DE GAULLE EEN JAAR AAN DE MACHT, SOCIALISTEN NEIGEN TOT COMPROMIS Generaal zou taak beperken tot Algerije en grondwetsherziening WEERBERICHT Luidruchtige vreugde in Parijs Tunesië en Frankrijk dienden klachten in bij Veiligheidsraad Weer vuurgevechten nabij post Remada 97ste jaargang VRIJDAG 30 MEI 1958 No. 29452 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.7.50'per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro n Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 (Van onze Parijse correspondent) Het is nu zeker, dat generaal Charles De Gaulle de macht in Frankrijk in handen zal nemen: alle obstakels, welke nog bestonden en er gisteren zijn bijgekomen, zijn nu wel uit de weg geruimd. De zwaarste struikelblokken voor de komst van de generaal waren de communisten natuurlijk daargelaten, die vannacht hun onder- grondse partij-apparaat al in werking hebben ge steld van de socialisten afkomstig. Eergisteren hadden zij nog een motie aangenomen, waarin de kandidatuur van De Gaulle onaanvaardbaar werd genoemd. Veel nieuw voedsel aan die bezwaren werd door de socialistische Kamerpresident André le Troquer gegeven. Le Troquer had samen met zijn collega-president van de Senaat een dag tevoren een langdurig gesprek met de generaal gevoerd, dat men vrij algemeen als mis lukt meende te moeten beschouwen. In een rap port aan zijn partijgenoten zou Le Troquer echter een gekleurde en tendentieuze voorstelling heb ben gegeven van de bedoelingen van de generaal: De Gaulle zou zelfs met parachutisten hebben gedreigd om het parlement tot buigen te dwingen. In een briefwisseling tussen het vroegere staats hoofd Vincent Auriol, die van huis uit ook socia list is, en generaal De Gaulle (een briefwisseling, welke onmiddellijk openbaar werd gemaakt) kwamen beider standpunten duidelijker tot uiting en op basis van die correspondentie kon tenslotte een zekere toenadering bewerkstelligd worden. De socialisten gaven in de middag van gisteren hun verzet tegen de generaal nog wel niet officieel op, maar uit een opdracht aan de secretaris-generaal Guy Mollet de generaal verder te polsen bleek toch wel, dat een compromis in uitzicht was gekomen. De Gaulle, die van zijn kant weigerachtig bleef de leiding der Fransen in handen te nemen zolang niet alle nationale partijen zich in principe met hem akkoord verklaarden, besloot toen ook zich naar het Elysée te begeven. Dat op dit moment de zaken zo goed als beklonken waren, werd de journalisten in Colombey, de woonplaats van de generaal, wel duidelijk, toen zij de auto de poort van De Gaulle's buitengoed zagen verlaten, onmiddellijk gevolgd door officiële auto's voorzien van de kokarde in drie kleuren, het speciale embleem van de president der republiek. Langs de weg naar Parijs, die ongeveer 300 kilo- l meter lang is, wachtten overal groepen mensen, die langs geheimzinnige kanalen i van de loop der gebeurtenissen op de hoogte bleken te zijn. Overal werd de generaal luide toegejuicht. werking tenslotte niet gemist. Toen j president Le Troquer de proclamatie j 's middags in de Kamer had voorgele- zen, bleef het parlement een oment i als verslagen zitten, maar niet langer dan een moment. Toen sprongen de communisten overeind om de Mar seillaise aan te heffen, waarmee een groot deel der socialisten en verschei dene radikalen instemden, een soort patriottische „communitysinging". Nieuwe premier op bezoek bij president Nog luidruchtiger werden in de nacht de uitingen van vreugde in Parijs zelf. Duizenden mensen en vooral jongeren doorkruisten met vlaggen de stad en riepen leuzen als „vive De Gaulle". De automobilisten hadden plotseling una niem besloten het toeterverbod voor één nacht gezamenlijk te overtreden. Overal weerklonken de forse tekens, die uit Algerije waren overgewaaid en die de woorden „Algérie Frangaise" bedui den. In de namiddag in Parijs gearriveerd, werd De Gaulle door de zijdeuren het Elysée binnengeloodst. Een uur later verliet de generaal weer het ambtspa leis van het staatshoofd, terwijl presi