BURGEROORLOG ES FRANKRIJK SCHIJNT
ALTHANS VOORLOPIG TE ZIJN AFGELAST
K.V.P. dringt aan op liet
ontslag mr. Kranenburg
WEERBERICHT
Publiek geeft meer aandacht aan opschorting
van deviezen voor toeristische doeleinden
Overweldigende meerderheid in
de Kamer voor premier Pflimlin
Vliegveld van Morotai door de
regeringstroepen heroverd
97ste Jaargang
WOENSDAG 21 MEI 1958
.O. 29443
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.T.60 per kwartaal; f.255 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro n
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Wegens gebrek aan belangstelling
in het I
Londense busconflict
I Bemiddeling
slappe
(Van onze Parijse correspondent)
Frankryks premier Pierre Pflimlin heeft gisteren met een overweldigende
meerderheid van 475 tegen 100 stemmen van het parlement een verlenging de*
volmachten gekregen voor de uitvoering van zijn politieke programma in Algerije.
Niemand, en de minister-president zelf evenmin, weet echter nauwkeurig, wie in
feite van die volmachten gebruik zullen maken noch welk deel van het programma
voor uitvoering in aanmerking zal kunnen komen. In beginsel zal, zolang de
minister van Algerije André Mutter de overtocht naar Algiers nog maar liever
niet waagt, de regering haar bevoegdheden overdragen aan generaal Salan, die
in naam aan het hoofd staat van het Algerijnse „Comité van welzijn", waarvan
de verhoudingen met Parijs zacht gezegd minstens zeer gespannen mogen heten.
Niettemin had de premier onder de huidige uitermate verwarde verhoudingen
in de bovenomschreven formule nog de beste, of liever gezegd minst slechte
oplossing gevonden.
■W7- i» deel zeker aan De Gaulle mas danken
53J.V 1111(112 danser op t zal de premier de eerstvolgende dagen
1 trachten gebruik te maken door een
-fco L-rn-wrl fncenn hervormingsplan in te dienen ter uit-
JC IVUUIU UI&SCII breiding van de bevoegdheden der uit-
••99 voerende maoht. Van gisteren af werd
ranjs en Algerije
Inderdaad heeft Pflimlin zich in de
Kamer gisteren nogmaals een kundig
danser getoond op het slappe koord der
diplomatie, dat sinds een paar dagen nu
tussen Parijs en Algiers is gespannen.
Zijn eigen links-georiënteerde parle
mentaire meerderheid heeft hij over het
algemeen wel weten te bevredigen door
scherpe woorden te richten aan het
adres der kwalijke elementen uit de
rechtse hoek. die de gerechtvaardigde
verontrusting van de Fransen in Alge
rije pogen te exploiteren. Een gebaar
van verzoening in de Algerijnse richting
maakte daarentegen weer de premier,
toen hij zekere kritische opmerkingen
van generaal De Gaulle als niet geheel
ongefundeerd omschreef. En voorts ont
zag Pflimlin kennelijk ook de generaals
opnieuw, over wier houding hij zijn eind
oordeel nog altijd wenst voor te behou
den. Pierre Pflimlin verklaarde ook, dat
het mogelijk kon zijn, dat door de ver
broedering tussen Fransen en moham
medanen in Algiers, waarvan de kran
tenverslagen nog altijd melding maken,
geheel nieuwe perspectieven kunnen
worden geopend.
Hervorming actueel
Van de ruime meerderheid, die de
regering in het parlement nu om zich
verenigd heeft en die ze voor een goed
Prinses Margaret en
Townseud dineerden
in Clarence House
(Van onze correspondent te Londen)
Prinses Margaret en kolonel Peter
Townsend hebben gisteravond gezamen
lijk in Clarence House, de residentie van
de Prinses, met de Koningin-moeder ge
dineerd. De kolonel arriveerde om zes
uur en vertrok even voor middernacht.
Het was hun tweede ontmoeting in vijf
dagen (op donderdagmiddag j.l. bezocht
Townsend de Prinses omstreeks theetijd,
eveneens in Clarence House) en de der
de sinds Townsends terugkeer van zijn
wereldreis op 26 maart.
