Sterke troepenconcentratie in Parijs
Verenigde Staten zullen
Libanon tanks leveren
Parlement verleende Pflimlin grote
bevoegdheden voor drie maanden
WEERBERICHT
Huisvrouwen gisteren in de rij
voor de kruidenierswinkels
DERDE SPOETNIK KEERT
NIET NAAR AARDE TERUG
97ste Jaargang
ZATERDAG 17 MEI 1958
No. 29442
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
f. 750
Witte Singel 1, Leiden - Giro n
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Parijse correspondent)
Het is gisteren in de Franse hoofdstad volko^
men rustig gebleven. Alleen de sterke politie-
afdelingen, die op alle strategische punten van
Parijs waren opgesteld, betekenden (tezamen met
lange hamsterqueues van zenuwachtige huisvrou
wen) een verandering in het gewone stadsbeeld
en waren een uiting van de bestaande spanning.
Behalve de hoofdstedelijke politiemacht van 20.000
man zijn er nog 15.000 leden van het Corps Re-
publicain Sureté (half-militaire veiligheidstroepen)
en gemotoriseerde Rijkspolitie in het gebied bij
Parijs samengetrokken. Ook zijn er eenheden
pantserwagens naar de stad gedirigeerd. De rege
ring blijkt het politie-apparaat goed in handen te
hebben. Nadat zij enige hooggeplaatste militairen
had laten arresteren, die ervan verdacht werden
gemene zaak met de muiters in Algerije te maken
blijkt zij ook te kunnen steunen op (le strijd
krachten in het moederland, voor wie intussen de
verloven zijn ingetrokken. De sterkte van deze
troepen bedraagt een half miljoen man, hetgeen
iets meer is dan die van de strijdkrachten in
Algerije. Onder de troepen in Europa bevinden
zich de eerste pantserdivisie en de eerste gemo
toriseerde infanterie-divisie, die thans in Duits
land gelegerd zijn en tot de best-opgeleide Franse
troepen gerekend worden. De Franse troepen, die
in West-Duitsland zijn gelegerd, zijn in verband
met de toestand in Frankrijk in de kazernes ge
consigneerd.
In politieke kringen ontveinst men zich intussen niet. dat de toestand ernstig
blijft. De besturen van de vakverenigingen zijn permanent bijeen in de partij
bureaus en zij zijn vastbesloten een algemene staking uit te roepen bij het eerste
teken, dat erop wijst, dat de republikeinse instellingen bedreigd worden. Hier en
daar vormden Parijse huisvrouwen rijen voor de kruidenierswinkels om artikelen
in te slaan, die naar haar mening wel eens schaars zouden kunnen worden als
de toestand verergert. Vooral suiker, koffie, rijst, zeep en spaghetti bleken in trek.
Om de regering te versterken zijn nog drie socialisten tot het bewind-Pflimlin
toegetreden. De socialistische vice-premier Guy Mollet, die reeds zitting heeft in
het kabinet, heeft gisteren als zijn mening uitgesproken, dat generaal De Gaulle,
wiens rol nog onduidelijk is, antwoord zal dienen te geven op de volgende punten:
de generaal moet zeggen, dat de huidige regering wettig is; hij moet de militaire
leiders, die het bevel van de president niet hebben opgevolgd, veroordelen; hij
moet laten uitkomen, dat hij, wanneer de president een beroep op hem doet, voor
het parlement zal verschijnen en dat hij zich zal terugtrekken wanneer hij niet
de investituur ontvangt. Het is duidelijk, dat men van de generaal op deze vragen
nimmer een bevredigend antwoord behoeft te verwachten. W^t hU juist wenst,
is het parlement naar huis te zenden.
