MARGARETHE,
WASHINGTON! KAPITOOL
Veel feestelijk vertoon in Spanje
tegen verontrustende achtergrond
Epidemie Ie Leiden
(1669-1670)
DEENSE TROONOPVOLGSTER,
PRINSES
WORDT 16 APRIL 18 JAAR
„LIEVELING VAN DE NATIE"
STEEDS LACHEND, STEEDS OPGETOGEN
stemming van arbeiders geladen: ook zU vroegere leiders van het toneel
te lage lonen en hoge prijzen zoals ook toen de omschrijving in Madrid
De siecte tot Leyden syn
al coortsen. ontstaen door het
brack, stinckent water en bier
daeruyt gebrouwen; men maeckt
het getal wel op veertich duy-
sent. t' is gewis, dat geen huys
sonder siecken is. daer sterven
120 a 130 ter weeck (5 Sept.)
Tot Leyden sijn acht doc
toren gestorven; het getal van
dooden per weeck loopt daer al
tussohen de 5. 6 k 7 hondert;
doch is, soo men seggen moet.
geen pest off behaeli.icke (be
smettelijke) sieckte...." 3 Oc-
tob.) Het getal is nu
sweecks maer 360. en doet men
de luyden geloven, dat 't sedert
den 14de Juny maer 1900 sou
den gestorven sijn, maer is te
vresen dat een nul off ootie sal
vergeten sijn(12 Dee.i.
Hoewel de vorst de lucht
*ewoon is te suyveren, evenwel
Ls de sterfte tot Leyden t' sedert
noch vermeerdert en sterven in
plaets van 150. 170, in de vorst
nu 300. 320 ter weeck. die alle
blauw gespickelt uitslaen
(6 Febr. 1670).
Briefw. Gebr van der Goes,
uitg. Gonnet, II 81.84. 92.106.
(Overgenomen uit het Leidsch
Jaarboekje van 1913, orgaan der
Ver. „Oud-Leiden").
„Monumentale verspilling"PLAN TOT VERBOUWING VAN
Deze foto werd genomen. to$n Prinses Margarethe in de kapel van
Fredensborg werd aangenomen. De Prinses in een speciaal voor die ge
legenheid gemaakte witte iutk. temidden van haar ouders. Koningin
Ingrid en Koning Frederik.
Intussen wordt zij ook op die dag
aan de plichten herinnerd, welke haar
aanstonds wachten. Samen met de
verjaarsgeschenken van vader en
moeder en haar twee zusjes ontvangt
zij namelijk de insignes, die behoren
bij de Orde van de Olifant en die zU
zal dragen, als zy door de Koning en
de minister-president zal worden toe
gesproken en de eed van trouw aan de
grondwet zal afleggen.
Het gewicht van deze dag wordt nog
onderstreept door de aanwezigheid van
haar grootvader, de Koning van Zwe
den. die met Koningin Louise uit
Stockholm zal overkomen om het feest
luister bij te zetten.
Er is weinig over deze Prinses ge
schreven. Dat is ook niet nodig, want
de vele aardige foto's, gedeeltelijk door
haar vader genomen, vertellen alles,
wat men wil weten. Men ziet haar
steeds lachend, steeds opgetogen. Foto's
hoe zij met haar zusjes Benedikt (die
op 29 april 14 jaar wordt) en Anne-
Marie (die op 30 augustus 12 jaar
hoopt te worden i uit een tent kijkt en
een van een zeiltocht, vertellen hep]
wat over het leuke stel. En als zij eens
met haar vader samen is. heeft men
steeds de indruk, dat de een de ander
grappen vertelt.
Het was haar ook vergund, de zor
gen van vele landgenoten weg te
lachen. Dat was tijden*, d* beaêtüng
Zij werd immers een week na de
Duitse inval geboren en al spoedig zag
men moeder Ingrid met de kinderwa
gen door de Utad trekken. Dat gaf de
bevolking even veel moed als de dage
lijkse tochten van de toen al 70-jarige
Koning Christiaan.
ZU heeft de middelbare meisjesschool
bezocht, ging voor de taal naar een
Engels internaat en kwam terug om
zich onder goede leiding voor het eind
examen H B S. voor te bereiden. Ze zal
het wel met een glimlach halen.