Een woordvoerder van Buckingham
Palace verklaarde gisteravond dat het
bezoek „een zuiver particulier karakter"
droeg.
In oktober 1955 legde Prinses Marga-
rét haar verklaring af, dat zij niet met
Peter Townsend zou trouwen.
Townsend zal dit weekeinde Engeland
verlaten om naar het vasteland te gaan
in Parys de kabinetschef van generaal
Salan verwacht, die echter nog steeds
niet op het appèl is verschenen. Gene
raal Salan heeft gisteren wel voor de
zoveelste maal in een rede De Gaulle
zyn trouw betuigd.
Tijdens een kortstondig debat vond
daarentegen gisteren de oud-premier
Pierre Mendès-France nog gelegenheid
zich officieel van generaal De Gaulle te
distanciëren. Hij verweet hem zich jaren
op de achtergrond te hebben gehouden
om nu de stilte pas te verbreken ten
einde de bedreigde politieke positie van
de muitende generaals in Algerije te
versterken. Ook uit andere uitlatingen
werd gisteren wel duidelijk, dat de gene
raal in het linkse kamp nu als persona
non grata wordt beschouwd.
Merkwaardige ontwikkeling
Ondanks, of misschien ook wel dank
zij de uiterst merkwaardige ontwikkeling
op het parlementaire plan, waar gisteren
zelfs de communisten de regering hun
steun verleenden, die in feite de rebel
lerende generaals in Algerije ten goede
zal komen lykt het gevaar voor een uit
barsting of burgeroorlog nu toch wel
zienderogen af te nemen. Het publiek
vindt al die berichten over Algerije
maar vervelend en storend, terwijl men
I van het parlement al lang niets meer
I begrijpt. De Fransen vinden het j-immer
dat zy by besluit van de minister van
Financiën Edgar Faure voor toeristische
doeleinden geen deviezen meer zullen
krijgen, althans niet meer dan slechts
200 gulden. Maar tussen deze raadselen,
verwarringen en tegenslagen en ander
zijds een revolutie ligt een stap, die de
Fransen voorlopig toch nog maar liever
niet willen wagen. Men zou kunnen
zeggen, dat de burgeroorlog, die vorige
week door Pierre Pflimlin persoonlijk in
het parlement werd aangekondigd, tot
nader order wegens gebrek aan belang
stelling is afgelast.
(Van onze correspondent te Londen)
Vandaag zou een poging worden ge
daan om het Londense busconflict bij te
leggen. Beide partijen hebben de uitno
diging voor een bespreking met de zes
bemiddelaars van het departement van
Arbeid aanvaard.
Deze eerste stap van regeringszijde
kwam als een verrassing enkele uren
nadat het personeel van de ondergrondse
treinen had ingestemd met een loons
verhoging van 3%, overeenkomenae met
de verhoging voor het spoorwegperso
neel.
De busstaking duurt reeds drie en
een halve week. Optimisten hopen dat
de buskwestie voor Pinksteren zal kun-
nen worden opgelost, maar hei is de
vraag of de onderhandelingen zo vlot
zullen verlopen. Het is duidelijk dat de
grondslag voor een regeling dezelfde zal
moeten worden als die voor het spoor
weg personeel. Een verhoging zal name-
Tito wijkt niet voor
de druk van Moskou
Volgens gewoonlijk welingelichte Joe*
goslavische kringen hebben de leiders in
Belgrado een antwoord opgesteld op de
brief van het centrale comité der Rus
sische communistische partij van 10 mei
j.l., waarin Joegoslavië met economische
sancties werd bedreigd.
De Joegoslaven zouden in hun ant
woord te kennen geven niet voor dit
ultimatum te willen wijken. Zij zouden
het Kremlin erop wijzen dat elke druk
op Joego-Slavië als gevolg van ideolo
gische geschillen ernstig invloed zou
kunnen hebben op de buitenlandse poli-
bekend wanneer het antwoord aan Mos-
tiek van de Sovjet-Unie. Het is nog niet
kou gestuurd zal worden.
lijk alleen kunnen worden gefinancieerd
door aanmerkelijke bezuinigingen in het
busbedrijf.
