Hevige straatgevechten in Beiroet
tussen rebellen en Libanese leger
Crisis op Cyprus
door houding van
zeer verscherp!
onverzoeidijken
Invasie op N.- Celebes
van het regeringsleger
WEERBERICHT
Opstandelingen zouden indruk willen makennu
y.N.-!vaamemers de toestand komen controleren
Twee aanvallen op gevangenis
Britse parachutisten moeten
bloedbad als in Palestina en
India trachten te voorkomen
Nasoetion verbiedt politieke
activiteit; niet op Java en Borneo
S7ste jaargang
MAANDAG 16 JUNI 1958
No. 29466
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal: f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
In de Libanese hoofdstad Beiroet hebben gedurende het weekeinde
tal van zware straatgevechten gewoed tussen rebellen en het leger.
Het conflict leek van een opstand in een burgeroorlog te ontaarden.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dulles, noemde na
een telefonisch onderhoud met de ambassadeur, de toestand in de
Libanon „ernstig maar niet alarmerend". Gisterochtend werd de
woning van premier Es-Solh, welke tevoren na het sneuvelen van vier
verdedigers als onhoudbaar was opgegeven, geplunderd en in brand
gestoken. De ambtswoning van president Sjamoen werd door scherp
schutters onder vuur genomen. De president zou persoonlijk aan de
strijd hebben deelgenomen en vanuit zijn woning een mitrailleur gericht
hebben op de rebellen, die zijn paleis tot doelwit hadden gekozen.
Gisterochtend werd een goed voorbereide aanval ondernomen op de
gevangenis, waaraan vijfhonderd getrainde Palestijnse commando's
die naar de Libanon waren 'gesmokkeld deelnamen. Gedurende de
laatste dagen zouden tenminste vijftig personen om het leven zijn ge
komen. Gisterochtend werd het huis van de oppositieleider Saeb Salam
door het leger met mortieren bestookt. Salams voornaamste adjudant
en een van zijn neven zouden hierbij zijn gedood.
Woensdag a.s. zal de secretaris-generaal van de V.N., Dag Ham-
marskjöld, in de Libanese hoofdstad aankomen, waar hij de eerste
bijeenkomst van de waarnemersgroep van de V.N. zal bijwonen. Deze
waarnemers zijn op last van de Veiligheidsraad naar Libanon gegaan
na een klacht van dit land, dat Egypte en Syrië zich op grote schaal
in zijn binnenlandse aangelegenheden mengen.
Paniek in straten
van de hoofdstad
Vampire-straaljagers van de Libanese
regering kwamen zaterdag in actie tegen
sluipschutters van de opstandelingen,
die zich in Beiroet op de daken hadden
verschanst. Toen er zware straatgevech
ten ontstonden, trad er een hevige pa
niek op straat in, welke een geweldige
verkeersopstopping tengevolge had. Een
deel van de bevolking vluchtte in grote
angst de stad uit. Verscheidene gebou
wen werden ontruimd. De opstandelin
gen waren erin geslaagd zich van een
aantal politieposten meester te maken.
Toen zq een aanval op de gevangenis
deden, greep het leger met tanks en
artillerie in. Zoals hierboven werd ge
zegd, is ook zondag een aanval op de
gevangenis gedaan. De opstandelingen
gebruikten gisteren bazoeka's en hand
granaten in hun strijd tegen de tanks
en de pantserwagens, die de stellingen
van de rebellen in het centrum en zuid
westen van Beiroet omsingeld hadden.
De gevechten van zaterdag en gisteren
waren ernstiger dan welk ander gevecht
ook in de afgelopen 36 dagen. Blijkbaar
is het leger tot de conclusie gekomen,
dat het niet langer verantwoord was in
zijn passieve houding van totnutoe te
volharden.
Volgens deskundige waarnemers zijn
Cholera in Indonesië
De cholera-epidemie, die Thailand
teistert, heeft zich uitgebreid tot Indo
nesië. Uit Bandjermasin in het regent
schap Zuid-Borneo worden 30 gevallen
gemeld. Een van de patiënten is over
leden.