Problemen
Inmiddels zijn er enkele problemen.
De republikeinse gedachte heeft in
Denemarken nog niet zoveel vorderin
gen gemaakt als in Zweden, maar toch
werden al enkele protesten gehoord
toen het over de vergoeding aan de
Prinses ging. Zij zal het voorlopig met
75000 Deense kronen moeten stellen.
Aanvankelijk had men 250.000 in het
hoofd, omdat haar oom. Prins Knud
(vader van Prinses Elisabeth, 22 jaar.
Prins Ingolf, 18 jaar. en Prins Chris
tian 15 jaar) een dergelijk bedrag ont
ving. „Maar Margarethe woont toch
thuis", werd geconstateerd en dus
moest zij het goedkoper doen. Over
drie jaa>" zal zij echter verhuizen -
schuin over 1e straat staat nog het.
paleis var. C> - aan IX leeg en
zU ontvangt dan 100000 kronen phs
een duurtetoe !ng van 31 000 kronen.
Haar „loon" zal maandelijks worden
uitbetaald en zij zal zich dan verplich
ten geen betaling te kunnen vragen
voor werk in *s lands dienst uitge
oefend.
(Van onze Amerikaanse
correspondent
Vrijwel iedere dag kan men in
een Amerikaanse krant een ar
tikel of een ingezonden stuk
vinden tegen de plannen, die er
bestaan om het Kapitool te
Washington te verbouwen. In
dien de Amerikaanse Senaat
echter niet spoedig tot actie
overgaat, zullen de verbou
wing s-contracten getekend wor
den en daarmede zou dan een
reconstructie op gang worden
gebracht, die Edmund Purves,
directeur van het Amerikaanse
Instituut van Architecten, geka
rakteriseerd heeft als „een mo
numentale verspilling van open
bare fondsen".
Wat wil het plan? Men wil het
Kapitool. de vergaderplaats van het
Amerikaanse Congres, van een
nieuwe voorgevel voorzien. Dat zou
betekenen dat de huidige zandste
nen oostgevel van het centrale ge
bouw zou verdwijnen en dat men
een nieuwe gevel van marmer
zou bouwen, ongeveer tien meter
verder naar voren. Op die manier
wil men wat cafetaria- en kantoor
ruimte. winnen! Toen deze plannen
bekend werden gemaakt, ging er
een storm van verontwaardiging op.
want deze verbouwing zou beteke
nen. dat men het decor ging ver
nietigen. dat als achtergrond heeft
gediend bij de inauguratie van vele
Amerikaanse presidenten. Het is
namelijk traditie dat de president
de ambtseed alfegt op de trappen
van het Kapitool.
Weliswaar zou de nieuwe mar
meren gevel een kopie worden van
de ouden zandstenen, maar de
„echte" gevel zou in elk geval ver
dwenen en bovendien zouden de
proporties van de open voorhof
vóór het gebouw veranderen en zou
men. staande voor het Kapitool.
minder te zien krijgen van de grote
koepel, die het gebouwencomplex
bekroont.
Men ziet, de bezwaren zijn van
historische- en esthetische aard.
maar meer en meer hoort men
thans ook protesten van mensen,
die vooral getroffen zUn door de
kostbaarheid van het plan. De
ruimte, die men op die manier hoopt
te winnen, zou nameiyk... by na
7000 gulden per vierkante meter
kosten!
Nu heeft men de laatste tyd. in
de omgeving van het centrale Ka-
pitoolgebouw. enorme kantoren op
gericht waar Senatoren en leden
van het Huis onderdak hebben ge
vonden voor zichzelf en hun staf.
Indien beslist nodig, kan men op
9 1*1 11 taties aan het begin van het jaar zagen
verdwijnen, tegelijk met ongeveer zeven-
lig „communistisch gelinte elementen",
t luidde.
(Van onze correspondent te Madrid»
De recente stakingen in Barcelona tonen aan op welke wankele pijlers het
bewind van Franco rust. Nog geen week nadat luitenant-generaal Camillo Alonzo
Vega, de minister van Binnenlandse Zakert, troebelen in het mijngebied van
Asturië afdoende dacht te hebben geregeld, sloeg de arbeidsonrust over naar
Cataloniè. En bU de snel in beweging gebrachte arbeiders van dat industrie
gebied is het heel wat moeilijker gebleken de „rust" te doen weerkeren. Bovendien
deelde de Catalaanse geest van opstandigheid zich ook nog mee aan andere delen
van het land.
