De beurzen blijven in afwachting
Venkolk,
Belangrijk bezoek van Macmillan
aan de Verenigde Staten begonnen
Recessie doet invloed gelden
Economische wereldconferende
van het Westen in de nuiak
N.C.R.Y. telt thans 400.793 leden
er werd deze week.
ijverig aan buitensport
gedaan
de sportvissers open
den zondag .erg vroeg
het visseiroevi
kt zeilde zonnetje dsed
97ste jaargang
Zaterdag 7 juni 1958
Derde blad no. 29459
Waardevermindering van de aandelen
(Van onze financiële medewerker)
De beurs te Amsterdam gaat gebukt onder een reeds maanden lange terug
houdendheid op de aandelenmarkt. Ondanks de kleine omzetten zjjn alle groepen
sedert het begin van dit jaar op een hoger peil gekomen waardoor het algemene
indexcijfer opliep van 167.93 tot 191.97 op 2 dezer. De factor rente speelde hierbij
een grote rol.
Hoewel de voorwaarden iets ongunstiger waren dan in 1957 werden in het begin
van dit jaar nog enkele 6% leningen uitgegeven, terwijl ook nog Rentespaar-
brieven van de Bank voor Nederlandsche Gemeenten verkrijgbaar waren tegen
de koers van 100 Geleidelijk daalde de rentevoet en na de 5'A en 5*4
leningen bleek de belangstelling voor de 5 obligatielening van de Bank voor
Ned. Gemeenten een enorm succes. Het wachten is nu op de volgende lening.
Zal het mogelijk zijn met een 4%
lening te komen? Dit is nog niet met
zekerheid te zeggen, als het althans om
een groot bedrag gaat. Wel noteren de
43 t Nederlandsche Spoorwegen 102
en de 4*6 elektriciteitsleningen tegen
pari, maar de rentedaling van 5V4
naar 5 is psychologisch niet zo groot
als van 5 naar 4% Indien echter
door de emitterende instelling bijvoor
beeld gedurende 15 jaar een percentage
van 4% zou worden gegarandeerd en
een vrij grote bepaling voor vervroegde
aflossing na de 15 jaren zou worden
aangeboden dan zou die lening een zeer
goede kans maken. Op de huidige koer
sen wordt van de thans uitstaande
staats- en gemeenteleningen geen 4 li-
rendement verkregen. Bij een koers van
97 wordt van de grote groep 4V4
provinciale- en gemeentelijke leningen,
welke in de jaren 1952 en 1956 werden
uitgegeven geen 4M> rente gemaakt, in
welk percentage de winst bij uitloting is
verdisconteerd.
Nu de investeringsaftrek weer in wer
king is gesteld bestaat de mogelijkheid
dat industriële obligaties worden uitge
geven, doch wij achten deze kans ge
ring. Deze obligaties zijn in het alge
meen bij het publiek niet gewild; beziet
men deze groep fondsen in de Prijscou
rant dan zijn het alleen obligaties AKU
en Philips Gloeilampen die een redelijke
markt hebben.
De recessie heeft uiteraard een grote
invloed op de terughoudendheid van het
publiek gehad. Leek het in het eerste
kwartaal dat de dividenden over het
jaar 1957 in het algemeen zouden mee
vallen, de daarna gedeclareerde dividen
den gaven vooral voor de kleinere maat
schappijen teleurstellingen te zien.
Vele directies van maatschappijen
hebben in het jaarverslag of op de
jaarvergadering laten blijken dat de
verwachtingen over het lopende boek
jaar minder gunstig zijn. De thans
weer in werking gestelde investerings
aftrek zal hierin voor de meeste on
dernemingen weinig invloed uitoefe
nen. Een gevolg hiervan is dat men
in het algemeen zeer voorzichtig moet
zijn met het berekenen van het ren
dement op basis van de over 1957 uit
gekeerde dividenden; geschatte ren
dementen op deze basis zijn veelal
8 en hoger, doch gevreesd moet
worden dat de werkelijkheid geheel
andere rendementen te zien zal geven
voor meerdere maatschappijen.