De plaatselijke autoriteiten hebben
om maatregelen gevraagd om uitbrei
ding van de gevreesde ziekte tegen te
gaan.
Advertentie
de rebellen met opzet tot een groot
scheepse aanval overgegaan om indruk
te maken op de waarnemers van de V.N.
Mogelijk hebben zij door de strijd in
Beiroet ook een poging willen doen om
de militaire druk op Tripoli, het cen
trum van de rebellen, te doen afnemen.
Overleg in Washington
Amerikaanse en Britse functionarissen
hebben gisteren in Washington overleg
gepleegd over de toestand in Libanon, in
het bijzonder over de vraag of de pro-
Westelijke regering de opstandelingen
in Beiroet de baas kan. Minister van
Buitenlandse Zaken Dulles ontving ver
scheidene adviseurs om te beraadslagen
over mogelijke Amerikaanse maatrege
len ingeval de situatie erger wordt.
De opstandelingen beschikken volgens
hun leider Salam over voldoende voed
sel en medische hulp. Deserteurs van de
regeringsstrijdkrachten worden niet aan
vaard aldus verklaarde Salam aan drie
Britse journalisten, die een bezoek
brachten aan zijn hoofdkwartier. „Wat
wij willen is ons land bevrijden van cor
ruptie, moord, tirannie en de kleine
dictator Sjamoen. Wij willen het Wes
ten niet bevechten, maar als zij ons
willen bestrijden, moeten zij dat weten"
aldus Salam. Hij voegde hieraan toe dat
de mensen van Sjamoen nog steeds wa
pens en munitie aan de opstandelingen
verkopen. De prijs was zelfs de laatste
tijd niet gestegen. Wat hem zorgen
baarde was de steeds slechter wordende
economische toestand van het land.
Generaal De Gaulle
weer naar Algerije
Generaal De Gaulle zal vóór 14 juli
opnieuw een bezoek aan Algerije bren
gen. aldus is in Algiers vernomen. Men
verwacht dat de premier voornamelijk
op het platteland zal verblijven om
zich persoonlijk op de hoogte te stel
len van de strijd tegen de nationalisten.
Bij een treffen met opstandelingen
zijn zondag tussen Tenes en Le Guelta
in Noord-Algerije zestien Franse sol
daten gedood en 21 gewond. Dit is in
militaire kringen te Algiers meegedeeld.
Van de opstandelingen werden 40 ge
dood en 23 gevangen genomen.
Duitse supporters in Zweden
gedragen zich onwaardig
(Van onze correspondent te Bonn)
In de Westduitse pers is de laatste
dagen de mentaliteit van de eigen sup
porters bq de wereldkampioenschap
pen voetbal in Zweden streng veroor
deeld. De „Schlachtenbummler", zoals
men ze noemt, gaan tekeer als een
stelletje dwazen. Zij hebben een groot
deel van het Zweedse publiek ertoe
gebracht zqn sympathie te verleggen
van het Duitse elftal naar de tegen
stander, wie deze ook is. De suppor
ters hinderen niet slechts hun Zweed
se gastheren met hun lawaai, maar
ook nog hun eigen spelers, die rij te
pas en te onpas proberen aan te spre
ken. Van Zweedse zqde had men reeds
gesproken over lawaai-orgiën in voet
balstadions, en over 8000 halfwaanzin-
nige Duitsers, die met steeds maar
elaxonerende auto's rondrijden en hun
vrienden boven op hun wagens zet
ten, alsof zij in het eigen land zijn.
Zweedse kranten schreven reeds over
een Duitse geest, die thans over Mal-
moe en Gothenburg zweeft.
