WINKEL BREESTRAAT
Vijftien jaar geleden werd ghetto
Warschau van de aarde weggevaagd
CIRCUS STRASSBURGER
HERENHUIZEN
In 1 jaar tijds 300.000 mensen
naar gaskamers van Auschwitz
Communistisch jeugdfestival in
1959 in Oostenrijkse hoofdstad
CLOWNS - PAARDEN - BEREN
CHIMPANSÉ'S - OLIFANTEN
MANNEQUIN
INKOOP BOEKEN
herenhuis
WIE KAN FLINK EN NET PERSOON
AANK. KANTOORBEDIENDE (mnl.)
NIEUWE AUTO'S
TYPISTE
Strijkster
ADR. VAN OOY jr.
HAtHMEK
DOKTERSASSISTENTE
°akken oude Couranten
0.75 per 5 K.G.
REIZEN EN TREKKEN
Boekh. M. L. SWERIS
DONDERDAG 24 APRIL 1958
Bezinning op afschuivelijke moordpartij
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Zondag 19 april was het vijftien jaar geleden dat het ghetto van
Warschau door de Duitse S.S. met de grond werd gelijk gemaakt. De
in dat ghetto overgebleven 70.000 Joden werden, op enkele tientallen
uitzonderingen na, verdelgd alsof zij dieren waren. Een maand later,
op 15 mei 1953, seinde de S.S.-Brigadeführer Stroop, de bijzondere
gevolmachtigde van Himmler voor de vernietiging van het ghetto,
naar Berlijn: „Das Jüdische Viertel hat aufgehört zu existieren".
Temidden der duizenden lijken en het puin vochten de laatste Joodse
verzetslieden toen nog eenzaam en bijna zonder wapens door: tot
september 1943. Toen daalde een onheilspellende stilte over wat eens
het Warschause ghetto was geweest.
in, daarmee de overgebleven bewoners
veroordelend tot het wonen op nog klei
ner gebied dan voorheen. Op die manier
waren de ghetto-bewoners tenslotte ge
dwongen met tien, vijftien mensen op
een klein kamertje te gaan wonen.
Tot welk een ellende deze wijk van
de Duitsers aan een Joodse raad en een
soort Joodse politie de uitvoering van
hun onmenselijke bevelen hadden gege
ven, kan men zich indenken. Deson
danks zagen de ghetto-bewoners nog
kans om zich te vermaken! Met een ei
gen orkest, met een soort toneel, met
scholen zelfsDaarnevens bloeide
een illegaliteit die wijdvertakte verbin
dingen had en die er zelfs in slaagde
wapens binnen het ghetto te smokkelen.
„Hoe was toch dit 1
alles mogelijk?"
In deze dagen, waarop men in West-
Duitsland weer enkele malen werd ge
confronteerd met anti-semitisme, is door
verscheidene Westduitse dagbladen op
deze moordpartij gewezen en heeft men
zich afgevraagd hoe dit alles mogelijk is
geweest. Een Duitse journalist, corres
pondent van het blad „Die Welt" te
Warschau, bezocht voor enige dagen het
gebied waar eens het ghetto had gestaan
en wel in gezelschap van een Poolse
journaliste. Hij schrijft over dat be
zoek o.m.: „Vandaag de dag zijn hier
nieuwe woonblokken, maar er is ook nog
veel braakliggend land. Hier ergens moe
ten we gewoond hebben", zegt mijn
Poolse collega. Ik weet dat haar ouders,
broers en zusters bij de opstand van het
ghetto om het leven zijn gekomen. Ik
weet dat zij zelf - zo was toen nog geen
tien jaar oud, een klein meisje met kor
te vlechtjes - twee jaar lang in het
ghetto heeft gewoond, in honger en el
lende, iedere dag door de dood be
dreigd. Kort voor de opstand is zij uit
het ghetto gesmokkeld en door nonnen
verzorgd. Zij kreeg „Arische papieren".
Een gestapoman ontdekte haar deson
danks en eiste van het kind dat het de
geloofsbelijdenis en het Onze Vader zou
opzeggen ten bewijze dat het geen Jodin
was
Hoe was dit alles mogelijk?, vraagt
de Westduitse journalist zich tenslotte
af. Maar zijn Joodse collegaatje ant
woordde hem slechts: „Kom, laten we
terug naar de stad gaan. Je mag niets
vergeten, maar je mag hier ook niet te
lang blijven".