dent Coty hem persoonlijk tot bij zijn auto vergezelde. Beide staatslieden stond de bewogenheid op dit historische ogen blik op de gezichten te lezen. De hoog ste ambtsdrager van de Vierde Repu bliek had nu tenslotte de man ontmoet, die de grondslag van de Vijfde Repu bliek had gelegd. Niet op rolletjes Deze ontknoping van de crisis werd overigens al evenmin op rolletjes en zonder bedreiging der grootste geva ren bereikt. Toen president Coty had ingezien, dat de socialisten halsstar rig op hun afwjjzend standpunt ble ven staan .heeft hij naar het zwaar ste en vrijwel -enige middel ge grepen, dat de huidige constitutie nog ter beschikking was gelaten: voor het eerst sedert 1924 besloot de Franse staatschef een persoonlijke boodschap aan het parlement te richten, een boodschap waarin monsieur Coty niet j aarzelde zijn aftreden aan te kondigen voor het geval de kandidatuur van De Gaulle, deze „meest illustere Frans man", niet aanvaard mocht worden. Deze boodschap van de eerste ma gistraat der republiek heeft zijn uit- Advertentle SOLEX bromiietsen H. Walenkamp Zn TURFMARKT 5 Zonnige perioden De Bilt verwacht tot morgenavond: Aanvankelijk enkele verspreid voor komende buien. Morgen zonnige pe rioden. Zwakke tot matige zuidelijke wind. Dezelfde temperaturen als van daag of iets lagere. (Opgemaakt te 11.15 uur) 31 MEI. Zon op: 4.27 uur; onder: 20 48 uur. Maan op: 19.10 uur; onder: 3.38 uur. Hoogwater te Katwijk te 1.32 en 14.03 u. Laagwater te 9.34 en 22.14 uur. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's. Afwijking van gewoonte In de wandelgangen van de Kamer vroegen we na die zitting het oordeel van de katholieke leider Maurice Schu- man, voormalig onderminister van Buitenlandse Zaken, spreektrompet van De Gaulle in Londen gedurende de be zettingstijd. De Gaulle was onze laat ste kaart, aldus Schuman, maar ik heb de indruk, dat men nu bezig is ook die laatste kaart nog te verscheuren. Ten slotte is het zo ver echter toch niet ge komen en de burgeroorlog, welke enkele uren tevoren nog onafwendbaar leek, scheen voor het moment dus nog te kunnen worden afgewend. Vanmorgen werden alle fractie-leiders der nationale partijen door president GENERAAL DE GAULLE Obstakels weggeruimd Coty ontvangen Ook deze bezoeken vormen een afwijking der gebruikelijke procedure, want anders is het de for mateur. die de politieke leiders ontvangt. Het was echter bekend, dat de generaal er niets voor voelde alle wensen, con dities, pretenties en taboes der verschil lende partijen tot een legkaart van een soort regeringsprogramma samen en in elkaar te passen. Hij wilde zijn handen niet bij voorbaat al door de partijen laten binden. De Gaulle had daarente gen wel de grote lijnen van de politiek, die hij nu denkt uit te voeren aan pre sident Coty meegedeeld, die ze daarna Indonesisch tekort van 8 miljard roepiah Voortdurend slechter Het tekort op de Indonesische staats begroting voor het lopende jaar wordt thans geraamd op 8 miljard roepiah. Omgerekend tegen de officiële koers, zou dit neerkomen op een bedrag van 3,65 miljard Ned. guldens. In het begin van dit jaar werd het tekort door financiële deskundigen ge raamd op 4.7 miljard roepiah. Het verhoogde cijfer was onderwerp van bespreking tijdens een vergadering tussen de minister van financiën, Soe- tikno Slamet, de leden van de sectie fi nanciën van het Indonesische parle ment aldus genoemde zegslieden. Voorts besprak de vergadering de dagelijks voortdurend slechter wordende finan ciële positie van het land. De kritieke financiële positie komt ook tot uitdrukking in de aanhoudend stij gende noteringen voor buitenlandse valuta op de zwarte markt. De Ameri kaanse dollar noteerde gisteren 65 roe- piahs tegen een officiële koers van 11,40. De Nederlandse gulden 19.50 roepiah tegen officieel 3! De goudprijs steeg de vorige week tot de recordhoogte van 92 roepiah per gram! De kosten voor levensonderhou voor Europese gezinnen in Djakarta zijn het laatste halfjaar met 25% gestegen. Financiële kringen verklaarden