De rechtstreekse aanleiding van de recente stakingen lag volgens de autoriteiten
in het stoken van communistische en andere linkse agitatoren, een bewering, die
nog maar moeilijk geloof vindt sinds alle tegenslagen in het bijna twintigjarige
bewind van Franco aan deze „linkse agitatoren" zijn toegeschreven. In de door
de overheid geïnspireerde commentaren 'der dagbladen ls overigens ook herhaal
delijk gewezen op de „misplaatste gevoelens van solidariteit", welke de Catalaanse
arbeiders zouden voelen voor de mijnwerkers van Asturië. Deze „misplaatste
solidariteit" zorgde overigens ook voor een vrij snel overslaan van de stakingen
in Barcelona.
Andere oplossing
Deze politieke achtergrond is er, maar
de arbeiders zien die over het hoofd voor
hun eisen tot loonsverhoging. Er wordt
dan ook door de overheid getracht deze
politieke bijbedoelingen los te weken van
andere eisen der arbeiders en steeds op
nieuw wordt gezegd, dat voor arbeiders-
geschillen toch wel een andere mogeiyk-
heid tot oplossing te vinden is.
In Catalonië wordt gewacht tot arbei
ders in andere delen van het land zich
solidair zullen verklaren, vooral in het
industriegebied van Noord-Spanje. Daar
is echter de invloed van de (verboden)
rooms-katholieke vakbonden de laatste
tijd groter geworden en deze houden
hun mensen in toom Afgewacht wordt
hoe lang dit nog zal kunnen. Intussen
vierde heel Spanje de „Semana Santa"
en het officiële deel vierde de overwin -
nine in de burgeroorlog, 1 april 1939.
Feestelijk vertoon tegen een veront
rustende achtergrond!
PRINSES MARGARETHE
altijd lachend
Extra inkomsten
Dat neemt niet weg. dat zy nog ex
tra inkomsten kan hebben. De boeren
byvoorbeeld zullen haar thans verras
sen met een boerderij en een lap grond
van 40 ha. Men hoopt, dat zij daar
door belangstelling krijgt voor de
Deense landbouw. En dat is wel nodig
in dit land van boter en ham.dat
niet voldoende afzetgebieden heeft.
ZU zal zioh overigens nog met meer
bezig moeten houden, aangezien zij
van 16 april af bU afwezigheid van
haar vader de Koning dient te ver
vangen. Zeker is het echter niet dat
zU in het vervolg Kroonprinses zal
heten. Dit is nameiyk een titel welke
de vrouw van de Kroonprins toekomt.
Wij heibben de indruk, dat de Prinses
een zucht van verlichting zal slaken,
als haar officiële verjaardag voorbij is.
Maar drie dagen later begint haar
pret. Dan heeft zij namelijk 50 vrien
den en vriendinnetjes te gast op een
groot bal ten paleize.
Politieke oogmerken
spelen een bij-rol
Het begin van deze stakingen was aar
zelend, In de verspreide vlugschriften
was opgeroepen tot een algemene sta
king op 25 maart, maar slechts in drie
grote en enkele kleine bedrijven werd
daaraan toen gevolg gegeven. Die be
drijven werden prompt door de provin
ciale gouverneur Colunga gesloten en
daarvan werd. tegen de gewoonte in,
melding gemaakt in de dagbladen.
Colunga heeft o.a. in Andalusië en
Bilbao op deze manier stakingen gebro
ken. In Barcelona was het resultaat ech
ter teleurstellend. Er braken stakingen
uit, zoals-in grote bedrijven als „Laseda
de Barcelonaeen onder Nederlandse
leiding staande kunstzijdefabriek, een
als zusterbedrijf van Philips werkende
lampenfabriek, het automobiclbedrüf
SEAT, en andere, in totaal meer dan
twintigduizend arbeiders, in staking. Bij
de gesloten bedrijven zou slechts aan de
werkwilligen loon worden uitbetaald,
maar ook die bedreiging slaagde er niet
in de bedreven weer op gang te brengen.