Geliquideerd
Op 19 april 1943 sloot de SS de ket
ting om het ghetto definitief. Het moest
worden „geliquideerd", zoals dat heette.
Het ghetto bestond pas twee en een half
jaar en had oorspronkelijk ongeveer
500.000 Joodse inwoners - het restant
van de 3.5 miljoen Poolse Joden van
voor 1939. Niemand mocht het ghetto
verlaten, niemand mocht de inwoners
ervan helpen. Het dagelijks levensmid-
delenrantsoen was 184 calorieën groot.
Vlektyfus en honger decimeerden de
rijen der ghettobewoners. Iedere maand
stierven 4Ó00 mensen. Op de straten zag
men dagelijks lijken liggen en niemand
die er zich nog over verwonderde
De Duitsers waren er op uit om de in
woners van het ghetto snel uit te roeien.
Daarbij gebruikten zij een onmenselijk
systeem: iedere maand kortten zij het
ghetto met een straat of een kleine wijk
Wanhopige strijd
Sedert 1942 kamden de Duitsers het
ghetto zelf uit door 300.000 mensen
naar de gaskamers van Auschwitz en
andere concentratiekampen te voeren.
Er bleven er tenslotte 70.000 over. van
wie de helft door de Duitsers geregis
treerd was.
Tenslotte kwam het tot de eerste
gevechten, waarbij de SS zware verlie
zen leed, maar uiteraard met haar ka
nonnen en tanks de meerderheid had.
De ghettobewoners streden in kelders en
zelf gegraven tunnels, in resten van hui
zen en zo maar op de straat tegen de
overmacht. Tot ook zij „geliquideerd"
werden. Het ghetto had, zoals Stoop aan
zijn bazen in Berlijn meedeelde, opge
houden te bestaan.
Vijftien jaar later, heeft men zich zo
wel in Polen als in West-Duitsland, op
deze barbaarse moordpartij bezonnen. In
West-Duitsland te meer, nu zich hier de
laatste weken een nieuwe anti-semitis
me heeft geopenbaard: dat van de na
zi's die dertien jaar hadden gezwegen,
maar nu weer in het openbaar traden.
De gymnasiumleraar Zind te pffenburg
en de onderwijzer Fernau uit het land
Nedersaksen, beiden aangeklaagd en als
onderwijskracht ontslagen, zijn levende
Zind werd veroordeeld tot een jaar, ap
plaudisseerden voor deze manMen
kan slechts hopen dat de Westduitsers
kans zien deze kiemen van nieuwe ellen
de te isoleren en uit hun maatschappij
te bannen. Dat in deze dagen aan de
moordpartij van de SS in het ghetto
van Warschau zoveel aandacht is be
steed, is daarbij een even hoopvol teken
als de veroordeling en het ontslag van
lieden ils Zind en Fernau.
V oorzorgsmaatregel
van VN in Jeruzalem
Generaal Von Horn, het hoofd van
de organisatie der V N. voor toezicht op
de naleving van het bestand in Pales
tina, heeft waarnemers van de V.N.
naar stra tegische punten langs de de
marcatielijn in Jeruzalem gezonden met
het oog op eventuele botsingen tussen
Israëliërs en Jordaniëns. Zoals bekend
vieren de Israëliërs het tienjarig be
staan van hun staat o.m. met een grote
militaire parade, waaraan ook tanks
deelnemen. Hieruit heeft Jordanië de
conclusie getrokken, dat Israël een aan
val zou beramen. Ook Jordanië heeft
tanks samengetrokken.
Prins Alexander bezocht
Nederlands paviljoen-Expo
Prins Alexander van België heeft
vanmorgen in gezelschap van enkele
schoolvriendjes incognito een langdu
rig bezoek gebracht aan het Neder-
OEGSTGEEST
Wijkoefening B.B.
