IN KAMER EN TUIN
HANNIBAL
Berging Andrea Doria gevaarlijke
en zeer spectaculaire onderneming
meester van slagveld
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
Bewogen Leven
Organisatie of genialiteit?
Zijn naam was een leger waard!
Deskundigen schudden het hoofd
gaat
Strijd op leven en dood
ivellicht op 15 mei a.s. beginnen
Rome was volgens hem onneembaar
Gajus Flarainius Nepos, op wie duizenden en nog eens duizenden hun hoop geves
tigd hadden, lag met zijn leger te Arretrium. Hij dacht dat hij stellig in staat was
hier Hannibal de overtocht te beletten.
De andere consul, Servilius beschermde met zijn legioenen de andere weg naar het
zuiden, bij Ariminum, dat aan de Adriatische Zee ligt. Beide wegen waren afgegren
deld. Hannibal nam de weg van de dief in de nacht. De weg, waarlangs niemand hem
had verwacht.
Op een morgen ontdekten Flaminius en de zijnen dat de dórpen achter hen in vlam
men opgingen. Van de flanken der bergen af zag men de dorpen branden. Al spoedig
kwam het bericht door, dat de Carthager zich een weg gebaand had door Etrurië en
door het Arno-dal en nu op weg was Servilius aan te grijpen.
De verbazing die deze tijding onder de Romeinen maakte, is moeilijk te beschrijven.
Hoe kwam een leger met tros en al door het gebied van de Arno-monding in dit jaar
getijde? Men kreeg niet lang tijd zich te verbazen, want de Puniër ging door met het
brandschatten van het terrein dat hem scheidde .En wéér kwamen er berichten binnen,
dat de Carthager oprukte in de richting van Servilius.
Het is zo gemakkelijk een veldheer, die de nederlaag
van zijn leven heeft geleden, te beschuldigen van
onbekwaamheid of lafheid.
Het is zo moeilijk een oordeel te vellen over iets, wat
zich méér dan twintig eeuwen geleden heeft voltrokken
en waarover veel te weinig gegevens bestaan. De tegen
partij van Flaminius heeft zijn gegevens wél uitgebuit!
Flaminius was een invloedrijk partijhoofd te Rome
geweest, die de aristocraten moedig had bestreden. Vele
van zyn onderbevelhebbers waren aristocraten. Flaminius
begreep, dat hU niet werkeloos toe kon zien bij de ver
branding van ae dorpen in Etrurle.
Zijn eigen onderbevelhebbers zouden hem anders ver
dacht maken in de ogen van Rome. Flaminius begreep
ook, dat een onmiddellijk contact met het leger van
Servilius dringend gewenst was. Hij zond boden uit. Hij
berichtte zijn collega dat Hannibal in aantocht was....
naar hem. Van de verkeerde zijde. Hannibal was het
gelukt om een derde weg te vinden naar het zuiden.
Flaminius gaf zijn collega de raad zich zo spoedig
mogelijk met hem te verbinden, opdat Hannibal niet de
kans kreeg Servilius in het Tiberdal te verslaan. Fla
minius zelf zou zo gauw als het mogelijk was opbreken
om hem, Servilius te vinden.
Zij gingen op mars, achter Hannibal aan. Zy moesten
voorkomen, dat Hannibal Servilius verslagen had, voordat
zy op het strijdtoneel waren verschenen.
Deze snelle opmars was het, die Hannibal wenste.
Doch, wat had Flaminius anders kunnen doen?
Dicht bij het Trasimeense meer lag een dal, waar
door de weg van Flaminius voerde. Het dal was tamelijk
smal en aan weerskanten geflankeerd door hoge heuvels.
Aan de ene kant zorgde het meer voor een afsluiting,
aan de andere kant een hoge glooiing.
De onderbevelhebbers, die het leven er af gebracht
hebben, hebben later verteld dat de Goden tegen de
opmars waren van Flaminius. De Romeinse goden dan.
Toen Flaminius te paard steeg, kwam hU met dat paard
te vallen. En een veldteken der Romeinen was door de
vaandrig niet uit de grond te rukken. Flaminius had
onder zulke ongunstige voortekenen nooit een veldslag
mogen forceren.
