INasoetion zon naar een compromis
zoeken; invasie weer uitgesteld?
Donderdag inleiding topgesprek
door de ambassadeurs in Moskou
WEERBERICHT
Ondanks de beproevingen geven
opstandelingen de moed niet op
Amerikaanse vertegenwoordiger
in Londen informeerde Dulles
over de stemming in Europa
BAGGERMOLEN OMGESLAGEN
97ste jaargang
DINSDAG 15 APRIL 1958
No. 29419
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur; J W flenny
Hoofdredacteur; J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaalf.2.55 per maand; f.059 per week
Witte Singel l. LeldeD - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Tapanoeli spoedig in regeringshanden?
(Van onze reisredacteur)
Singapore, 14 april. Terwijl gelijk gemeld een Indonesische
vloot van vier korvetten en de torpedojager „Gadja Mada" (ex-Tjerk
Hiddes) voor het palenstrand van het eens propere en welvarende,
maar nu uitgestorven stadje Padang klaar ligt om met een beschieting
uit zee Nasoetions langverwachte invasie in te leiden, gonst Singapore
van nieuwe speculaties en geruchten. De morsezender van de opstan
delingen was gisteravond niet in de lucht, maar wordt vanavond
terugverwacht, mogelijk met de bevestiging van een bericht uit Dja
karta, dat de invasie alsnog enkele dagen is uitgesteld. Naar de redenen
daarvan kan men slechts gissen, maar steeds weer duikt de speculatie
op dat Djakarta's opperbevelhebber Nasoetion, die in 1953 zijn kanon
nen op Soekarno's paleis richtte en eigen ambities heeft, alsnog in de
laatste minuut naar een compromis zoekt.
Kawilarang populair
Voorts gelooft men in Singapore dat
de populairste officier van Indonesië,
kolonel Alex Kawilarang, ex-militair
attaché in Washington, die zich dagen
lang in Singapore had verstopt, mis
schien eindelijk Padang heeft bereikt.
De Menadonees Kawilarang. die eens
met de Siliwang-divisie Turko Wester
ling bevocht en kortelings naar de op
standelingen overging, zou dan nu die
Siliwang-divisie tegenover zich vinden
en het is de vraag of zijn vroegere troe
pen bereid zijn tegen hun geliefde com
mandant te vechten.
Kawilarang zou ook de eenboms-aan-
val van zondag op Makassar hebben ge
organiseerd, een aanval die nog eens de
aandacht vestigde op een tweede front
in Celebes, waar Soemoeals, thans zwaar
bewapende troepen ook duizend ex-
KNIL-soldaten heten te omvatten en
dat zijn dan met Djakarta's parachu
tisten de enige goedgetrainde vechtjas
sen in deze burgeroorlog. De bom op
Makassar veroorzaakte overigens meer
politiek-psychologische dan materiële
schade.
Berichten over aanvallen van de Da-
roel Islamleider Kahar Moezakhar op
Makassar geven voorts enige kracht aan
de hoop der opstandelingen, dat de Da-
roel Islam-voorman Kartosoewirjo de
ganse Daroel Islam in Celebes. Atjeh en
West-Java binnenkort officieel aan de
zijde der opstandelingen zal brengen,
waarmee zij overigens een zware wissel
trekken op de overtuigingen van hun
intellectuele en linkse aanhangers. In
het huidige stadium is de militaire
kracht echter beslissend en Daroel Is-
lamacties tegen Medan. Bandoeng en
Makassar zouden opluchting kunnen ge
ven. Zowel de benoeming van de nieuwe
Indiase ambassadeur Arthur Lall in
Djakarta als de wederzijdse Indonesi
sche beschuldigingen omtrent buiten
landse hulp duiden op een toenemende
internationale spanning rondom het In
donesische conflict. Reeds deed Djakarta
het voorkomen alsof de aanval op Ma
kassar door een buitenlands vliegtuig
zou zijn uitgevoerd en beschuldigde het
de Royal Air Force dat vliegtuigen voor
het afwerpen van wapens gebruik maak
ten van de Changi-basis in Singapore
omdat de actie-radius van de DC 4-
vliegtuigen onvoldoende is om zonder
tussenlanding in Thailand of het schier
eiland Malakka van Formosa uit de
tocht naar Sumatra te ondernemen. Het
is voorts niet onwaarschijnlijk dat Dja
karta binnenkort de Amerikaanse in
lichtingendienst van Allan Dulles (broer
van John Foster) er van zal betichten
het afwerpen van wapens te financieren.
