Met de echte SAL AT A
....de lekkerste sla
J!
f
m
SPORT SPEL
TELEVISIE
Higtvoet LEIDEN
TELEVISIE
hnnjd$oY'\
IEMCO
ELAM N.V.
GESCHENKEN
Ons land wordt mede opgebouwd
door de Nederlandse industrie
VARIA
fa
VOOR VADERDAG
I. VAN WEERi.EE
WINKELMEISJE
HUIS
Bezoekt onze showroom
SPORTHUIS VAN DER STAAY
VADERDAG - SOKKENDAG
Fa. Wed. M. OVERDUIN
MAAK HEM IA-
JU
ELECTRISCHE
ARTIKELEN
NEEM GEEN RISICO!!
KOOP VERF VAN Ie KLAS BEKENDE FABRIEKEN
KOOP NU IN LEIDEN EEN
BETROUWBARE GEBRUIKTE AUTO
VRIJDAG 13 JUNI 1958
Industrialisatie in dienst
van de bouwnijverheid
Specialisatie en standaardisatie
L
(Speciale berichtgeving)
Het verhaal gaat, dat men in Amerika van in een kist verpakte onderdelen
een compleet huis kan kopen, dat men met gebruiksaanwijzing en een beetje
knutsel-aanleg zelf in elkaar kan zetten. Misschien is het verhaal niet helemaal
waar, maar het illustreert toch enigszins hoe ver men in Amerika gevorderd is
met de z.g. pre-fabricage van onderdelen voor de bouwnijverheid. Hoewel men in
Nederland, in vergelijking met Amerika, op het gebied van de pre-fabricage en
het rationeel bouwen wellicht nog een achterstand heeft in te halen, ligt de tijd
toch al weer ver achter ons, dat een bouwer op het werk zelf zijn ramen, deuren
en kozijnen timmerde, zelf kasten, keukens en trappen maakte, kortom al die
ambachtelijke werkzaamheden verrichtten, die thans door de machinale produktie
zijn vervangen.
Wanneer de bouwer-timmerman zijn
vak goed verstomd, heeft hij het mis
schien met enig hartzeer moeten aan
zien. dat hem geleidelijk steeds meer
werk uit handen werd genomen door de
kleine en grote fabrieken, die door spe
cialisatie en massa-fabricage de in dc
bouw te verwerken produkten veel sneller
en ook veel goedkoper konden leveren.
Men kan het betreuren dat het ouder
wetse handwerk op verschillend terrein
verloren is gegaan, de ontwikkeling van
de industrialisatie, vooral ook in de
bouwnijverheid, is niet tegen te gaan, en
zal steeds breder terrein gaan ver
everen. In steeds groter mate verplaatst
het werk van de timmerman, de steen
houwer en de smid zich van de bouw
plaats naar de fabriek, en wie weet komt
cok voor ons land nog eens de tijd dat
men voor het bouwen van een woning
alle onderdelen maar bij de fabrikant
heeft te bestellen.
Met heel veel produkten is dat nu
reeds het geval. Metselspecie b.v., wordt,
zeker op de grote bouwwerken, bijna
niet meer op de bouwplaats gemaakt.
Die laat men zich gebruiksklaar dooi
de betonmortelfabrieken op het werk
bezorgen. Het bespaart niet alleen tijd
en arbeidskrachten, maar men krijgt
ook een gelijkmatiger, dus beter, pro-
dukt.
Toen in 1897 de heer C. Bruynzeel als
een van de eersten in den lande te Rot
terdam begon met de fabricage van ma
chinaal vervaardigd timmerwerk, was
dit een belangrijke stap in de richting
van industrialisatie voor de bouwnijver
heid. De deuren, die de fabriek in 1921
in serie ging maken, werden aanvanke
lijk nog moeilijk geaccepteerd. Een ar
chitect ging pas na het 40ste bezoek dat
men hem bracht, door de knieën. Thans
worden er in Nederland per jaar onge
veer anderhalf miljoen standaarddeuren
Ssfabriceerd en n&ar schatting 75.000
outen deuren.