Ten einde de paraatheid van de blok-
ploegen in Oegstgeest na te gaan was de
grote wijkoefening. die gisteravond ge
houden werd, zoveel mogelijk geheim
gehouden. In de centrale post. welke in
het gemeentehuis was ondergebracht,
troffen wij het wijkhoofd met zijn staf
aan, die uitgebreide inlichtingen gaf
over hetgeen op drie verschillende plaat
sen in de gemeente zou gaan gebeuren.
In Buitenlust, op de Lage Voort en in
de Prinses Irenelaan zouden bommen
vallen, waaruit branden ontstonden, ter
wijl in de Celebesstraat een blindganger
was geconstateerd. Naast de blokploegèn,
die alle waren gealarmeerd werkten mee
de reserve rijkspolitie, de nevelspuit van
de Oegstgeester brandweer, de EHBO en
de reddings- en opruimingsdienst. De
branden, die op verschillende plaatsen
een verstikkende rook veroorzaakten,
werden met het materiaal der blokploe-
gen geblust. In elk van de getroffen ge
bieden waren gewonden, die verzorgd
moesten worden. Vanzelfsprekend was er
overal grote publieke belangstelling. Op
de verschillende rampplaatsen waren
leidinggevende functionarissen uit de
A-kring Leiden-Oegstgeest aanwezig, zo
als de commandant de heer S. W. Hage-
doorn, diens vervanger de heer A. J.
Paling, terwijl de burgemeester van
Oegstgeest, de heer H. L. du Boeuff. ver
gezeld door het oud-wijkhoofd. de heer
A. P. de Rooy. met belangstelling de
werkzaamheden der noodwachters gade
sloeg. Tegen half tien werd het einde
der oefening aangekondigd.
Het ligt in de bedoeling de gehele
gang van zaken in een rapport vast -te
leggen, hetwelk door de heer v. d. Voort,
het wijkhoofd te Oegstgeest, uitvoerig
zal worden besproken op een bindings
avond, die binnenkort in Irene zal wor
den gehouden.
landse paviljoen op de Wereldtentoon
stelling te Brussel. De Prins werd rond
geleid door de Nederlandse adjunct-
commissaris-generaal jhr. ir. F. E. C.
Everts. De jonge Prins, die goed Neder
lands spreekt, toonde vooral grote be
langstelling voor de inzending van de
Nederlandse waterstaat.
Dilemma voor het Westen: meedoen of niet
(Van onze Weense
correspondent)
Het „Internationale
Jeugdfestival" geniet de
bijzondere gundt van de
communistische wereld.
Het werd tot nu toe zes
maal achter het ijzeren
gordijn gehouden en had
de laatste keer in 1957 te
Moskou plaats- Aan deze
laatste bijeenkomst heb
ben ook jongens en meis
jes uit het westen deel
genomen en het schijnt
daarbij tot openhartige
m eningsui tw isselüng e n te
zijn gekomen. Men kan
symbolen van dit anti-semitisme dat in i niet aan het feit twijfe-
West-Duitsland kennel'jk nog leeft.
De toeschouwers in de rechtszaal, waar
Eervol ontslag H. Postma
Bij K.b. is aan de heer H. Postma met
ingang van 1 mei op zijn verzoek eervol
ontslag verleend uit zijn ambt van
directeur-generaal der belastingen, on
der dankbetuiging voor de vele en ge
wichtige diensten door hem aan den
lande bewezen.
Tegelijkertijd heeft H.M. de Koningin
hem benoemd tot Commandeur in de
Orde van Oranje Nassau.
len, dat het communisme
dit soort festivals begun
stigt, aooh om de schijn
van communistische be
ïnvloeding te vermijden,
heeft men nu besloten
om dit soort van inter
nationale jeugdbij een-
komsten niet meer uit
sluitend achter bet ijze
ren gordijn te beleggen,
doch ook in het Westen
te doen plaatsvinden.
Voor het eerstvolgende
festival in 1959 heeft
daarom het voorberei
dende comité de hoofd
stad van Oostenrijk uit
gekozen. De Oostenrijkse
regering, en vooral de
Weense gemeenteraad,
heeft gemeend hierop
niet negatief te mogen
antwoorden, zodat er nu
besprekingen worden ge
houden over het ter be
schikking stellen van het
stadion, sporthallen en
andere -grote zalen.