Anderzijds sprak ook Radio-Padang van
internationalisatie van het conflict. De
eerste Mig-jagers uit Tsjecho-Slowakije
worden eind dezer week in Djakarta
verwacht. Zij worden door Tsjechische
piloten overgevlogen. Een Tsjechische
handelsmissie arriveerde bereids voor
een wekenlang bezoek in Djakarta en
een Russische missie kwam voor de re
geling van een dollarlening van 100 mil
joen.
Ondanks mogelijk zware beproevingen
in de komende dagen voor de opstande
lingen geven Sjafroeddin en de zijnen
intussen de moed niet op. Hoewel de
ommezwaai van de ambassadeur in
Advertentie
ties verliep, is er toch tevredenheid over
het in beslag nemen door Rasjid van een
half miljoen dollar, bestemd voor de af
betaling van de 4 in Italië bestelde kor
vetten. Twee hiervan ziin thans in de
Rode Zee onderweg. De opstandelingen
hopen dat zij koers zullen zetten naar
Menado. Meer diplomatieke defecties
worden nog verwacht na de verdwijning
van de militaire attaché in Singapore,
majoor Noedin, die overigens totaal on
vindbaar is.
Tot zover onze reisredacteur.
Slot pag. 2
Kawilarang leidt
opstandelingen
Het dagblad „Pedoman Rakjat"
in Makassar heeft gemeld, dat
kolonel Alex Kawilarang, die kort
geleden zijn functie van militair
attaché in Washington heeft neer
gelegd, is benoemd tot opperbevel
hebber van de opstandige strijd
krachten. Het blad had dit bericht
ontleend aan Radio-Menado, in
Noord-Celebcs.
Kolonel Kawilarang en kolonel
Simbolon, de minister van Buiten
landse Zaken van de revolutionaire
regering, zijn zeer goede vrienden.
Kawilarang stond twee jaar geleden in
het centrum der belangstelling, toen hij
in zijn functie van militair commandant
van West-Java, opdracht gaf tot arres
tatie van de toenmalige minister van
Buitenlandse Zaken der centrale rege
ring .Roes!an Abdoelgani, teneinde deze
te ondervragen in verband met corrup
tie. Spoedig daarna werd Kawilarang be
noemd tot militair attaché in de V.S. en 1
Canada.
Deze huizen staan op een zeer Men vond het jammer om daar-
merkwaardige plaats: in de bogen voor kostbare bouwgrond op re of-
i an een spoorwegviaduct in Stutt-\feren en plaatste ze dus op deze
gart. De woningen werden ge-1 toch verloren grond. Maar ze waren
bouwd om de bestendigheid van het
bouwmateriaal te onderzoeken.
zo degelijk, dat ze nog steeds wor
den bewoond Ze werden gebouwd
voor de eerste wereldoorlog.
Het Westen aanvaardt Russisch voorstel
SOLEX bromli
H. Walenkamp
Enkele buien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met enkele
buien, maar ook opklaringen. Vannacht
en morgenochtend plaatselijk mist. Ma
tige tot vrij krachtige wind tussen noord
en noordwest.
Over het algemeen weinig verandering
in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
16 APRIL
Zon op: 5.43 uur; onder: 19.38 uur.
Maan op: 4.34 uur; onder: 17.08 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.01 en
14.18 uur.
Laagwater te 9.52 en 22.19 uur.
(Van onze correspondent in Londen)
De Westelijke mogendheden hebben een Sovjetrussisch voorstel
aanvaard om donderdag via de ambassadeurs te Moskou voorbe
reidende besprekingen te laten beginnen over de mogelijkheid van een
topconferentie. Dit is vooral aan Engeland te danken, want de Britse
regering heeft Washington laten weten dat zij geen verder uitstel
wilde. Vandaar dat de Amerikaanse ambassadeur in Londen, John
Whitney, gedurende het weekeinde plotseling naar de Verenigde
Staten vloog. Volgens berichten uit Washington zou Whitney van
daag naar Engeland terugkeren met de verzekering, dat Dulles zich
thans volkomen bewust is van de stemming in Engeland en de rest
van Europa, welke op zijn minst een poging tot contact met de Russen
eist. Het was Whitney, die Dulles hiervan tenslotte schijnt te hebben
overtuigd.
West scheiden en ook dat het van het
resultaat van deze verkenning zal af
hangen of er een kans is dat een top
gesprek succes zal hebben of niet.
Het Westen blijft weigeren zich van
tevoren te binden om de weg naar de
top tot het einde toe af te leggen. De
Russen daarentegen willen dat de rege
ringsleiders elkaar ontmoeten, los van
de uitkomst van de besprekingen op
lager niveau. De bij de aanvaarding van
het voorstel uitdrukkelijk door het Wes
ten gestelde voorwaarden betekenen, dat
de Russen duidelijk verantwoordelijk
zullen worden gesteld voor een weigering
om besprekingen te houden. De Britse
ambassadeur in Moskou, Sir Patrick
Reilly, die met verlof naar Londen
komt, heeft zijn reis 24 uur versneld om
vandaag besprekingen te ktfnnen voe
ren met de Britse minister van Buiten
landse Zaken, Selwyn Lloyd.