Een ander blad eiste, dat er drie meter
hoog prikkeldraad rond de velden zal
worden opgericht, waar het Duitse team
speelt om deze spelers te beschermen
tegen hun eigen wilde supporters. Zelfs
tijdens de wedstrijden rennen deze
Duitse wildemannen het veld op tenein
de bij een doelpunt hun spelers te om
armen. Het ergst noemen deze Zweedse
kranten het. dat Duitse supporters een
verschrikkelijk gehuil aanhieven juist
achter de rug van de Zweedse Koning in
de wedstrijd Duitsland-Tsjecho-Slowa-
kije. De Koning keek zeer verschrikt op.
Het feit. dat vele Duitse supporters in
de rust van de wedstrijden een flinke
dorst verhelpen, verhoogt de sfeer bo-
Filmprijzen in Brussel
Op het filmfestival, dat ter gelegen
heid van de Wereldtentoonstelling te
Brussel is gehouden, is de hoofdprijs
toegekend aan de Tsjechische film „Une
invention diabolique" van Karei Zeman,
vervaardigd naar verhalen van Jules
Verne.
De Amerikaanse film „The goddess"
van John Cromwell kreeg de prijs voor
de beste produktie. De Russische rol
prent „Het huis waarin wij leven" werd
bekroond om het verhaal. De prijs voor
de beste fotografie ging naar de Itali
aanse film „De Chinese muur" van Pier -
ludovico Pazani.
De Rus Wladimir Rapoport kreeg de
prijs voor het beste gebruik van kleuren
voor zqn film „De vredige Don".
Orson Welles werd als de beste acteur
beschouwd op grond van zijn spel in
„Touch of evil". De prijs voor de beste
vrouwelijke hoofdrol kreeg Lilli Palmer
voor haar rol in de Franse film „Mont-
parnasse 19".
Dertig landen en drie internationale
organisaties hadden films ingezonden
voor dit festival, dat op 30 mei begon.
vendien nog op bepaald onsympathieke
wijze. De Duitse pers waarschuwt nu
enige dagen lang reeds tegen deze ex
cessen. Men vraagt steeds meer, of de
supporters zich een beetje rustig willen
gedragen en of zij hun eigen spelers nu
eens met rust willen laten. Een paar
duizend Schlachtenbummler. zo schreef
hedenmorgen een Duitse krant, wekken
oude anti-Duitse ressentimenten op door
him onwaardig gedrag.
(Van onze Londense correspondent)
Engeland is gedurende het weekeinde begonnen met de overbrenging per vlieg
tuig naar Cyprus van de gehele 16de parachutistenbrigade (3500 man, in plaats
van zoals het oorspronkelijke plan was, ruim duizend man). Dit is het grootste
troepenvervoer door de lucht sinds de Suez-crisis. Met de „rode duivels" ging een
battery veldkanonnen mee. Aangezien het onwaarschijnlijk is, dat deze nodig zqn
tegen de terroristen op Cyprus, gelooft men dat deze in gereedheid worden ge
houden ter bescherming van Britse onderdanen en belangen in de Libanon.
Engelse en Amerikaanse troepen, schepen en vliegtuigen in het oostelijk deel
van de Middellandse Zee staan klaar om zo nodig president Sjamoen te hulp te
snellen. Ook commandotroepen van de Britse marine zijn van Malta per kruiser
onderweg naar Cyprus. Het zenden van al deze versterkingen er zqn reeds
10.000 man Britse troepen op het eiland is in de eerste plaats een voorzorgs
maatregel in verband met de te verwachten nieuwe uitbarstingen, wanneer de
Engelse regering dinsdag in het Lagerhuis het definitieve plan voor Cyprus zal
bekend maken.
hieruit blijken, dat al het Griekse
NAVO-personeel dat in de Turkse stad
Izmir was gestationeerd, zaterdagavond
naar Griekenland is geëvacueerd. In
een verklaring van het NAVO-hoofd-
kwartier te Iszir wordt gezegd, dat dit
gebeurd is zonder dat de NAVO daar
iets mee te maken had. De evacuatie
was rechtstreeks tussen de Griekse auto
riteiten en de betrokkenen geregeld.