in het duister te tasten over de maatregelen, die de regering mogelijk zal nemen om aan de inflatie een halt toe te roepen. Geen televisie Anders onder censuur! In de godsdienstoefeningen van de Geref. Gemeenten is van de kansels bekend gemaakt welke be sluiten de classis heeft genomen. (De classis omvat bü deze kerkge meenschap alle plaatselijke ge meenten). Leden, die in het bezit zijn van een televisietoestel zullen worden gecensureerd. Ambtsdra gers zullen geen radiotoestel mogen bezitten; leden die in het bezit zijn van zulk een toestel zal ernstig worden gewezen op de grote geva ren hiervan en bij voortgaand mis bruik zullen zü eveneens censurabel zün. Bü een kerkelüke huwelyksbeves- tiging zal de bruid in het donker gekleed moeten zün, bij voorkeur in het zwart. De bruid zal voorts geen sluier mogen dragen. Ter voorkoming van misverstand zy vermeld, dat het hier een groep betreft, die enkele jaren geleden als gevolg van een controverse uit de Geref. Gemeenten is getreden en een eigen kerkverband is aan gegaan. De groep omvat enkele duizen den leden verspreid over ongeveer veertig kerkelyke gemeenten, voor namelijk op de Zeeuwse eilanden. Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllk PRESIDENT COTY Ultimatum aan parlement op zijn beurt ter kennisgeving van de partijen zou brengen. Het is nu zeker dat De Gaulle zij" taak tot de problemen inzake Algerije en de andere overzeese gebiedsdelen en de Grondwetsherziening wil be perken. Een Grondwetshervorming zal door hem worden ontworpen, zo dat al niet is gebeurd, en vervolgens aan het parlement worden voorge legd. Eventueel zal het volk daarna zelf bij referendum de uiteindclüke beslissing kunnen nemen. Voorts vraagt De Gaulle slechts één jaar aan de macht te blijven. Daarna wenst hy zich weer terug te trekken in zün dorp. in Colombey waar hij zyn laat ste levensjaren hoopt te zullen sly- ten en eventueel het vierde deel van zijn memoires te schryven. Voor het ogenblik wil men de hoop uitspreken, dat Dc Gaulle in dat jaar, dat nu voor ons ligt een hoofdstuk aan de geschiedenis van zijn land zal mogen by dragen, een hoofdstuk waardoor de dreigingen, die nu nog opdoemen, voor Frankryk nog tydig zullen kun nen worden afgewend. Meisje na aanrijding te Woubrugge overleden Op het kruispunt van de Bateweg en de oprit van de provinciale brug te Wou brugge vond gisteravond tegen zeven uur een ernstig verkeersongeval plaats. De 11-jarige Meya van den Dool wilde met haar fiets vanaf de Kerkweg links af de Kerkstraat inslaan toen zij werd geschept door de met vrij grote snelheid, haar achterop rijdende motorryder R. de Raad uit Woubrugge. Het meisje werd enkele tientallen meters meegesleurd. In zeer zorgwekkende toestand werd het kind naar Leiden vervoerd. Tijdens het transport overleed het slachtoffertje. Ook de motorrijder, die een lichte her senschudding opliep, moest naar het Academisch Ziekenhuis te Leiden ver voerd worden. De Tunesische permanente af gevaardigde bij de Verenigde Na ties, Mongi Slim, heeft gisteravond tijdens een kort onderhoud met de secretaris-generaal Dag Hammars- kjöld officieel verzocht om de Vei ligheidsraad zo spoedig mogelijk bijeen te roepen „ter beëindiging van de voortdurende agressie der Franse strijdkrachten". Later op een persconferentie ver klaarde Mongi Slim, dat de „agressie" in zijn land had voortgeduurd ondanks de goede diensten van Engeland en Amerika. „Vandaag nog", zo zei de Tu nesische afgevaardigde: „hebben Franse troepen Tunesische troepen aangevallen en bommenwerpers van het type B.