Ach, hy forceerde niets. HU liep alleen maar, en dat
is hem als veldheer niet te vergeven, als een onnozele
hals in een meesterlyk opgestelde val.
Toen hU het dal binnenrukte, dat naar het Trasi
meense meer voerde, was het héél vroeg in de morgen.
Dichte nevels hingen aan de steile heuvelwanden. Het
was doodstil en er was geen vUand te zien. HU waande
zich veilig in het dal en hU hoopte weldra naam te
maken in de historie.
Plotseling kwamen ze van de flanken naar beneden,
de lichtgewapenden en de ruiters. En terwUl er van
beide zijden flankaanvallen werden gedaan, rukte Han
nibal met de kern van zUn hoofdmacht naar voren,
recht op de vyand in
Daar in het dal by het meer werd een veldslag tot
een slachting. Er was voor de Romeinen geen houden
aan! Wat betekende in deze hopeloze strUd zelfs dap
perheid? Zy kwamen van de heuvels de Puniërs, en de
Galliërs, zy wisten dat zU zich met hun volle gewicht
op de vyand moesten storten, om het leger in stukken
te slaan. Ons lust het niet deze slachting tot in de
details te beschryven. Wy delen slechts mede dat de
consul Flaminius dapper strydende gesneuveld Is en
dat een legerafdeling van enkele duizenden Romeinen,
die zich door de vyandeiyke linies had heengeslagen
spoedig daarna tot overgave werd gedwongen.
Rome kon nu alvast beginnen met de brug af te
breken die over de Tiber was gebouwd. Schrik en
ontsteltenis ln gans Italië. Hannibal de gevreesde
Carthager, die zich door de overwinningen in de Po-
vlakte van bondgenoten had voorzien en het gevaar voor
zijn vaderstad Carthago had afgewend, was door deze
slag meester geworden van het veld. Hannibals naam
alleen was nu een leger waard geworden! Rome zelf be
reidde zich op een langdurige verdediging voor.
Hannibal was oppermachtigin het vrye veld. De
slag bij het Trasimeense meer had hem het verdere
initiatief gelaten. Wat moest hij nu verder doen? Het zal
wel duidelijk zijn dat de te nemen beslissing van wereld
historische betekenis zou worden.
Hij kon met zyn leger onmiddellijk naar Rome rukken.
Als hij Rome in handen kreeg, onverschillig hoe, zou de
oorlog afgelopen zijn. Dan zou Carthago oppermachtig
zyn in het westelijk bekken van de Middellandse zee.
Maar Rome was volgens Hannibal onneembaar. HU
herinnerde zich héél duideiyk hoeveel energie en man
schappen het beleg van Saguntum had gekost. Sagun-
tum had hij tenslotte genomen met behulp van
verraders.
Een beleg beginnen dat stellig jaren zal duren,
waarby men gemakkeiyk tussen twee vuren komt, en
waarbU de kans op succes byna geiyk is aan nul? Neen,
hU verwerpt het meest voor de hand liggende plan
als onuitvoerbaar.
y kan beginnen met het bezetten van Etrurië en
T_J Umbrië. Dan houdt hU contact met zyn oorspronke-
1 1 lyke aanvalsbasis. Dit is een veiliger methode. De
Galliërs kunnen hem dan voortdurend manschappen en
paarden toevoeren. De Galliërs haten Rome en gunnen
Hannibal gaarne de overwinning. Als hy op die manier
langzaam naar het zuiden dringt, gebied voor gebied
bezettend dus, en alles consoliderend zal hy niet te over
winnen zyndoch zal hy op die manier Rome defini
tief kunnen overwinnen? Na vele jaren misschien.
Hannibal begrypt dat de tijd in het voordeel der Ro
meinen is. Nu nog huivert men voor zijn naam. Nu nog
zullen er bondgenoten zUn die de moed kunnen opbren
gen zich met hem te verbinden. Bondgenoten van Rome.