Met Griekse vliegtuigen was het Griekse
militaire en burgerlijke personeel opge
haald.
Gezaghebbende Griekse kringen be
schouwen deze maatregel als een eerste
stap der Griekse regering in de richting
van het verbreken der Grieks-Turkse
diplomatieke betrekkingen.
Antillen ongeduldig?
De heer Lampe naar
Willemstad
(Van onze Haagse redactie)
De heer W. F. M. Lampe, gevolmaclv»
tigd minister van de Nederlandse Antil
len in Den Haag is per vliegtuig naar
Willemstad vertrokken. Hq zal wellicht
geruime tqd afwezig blijven. In verband
daarmee heeft mr. N Debrot, die de
heer Lampe vervangt, ontslag gevraagd
als buitengewoon lid van de Raad van
State van het Koninkrijk.
Mr. Debrot werd in maart jl. benoemd
tot lid in buitengewone dienst van de
Raad van State, kort na het bezoek aan
Nederland van de Antilliaanse premier,
de heer E. jonckheer. Naar men mag
aannemen hield deze benoeming ver
band met de moeilijkheden rondom de
voorgenomen uitwijzing uit de Antillen
van de Nederlandse journalist De Wit.
Deze moeilijkheden zijn in de afgelo
pen maanden nog niet veel nader tot
een oplossing gekomen. Naar verluidt
zou het uitblijven van een beslissing
door het Rijkskabinet verband houden
met het besluit van de regering te Wil
lemstad om de heer Lampe terug te
roepen. Op Curasao schijnt men onge
duldig te worden, ook omdat over enkele
maanden verkiezingen worden gehou
den in de Antillen.
Gré Brouwenstein zong slechts
één avond in Wenen
Indruk was overweldigend
(Van onze Weense correspondent)
De opera „Tosca" van Puccini be
hoort tot het vaste repertoire van d«
Weense opera, waarvoor dan in de twee
hoofdrollen meestal gasten uit Italië
worden geëngageerd. Zaterdagavond
leerde Wenen een geheel nieuwe, niet-
Italiaanse Tosca kennen, die op een
warme, lyrische en diepmenselijke ma
nier door Gré Brouwenstein werd ge
zongen en gespeeld. Ook in haar edele
veschqning en in haar nobel spel maakte
zij een overweldigende indruk. Technisch
feilloos en diep ontroerend klonk vooral
haar „gebed".
De rol van Cavaradossi werd praohtig
vertolkt door de Italiaan Di Stefano,
terwijl de directeur van de Weense opera
Herbert von Karajan zelf dirigeerde. Het
was eigenlijk een normale repertoire
voorstelling tijdens dit festival, maar
het gebodene was van zo hoge en onge
kende kwaliteit dat het wel op een
gala-première geleek. Het publiek en de
gehele Oostenrijkse muziekkritiek be
treuren het ten zeerste dat de Neder
landse kunstenares slechts één avond
kon optreden.
Wind van zee
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zonnig en warm weer.
maar later in de kustprovincies enige
afkoeling. Morgen in het binnenland
kans op enkele verspreid voorkomende
onweersbuien. Zwakke tot matige, naar
noordelijke richtingen draaiende wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
17 JUNI
Zon op: 4.19 uur; onder: 21.02 uur.
Maan op: 4.48 uur: onder: 20.50 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.13 en
15.37 uur.
Laagwater te 11.20 en 23.38 uur.