Gelijktijdig met de arbeiders was onder
de studenten van de Barcelonese univer
siteit ondanks enkele „zuiveringen"
van vorig jaar een protestbeweging
gaande, in beginsel alleen tegen verlen
ging van de studieduur aan enkele fa
culteiten. maar gaandeweg meer gericht
op de universitaire onvrUheid. Studenten
in Madrid sloten zich daarbij aan.
Bepaald niet onverwacht...
Deze ontevredenheid is zeker niet
plotseling of onverwacht gekomen, al
verbaast het waarnemers, dat zy juist
voor de .semana santa", de „heilige
week" voor Pasen, aan de oppervlakte
kwam. Deze week pleest immers met alle
Spaanse prachtlievendheid te worden
gevierd en het is de grootste leligieuze
gebeurtenis van het jaar. Dezelfde waar
nemers beweren, dat 't de ..Semana San
ta" was welke voorkwam dat de stakingen
een gewelddadiger karakter kregen Het
is namelijk niet te loochenen, dat de
stemming onder de arbeiders geladen is.
Zoals altUd in de lente en bU de komst
van de eerste toeristen, gaan de prUzen
voor consumptiegoederen weer langzaam
omhoog, nadat zy, sinds het eind van
het vorige jaar, even stabiel zijn geweest.
De lonen zijn laag, te laag. en iedere
prijsstijging is fataal. De eisen der sta
kers zijn daarom ook vooral gericht op
betere lonen en dat is een eis, die iedere
Spaanse arbeider begrijpt.
Anderzijds is echter ook niet te loo
chenen, dat deze algemene ontevreden
heid door enkele groepen is geëxploi
teerd voor politieke doeleinden. Aller
eerst zUn daar de linkse groeperingen,
die belang hebben by iedere vertroebe
ling van de atmosfeer, dus ook by deze.
Verder zijn er groepen, die voortkomen
uit het kamp der vroegere medestanders
van Franco. Gefluisterd wordt byv. dat
Glron, die vele jaren minister van Ar
beid was in kabinetten van Franco, een
der dryvers achter stakingen zou zyn,
sinds hy het vorige jaar uit de regering
werd verwyderd. Sommige Falangisten,
die hun positie in gevaar zien sinds
Franco willens en wetens ruimte tot
groeien gaf aan de monarchistische groe
pen, wroeten al geruime tyd. By arree-
(Van onze correspondent)
Op 16 april gaan in Denemarken de vlaggen
In top. Dan is er feest. Dat is namelijk de dag
waarop de troonopvolgster, Prinses Marga
rethe, 18 jaar wordt.
Iedereen hoopt, dat het zonnetje zal schijnen.
als de „lieveling van de natie" in een open
rijtuig door de versierde hoofdstad zal rijden.
WMHf>lttlllllllllllltlllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIUimHI|1NmUtt<llll|«HIIMUWimiNIIII|H||tl|||||||lM||||||HttN!lllinilllllllllllllHllt;.ilUUlÉèL9fltt;jJUM1t1HltlMMC
die manier nog wel wat meer kan
toor- of cafetariaruimte scheppen.
Het centrale gebouw kan men dan
onaangetast laten (ondergrondse
treintjes zorgen ervoor, dat de Con
gresleden. als er gestemd moet wor
den. snel de vergaderingen in het
oude gebouw kunnen bereiken"
Het Kapitool, in zUn huidige
vorm. kan men zeker geen wonder
van harmonie noemen. Het is ty
pisch een „gegroeid" gebouw Het
oudste deel. het midden, moet goed
van proportie geweest zijn. Maar de
koepel, die men er later op heeft
gezet en de vleugels, die men er in
het noorden en zuiden aan heeft
gebouwd, hebben het complex als
geheel er niet harmonischer op ge
maakt. Maar dit oomplcx staat cr
nu al zo langDe Amerikanen
zUn ervan gaan houden en bekUken
het niet al te kritisch meer (mis
schien de ware liefde" Hoe het zU.
de verontwaardiging is groot, nu
„face-lifters" de voorgevel willen
gaan wUzigen.