Hy besluit zich niets aan te trekken van de vyand en
van vyandelijke bewegingen, en naar het zuiden van
Italië te rukken. Wel laat hy dan zyn operatiebasis in de
Po-vlakte los. en verliest hy het innig contact met de
Gallische stammen, doch daar in het zuiden is hy zo
dicht mogelyk by Carthago zelf. Daar in het zuiden kan
hij ook betere contacten leggen met Macedonië. Daar in
het zuidenzyn bondgenoten van Rome het laatst
toegetreden en het minst trouw. Capua, Tarente, er zyn
meer steden die met bloedig geweld tot bondgenoten .ge
maakt zijn.
Als het Hannibal gelukt om de bondgenoten op zijn
hand te krygen, dan zal „de macht van Rome in het
hart getroffen zyn en zal het zonder beleg tot capitulatie
gedwongen kunnen worden".
Is hy duidelyk meent te zien dat deze methode de
A juiste is, verbant hy alle twyfel uit zijn hart en
begint met de voorbereidende maatregelen. Alle
gevangen genomen bondgenoten laat hij vrij, alle ge
vangen genomen Romeinen blyven gevangen. Zodoende
hoopt hy propagandisten te krygen by de bondgenoten
van Rome. De vrygelatenen zullen zeggen bij hun
terugkeer: Hannibal vecht niet tegen ons, hy is onze
vriend, hy vecht tegen Rome!
Hoe verwonderd kyken de duizenden die weldra de vrij-
heid krygen. Hoe verheugd vertrekken zy naar het land
van waar zy gekomen zijn. Is er groter geschenk dan de
vryheid?
Rome heeft in Italië een ketting van bondgenoten ge
smeed. Menigmaal is met geweld een staatje tot bond
genoot bekeerd. Daarna is het echter, zeer goed behandeld
De chef-duiker denkt twee jaar nodig
te hebben om het wrak drijvende te
Een woordvoerder van de AAA-bergingsmaatschappij van Trenton, New
Jersey, heeft verklaard, dat 30 duikers uit alle delen van de wereld 15 mei
zullen beginnen met pogingen om het wrak van de „Andrea Doria" te ber
gen. De dertig duikers, die men denkt te huren, zullen 3000 dollar per
maand betaald krijgen voor hun werk, dat niet zonder gevaar schijnt te
zijn. Volgens de chef-duiker van de maatschappij, de 27-jarige John Sher
wood, moeten de duikers werken op meer dan 200 voet (ca. 60 meter)
beneden de zeespiegel. De meeste Amerikaanse duikers nemen geen werk
aanwanneer dit beneden deze 200 voet-grens ligt, omdat dit te grote
risico's zou meebrengen.
Twee jaar nodig
Iedere duiker zal 190 pond uitrusting
mee naar beneden nemen. Hy zal tel
kens maar 25 minuten beneden kun
nen blyven. Het terugvoeren van de
duikers naar de oppervlakte zal meer
dan een uur vergen, dit om ongeluk
ken te voorkomen. Het naar beneden
en weer naar boven brengen van de
duikers zal geschieden in een kooi, die
bestand is tegen aanvallen van haaien.
„Het gaat een strijd op leven en
dood worden. Maar iedereen die wordt
aangenomen, zal geloven dat het
karwei kan worden opgeknapt. Anders
kunnen we iemand niet gebruiken.
Moreel zal een zeer belangrijke factor
zyn. Ik ben er zeker van dat we
het wrak kunnen bergen", aldus
Sherwood.
en heeft het gedeeld in de voordelen van het bondge
nootschap. By velen had de leus: „het burgerrecht van
Rome" méér zuigingskracht dan de leus: „los van Rome".
Maar in het zuiden, daarin had Hannibal gelyk, was in
vroeger jaren verbitterd gevochten. Vooral de stad Ta
rente had zich moeliyk kunnen schikken in de nieuwe
orde, waarby Rome de eerste viool zou spelen. Uiteinde
lijk was zy door Rome overwonnen, ondanks de hulp van
Pyrrhus van Epirus. Maar dat alles was al langer dan
een halve eeuw geleden en in die tyd had ook Zuid-Italië
de voordelen geplukt van het machtige bondgenootschap.