Advertentie
In woning,
werkplaats, school,
kantoor,
blijft 't heerlijk
koel. door
r
het goedkoopste goede zongordijn met de sleufjes
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
De 43- jarige Martin Sonimer.
voormalig sergeant van de SS. die
zich de bijnaam ..beul van Buchen-
wald" verwierf, wordt op een
draagbaar naar de rechtzaal van
de Duitse stad Bayreuth gebtacht.
waar hij voo< zijn talloze wan
daden terecht staat. Wegens zijn
slechte gezondheidstoestand werd
deze zaak jarenlang uitgesteld en
2elfs min of meer van de baan ge
schoven. Toen hij daarna echter
snel bleek op te knappen, trouwde
met zijn vroegere verpleegster en
vader werd. vond men het met die
gezondheidstoestand toch niet zo
ernstig, dat hij dan niet ook zich
voor zijn misdaden zou kunnen
verantwoorden en toen werd
hij ineens weer erg ziek. Maat hij
staat dan nu toch terecht
Internationaal, geen
koloniaal probleem
De inhoud daarvan is reeds aan de
Turkse en Griekse regeringen meege
deeld en uit hun reactie is het duidelijk.
dat het onmogelijk is op dit ogenblik
beiden tevreden te stellen. Het plan, dat
zo goed als zeker als eerste fase Cyprus
beperkt zelfbestuur zal geven, wordt
door de extremisten aan beide zijden
i verworpen
Er zal voorlopig geen sprake kunnen
zijn van aansluiting van Cyprus bij
Griekenland door middel van zelfbe
schikking. en evenmin van een verdeling
van het eiland tussen Grieken en Tur
ken. De crisis is uitermate verscherpt,
omdat de Turken geen genoegen willen
nemen met iets anders dan onmiddel
lijke verdeling. De Turkse minister van
Buitenlandse Zaken bevestigde dit nog
eens gedurende het weekeinde. Londen
betreurt het ten zeerste, dat Turkije
zichzelf geen manoeuvreer-ruimte heeft
gelaten. De Engelsen, die in de hoop op
een internationale oplossing zo lang mo
gelijk hun verantwoordelijkheid voor het
eiland blijven dragen, hebben thans als
eerste plicht een bloedbad naar de on
zalige voorbeelden van India en Pales
tina te voorkomen en ook eventueel
ingrijpen door de Turken van het vaste
land.
Engeland wenst echter niet langer dan
nodig is aan Cyprus, welke strategische
betekenis twijfelachtig is geworden, vast
te houden. Men heeft het denkbeeld van
geheel Cyprus als basis allang opgege
ven. Indien echter een basis op het
eiland onontbeerlijk is, dan zal dit een
zuivere NAVO-basis, in plaats van een
Britse basis, moeten worden.
Voorzichtig stapje
Londen hoopt daarom dat de Ver.
Staten bereid en in staat zijn Ankara
tot matiging te bewegen. Hoe het ook
zq, het nieuwe plan voor Cyprus beoogt
in de gegeven omstandigheden geen af
geronde oplossing te vormen, doch
slechts een voorzichtig stapje voorwaarts
om de weg te openen naar een kalmer
atmosfeer, maar het lqkt erop alsof de
minimum-samenwerking. waarmee het
plan staat of valt. tussen Turken en
Grieken onmogelijk is. Men vraagt zich
daarom af, waarom de Britse regering
niet eerder versterkingen naar het eiland
heeft gezonden, omdat de Turkse reac
tie te verwachten was. De Britse rege
ring zal zich hierdoor echter niet laten
beïnvloeden. Nogmaals wordt in Londen
onderstreept, dat Cyprus geen koloniaal,
maar een internationaal probleem is, dat
alleen kan worden opgelost door een
werkelqk deelgenootschap tussen alle be
trokkenen.
Grieks NAVO-personeel uit
Turkije teruggetrokken
Hoezeer het probleem-Cyprus in inter
nationaal vaarwater is gekomen, kan
Indonesische landstrijdkrachten en mariniers zijn vanochtend om zes
uur plaatselijke tijd geland bij Kema, een plaats aan de kust in het
uiterste noorden van Celebes. Aangenomen wordt, dat dit de defini
tieve aanval op de opstandelingen in dit gebied is.