Guy Mollet veroordeelt de
„generaal-bevrijder"
Dat zijn oproep de onmiddellijke aan
leiding vormde tot de afkondiging van
deze noodtoestand, waardoor de Fransen
(voorlopig?) van hun voornaamste bur
gerlijke vrijheden worden beroofd, is bij
de debatten over deze maatregel in het
parlement gisteren nog wel eens heel
duidelijk geworden. Het manifest van
de generaal-bevrijder werd van alle
kanten bekeken, doorgelicht en gewo-
De Gaulle wacht de
loop
der dingen af
Met een grote meerderheid van 461
stemmen, waarbij slechts de rechtse
vleugel, die over 114 leden beschikt, zich
afzijdig hield, heeft de regering van
Pierre Pflimlin gisteren van de Natio
nale Vergadering toestemming gekre
gen gedurende drie maanden de nood
toestand in Frankrijk af te kondigen.
Weinige uren later gaf de Senaat even
eens zijn goedkeuring aan deze vèrrei-
kende maatregel.
De premier beschikt nu nagenoeg over
alle bevoegdheden, die ook in tijden van
oorlog een regering plegen toe te vallen.
Er is een verbod van vergaderen en van
samenscholen en de censuur kan op de
radio, de pers en zelfs het theater en
de film worden afgekondigd. Arresta
ties kunnen sneller worden uitgevoerd
en van die vrijheid heeft de regering
gisteren al gebruik gemaakt door een
aantal officieren,onder wie enkele ge
neraals, die van medeplichtigheid met
de Algerijnse junta werden verdacht, in
hechtenis te nemen. Een ander slacht
offer van de nieuwe maatregel is nie
mand minder dan generaal De Gauile
in persoon geweest. In het plaatsje Co-
lombey-les-deux-Eglises, waar de gene
raal een kasteeltje bewoont, floepten
's avonds plotseling alle lichten uit De
generaal kon dientengevolge via zijn ra
dio de verdere ontwikkeling der gebeur-
tenissenook niet zo precies meer volge.i.
Niettemin is hij zich van uur tot uur
van de situatie op de hoogte blijven
houden.
gen en hartstochtelijke oratorische
zwaargevechten zijn er gevoerd over de
termen, komma's, punten en vooral weg
latingen van deze tekst van nauwelijks
honderd woorden. De algemene conclu
sie, die door vice-premier Guy Mollet
in patehtische bewoordingen en met
grote scherpzinnigheid werd geformu
leerd, was wel, dat de generaal zich met
zijn oproep buiten, zo niettegenover de
republiek heeft geplaatst. Door alle be
voegdheden van de republiek op te eisen,
stelde hij zich, zo is de slotsom, wel kan
didaat voor de dictatuur.
De Gaulle schijnt maar rustig verder
af te willen wachten, welke consequen
ties aan zijn oproep nu verbonden zullen
worden. Een eerste gevolg is in elk ge
val, dat het hogere militaire kader voor
de gewetensvraag is geplaatst te kiezen
tussen zijn trouw aan De Gaulle en aan
de republiek. De staf-chef van het leger,
generaal Ely, zou gisteren zijn afgetre
den en ook hij schijnt dus de kant van
De Gaulle gekozen te hebben. Maar
schalk Alphonse Juin heeft, evenals
oud-premier Pierre Mendès-France, zijn
opwachting bij het staatshoofd presi
dent Coty gemaakt, een bezoek dat even
eens in direct verband mét De Gaulle's
manifest wordt gebracht.
Kabinet-Salan in Algerije
Intussen verwachtte men gisteren in
Parijs, dat generaal Salan vandaag de
vorming van een militair en burgerlijk
kabinet in Algerije bekend zou maken
van eenzelfde soort als Robert Lacoste
als minister met standplaats Algiers on
der zich had. Sommige waarnemers zijn
van oordeel, dat het legercommando in
Algerije wellicht graag zou zien, dat er
in Frankrijk een besluit wordt genomen,
waardoor het zich op eervolle wijze uit
zijn uiterst netelige situatie zou kunnen
terugtrekken. Generaal Salan zou zich
willen distanciëren van de heethoofden
onder de revolutionairen in Algerije.
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Wisselvallig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Van de Oceaan nadert een nieuwe
depressie. Het centrum van deze sto
ring trekt even ten zuiden van IJsland
naar het oosten. Het front van de
storing zal in de nanacht of morgen
ochtend ons land passeren met op de
meeste plaatsen enige lichte regen of
motregen. Daarna zijn enkele verspreide
opklaringen waarschijnlijk.