Binnenlandse oorlogen waren verdwenen in Italië en
buitenlandse oorlogenniemand durfde het machtige
bondgenotenrijk aan te vallen behalve Hannibal
Elke ketting is zo sterk als haar zwakste schakel.
Als er een moment komt in het leven van een mens
waarin hy weten moet wat sterker is: goede organisatie
of genialiteit, dan leze hy de strUd van Hannibal en de
land-stad Rome. En hy bedenke dat dit exempel voor
alle tyden geldt!
REIN BROUWER.
krijgen. In deze tyd zullen duizenden
duiken moeten worden verricht.
De AAA-bergingsmaatschappy heeft
tot nu toe niet het recht het wrak te
bergen. Eigenares van het wrak is een
verzekeringsmaatschappy te Genua.
Woordvoerders van deze maatschappy
hebben verklaard, dat het aanbod om
de „Andrea Doria" te laten bergen dooi
de AAA-maatschappy nog niet is aan
vaard „omdat dit aanbod niet voldoet
aan de minimale financiële voorwaar
den, die zyn gesteld". Bij de bergings-
maatschappy wordt er echter op ge
rekend, dat men voor 15 mei tot een
akkoord zal komen en dat men op die
dag kan beginnen met het voorbereiden
van de berging van het Italiaanse schip.
Vers in geheugen
Sedert juli 1956 ligt het wrak van de
„Andrea Doria" in de wateren bij het
eiland Nantucket op de bodem van de
Bergenia cordifolia staat in
volle bloei; een mooie overblij
vende tuinplant met grote bla
deren en platte roze of purperen
bloemschermen. Zo op het eerste
gezicht kunt U wel zien, dat het
een familielid van de Saxifraga's
is; trouwens ze werd vroeger ook
zo genoemd. Ik breng deze vaste
tuinplant speciaal onder Uw
aandacht, omdat ze groenblij-
vend is en U er in de winter
maanden ook zo veel plezier van
kunt hebben. De vrij grote bla
deren nemen dan allerlei tinten
aan. Vooral in de rotstuin zal ze
uitstekend voldoen, doch ook op
de voorgrond in de border kunt
U wel enkele planten poten.
Nu wordt het zo langzamer
hand tijd. dat de dahliaknollen
te voorschijn gehaald worden;
ze kunnen nu op de voor hen
bestemde plaats gepoot worden.
Dahlia's groeien in vrijwel alle
grondsoorten, doch dat wil nog
niet zeggen dat men de grond
niet zou behoeven te bemesten.
Ze vinden het maar wat prettig
indien wat oude stalmest onder
gespit wordt; het gebruik van
verse mest kan beter ontraden
worden, doch indien de grond
voldoende humus bevat, kan
men ook heel goede resultaten
bereiken met de bekende roze
tuin- en gazonkorrelmest. Hoog-
opgroeiende soorten worden veel
als snijbloemen gebruikt, doch
ook op de achtergrond in de
border zult U er veel plezier van
hebben; een weelde van bloemen
kan verwacht worden en U kunt
er echte kleurplekken mee for
meren. De kleinbloemige soorten
voldoen beter voor perkbeplan-
ting. Natuurlijk hebben ze het
ook op de voorgrond in de bor
der best naar hun zin. Er wordt
wel eens geklaagd over de houd
baarheid van de dahlia als snij
bloem. doch voor een groot deel
heeft U de levensduur toch zelf
in de hand. Dahlia's zijn erg
dankbaar voor toevoeging van
chrysal ln het water; per liter
water is één poeder wel vol
doende.
Uw gazon zal nu spoedig voor
de eerste maal gemaaid moeten
worden; waarschijnlijk hebt U
dat al gedaan, doch spaart het
nog niet afgestorven loof van de
sneeuwklokjes en de krokussen;
die zullen anders volgend voor
jaar niet meer zo rijk bloeien
en dat zou ik niet graag op
mijn geweten hebben. Gras
moet regelmatig bemest worden,
wil het kunnen doorgroeien; de
bekende roze tuin- en gazon
korrelmest kan men voor dit
doel heel goed gebruiken. Per
tien vierkante meter is een hoe
veelheid van ongeveer drie ons
wel voldoende, doch dan zal
men later in de zomer om de
veertien dagen nog eens een
lichte overbemesting moeten ge
ven. G. KROMDL7K
Atlantische Oceaan. De ramp van dit
29.000 ton metende luxueuze passagiers
schip, dat in 1953 werd gebouwd, en na
een aanvaring met de Zweedse „Stock
holm" zonk, ligt nog vers in het ge
heugen. En nu laat het zich aanzien,
dat de „Andrea Doria" in de komende
maanden weer grote koppen in de pers
voor zich gaat opeisen.