Inkrimping van bus- en ondergronds#
diensten zal daarom onvermijdelyk zijn.
FELLE AANVAL IN EERSTE KAMER
Verantwoordelijk ivanbeleid D.M.L.V
De K.V.P.-fractie in de
Kamer heeft gisteren bij monde
van senator mr. dr. L. de Gou een
fel beschuldigende vinger gericht
op de staatssecretaris van Oorlog,
mr. F. J. Kranenburg, die verant
woordelijk wordt gesteld voor het
wanbeleid bij het Directoraat Ma
terieel Landmacht en dringend
wordt verzocht zijn ontslag te
nemen.
„De gevolgde handelwijze zou ver
wacht kunnen worden van een "poli
tieke krullenjongenmaar niet van
een staatssecretaris. Het vertrouwen
van het Nederlandse volk in het le
ger moet worden hersteld. Op dit
ogenblik kunnen wij op deze post
geen staatssecretaris gebruiken, die
rustig op zijn stoel blijft zitten". Mr.
dr. de Gou vroeg de staatssecreta
ris of hij bereid ivas zijn staats
rechterlijke positie in nadere over
weging te nemen.
De katholieke senator had eerder op
gemerkt, dat het gebeurde bij het DML
verontwaardiging en ergernis heeft op
gewekt in het land. Er zal heel wat moe
ten gebeuren voor het vertrouwen terug
Eerste is- want reeds eerder is het Directoraat
Materieel Landmacht in opstraak ge
weest.
Mr. dr. De Gou was niet de enige, die
dit tijdens het debat over de begrotingen
van Oorlog en Marine voor 1958 consta
teerde. Ook de liberale senator, mr. H.
van Riel gaf als zijn mening te kennen,
dat het vertrouwen in de opperste lei
ding van onze krijgsmacht in sterke
mate is geschonden door de zaak van
majoor K. en de helmenaffaire. Spreker
vroeg of de minister zijn ambtenaren
zal gelasten voor de bijzondere com
missie uit de Tweede Kamer te ver
schijnen.
Mr. van Riel betoogde, dat de sfeer
voorgoed en grondig bedorven is door de
beide bewindslieden. Dit acht hij fataal
voor Nederland. Men moest volgens hem
een voorbeeld nemen aan het ministe
rie van Waterstaat en de Dienst der
Rijksbelastingen. Daar hoort men nooit
van corruptie. Spreker had nooit ge
hoord, dat een belastinginspecteur is
omgekocht. Dat is geen kwestie van sa
lariëring. maar het is de geest in het
korps. Er dient een eigen kader te wor
den gevormd met een eigen geest.
Volgens mr. Van Rie! liggen de te
kortkomingen van de staatssecretaris in
het feitelijke vlak, de grootste verant-
woordelykheod berustte volgens hem by
minister Staf.
0 Slot op pag. 2
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond.
Wisselende bewolking met hier en
daar een bui. Krachtige tot matige wind
uit westelijke richtingen. Over het al
gemeen weinig verandering in tempera
tuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
22 MEI
Zon op: 4.37 uur; onder: 20 36 uur;
Maan op: 7.54 uur; onder. 23 35 uur;
Hoogwater te Katwijk te 5.22 en 17.46
uur.
Laagwater te 1.09 en 13.28 uur.
Dit nummer bestaat olt 14 pagina's.
Wanneer we de Russen mogen leeft in Azerbeidzjan en heet Makh-
gelovenf en dat laten we helemaal 1 mud Eivazof. We zien hem hier
aan U over), dan is dit de oudste1 met zijn achter-achter-kleindochter,
man in de wereld. Hij viert binnen-zijn jongste afstammelinge,
kort zijn 150ste verjaardag. I
Ook Gorontalo weer door hen bezet
Volgens Radio-Djakarta heeft de leger» oordvoerder in Djakarta, luitenant
kolonel Pirngadie, gisteren bekend gemaakt, dat een afdeling zee- en landstrijd
krachten der centrale regering het vliegveld van het eiland Morotai, in de
noordelyke Molukken, heeft heroverd.