Aan de aanval op het laatste gebied, dat de opstandelingen nog in
handen hebben, neemt een groot aantal militairen deel. De vorige week
zijn reeds troepen aan land gegaan ten noorden van Menado en nabij
de havenplaats Bitoeng.
De landingen zijn uitgevoerd door eenheden van de Diponegoro- en
Brawidjaja-divisies en commandotroepen van de Indonesische marine.
De landing uit zee stond onder commando van overste John Lie, de
commandant van de torepedobootjager Gadjah Mada.
In een communiqué van de Indonesische marine wordt gezegd, dat
de landingen een onderdeel vormen van de bevrijdingscampagne" om
de opstandelingen in Noord-Celebes te vernietigen.
Krachtig verzet
De regeringstroepen, die op de noor
delijkste punt van Celebes zijn geland
voor de laatste aanval tegen de opstan
delingen. zullen volgens bevoegde waar
nemers mogelijk krachtig verzet ont
moeten. Dat wil zeggen, indien de op
standelingentroepen besluiten om te
vechten.
Indonesische autoriteiten hebben nooit
verborgen dat zij de gevechtskracht van
de Menadonezen veel hoger schatten dan
die van de opstandelingen in Midden-
Sumatra, die op enkele uitzonderingen
na. slechts symbolisch verzet boden toen
regeringseenheden twee maanden gele
den in Padang landden.
De Menadonezen vormden een aan
zienlijk deel van het voormalige KNIL
en minstens enkele duizenden van de
opstandelingen daar hebben een gron
dige opleiding gehad.
Waarnemers in Djakarta wilden zich
niet aan voorspellingen over de duur van
de huidige actie wagen.
Verklaring van Nasoetion
De chef-staf van de Indonesische
landstrijdkrachten, generaal-majoor Na
soetion. heeft vandaag alle politieke ac
tiviteiten in een groot deel van Indone
sië verboden. Het verbod geldt niet voor
Java en Borneo.
Het verbod heeft betrekking op alle
politieke daden van groeperingen en per
sonen, „die beslissend kunnen zijn voor
de toekomst van de natie of daarop in
vloed kunnen uitoefenen".
Vliegtuig neergestort
Een vliegtuig van de Indonesische
luchtmacht is nabij Menado in Noord-
Celebes neergestort. In een communiqué
van de luchtmacht wordt gezegd, dat het
toestel op weg was om een aanval te
doen op militaire installaties op het
vliegveld van Menado. toen de motor
plotseling uitviel. De piloot trachtte ver
geefs een noodlanding te maken. Het
toestel, een Mustang, stortte echter neer
en de piloot vond de dood.
Geen ontbinding kabinet
Djoeanda
President Soekarno heeft verklaard,
dat hq het kabinet Djoeanda niet zal
ontbinden; alleen de samenstelling zal
worden veranderd. Ook de politiek van
het kabinet zal niet gewijzigd worden.
Nieuwe vragen
Politieke waarnemers te Djakarta
vragen zich thans af of de veelbespro
ken „versterking" van het huidig*
kabinet niet meer in discussie is.
Zij herinneren aan de recente bevesti
ging door kringen uit de omgeving
van het staatsleiderschap, dat Sultan
Hamengkoe Boewono van Djocjakarta
benaderd was met het oog op kabi
netswijzigingen en dat de Sultan die
de opstandelingen noemden als moge
lijke regeringsleider. ,jn principe" had
toegestemd deel te nemen aan de
regering.
De waarnemers zelden ook. dat enige
ministeries mogelijk zouden worden af
geschaft en dat de betrokken ministers
posten als „staatsministers" zouden kril.
gen.
Een van de op te heffen ministeries
zou zijn het ministerie voor de mobili
satie van volksenergie en ontwikkeling
onder leiding van minister Hanafi. die
door zijn politieke tegenstanders werd
beschouwd als /riendschappelijk gezind
ten opzichte van de communisten.
„De rede van de president heeft wer-
kelijk nieuwe vragen naar voren ge
bracht aldus deze waarnemers.