Tegenover deze tege
moetkomende houding,
die met de Oostenrijkse
neutraliteit in venband
wordt gebracht, staat
echter de sterke afwij
zende reactie van de niet-
communisitiisdhe jeugdor
ganisaties. De algemene
studentenvereniging in
Oostenrijk heeft reeds
verklaard, dat zij aan dit
festival niet zal deelne
men. Ook de r.-k. jeugd
verenigingen houden zich
afzijdig en 'het is wel ze
ker. dat de socialistische
jeugdbonden er nog feller
tegen zullen reageren.
Nadat op het festival
van Moskou meer dan
100-000 jonge deelnemers
zijn verschenen, verwacht
het comité van voorbe
reiding nu ten hoogste
20.000 deelnemers. Men
staat intussen voor een
dilemma, want wanneer
het Westen zich in 1959
afzijdig houdt, wordt We
nen het t-oneel van een
demonstratie met een
communistische bijsmaak.
Doet het Westen wel
mee, dan heeft 't welis
waar de mogelijkheid om
de jeuigd van achlter het
ijzeren gordijn te laten
zien wat democratie en
vrijheid is, maar het
loop't tevens gevaar, dat
de jeugdige deelnemers
zich al te zeer met het
communisme verbroede
ren en dan voor commu
nistische propaganda wor
den midbruikt. En dat is
juist de opzet van Mos
kou, dat ontegenzeglijk
hier achter de coulissen
werkt. Heel duidelijk
komt dit 'tot uitdrukking
in het programma van
aotie- De communisten
zeggen, dat er op dit fes
tival geen plaats zal zijn
voor politieke menings
verschillen. doch daar
naast verklaren zij toch
ook, dat het festival in
het teken zal staan van
„de vrede en van vreed
zame coëxistentie". Al
leen al deze terminologie
verraadt de afkomst.
Vergadering „Schuttevaer"
In „Lommerrijk" te Rotterdam wordt
thans de vergadering gehouden van de
Koninklijke Schippersvereniging „Schut
tevaer".
In het vanochtend gehouden huis
houdelijke gedeelte heeft het oudste be
stuurslid, penningmeester J. de Rijke, de
voorzitter, mr. W. A. C. van Dam, diie
na deze vergadering het voorzitterschap
zal neerleggen, hartelijk toegesproken.
De hoofdbestuursleden, de heren C. H.
Vellenga en dr. H. C. Kuiler werden
herbenoemd. De heer K. Leeuwenstein
werd tot hoofdbestuurslid benoemd.
Na een ontvangst ten Stadhuize, waar
ook de burgemeester van Rotterdam, mr.
G. E. van Walsum, sprak over het heen
gaan van de voorzitter, heeft ir. N. Th.
Koomans, directeur van het Gemeente
lijk Havenbedrijf te Rotterdam, gespro
ken over de plannen voor de binnen
vaart te Rotterdam.
Te Uxbridge in het Engelse graaf-
schap Middlesex bevond zich tij
dens de tweede wereldoorlog in een
ondergrondse kamer het gevechts
commando van de slag om Enge
land". Dezer dagen heeft lucht-
maarschalk Lord Dowding boven
deze kamer een gedenksteen ont
huld in tegenwoordigheid van vice-
luchtmaarschalk V. S. Bowling.
Voordien brachten zij een bezoek
aan de commandopost, die nu voor
andere doeleinden in gebruik is.
maar voor deze gelegenheid weer
was ingericht zoals in de spannende
dagen van 1940.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN, 24 april. - Leldse Coöp. Groen-
i te- en Fruitveiling. Prijzen per 100 kg.:
i andijvie 7094; kroten, gekookt 1720;
rode kool 24; prei 2942; rabarber 6069;
spinazie 5286; stoof sla 2452; tomaten
A 3.203.30; uien plcklers 1222; was-
peen 3180; witlof 40—1.19; per 100 st.:
i bloemkool B 2644; C 30; komkommers
3261; B 26—51; C 1632; sla A 6.20—;
15.00; B 612.90; per 100 bos: peterselie
1419; radijs 719; selderie 611.