Het is nog niet te beoordelen in hoe
verre de recessie in ons land reeds is
uitgewerkt, daarvoor is Nederland te zeer
afhankelijk van de situatie in andere
landen waarheen onze produkten wor
den uitgevoerd. Het laat zich echter
aanzien dat evenals in Amerika geen
snel herstel verwacht kan worden. Eerst
zal een evenwicht moeten worden her
vonden, welke als uitgangspunt kan die
nen voor een verder herstel. In dit ver
band mag niet over het hoofd worden
gezien dat de ontwikkeling van de
situatie in Indonesië voor vele onder
nemingen een heroriëntatie vereist; wel
was de export daarheen in de vorige
jaren veelal sterk teruggelopen, doch de
deur wordt steeds verder gesloten, zodat
nieuwe afzetgebieden moeten worden
gezocht. In een tijd van teruggang in
de Westerse wereld is dit geen gemak
kelijke opgave.
In hoeverre de situatie in Frankrijk
een rem is geweest op onze beurs laat
zich moeilijk beoordelen; de belangstel
ling voor onze bekende hoofdfondsen
was de laatste tijd niet groot, ook niet
uit Zwitserland. Belangrijker is in dit
verband de ontwikkeling van de Euro-
markt; in hoeverre kan en wil Frank
rijk daaraan medewerken? Want ook
deze factor heeft een grote terughou
dende invloed op de Amsterdamse beurs.
Hierover is nog weinig positiefs te
schrijven, zodat de effectenbezitter in
deze nog in de mist vaart. Wel voelt hij
aan, dat vele kleinere ondernemingen
tot een samengaan zullen worden ge
dwongen, willen zü niet weggedrongen
worden als de grotere eenheid in Europa
haar beslag krijgt.
Inflatoire tendenzen hebben op ae
beurs wel een rol gespeeld, doch zij wa
ren per saldo niet van grote betekenis.
Dat meerdere effectenbezitters prima
groeifondsen met een laag rendement
prefereren boven obligaties waarop een
hoger rendement te maken is, mag met
als vrees voor inflatie worden gezien;
hier moet aan uiteindelijke kapitaal
winst worden gedacht en daarby aan
belastingoverwegingen.
Alles bijeen genomen moet gevreesd
worden dat de periode van terughou
dendheid op de Amsterdamse beurs nog
niet beëindigd is.
De Industrialisatienota van de minis
ter van Economische Zaken, welke
voor de volgende 5 jaren werd samen
gesteld, gaf ons aanleiding om van
enkele groepen van aandelen de koer
sen te bezien van 5 jaar geleden. Het
betreffen namelijk 5 jaren die ook
volgens de Industrialisatienota van
grote betekenis voor ons land zijn ge
weest en in het algemeen gunstig
waren. Het veertiendaagse beursover-
zicht van de Amsterdamsche Bank
geeft bij de koersen van meerdere
Nederlandse aandelen ook de index
cijfers t.o.v. het jaar 1953. De koersen
en indexcijfers zijn waar nodig her
leid wegens kapitaalswijzigingen (dus
(emissies, stockdividenden, bonussen).
Dit indexcijfer wordt voor 1953 be
paald op 100, zodat uit de huidige
cijfers de koersstijging in procenten is
af te lezen.
Wat de hoofdfondsen betreft boekte
Philips de grootste stijging, te weten
370, op de voet gevolgd door Koninklijke
Olie die in indexcijfers gerekend
van 100 tot 320 monteerden. Unilver
bereikte 264. AKU bleef achter en wist
het niet verder te brengen dan 105, on
danks het feit dat over 1953 slechts 9
dividend werd uitgekeerd. De gehele
groep textiel- en kunstzijdeindustrie
lieeft het in het algemeen slecht ge
daan, het indexcijfer van de Kunstzijde
spinnerij „Nyma" liep terug tot 51. Het
lijkt ons echter toe dat de AKU thans
ondergewaardeerd wordt ten opzichte
van de andere internationale fondsen.
Een groep die het zeer goed heeft ge
daan is de Chemische- en Parmaceu-
tische industrie. De sterkste in deze
groep, de Kon. Ned. Zoutindustrie, zag
het indexcijfer verbeteren tot 254,
Ketjen Zwavelzuur tot 200. In deze
groep stelden teleur de Albatros Super
fosfaat en de Kon. Gist- en Spiritus
fabrieken, waarvan de indexcijfers te
rugliepen tot respectievelijk 75 en 84.