Ook in Londen heerst nog twijfel of
de Russen bereid zijn donderdag de
voor-conferentie te beginnen op de door
het Westen gesteld voorwaarden. Men
weigert dan ook reeds in dit stadium te
beweren, dat de vooruitzichten op een
topgesprek zijn verbeterd. Alles hangt er
van af of er in Moskou wezenlijke vor
deringen worden gemaakt en dat er niet
slechts over technische bijzonderheden
wordt gesproken. Alleen wanneer onom
stotelijk blijkt, dat er met de Russen
politiek zaken valt te doen. zal een
verdere stap in de richting van de top
mogelijk zijn. Het gesprek met de am
bassadeurs wordt door het Westen als
de proef op de som beschouwd.
Proef op de som
Het Westen houdt overigens voet bij
stuk. De nota. welke binnen 48 uur aan
de Russen zal worden overhandigd, zal
het voorbehoud bevatten, dat de ambas
sadeurs in hun discussies met het
Sovjetrussische ministerie van Buiten
landse Zaken zal moeten worden toege
staan om dieper in te gaan op de ver
schillende vraagstukken, welke Oost en
Dit nummer bestaat nit 12 pagina's.
Internationaal reelit
verbiedt het gebruik
van kernwapens
„Krachtens het internationale recht
is het gebruik van kernwapens aan
iedere oorlogvoerende verboden", aldus
de conclusie van een rapport, op ver
zoek van de Westduitse minister van
Defensie uitgebracht door het instituut
voor internationaal recht van de uni
versiteit van Kiel.
Prof.. E. Menzel, de hoogleraar onder
wiens leiding het rapport tot stand
kwam, verklaarde dat de juridische be
schikkingen van de verdragen der West-
europese Unie of van de NAVO dit ver
bod niet ongedaan kunnen maken.
Slechts een uitzondering zou kunnen
worden toegestaan: als vergelding op
een werkelijke kernaanval. De hoog
leraar zag in dat rechtsgeleerden een
eventuele derde wereldoorlog met een
dergelijke conclusie niet zouden ver
mogen te voorkomen maar „wij moeten
de staatslieden op hun verantwoorde
lijkheden wyzen", zo zei hjj
Komt Kroesjtsjef op
20 april naar Bonn
Westduitse geestdrift is
(en terecht) zeer gering
(Van onze correspondent in
West-Duitsland)
De laatste dagen is het aantal geruch
ten volgens welke de Russische premier
Kroesjtsjef het Duits-Russische han
dels- en repatriëringsverdrag op 20 april
persoonlijk te Bonn zal ondertekenen,
zeer groot geworden. Te Bonn zelf is
evenwel duidelijk gemaakt (nadat dit
probleem van Sovjetrussische zijde enige
malen voorzichtig zou zijn aangesneden)
dat men er niets voor voelt, dat dit ver
drag met grote propaganda omgeven
wordt. Men acht het hier voldoende, dat
het verdrag door de beide ministers van
Buitenlandse Zaken. Gromyko en Von
Brentano, wordt ondertekend, ook al
blijft het mogelijk dat Kroesjtsjefs trou
we partner. Mikojan, de plaatsvervan
gend premier van de Sovjet-Unie. naar
Bonn zal komen. Russische diplomaten
zouden er de laatste dagen op hebben
gewezen, dat Kroesjtsjef van plan is
binnenkort de Wereldtentoonstelling te
Brussel te bezoeken en daarvan gebruik
zou kunnen maken -eveneens te Bonn
te komen. Het is bekend, dat de Russen
het verdrag gaarne door Kroesjtsjef en
Adenauer ondertekend zouden zien. om
datzij er thans bijzonder veel prijs op
zouden stellen, dat er een Duits-Russisch
gesprek op hoog niveau zou plaats vin
den.
Te Bonn meent men. dat het bij de
Russen voorzit tussen West-Duitsland en
zijn Westelijke bondgenoten onrust te
zaaien. Opvallend is ook. dat van Russi
sche zijde getracht wordt een Sovjetrus
sische handelsvertegenwoordiging, welke
Rusland van plan is overeenkomstig het
nieuwe verdrag met West-Duitsland te
Bonn of Keulen op te richten, zwaar te
bemannen. Men spreekt over zestig tot
zeventig diplomatieke ambtenaren! Ook
zouden de Russen te Hamburg een han
delskantoor willen oprichten met een
bezetting van tien man. Te Bonn had
men tesamen op hoogstens twintig man
gerekend. De Russische plannen komen
erop neer. dat de totale Russische di
plomatieke staf in West-Duitsland zou
worden verdubbeld van honderd tot
tweehonderd man
AMERIKAANSE KUNSTMAAN
Gisteren is men op de Amerikaanse
raketbasis te Cape Canaveral begonnen
met het monteren van een Vanguard-
raket voor het lanceren van een nieuwe
kunstmaan. Als alles naar wens verloopt,
zal de kunstmaan over een dag of tien
gelanceerd kunnen worden.