De regeringstroepen moesten enig verzet overwinnen om het vliegveld in handen
te krygen. Op weg naar Morotai had de invasie-vloot een Mitchell-bommenwerper
van de opstandelingen neergeschoten, aldus Pirngadie. De bommenwerper was in
zee gestort.
De aanval op Morotai begon met het neerlaten van luchtlandingstroepen,
gevolgd door het aan land brengen van mariniers en élite-troepen uit landings
vaartuigen van de Indonesische Marine. In een communique werd voorts
meegedeeld, dat eenheden van leger en marine op 14 mei Gorontalo veroverden.
De invasietroepen bestonden voornamelijk uit „inwoners" van Gorontalo zelf.
Even belangrijk als Frankrijk
De „Sydney Daily Telegraph" schrijft
dat het een fout zou zijn, als gevolg
van de Franse crisis zijn aandacht af
te laten leiden van Djakarta, 'dat
„even belangrijk is voor ons land als
wat er in Frankrijk gebeurt".
„Wat er in Indonesië gebeurt is van
geweldig belang voor Australië en
Zuid-Oost Azië", schrijft het blad.
Australië, een van de naaste buren
van Indonesië, is „ten zeerste bezorgd"
over het resultaat van de stryd, zegt de
„Telegraph". „Het schijnt duidelijk te
zijn, dat de oppositie tegen de Centrale
regering veel sterker is dan de buiten
wereld veronderstelde.
Minister Dulles over
„inmenging"
Minister Dulles heeft gisteren op zfln
persconferentie verklaard, dat de In
donesiërs hun problemen zelf moeten
oplossen, zonder inmenging van bui
ten.
H;j zei. dat de V.S., die zelf een bur-
•tor'og hchben meegemaakt, sympa
thie hebben voor ieder land dat zoiets
meemaakt.
Dulles sprak de hoop uit, dat vrede en
rust spoedig i;i Indonesië zullen weer
keren.
Dulles gaf dit antwoord op een vraag
over de beschuldigingen van communis
tisch China dat de V.S. de tegenregering
van Indonesië steun verlenen.
Hij verweet de Chinese communisten
ervan de handel te willen gebruiken als
een wapen om zich in de binnenlandse
aangelegenheden van Japan te mengen.
Een woordvoerder van de Indonesische
regering heeft gisteren verklaard, dal in.
dien ..buitenlandse avonturiers de op
standelingen blijven helpen en het van
kwaad tot erger komt", de regering zich
gedwongen zal kunnen zien om de hulp
van buitenlandse „vrijwilligers" te ac
cepteren.
Deze waarschuwing werd uitgesproken
door Harsono. woordvoerder van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken.
Kolonel Sarbini. commandant van
het militaire district Oost-Java. heeft
verklaard dat Chinese nationalisten" in
Indonesië" zich veelvuldig mengen in
di(1 "en dip Jvn niets aangaan"
Hij ■'eide dat sommige Chinezen hier
voor waren gearresteerd, aldus Antara.
Tiger Moth vernield
(Speciale berichtgeving)
Gisteravond is op het vliegveld Eelde,
bij Groningen, een ongeluk gebeurd,
waarby een Tiger Moth totaal werd ver
nield. By het houden van zweefoefenin-
gen gleed de leerling-vlieger Modder in
de laatste booht af en het toestel kwam
hard op de grond terecht. Het werd ver
nield. maar de vlieger kwam er met de
schrik af.
Indonesiërs in ons land vierden
„dag van nationaal ontwaken"
„Tot welke partij wy ook behoren,
welke ook onze ideologie is, welke
godsdienst wij ook belyden en tot
welke bevolkingsgroep wy ook mogen
behoren, voor alle Indonesiërs, die in
het buitenland verblijven, geldt als
enige leidraad het hoog houden van
de eer van de Republiek Indonesia".
Dit zeide gisteren de Indonesische
zaakgelastigde in Den Haag. de heer
M. Maramis, op een bijeenkomst in
zyn ambtswoning in Wassenaar ter
gelegenheid van de „dag van het
nationaal ontwaken".