Zwanenberg-Organon behoort tot de
vooraanstaande aandelen, het index
liep op tot 187.
De metaalindustrie geeft een verdeeld
beeld te zien. De Hoogoven en Staal
fabrieken behoort in deze groep tot een
der besten met 240, gevolgd door Tho
massen en Drfjver Blikemballagefabrie-
ken met 211. De Vereenigde Blikfabrie
ken daarentegen liep terug tot 87. In
deze groep zijn vele aandelen welke
thans op een lager niveau dan in 1953
zijn gekomen.
Bij de scheepsbouw gaat de Rotter-
damsche Droogdok aan de kop met 178,
terwijl de Nederlandsche Scheepsbouw
het niet verder bracht dan 107.
Het indexcijfer geeft een duidelijk
beeld van de waardeverandering der
aandelen.
Advertentie
HET IS
VekkaSc
KWALITEIT
Dessert Trianon
NIEUW: Een rijk assorti
ment in een moderne ver
pakking. Iedere biscuit is
een verrukkelijke trak
tatie. Prijs f 1.75.
VERPAKTE BISCUITS... die zijn heerlijk!
7416 nieuwe woningen in
april gereed
In april 1958 zijn in ons land, 7.416
woningen opgeleverd. Een dergelijk aan
tal nieuwe woningen werd nog nimmer
in een april-maand voltooid. In april
1957 kwamen 6.534 woningen gereed het
geen toen het hoogste aantal in een
april-maand opgeleverde woningen was.
In de eerste vier maanden van 1958
werden 27.472 nieuwe woningen ge
bouwd, tegen 25.742 in de overeenkom
stige periode van 1957.
Van de in april gereed gekomen wo
ningen werden er 895 als systeemwo
ning gebouwd. In de eerste vier maan
den van 1958 kwamen 2.679 systeemwo
ningen gereed.
In totaal zijn tot eind april 1958 sedert
de bevrijding 624.030 nieuwe woningen
gereed gekomen.
Koninklijk paar 16 en 17 juni
naar de Expo
Met betrekking tot het bezoek, dat
HM. de Koningin en Z.K.H. de Prins
der Nederlanden op uitnodiging van
Z.M. Koning Boudewijn, aan de wereld
tentoonstelling te Brussel zullen bren
gen, deelt het secretariaat van H.M. de
Koningin nader mede, dat de Koningin
en de Prins zowel ep maandag 16 juni
als op dinsdag 17 juni verschillende
paviljoens, waaronder het Nederlandse
paviljoen en een aantal paviljoens van
de Belgische inzending, zullen bezichti
gen.
Het Koninklijk echtpaar zal op Lae-
ken als gasten van Koning Leopold en
Prinses Liliane logeren en dinsdag in de
namiddag naar Soestdijk terugkeren.
Jaarverslag A.N. W.B.
Bestedingsbeperking beklemmend
voor wegaanleg en -verbetering
Catastrofaal voor verkeersveiligheid
Het jaarverslag van de ANWB 1957,
dat in de jaarvergadering op 14 juni zal
worden behandeld, voorspelt voor 1958
remmende factoren voor de vakantie
activiteit door bestedingsbeperking en
belastingverhoging. Met voldoening wor
den de vergemakkelijking van het in
ternationale verkeer vastgesteld.
Het verslag wijst op de groeiende ach
terstand in de aanleg van wegen. Voor
de Rijkswegen wordt een kwart minder
besteed, dan nodig is, voor de bouw van
bruggen ed.. 60%. Geklaagd wordt over
de lange tijd van voorbereiding van ver
betering en nieuwbouw terwijl ook in be
paalde gevallen het vraagstuk der kos
tenverdeling tot zeer langdurig overleg
leidt. Mede wijzend op de problemen van
de Maasoeververbindingen wijst het
verslag op vele tientallen miljoenen
Nieuwe dollardiplomatie vereist
(Van onze Londense correspondent)
Zelfs politici, die de harde werkelijkheid kennen, dreigen soms achter de feiten
aan te lopen. Toen Macmillans bezoek aan de Ver. Staten in maart werd aange
kondigd, was het overheersende gevoel in Engeland wrevel over de Amerikaanse
aarzeling inzake een topgesprek met de Russen. Men moest nog bekomen van de
schrik van de stationering van raketten in Engeland en men verweet de Weste
lijke regeringen, dat zij niet genoeg hadden gedaan om deze permanente nacht
merrie af te wenden. Macmillan moest tegen de veronruste openbare mening
optornen. Het leek of het doel van zijn nieuwe conferentie met Eisenhower
de derde binnen een jaar zou zijn het treuzelende Amerika mee te slepen naar
topgesprek nu men over de schok van de raketten heen was. Thans is Macmillan
per vliegtuig naar Amerika vertrokken, waar hij vanmiddag zou aankomen.