18 mei
Zon op: 4.43 uur; onder: 20.31 uur.
Maan op: 4.44 uur; onder: 20.13 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.06 en 15.26
uur. Laagwater te 11.09 en 23.30 uur.
(19/5 hoogwater te 3.39 en 16 02 uur,
laagwater te 11.48 uur).
Twee beelden van de gebetirtc-i geruchtmakende toespraak hield.
ccpn tri 4 Tl i a infn /A - 7- C 1
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel
nissen in Algiers. De bovenste foto
laat zien hoe generaal Raoul Salan.
de Franse opperbevelhebber, een
ri-v«v. ytinmai in
erewacht inspecteert voor hij zijn nigte op straat
Achter Salan met baret generaal
Massu. Op de onderste foto zien we
de generaal in gesprek met de me-
De voorzitter van het „Comité voor
Openbaar Welzijn" van Algiers, generaal
Massu, heeft gisteravond voor de tweede
maal een beroep gedaan op de Moham
medaanse bevolking. Het comité heeft
met trots vastgesteld, dat de Moham
medaanse bevolking zich rondom de
plaatselijke comi'té's heeft geschaard, die
overal in Algerije spontaan zijn ge
vormd. zo zei hij. Generaal Massu drong
er bij de Mohammedanen, die vóór de
comité's hebben gekozen, op aan door te
gaan mensen, die aarzelen voor de co-
mité's te winnen. Zij moeten weten.dat
Frankrijk hen nooit in de steek zal
laten, aldus generaal Massu.
Intussen heeft het Comité voor open
baar Welzijn in Algiers een telegram
aan president Coty en de voorzitter van
de Nationale Vergadering gezonden,
waarin nogmaals de eis werd gesteld, dat
een „regering van openbaar welzijn" on
der leiding van generaal Cahrles de
Gaulle gevormd zou worden. Wanneer
hiertoe niet zou worden overgegaan, al
dus het telegram, zou het tot bloedver
gieten. ellende en wanhoop komen.
Regeringsfunctionarissen te Parijs be
schouwden dit als een waarschuwing,
dat men niet moet rekenen op eer-
geruisloze ineenstorting van de bewe
ging in Algerije en dat men de nood-
volmach'ten niet tegen de aanhangers
van De Gaulle moest gebruiken.
De Luxemburgse Prinselijke twee
ling is één jaar oud. Prins Henri en
Prinses Marie-Charlotte trekken de
jarige kleintjes in hun wagen door
de tuin van het kasteel van Betz-
dorf.
Drie boortorens
10.000 mijl vervoerd
VEILIGE WLJZE VAN ZEESLEPEN
(Speciale berichtgeving)
Na een reis van 115 dagen is de zee
sleepboot Noord-Holland van Bureau
Wijsmuller uit IJmuiden in Ras Tanura
(aan de Perzische Golf) aangekomen.
De 2600 pk sterke zeesleepboot onder
commando van kapitein Oene Edelen-
bosch uit IJmuiden bracht op deze reis
een driehoekige drijvende olieboortoren
over een afstand van 10.000 mijl van
New Orleans naar haar bestemming.
Het was de eerste maal dat een trans
port meteen dergelijk eiland plaats had.
In kringen van assuradeuren, oliemaat
schappijen en andere belanghebbenden
is deze sleepreis van de Noord-Holland
met meer dan gewone belangstelling ge
volgd.
De „Noord-Holland" vertrok met de
boortoren op 15 januari uit New Orleans
en sleepte de toren gedurende de gehele
reis met het 31 meter vlak naar voren.
De andere twee vlakken waren 27 meter
breed, de diepgang 3 meter.
Deze manier van slepen gaf een gro
tere weerstand, maar uit het verloop van
de reis is gebleken, dat dit de meest vei
lige wijze van zeeslepen was met een
driehoekig booreiland.