-26 hebben opnieuw een aanval gedaan in Zuid-Tunesië. Deze .bommenwerpers hadden hun basis in Algerije. De aanval duurde ongeveer vier uur en er waren veel doden en gewonden", aldus Slim. Verwacht wordt, dat de Veiligheids raad morgen of maandag zal byeen- komen. Diplomatieke waarnemers te Tunis zyn echter van mening, dat het waarschïjnlykste resultaat van een nieuw debat in de Veiligheidsraad het voort zetten van de Brits-Amerikaanse goede diensten zal zijn. Tegenzet Inmiddels hebben de Fransen op diplomatiek terrein een tegenzet ge daan door ook een klacht bü de Vei ligheidsraad in te dienen. De Franse vaste vertegenwoordiger, Picot, be- Dit is reeds het derde verkeerson geval, dat zioh op deze gevaarlyke hoek afspeelt, en waar geen maximum snel- heidsgrens van 50 km geldt, zulks by besluit van G.S. Demonstraties zijn in het rumoerige Frankrijk aan de orde van de dag. Hier is een menigte betogers van de socialisten met spandoeken en borden op weg naar een bijeenkomst. Op de eerste rij voor hcgrote spandoek lopen o.a. partijleiders en parlementsleden schuldigde in een brief aan de voor zitter van de Raad Tunesië ervan de „modus vivendi" voor de stationering van Franse troepen in Tunesië gebro ken te hebben en hij herhaalde Frank- rüks klacht van 14 februari over Tu nesische hulp aan Algerünse opstan delingen. Picot verzekerde, dat Frankrijk van zün kant sedert het februari-akkoord over de legering van de Franse troepen in Tunesië deze steeds had geëerbie digd. Frankryk verzoekt de Veiligheids raad om Tunesië aan te bevelen gun stige voorwaarden te scheppen voor een voortzetting van de onderhandelingen. Weer incident Naby Remada, de Franse post in Zuid-Tunesië, is het gisteren weer tot botsingen tussen Franse en Tunesische militairen gekomen. VUf uur lang heb ben zy schoten uitgewisseld. Volgens een Tunesische woordvoerder trachtte een Franse patrouille een versperring op de weg te doorbreken. De Fransen zou den het vuur hebben geopend, toen de Tunesiërs weigerden de wegversperring op te ruimen. De strijd zou geëindigd zyn, toen de patrouille zich terugtrok. Van Franse zijde werd het incident be vestigd, maar byzonderheden waren niet voorhanden. Over eventuele slacht offers is niets bekend. Algerijë nog niet gerust (Van onze reisredacteur in Algiers) De comedie van de legaliteit, die de tegenregering in Algiers tot dusver 20 goed en zo kwaad als het ging, probeerde te spelen, heeft nu wel haar definitief einde gevon den. Het Algerijnse comité voor algemeen welzijn heeft gisteren een motie aangenomen, waarin het leger de incarnatie van de natio nale eenheid van Frankrijk wordt genoemd. De Algerünse leiders roepen dat leger vóórts op vooral waakzaam te blijven te gen alle subversieve krachten in Frank- rük. „Met grote kracht zullen wü ons verzetten", staat in de motie verder nog te lezen, „tegen iedere poging, die ge richt is om De Gaulle te beletten aan de macht te komen". Dit verholen dreigement werd door een woordvoerder van het comité nog eens krachtig onderstreept, toen hij op merkte, dat het gevaar van burgeroor log in Frankryk nog geenszins is afge- wetnd, zolang linkse groepen zich tegen de generaal blyven verzetten. Generaal Salan deed er nog een schepje boven op. toen hy gisteren tijdens een demonstra tie voor het Forum in Algiers naar bo ven wees. waar transportvliegtuigen, be stemd voor het vervoer van parachutis ten. in de vorm van het Lotharingse kruis over Algiers raasden. Salan zei met een overduidelyke toespeling, dat het leger dit embleem door dik en dun zal blyven volgen. Men moet dan ook vrezen, dat althans een deel der samen zweerders in Algiers met een regering- De Gaulle niet zonder meer genoegen zal nemen. De ultra's onder de extremisten zullen hun uiterste best blijven doen. die regering verder voort te duwen in de richting van een bewind op de grond slag van een eenheidsparty, anders ge zegd van de dictatuur. In een persoonlijk gesprek, dat wij met Jacques Soustelle hebben gevoerd, zei hü weliswaar: „Alles wat De Gaulle doet is welgedaan maar ook wees Soustelle er nadrukkelyk op. dat de be weging in Algiers nog andere doeleinden had dan alleen de generaal aan de macht te brengen. Algiers was er be paald niet op gesteld, volgens Soustelle, dat De Gaulle in een poging de na tionale verzoening te bewerkstelligen, de leden van zijn kabinet nu uitsluitend zou recruteren uit de huidige leiders der Franse politieke partijen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1