nagenoeg tweederde van de wereldbe
volking, welke in de onderontwikkelde
gebieden woont, verwaarloosd. De Rus
sische economische hulp gaat reeds in
drie jaar die van het Westen in zeven
achtergebleven landen, met inbegrip van
Syrië. Egypte en Indonesië, te boven en
speelt een leidende rol in de ontwikke
ling van India. Hoewel de V.S. in elf
jaar 57.000 miljoen dollars aan buiten
landse hulp en leningen uitgaven, bezit
ten ze geen doeltreffend systeem van
economische bijstand voor de niet-com-
munistische wereld. Minder dan een-
vijfde van het genoemde bedrag kwam
de onderontwikkelde landen ten goede
en het grootste deel ging naar gebieden
waar Amerika defensieverplichtingen
heeft.
Ook Frankrijk en
Algerije ter sprake
Bovendien schijnt het militaire aspect
van de kwestie Oost-West minder be
langrijk. Engeland krimpt zijn oorlogs
apparaat in, omdat het te duur en over
bodig wordt. Het kan niet wachten om
de inkrimping te gebruiken als onder
handelsobject op een topconferentie. Er
is aan beide kanten een soort stille ..ont
wapening" aan de gang. omdat de strijd
thans kennelijk is overgegaan naar het
economische front.
Veldmaarschalk Montgomery, die juist
een paar weekeinden bij Winston
Churchill had doorgebracht, ging naar
Amerika om daar de noodkreet aan te
heffen dat het Westen - wilde het zich
staande houden - zich thans vooral eco
nomisch moet verweren.
Dat is ook het hoofdmotief van Mac
millans besprekingen. Zolang de Ver.
Staten niet nauwer economisch met de
rest van het Westen, met name het ster-
linggebied samenwerken, blijft het een
eindeloze sukkelpartij. Macmillan zal
echter niet voor dovemansoren spreken,
want belangrijke groepen in de Ver. Sta
ten zijn ontwaakt en bepleiten thans
een reorganisatie van de Westelijke fi
nanciële structuur om in staat te zijn de
roebels te weerstaan. Het Westen heeft
Engeland kan de zware last
niet langer dragen
Macmillan zal de president waar
schijnlijk spreken over Adlai Stevensons
plan om een commissie uit de vrije we
reld op te richten om de Westelijke eco
nomie te stimuleren. Deze plannen zou
den nader op een Westelijke economi
sche wereldconferentie hun beslag moe
ten krijgen. Gedacht wordt o.a. aan een
transatlantisch vrij handelsgebied of een
gebied van lage tarieven en aan geza
menlijke investeringen. Macmillan zal
ook aandringen op meer eenheid in de
beleggingen in de onderontwikkelde lan
den. Engeland kan de last niet meer
dragen om veertig procent van de we
reldhandel te financieren, terwijl het
slechts vier procent van de reserves der
vrije wereld bezit. De Britten verlangen
nieuwe kredietfaciliteiten, niet alleen om
de Russische invloed in de onderontwik
kelde landen te doorkruisen, maar ook
om ervoor te zorgen, dat de periodieke
economische inzinkingen in de democra
tische landen niet op een catastrofe uit
lopen.
Macmillan zal ongetwijfeld ook de
nieuwe situatie in Frankrijk met de pre
sident bespreken. Dit is meer dan van
theoretisch belang. Immers de vrijhan
delszone kan slechts in praktijk gebracht
worden, indien de Franse financiën ge
zond zijn.