BARNEVELD. 24 april Coöp. Veluwse I
Elervelllng Barneveld—Ede: Weekaanvoer
circa 900.000 stuks, handel kalm. Eieren
van 44 tot 50 gram 10.30 tot 12.11; 50 tot i
60 gram 12 34 tot 13.73: 60 tot 63 gram
13.71 tot 13.83; 63 tot 65 gram 13.85 tot
13.97. Eendeeleren 68 tot 73 gram 9.90 tot
10.15; ga
100 stuk:
ElerveUlng SBE: Aanvoer 881.140 stuk
Handel kalm; prijs eieren van 58 tot 60
gram 13.58 tot 13.61; 60 tot 63 gram 13.67
tot 13.71; 63 tot 66 gram 13.70 tot 13.96;
66 tot 70 nam 14.05 tot 14.56. Eende
eleren 65—73 gram 9.74 tot 10.21, alles
per 10 Ostuks.
Eiermarkt: aanvoer 1.150.000 stuk.,
vlotte handel; prijzen: klppeeleren i
60 tot 65 gram 13.60 tot 14 24; algemene
prijs 13.90 per 10 Ostuks, kiloprijs 2.::4
basis 62 gram. henneeleren 9.50 tot 12 =>n.
Prijzenn-otering Gelderse-Overlig
Vereniging van ElerhandelarenGr:>
eieren 13.75 tot 14.25. gewicht 62 tot 68
gram; kleine eieren 13 - tot 13 50. gewicht
56 tot 61 gram; henneeleren 9.- tot 11 -
gewicht 38 tot 41 gram.
GOUDA. 24 april Kaasmarkt: Aan
voer 18 partijen. Notering per klloera,:.
eerste kwaliteit f191 tot 12.01; twee e
kwaliteit f 1,80 tot fl,90. Handel kalm.
EEN INTERNATIONALE
ZONDER WEERGA
EN EEN KEUR VAN CHARMANTE ARTISTEN t
OPENINGS VOORSTELLING Woensdag 30 APRIL - 14 UUR
Terrein Schuttersveld
Slechts 3 dagen van Woensdag 30 April t/m Vrijdag 2 Mei
1958. Woensdag 30 April te 14 uur, Woensdagavond 30 April
(ERE-avond) te 20 uur, Donderdag 1 Mei te 20 uur, Vrijdag
2 Mei te 20 uur.
Voorverkoop
steeds twee dagen te voren van Maandag 28 April af bij
Sig. Mag. P. J. Roem, Breestraat 75, Leiden, tel. 25225 en aan
de circuscassa's van Dinsdag 29 April om 14 uur af.
Het D.M.O. Glamour Dept.
Erk. Inst. voor een doeltr.
opleiding tot
Vraagt vrijbl. inl. Den Haag
Frankenstr. 2 - Tel. 551642
Wij kopen alle soorten bruik
bare boeken in.
Boekh. M. L. SWERIS
Prinsessekade 4 - Tel. 25065
Botermarkt 14 - Tel. 26696
GEVESTIGD 14 - 4 - 1958
Glazenwasserij en
Schoonmaakbedrijf
„DE VOLHARDING".
Voor witwerk, trappenhuizen-
ouderhoud, kortom alles wat
schoon moet, kunt U terecht
bij „DE VOLHARDING".
Vraagt vrijblijvend inlichtin
gen en/of prijsopgave
Wolmaranstraat 10, Leiden
Te koop gevraagd
met tuin.
LEEG TE AANVAARDEN.
Brieven aan het bureau van
dit blad onder no. 6229.
Op een der drukste gedeelten van de Bree
straat is onmiddellijk beschikbaar een grote
DAGWINKEL met inventaris. Lage huur.
Overname goodwill en inv. voor spotprijs.
Brieven aan het bureau van dit blad onder num
mer 6138.
(incasseerder) aan werk helpen voor de woensdag,
donderdag en vrijdag voor totaal f 40.
Brieven aan het bureau van dit blad onder nummer 4270a.
VLEESWAREN- EN CONSERVENFABRIEK VIANDA
LEIDEN N.V.
Voor onze Afdeling Verkoop Binnenland vragen wij voor
spoedige indiensttreding
Leeftijd circa 17 jaar.
Vereist: net handschrift en in het bezit van diploma
machineschrijven.
Brieven aan ons kantoor: REINEVESTSTEEG.