De gehele produktie aan machinaal
timmerwerk, zoals kozijnen en ramen,
betimmeringen, binnen- en buitendeu
ren, puien, keukens, trappen en kas
ten, vertegenwoordigt in totaal een
waarde van 350 400 miljoen gulden
per jaar. In de houthandel en in de
aan de bouwnijverheid leverende hout
industrie werken 30.000 A 40.000 arbei
ders.
Kwaliteitswerk
Op een tweedaagse excursie, georgani
seerd door de vereniging Nederlands
Fabrikaat, hebben wij bij bezoeken aan
diverse toeleveringsbedrijven kunnen
constateren ln welk een omvangrijke
mate de industrie zich in dienst heeft
gesteld van de bouwnijverheid. En voor
zover wij het als leken konden beoorde
len. wordt er door de Nederlandse In
dustrie bijzonder grote zorg besteed aan
het leveren van een kwaliteitsprodukt.
De misschien hier en daar nog gehul
digde opvatting dat een fabrieksartikel
van mindere kwaliteit zou zijn dan een
met de hand vervaardigd produkt, moet
wel geleidelijk verdwijnen, niet alleen
doordat de fabrikanten er zelf voortdu
rend op uit zijn hun produkten aan de
hoogste kwaliteitseisen te laten voldoen,
maar ook vanwege de kwaliteitscontrole,
die diverse instanties op de afgewerkte
produkten uitoefenen.
Steeds verbetering
Een belangrijke factor bq de machi
nale vervaardiging van in de bouw
nijverheid te gebruiken onderdelen is
de ver doorgevoerde specialisatie in de
onderscheidene industrieën. Het stre
ven is er in het algemeen op gericht
te komen tot de fabricage van stand-
aardprodukten, omdat alleen door
standaardisatie de fabrikanten een zo
laag mogelijke prijs kunnen calcule-
Het is uit de aard der zaak veel beter
een standaardprodukt aan de hand van
de opgedane ervaring telkens te verbe-
Een Kopenhaagse leraar-schrijver,
Georg v. Bengtsson, doet pogingen
een levenswerk aan de man te bren
gen. Voor 400 kronen (ongeveer
f.230), biedt hij een collectie van
11.000 moppen aan. Tot dusver heeft
niemand zidh voor het koopje ge
meld.
Kolonel Whitbread, eigenaar van een
groot brouwerij concern in Engeland,
heeft van de B.E.A. een „Bristol
Britannia" gehuurd met complete
bemanning, om 57 vrienden en
zakenrelaties een dagje uit te nemen.
Van Londen vliegt het gezelschap
naar Brusel, waar de „Expo" bezocht
wordt. Op de terugreis zal de piloot
wat langer in de lucht moeten
blijven, want in het vliegtuig wordt
dan een diner geserveerd. Eerst als
de gasten het diner beëindigd hebben
mag de ,3ritannia" dalen
Alle Zweden die 30 april 50 jaar
werden, hebben een fiets cadeau ge
had. Een fabriek van rijwielen en
motorfietsen in Varberg vierde die
dag het 50-jarig jubileum en had
daarom besloten om alle Zweden,
wier 50-ste verjaardag met dit ju
bileum samenviel, een fiets te geven.
Alles wat men te doen had, was het
geboortebewijs naar de fabriek te
sturen. De fietsen werden gratis
thuisbezorgd.
teren en te vervolmaken, dan steeds
weer te moeten werken volgens 'n nieuw
ontwerp. Bovendien behoeft men niet
steeds weer alle aandacht te besteden
aan elke individuele order volgens be
paald ontwerp, maar kan alle aandacht
besteed worden aan de constructie, het
uiterlijk en de fabricage van het ge
standaardiseerde produkt.
Op enkele aspecten van de industria
lisatie voor de bouwnijverheid komen we
in een volgend artikel nader terug.