De Ver. Staten zullen waarschijnlijk
pas bereid zijn Frankrijk te helpen, in
dien dit niet leidt tot het Arabische ver
wijt van indirecte financiering van de
oorlog in Algerije. Vandaar dat Ameri
ka. gelooft men in Londen, pas over de
brug zal komen, wanneer De Gaulle erin
slaagt de toestand in Algerije te regelen.
Verwacht wordt dat Macmillan en De
Gaulle elkaar na de terugkeer van de
Britse premier uit Amerika zullen ont
moeten.
guldens verlies, die door stagnaties,
veelal gepaard aan verkeersgevaarlijke
situaties, ontstaan.
Gewezen wordt op het „uitermate be
klemmend beeld", dat de bestedingsbe
perking op het punt van aanleg, on
derhoud en verbetering van wegen, spe
ciaal bij de lagere organen, oproept. Dit
dreigt voor de verkeersveiligheid cata
strofale gevolgen te gaan aannemen.
Aangenomen, dat ook op langere ter
mijn deze gevolgen i >aar zullen
blijven, verwacht de AN UB met stellig
heid uitgebreide materiele schade, veel
leed en ook verlies van mensenlevens.
Het jaarverslag verdiept zich voorts
in de bekende verkeersprognoses tot
1970 en de te verwachten belastingop
brengsten uit het motorwegverkeer,
waaruit naar veler mening een voldoen
de bouw-programma ruimschoots zou
kunnen worden gefinancierd, indien deze
opbrengsten niet voor andere doeleinden
zouden worden gebruikt.
Op het punt der bromfietsen (800.000
stuks) zegt het verslag o.m. dat het nu
een gunstige tijd is om naast de tot 40
km gelimiteerde brommers de ontwikke
ling van ultra-lichte motorfietsen aan te
moedigen. Aan de „snelbrommer", die
I niet meer verkocht wordt, is een spoedig
uitsterven voorspeld.
De Bond blijft vragen naar een „rp-
creatiedienst" die bij uitsluiting de be
hartiging der recreatie-belangen tot
taak zal hebben
„Arnhem" van generaal
Usquhart verschenen
Aan generaal R. E. Urquhart CBDSO
is gistermiddag het eerst gereed geko
men exemplaar van zijn boek „Arnhem"
namens de Engelse uitgever Cassell Ltd.
door een van de directeuren, de heer D.
Ascoli, aangeboden tijdens een officiële
ontvangst in de gemeenteraadzaal van
het stadhuis in Arnhem. De ontvangst
werd ingeleid met een toespraak van
burgemeester C. G. Matser.
Generaal Urquhart overhandigde op
zijn beurt aan tien personen luxe exem
plaren van het boek. Hiertoe behoorden
minister ir C. Staf, de Britse ambassa
deur, Sir Paul Mason, de voorzitter van
de Vereniging van Oud-strijders van de
Prinses Irene-brigade, luitenant-gene
raal C. F. Pahud de Mortagne, de bur
gemeesters van Arnhem, Renkum en
Harderwijk en aan jkvr. A. M. van der
Does-baronesse Van Tuyll van Seroos-
kerken, die het Nederlandse Oorlogs-
gravencomité vertegenwoordigde en aan
de oud-commissaris van de Koningin in
Gelderland, jhr. dr. C. G. A. Quarles
van Ufford, die voorzitter is van het
Airborne Comité.
Bedenkingen tegen commerciële televisie
Premier De Gaulle in Algerije
bij het ontsteken van de vlam op het
Algerijnse oorlogsmonument
Gistermiddag is te Utrecht de jaar
lijkse vergadering gehouden van de
Verenigingsraad der Ned. Chr. Radio
vereniging.
De voorzitter schonk aandacht aan het
heengaan van de bestuursleden de
heer Joh. de Heer en ds. J. A. Taze-
laar. die vanaf de oprichting een
krachtige steun geweest zijn voor de
NCRV.
De voorzitter onderschreef de bezwa
ren die bestaan tegen de voorgenomen
verhoging van de radio retributie van
f 12,op f 15,In verband met de fi
nanciële positie bepleitte hij een over
gangsregeling. Deze zou het eerste jaar
een miljoen gulden kosten, maar het al
ternatief is, dat er 8Vi miljoen gulden
uit de beurzen der luisteraars wordt ge
haald. Daartegen meent hij in verzet te
moeten komen.