SOEFI BEWEGING
Universele eredienst op zon
dag a.s. om 11 uur.
Spreekster mevr. S. JONKER,
Onderwerp: Levensvervulling.
Gerecht 10
zonder chauffeur
4 6 9 persoons
KÖHLER'S Garagebedrijf
MAREDIJK 34A - LEIDEN
TEL. 32135
DE STICHTING ALCOHOLVRIJE BEDRIJVEN, Mrndes
Da Costahof 36, Amsterdam W.Z. vraagt voor haar kantines
te Leiden.
vrl. kantine personeel
Leeftijd 2545 jaar.
Uitsluitend schriftelijke aanbiedingen aan de directie.
GEVRAAGD voor spoedige
indiensttreding
Tevens voor lichte kantoor
werkzaamheden.
Drukkerij Eduard IJdo N.V.
Hooglandse Kerkgracht 4.
gevraagd, tevens kunnende
persen. Aanmelden
WasserU „RHIJNSTROOM",
Hoge Rijndijk 166 - Leiden
Telefoon 21783
HET ADRES voor de
beste les
AUTORIJSCHOOL
J. KANT
HOGE RIJNDIJK 131
Telefoon 31304
FORDSON
BESTELAUTO
TE KOOP AANGEBODEN.
L.A.C., Nieuwstraat 31,
Telefoon 21169
ENORME KEUS IN:
HERENKOSTUUMS BLAZERS
COLBERTS en PANTALONS.
Voor elke maat - voor elke prijs.
BREESTRAAT 39 - LEIDEN - TEL 2089Ü
recht tegenover Postkantoor.
ZIET ONZE ETALAGES
Veglo-forum:
„De aanpassing van de In-
dlsche gerepatrieerde in de
Nederlandse samenleving."
Na de pauze: gevarieerd pro- I
gramma.
Kweekschool v. V.O.. Vliet 8.
Leiden, zaterdag 26-4-1958. j
Aanvang 8 uur n.m.
Bij de Psychiatrische Inrichtingen ENDEGEEST
c.a. te OEGSTGEEST worden gevraagd:
VROUWELIJKE HULPEN
IN DE KEUKEN
voor het verrichten van verschillende huis
houdelijke werkzaamheden.
Salaris by 23 jaar en ouder:
minimaal f41,28, maximaal f51.36 bruto per
week (Exclusief huurcompensatic
Voor jeugdiger krachten wordt een billijke af
trekregeling toegepast.
Persoonlijke aanmelding by de portier of schriftelijke
sollicitatie te richten aan de Afdeling Personeelszaken
van genoemde Inrichtingen.
ROTANMEUBELEN
Wiegen en schuimplastic
KRAAIERSTRAAT 15 en 17
Telefoon 31500
Gevraagd
liefst in bezit van dipl. NIPA.
Br.: TH. J. THIES, Leidse-
weg 51, Voorschoten.
Voorlopige
aankondiging
Notaris A. H. DOIJER te Lel-
den zal op vrydagen 2 en 9
mei 1958 mede in het open
baar verkopen: het burger
woonhuis met schuur, erf en
tuin te Leiden aan de
Van Oldenbarneveltstraat 20.
Leeg en onverhuurd te aan
vaarden.
Breder te omschrijven by aan
kondiging op zaterdag 26 april
ei.
TE KOOP nog 2 riante
aan de BEATRIXLAAN no.s 39 en 41 tc
OEGSTGEEST. In elk huis 6 kamers, bacik.
met ingebouwd bad, 2 w.c.'s.
Vóór- en achtertuin. Vrije vestiging.
Vraagprijs pand no. 39 f33.500 en no. 41
(hoekhuis met garage) f 40.000.
Te bevragen by: C. JAMIN N.V., Rotterdam, afd.
Vaste Goederen, tel. k 1800115500.
Unieke collectie TOERISTENKAAR TEN enz v d.
meeste landen in voorraad o.a.: Michelin - Hall-
wag -Shell - IRO en vele andere.
Deskundige voorlichting door
SPECIALISTEN in TOERISTENKAARTEN en REISGIDSEN
PRINSESSEKADE 4 b. d. Haarl-straat - TEL. 25005
BOTERMARKT 14 TELEFOON 26696