Ook uit deze reis is weer gebleken dat
Nederlandse zeesleepboten de meest ge
vraagde blijven bij het slepen van kost
bare en bijzondere objecten.
„Cycloon" brengt enorme
zuiger naar Barbados
(Speciale berichtgeving)
Maandag zal uit IJmuiden de sleep
boot „Cycloop" (1200 pk) van Bureau
Wijsmuller vertrekken voor een sleep
reis naar Barbados, een der Britse Ba-
hama-eilanden. Op deze lange reis zal
kapitein T. Hoek de bij de Haarlemse
Scheepsbouw Maatschappij, te Haarlem,
gebouwde nieuwe cutterzuiger voor de
Carribean Dredging Company op sleep
touw nemen.
De 56 meter lange zuiger, die 4 mil
joen gulden heeft gekost, zal worden ge
bruikt bij de aanleg van een nieuwe ha
ven op Barbados en bij verschillende
andere werken.
De aandrijving van de pomp op het
kostbare gevaarte geschiedt door een
2000 pk motor, de aandrijving van de
cutter door een 1000 pk motor. De be
diening van de cutterzuiger geschiedt
volkomen centraal. Het is de eerste cut
terzuiger van het Amerikaanse model,
die ooit in Europa is gebouwd.
Bescheiden program militaire steun
In één week: 77 doden en 280gewonden
Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft gistermiddag
te Washington meegedeeld, dat de
Verenigde Staten van plan zijn
binnenkort tanks naar Libanon te
zenden. Deze tanks zullen deel uit
maken van een bescheiden pro
gramma van militaire steunver
lening. De Libanese autoriteiten
hadden reeds verscheidene maan
den geleden om toezending van de
tanks gevraagd en de Amerikaanse
regering was bereid aan deze aan
vragen te voldoen.
Het Libanese parlement heeft gisteren
niet kunnen stemmen over een motie
van vertrouwen in de regering, daar
het vereiste aantal leden niet aanwezig
was. Na een vergadering van twee uur
ging het parlement weer uiteen, zonder
een tijdstip voor de volgende bijeen
komst te hebben vastgesteld.
Nog gewelddaden
Men had gisteravond in Beiroet de
indruk, dat de Libanese autoriteiten de
toestand in het noorden en het mid
den van het land weer meer meester
worden. Wel zijn er nog berichten ont
vangen over gevechten in het centrum
van Libanon. Jn een bos nabij de
hoofdstad zouden twee oproerlingen om
het leven zijn gekomen. Ook uit het
zuiden worden nieuwe gewelddaden ge
meld. Uit het gebied van Bekas werd
femeld, dat de Albanese luchtmacht een
aravaan van muilezels met munitie en
wapens, die uit Syrië kwam, heeft ver-
Gelanceerd met conventionele brandstof
Noch Spoetnik nummer drie zelf noch de er in aangebrachte instrumenten
zullen op aarde terugkomen, aldus heeft professor Feodorof, de leider van het
Russ sche .satellietprogramma op een persconferentie te Moskou verklaard. Bij
het lanceren heeft zich geen enkele mislukking voorgedaan, zei de professor
verder. Alle door de instrumenten van deze kunstmaan opgenomen gegevens
zullen per radio naar de aarde worden geseind. Er bevindt zich geen levend
wezen in deze Spoetnik, die volgens de professor langer dan de vorige twee in de
ruimte zal blijven.
De zonnebatterüen in de Spoetnik leveren slechts een gering gedeelte van de
benodigde energie voor de wetenschappelijke instrumenten, die langer zullen
blijven werken dan die van de vorige Spoetniks.
Frofessor Feodorof zei voorts dat voor het lanceren van de Spoetnik „gew<
chenvsche brandstoffen" zijn gebruikt en geen atoomenergie.
Dr. Joseph Kaplan, voorzitter van de
Amerikaanse commissie voor het Inter
nationale Geofysische Jaar, heeft het
lanceren van Spoetnik III een „belang
rijke schrede" in het reizen naar de
maan genoemd.
