden.