Hij had eveneens ernstige bedenkingen
tegen invoering van de commerciële te
levisie. Dit zou betekenen, dat dit me
dium in handen wordt gegeven van hen,
wier doelstelling is de afzet van bepaal
de artikelen te verhogen. Het culturele
loopt gevaar achtergesteld te worden bij
het commerciële. De invoering van de
comerciele televisie achtte hij niet nodig
om mogelijk te maken, dat de Neder
landse televisie zichzelf bedruipen kan.
De sterke stijging van het aantal bezit
ters van televisie-toestellen (nu circa
320.000) kan z.i. de televisie weldra self
supporting maken.
Ook besprak de voorzitter uitvoerig
de kwestie van de school-televisie.
Over de plannen voor de uitbreiding
van de studio en de aankoop van de
buitenplaats „De Hooge Dreuvik" waar
van het terrein over de volle breedte
grenst aan dat -an de NCRV-studio
werden mededelingen gedaan, terwijl
een uitgebreid overzicht werd gegeven
van de samenstelling der diverse be-
stuurs-organen.
Het jaarverslag, uitgebracht door mr.
A. H. van de Veen. directeur van de om
roep. gaf een overzicht van de ontwikke
ling van de televisie.
Het verslag van de afdeling organisa
tie en propaganda, uitgebracht door de
dr. Pereboom, gaf een netto winst
aan van 19.868 leden, waardoor het le-
dencijfer 400.000 overschreed. Op 31
december werd het verslagjaar afge
sloten met een totaal van 400.793 le
den.
In de vacature Joh. de Heer werd
mevr. dr. M. H. Albronda-van der Nagel
te Rotterdam en in de vacature ds. J. A.
Tazelaar kolonel T. Biesma te Breda ge
kozen.
Op voorstel van het algemeen bestuur
werden de heer Joh. de Heer en ds. J.
A. Tazelaar benoemd tot ere-lid van de
NCRV.
Kon. Ned. Aardijkskundig
Genootschap 85 jaar
Vandaag heeft in de grote aula van
het Kon. Instituut voor de Tropen te
Amsterdam tijdens een bijzondere bij
eenkomst gewijd aan „Het toekomstig
beeld van Nederland" het Kon. Ned.
Aardrijkskundig Genootschap zijn 85-
jarig bestaan gevierd alsmede het feit,
dat het tijdschrift van het genoot
schap dit jaar zijn 75ste jaargang in
de huidige vorm voltooit. Koningin
Juliana, die beschermvrouwe is van
het genootschap, woont vanmiddag de
vergadering bij.
De voorzitter van het genootschap,
prof. dr. A. van Baren, memoreerde de
belangrijkste feiten, die zich in de afge
lopen 10 jaren hebben voorgedaan en
waarmee het genootschap heeft bewe
zen als bindende en stuwende kracht
midden in de actuele problematiek der
geografische wetenschappen te staan.
Wat de bevolkingstoename betreft gaf
prof. Van Baren enige cijfers. Uitgaande
van een aantal aardbewoners van
2.455.000.000 in 1950 zal deze toename
leiden tot het dubbele in het jaar 2000,
namelijk 4.8 miljard Iedere 4 seconden
zien 5 nieuwe wereldburgers het licht.
In ons land steeg het aantal zielen van
10.435.630 in 1952 tot 10.957.040 eind 1957.
Prof. ir. J. Th. Thüsse, directeur van
het Waterloopkundig Laboratorium te
Delft, hield een inleiding over „Het
fysisch aspect". Hij zette uiteen hoe
met name het fysisch aspect van Ne
derland zal veranderen door ingreep
met vernuftige technische hulpmiddelen,
mede gebaseerd op beter inzicht. J
m
deUidse Societal Aig
bond Ouden u. Dagen
vfebd£(w£m)lijest<
en over dit alles en nog
veel meer scheen deze
«lagen een .mi 1de zon"
om vete vele ijsjes vra
gen
zagU 'hoe moor alles was
tijdens deze zonnige
week...fi