Volgens de Sterrewacht te Utrecht is
de derde Russische kunstmaan, even
min als zijn raket in Nederland met het
blote oog waargenomen. Daarentegen
heeft het radio ontvangststation van
Nederhorst ten Berg de seinen geregeld
opgevangen en heeft hieruit de con
clusie getrokken, dat de kunstmaan gis
termiddag om 12.22 uur recht over
Nederland is gevlogen.
Vermoedelijk zal zij hedenavond om
21.24 uur als een zwak sterretje laag
in het zuidwesten verschijnen, gaande
van west naar zuid, doch ditmaal door
de ongunstige omstandigheden nau
welijks voor het blote oog zichtbaar.
Te Washington is vernomen dat een
der zenders van de Amerikaanse kunst
maan „Explorer drie" niet meer uit
zendt, terwyl de andere onregelmatig
werkt. Men acht het mogelijk, dat de
zenders door een meteorietenregen zijn
beschadigd.
Verwacht wordt, dat de „Explorer
drie" midden juli a.s. in de dampkring
eal terugkeren en verbranden.
nietigd. Offioiëel is bekendgemaakt, dat
in de afgelopen week naar schatting 77
doden en 280 gewonden zijn gevallen.
Radioboodschap
De Libanese regering heeft gister
avond in een radioboodschap gezegd, dat
zij haar heilige taak jegens het land
niet zal opgeven. De schuld voor de
terreur en de opstand wordt door de
regering toegeschreven aan de Verenig
de Arabische Republiek. De minister
president Sami El Solh drong er bij
zijn volk op aan de broederstrijd te
staken.
„Reeds ongeveer twee jaar Is de
grens met Syrië een bron van terro
risme en opstand. Aan de bloedige
botsingen te Beiroet In mei van het
vorig jaar hebben ook Syrische en
Egyptische staatsburgers deel geno
men" aldus de radioboodschap, waarin
ook gewag werd gemaakt van honderd
geweren met Egyptische kentekenen*
die twee dagen geleden In Beiroet in
beslag waren genomen.
Enthousiasme in Portugal
voor oppositiekandidaat
De verkiezingscampagne van de onaf
hankelijke oppositiekandidaat in Portu
gal, generaal Humberto Delgado. ver
loopt rumoerig en er zijn als gevolg van
het enthousiasme van zijn aanhangers
de afgelopen dagen reeds verscheidene
gewonden gevallen. Toen de generaal
gisteren na een bezoek aan Oporto in
Lissabon terugkeerde, verzamelden dui
zenden zich, ondanks een demonstratie
verbod, aan het station en langs de rou
te, die hij zou volgen. Op het Rossio-
plein bestookte een menigte de politie
met stenen, toen deze de mensen uiteen
wilde jagen. De politiemannen maakten
van hun vuurwapens gebruik. Vijftien
mensen werden gewond. Er werden
voorts enige arrestaties verricht.
Bij het bezoek van generaal Delgado
aan Oporto is het driemaal tot botsin
gen tussen zijn aanhangers en de politie
gekomen.
Nieuw vervolgverhaal
Chinezenwijk**
Ons nieuwe feuilleton „Chinezen-
wijk" is het verhaal van de beleve
nissen, de moeilijkheden en het
langzaam verworven succes van een
eenvoudig gezin van Chinese immi
granten in New York, het gezin van
de wasman Tom Fong. Wij zien
New York door de ogen van het
jongetje Tom en zijn zusje Eva, wij
leven mee met het moedige, hard
werkende innig verbonden gezin
in de Chinezenwijk van de grootste
stad van de Verenigde Staten. Wat
het meest in dit verhaal treft, zijn
de rust en de milde humor. Wij
leren Chinese gebruiken kennen,
vieren Chinese feesten mee en
ondergaan iets van de rust en wijs
heid, die van dit volk met zhn
eeuwenoude tradities en onsterfe
lijke wijsgeren uitgaat.
..Chinezenwijk" speelt in een
merkwaardige en voor ons boeiende
omgeving en is geschreven met een
humoristisch begrip voor de positie
van de Chinezen in Amerika.