WASSENAAR
Dokter J. E. Hubbeling
na aanrijding overleden
(Van onze Haagse redactie)
Gisteravond om negen uur is de rus
tende gemeente-arts van Wassenaar de
heer J. E. Hubbeling. toen hij per fiets
op de van Alkemadelaan te Den Haag
reed en linksaf wilde slaan, door een
auto aangereden. Volgens getuigen reed
de wagen met een snelheid van 70 k 80
kilometer. Vannacht is dr. Hubbeling in
het ziekenhuis Bronovo, waarheen hy
met een hersenschudding en een bek
kenfractuur was vervoerd, overleden.
De overledene was van 1932 tot 1954
gemeente-arts in Wassenaar. Daarvoor
was hij 12 jaar huisarts in de Drentse
gemeente Rolde.
De Ned. Vereniging van Huisvrou
wen heeft aan mej. Corrie Baaijen we
gens 25-jarige trouwe dienst bij de fa
milie P. A. Wernink jr. een medaille met
oorkonde uitgereikt
De Muziekvereniging Excelsior
heeft de heer H. van Elk, tot voor kort
secretaris van die vereniging, benoemd
tot ere-lid, daarmee uiting gevend aan
de dankbaarheid van, bestuur en leden
voor wat hij gedurende meer dan vijftig
jaren voor Excelsior deed.
MARKTBERICHTEN
ROELOPARENDSVEEN. 12 Juni.
Bloemenveiling: Pyrethrum 2142; Ane
monen 1222; Duizendschoon 2852;
Delfinium 2034; Bruidsanjers 1019;
Irissen 19—38: Papavers 1446; Esther
read 2170; Colvillles 4997 Lathyrus
1036; Violieren 50—60; Ixia's 15—18 per
bos; Pioenrozen 1517; Lelies 2728:
Am. Anjers ft15 per stuk.
ROELOFARENDSVEEN. 12 Juni.
Groenteveiling: aardbeien (ingelegd) 28
55; idem 2 ons doos 4562; idem afw. 27
46 per 2 ons doos. kropsla 3.005 00;
boepeen 21.00—36.00; bloemkool 10.00—
31.00; peulen 1 60.00—89.00; idem 2 43.00
62.00; doperwten 105.00. kapucijners
85.00100.00; kassnijbonen 165,00190.00
Idem stek 115,00 per 100 kg.
UTRECHT, 13 Juni. Kaasmarkt. Op
de Utrechtse kaasmarkt te Utrecht zijn
heden 160 kazen aangevoerd. De prijzen
waren van t 1.78 tot f 1.80 per kg. Het
aantal kg. bedroeg 1711. De handel was
vlug.
KATWIJK AAN DEN RIJN. 12 Juni.
Groenteveiling: sla 1 (per 100 stuks) 6.50
7.30; Idem 2 (per 100 stuks) 3.204.40;
rabarber 11.0012.00; bospeen (per 100
bos) 39.00; peterselie (per 100 bos) 6.80
6.90; selderie (per 100 bos) 7.408.80:
stoofsla 10.00.
RIJNSBURG. 12 Juni. Bloemenvei
ling FLORA. Margrieten 1.30—2.00. Ra
nonkel 1 30—1 70; Mimi 1.00—1.60; Pa
paver 5.008.20; Robinson 1.30—2.20;
Gloriosa 1.50—2 40; Red King 1.30—2.00;
James 2.002 70; Korenbloemen 1.00
1.70 per 100; Pioenen 1318; Eremlus 55
60; Campanula 811; Am. Anjers 8
16; Gladiolen: Allard Pler60n 1113;
Strauss 2021 per stuk; Lelie Regale 12
14; wit 3256 per kelk; Duizendschoon
4158; Lupine 2028; Anemonen 1115;
Achillea 6066; Irissen: Prof. Blaauw 55
68; Imperator 4855; W. Excelsior 60
85; Van Vliet 35—44; Yellow Emperor 27—
33; Yellow Queen 2435; Ixla 26—38 alles
per bos.
TER AAR. 12 juni. Groenteveiling:
kassnijbonen 1.501.70; idem stek 1.20
1.25; peulen 0.75—1.05; Idem B 0.60—0.65.