De totale waarde van de „Andrea
Doria" bedroeg ca. 29 miljoen dollar,
maar omdat het niet de gewoonte is
grote luxe passagiersschepen voor het
volle bedrag te verzekeren, werden de
verzekeringsmaatschappijen aangespro
ken voor een bedrag van „slechts" 16
miljoen dollar.
Mocht men er in slagen de „Andrea
Doria" te lichten en na grondige re
paratie weer in dienst te stellen, dan
kan de koper van het WTak op een
behooriyke winst rekenen. Anders is
het gesteld, wanneer het schip nooit
meer in de vaart gebracht zal kunnen
worden. De schrootprijs alléén zal
waarschynlyk de hoge bergingskosten,
die volgens raming 3,5 miljoen dollar
zullen bedragen, niet kunnen goed
maken.
Grote moeilijkheid
De moeilijkheden bij de berging zyn
zeer groot en het is in de bergingsge
schiedenis dan ook nog niet voorge
komen, dat een wrak van een dergelyke
omvang van zulk een grote diepte naar
boven moet worden gebracht. In de
eerste plaats zyn daar dus de grote be
zwaren voor de duikers die, vanwege de
zo gevreesde caisson-ziekte, niet lang
op deze diepte kunnen verblyven. Het
eerste werk zal zyn om in het schip
rubberslangen aan te brengen, die
samengeperste lucht inblazen. Vervol
gens worden in het zand- en modder-
bed, waarin de „Andrea Doria" ligt,
tunnels gegraven waardoor men de
stalen kabels, die straks het schip zullen
optillen, kan aanbrengen. Deze kabels
zyn ca. 10 cm. dik en men denkt er ca.
70 nodig te hebben. De kabels zullen
worden bevestigd aan twee ertstankers,
zoals deze dienst doen op de Ameri
kaanse meren. Bij eb worden de schepen
met water gevuld, hetwelk er bij de
komst van de vloed wordt uitgepompt.
De ertstankers komen dan hoger te
liggen, de zee zelf heft het geheel op en
de „Andrea Doria" zal vrij komen van
de bodem en in de 70 stalen kabels
hangen, zie kaart.
De „Andrea Doria" wordt dan in de
richting van de kust gesleept tot zij
vast loopt op de stygende zeebodem.
Dan wordt dezelfde bewerking opnieuw
toegepast, totdat tenslotte de „Andrea
Doria" voldoende „op hoogte" ligt om
naar boven te worden gebracht.
En dan zal ook de Norseman weer
boven water komen. De Norseman
bevindt zich in de laadruimte van de
„Andrea Doria" en is een auto van
byzondere constructie, bestemd voor
de Chrysler Corporation. Deze auto,
die voor een groot deel met de hand is
vervaardigd, heeft 150.000 dollar ge
kost en constructeurs in Turyn heb
ben er 15 maanden aan gewerkt.
Maar of de Norseman ooit zal
rUden? Misschien dat zelfs het oude
roest van deze dure auto nooit te zien
zal zUn, want daarvoor schudden
teveel bergingsdeskundigen afkeurend
met het wUze hoofd.
VARIA
Bergenia cordifolia in bloei
Kenneth Earle is een Engelse variété-
artiest. Een dezer dagen was hy bij
een impresario bezig met het be
spreken van een variété-programma,
dat hy en een stel mede-artiesten de
Londense politie gratis zouden aan
bieden. Het kantoor van de impres-
sario is in Regent Street, en Earle
had zyn auto een sportwagen in
felle kleuren even voor de deur
geparkeerd. Toen hij terugkwam was
een kraanwagen van de politie net
bezig zijn sportwagen weg te sle
pen