In zyn toespraak tot ruim 100 leden
vaji de Indonesische gemeenschap in
ons land zeide de heer Maramis voorts,
dat iedere Indonesiër in het buitenland
zich twee dingen moet afvragen: hebben
wij in onze arbeid onze taak naar be
horen vervuld en hebben wij buiten
onze werkkring ons gedragen in de geest
van samenwerking en eenheid, zoals
onze vrijheidsstrijders het hebben ge
wenst en die de basis moet vormen van
de Indonesische samenleving? „Indien
we deze vragen negatief beantwoorden",
aldus de heer Maramis, „dan helpen wij
ons volk naar de ondergang. Indien wy
positief kunnen antwoorden, dam kun
nen wij als zonen van Indonesië in het
buitenland zeggen alles te hebben gege
ven voor het welzijn van ons land".
Koningin Juliana in gesprek met
enkele spelers van het Wageningse
lustrumspel Gilgamesjtijdens de
galauitvoering ter gelegenheid van
het zestiende lustrum van het Wa-
genings Studenten Corps. Naast
H.M. de president van de Senaat,
de heer K. van Beek.
Rust in Algerije
In Algerije is het rustig. Een betoging
op het forum in Algiers, waar generaal
Salan en de Gaullistische oud-gouver-
neur-generaal Soustelle spraken, bracht
gisteravond weliswaar nog een dertig
duizend mensen op de been. doch dit
was minder dan in voorgaande dagen.
Het leger schijnt bezig te zijn de toe
stand vaster in de hand te krijsen en
de invloed van .heethoofden" in de „co-
mité's voor openbaar welzijn" te ver
minderen.
Salan bracht in zijn toespraak hulde
aan generaal De Gaulle voor diens be
grip van de „nood en het enthousiasme"
van het Algerijnse volk. Soustelle wees
erop. dat de Europeanen en de mo
hammedanen een geintegreerde Franse
gemeenschap moeten vormen, met de
zelfde rechten en plichten voor allen.
De 56-jarige Franse generaal Chassln,
die december van het vorig jaar het
commando had over de NAVO-lucht-
vaart in Midden-Europa, is uit Parijs
verdwenen en heeft zyn diensten aan
generaal Dc Gaulle aangeboden. Hij
zou zich volgens sommigen thans in
Zuid-Frankrijk bevinden, waar hR
een comité van waakzaamheid zou
hebben gevormd naar het model van
deze comités in Algerije. Uit een
schuilplaats zou hy door middel van
pamfletten hebben opgeroepen tot een
opstand.
Het gezaghebbende Amerikaanse blad
New York Times schrijft, dat Pflimlin de
eerste ronde heeft gewonnen maar
merkt op. dat de regering-Pflimlin
tracht te doen alsof er in Algerije niets
is gebeurd. Het blad is van oordeel, dat
de militaire en burgerlijke leiders in
Algerije moeten afzien van hun eisen
ten gunste van een regering van De
Gaulle.
Volgens de New York Herald Tribune
zal Frankrijk een grote stap naar na
tionale eenheid en een doelmatige rege
ring gezet hebben als het plan tot ver
sterking van de uitvoerende macht
wordt volvoerd.
De Romeinse bladen juichen „de vast
beradenheid van het parlement en da
Franse regering" toe. maar wijzen an
derzijds op de tegenstelling die schynt
te bestaan tussen de houding van de
regering t.a.v. generaal Salar en diens
hernieuwde beroep op generaal De Gaul
le. Zij vestigen ook de aandacht op de
vorming te Algiers van een „werkelijke
regering" tegenover het centrale gezag.
Boodschap van Russische
Kamervoorzitters
De voorzitters van de belde Kamers
van het Russische parlement hebben de
parlementen van Italië, Luxemburg en
Nederland verzocht steun te ver
lenen aan de „Verenigde pogingen" om
te voorkomen, dat het Westduitse leger
met atoomwapens wordt uitgerust, zo
meldt Radio-Moskou.