LEIDEN. 13 Juni. Veemarkt. Aange
voerd 65 melkkceien. 270 vette koelen. 15
vare koelen. 15 pinken, 53 vette kalveren
163 nuchtere kalveren, 50 vette schapen,
332 vette schrammen, 537 biggen. 1 paard
17 geiten, totaal 4248. Notering: voor
melkkoeien f 825.- tot f 1025. vette koeien
schoon gewicht f 280.tot f 325.vare
koeien f 600.tot f 875,pinken f 325,-
tot f 525,vette kalveren levend gewicht
f>er kg f 2.tot f 2,70; nuchtere kalveren
evend gewicht per kg f 1,25 tot f 1.50,
nuchtere kalveren, levend gewicht per
stuk f 35.tot f 65.vette schapen
f 70.tot f 95.vette lammeren over-
houders f 70.tot 110.zulglammeren
f 60.tot f 80.weldelammcren f 50.
1 62.en f 45.tot f 65.drachtige
zeugen f 275,tot f 350.schrammen
f80,— tot f105,—. biggen f48,— tot
f55.Handel: voor melkkoeien rustig,
vette koelen goed, vare koeien kalm.
pinken kalm, vette kalveren goed. nuch
tere kalveren slepend, vette schapen rede
lijk. vette lammeren matig, zulglammeren
stug. weidelammeren rustig. Tesselse lam
meren redelijk, zeugen, schrammen en
biggen redelyk.
LEIDEN. 13 Juni. Kaasmarkt. Aan
gevoerd 31 partijen Goudse Kaas en vier
partijen Leidse Kaas. Notering Goudse:
extra kwaliteit tot f 2.08: Goudse le kw-
f 1.861.95; Goudse 2e kw. f 1.791.85;
en Leidse lste kwaliteit tot f 1.92, de han
del was kalm.
97 ct per fles
Want Salata Reeft precies waar sla om vraagt
OUYViS
maakt de
echte Al
Sport en spel ziet U nog beter
dan op de beste plaats in het
stadion.
Geniet van het spel en koop een
PHILIPS
TELEVISIE-TOESTEL
Zie 't op zijn best met
EEN GANG NAAR GANGETJE 12 IS LONEND
een praktisch geschenk, 1
BALLPOINTS
VULPENHOUDERS
VIERKLEUREN-POTLODEN
POSTPAPIER, enz.
IN ALLE PRIJZEN
HOGEWOERD 69
geschenk,
TELEF. 22970
Voor nieuw te openen modelslagerij gevraagd net
WINKELMEISJE.
Voor goede kracht goed loon. Reisgeld vergoed. Aanmelden:
TH. BEURSE, Piet Heinplein 5 - Noordwijk aan Zee
f AUTOBEDRIJF ..MASCOT"
Eig. L. Lavies
Rijksstraatweg 441—447 - Den Deyl-Wassenaar
Tel. 0 1751—5171. Geopend van 8 tot 20.30 uur.
Biedt aan tegen scherp concurrerende prijzen:
RENAULT Dauphine met verwarm., prakt, nieuw 1957
VOLKSWAGEN de Luxe met verwarming 1957
FIAT 600 met lederen bekleding en verwarming 1957
slechts 22.000 km. gelopen.
FORD Prefect de Luxe met verwarming, slechts
15.000 km. gelopen 1956/57
VAUXHALL Wyvern in twee kleuren met verw. 1956
FORD Taunus 15 M met verwarming 1956
FIAT 1100 de Luxe met verwarm., rechts stuur 1956
FORD Consul met radio en verwarming 1956
SIMCA Aronde met verwarming 1955
VOLKSWAGEN de Luxe met radio en verwarm. 1954
Verkoop met volledige garantie.
Inkoop - Financiering - Inruil
Modern Service-Station en reparatie-inrichting.
Erkend BOVAG-BEDRIJF
V..
TE KOOP AANGEBODEN
De Wetstraat 11, Leiden,
dat leeg komt voor groep I.
Gemakk. betalingscondities.
Te bevr.: J. C. v. d. Graaf,
Leidseweg 105 - Voorschoten
Voor een MODERN
SCHILDERIJ
J.kv.n»lh.-A, WEEBEUB"
|ul:26519 HtmHsernwralr: 162
TE KOOP AANGEBODEN
MODERNE PIANO
klein model, lste-klas merk,
zo goed als nieuw.. Brieven
bur. v. d. blad no. 9621a.
Het adres voor
maatkleding
confectie
herenmode
Breestraat 150
VERRASSENDE
VOOR VADER.
Wij hebben voor vader
een prachtcollectie
Dassen, vanaf f 2.75
Stretch-Nylon Ankiets
in oude meestertinten.
Mi-Lock sokken
(Terlenka)
Prachtoverhemden
De mode voor de zomer
is een
WEEK-END SHIRT
Telefoon 21865
Grote sortering TENTEN-, KAMPEER-, SPORT- en
BAD ARTIKELEN.
A.N.W.B. Bondstentenverhuur en aanverwante artikelen
Voorheen Berley-Sport
THANS
HAARLEMMERSTRAAT 287
t.o. Overdekte, tel. 31780
BOTERMARKT 28
Tel. 23582, Leiden
f 89.- sportrijwielen
Eng. model met terugtraprem
en chroom velgen. Ook voorra
dig lste-klas merkrywielen:
Rudge, Joco Burger E.NJR.
KINDERRIJWIELEN f56
contant of in overleg. Nog
enige beschadigde
wasmachines f 155.
FIRMA DU80SWA,
Turfmarkt 2 - Leiden
Adverteert in dit blad hooigracht 62
Sterke HERENANKLETS 1.75
Nieuwe dessins crêpe Mousse SOKKEN en ANKLETS.
Zuiver wollen „MAHAMA" SOKKEN
(voor gevoelige voeten).
ANKLETS en SOKKEN ook in maat 12.
Alléén:
LEIDEN
ptaten^iSSelccJiS
C4MJbiifuxjeS
WASMACHINES
X tens gelukkig met zo'n prachtige wasbare en kreukvrqe
das. Onze collectie was nog nooit zo groot
5.95, 4.95, 3.95
X Een keur van andere artikelen wacht U en alles in
X feestelqke Vaderdag-verpakking by
ERENMODES
GANGETJE 6 LEIDEN
NIEUWE BUN 30-32
Tel. 24246*
STOFZUIGERS
SIKKENS TJALLEMA
FLEXA
LAKKEN
BOONSTOPPEL
TOKION
LAKKEN
NIEUWE RIJN 49 HERENSTRAAT 34
TECHNISCHE- EN KLEUREN ADVIEZEN.
OFf. FORD-DEALER VOOR LEIOEN EN OMSTREKEN EN DE BOLLENSTREEK
TijdelijkKORT GALGEWATER 14-16 LEIOEN - TEL 0-1710-32811
Toekomstig adres: HAARLLMMERWEG 2-4
IFORD Taunus 15 M 1956 MERCURY overj1957 9
(coach met verwarming) FORD Anglia 1955 I
FORD Customline 1955 (coach met verwarming)
(sedan met verwarming) FORD Zephyr 1957
RENAULT Dauphine 1957 «sedan met radio en verwarming)
(sedan met verwarming) FORD Taunus 15M 1956 S
OPEL Kapitan 1956 «coach met verwarming) B|
(sedan met verwarming» SIMCA Aronde 1300 Elysee 1957
FORDSON gesloten 1952 (sedan met verwarming)
FORD G4BC (bestelwagen 1955 VAUXHALL Velox 1955
H (met verwarming) (sedan met verwarming)
VOLKSWAGEN VW 1/11 1954 FORD Customline 1956 m
(coach met roldak en verwarming) (sedan met radio en verwarming) B
Deze deskundig gekeurde automobielen worden met
volledige garantie geleverd.
FINANCIERING INRUIL
ZATERDAG GEOPEND TOT 6 UUR