Een 64-jarige machinist verdronken
Gistermiddag omstreeks kwart
over vijf is de baggermolen
„Eureka V" van de firma Blom
van cjer Vlies uit Sliedrecht bij het
invaren van de vluchthaven te
Zijpe tengevolge van de stroom
en de harde wind gekapseisd. De
64-jarige M. J. van den Boom uit
Dordrecht is daarbij verdronken.
Vijftig personen in
Tirol vermist
In Italiaans Tirol worden sinds een
week een vijftigtal personen - herders
en hun gezinnen - vermist. Zij zijn op
7 en 8 dezer, met een mondvoorraad
voor enkele dagen, naar bergweiden ver
trokken. om het zich aldaar bevindend
vee te voederen. Het weer is na bet ver
trek der herders slechter geworden. Er
viel overvloedig sneeuw, die op sommige
plaatsen lagen van twee meter dikte
vormde. Reddingsploegen zjjn erop uit
getrokken. om te pogen de herders en
hun gezinnen te helpen.
„Geheime" atoomexplosie
Volgens de „New York Post", heeft
Groot-Brittannië een kernontploffing
teweeg gebracht, die niet door anderen
is waargenomen. Het gaat om een kleine
atoombom, die door een vliegtuig werd
uitgeworpen en die op een hoogte van
meer dan 12.000 meter is ontploft. De
proef is volgens het blad, speciaal voor
dit doel genomen in de reeks Britse
kernexplosies vorig jaar in het gebied
van het Christmas Island in de Stille
Oceaan.
De kracht van !e ontploffing was
minder een kiloton (1.000 ton t.n t
Op 800 kilometer van de ontploffing is
ztf niet geregistreerd.
Volgens het blad dacht minister-presi
dent MacMillan aan deze proef, toen
hij zei. dat atoomontploffingen die niet
worden waargenomen mogelijk zijn.
De beeldhouwer Donald Potter
uit Blandford in Engeland aan het
werk aan een beeld van Lord Baden
Powell, de stichter van de padvin
derij, dat bestemd is voor de Domi
nicaanse Republiek.
De baggermolen en twee bakken wer
den getrokken door de motorvlet „Sie-
neke" van dezelfde maatschappij. Door
de sterke ebstroom en de harde wind
sloeg de baggermolen om. Met de ja
kobsladders naar beneden bleef de
molen drijven. Twee opvarenden geraak
ten bij bet kapseizen te water, maar
werden door te hulp snellende schepen
'opgepikt Een derde, machinist Van den
Boom, bleef in het ruim van de bagger
molen achter en gaf door klopsignalen j
te kennen, dat hij nog in leven was.j
Men haalde staaldraden onder de bag
germolen door om het casco drijvende
te kunnen houden en uit Bruinisse werd
personeel van de firma Maaskant en de
firma Van Duivendijk gerequireerd om
met snijbranders een gat in het ruim te
branden. Toen men met een drietal
branders een flink gat had gebrand,
was de in het ruim achtergebleven man
echter niet meer te bekennen. Het
water stond in de ruimte veel hoger
dan men had gedacht, en doordat de
lucht ontsnapte begon het ijzeren ge
vaarte in de mond van de vluchthaven
snel te zinken.
De redders, die by het branden be
hulpzaam waren geweest, moesten zich
snel van het wrak verwijderen om
niet zelf te water te raken. De in het
ruim achtergebleven man, die vermoe
delijk al bewusteloos was, kwam niet
meer boven en verdween omstreeks
kwart over zes met het gevaarte on
der water.
De sleep was op weg van Dordrecht
naar Vlissingen. De bedoeling was in
de vluchthaven te Zijpe de nacht door
te brengen. Van der Taks Bergings
bedrijf zal vandaag trachten de bag
germolen te bergen.
Winnaar fotoprijs in ons land
De Amerikaanse persfotograaf Douglas
Martin, die met zijn foto ..Little Rock"
de ereprijs heeft gewonnen op de ten
toonstelling „World Press Photo 57",
die in het Amsterdamse Stedelijk Mu
seum wordt gehouden, is gistermorgen
op Schiphol gearriveerd. De Nederlandse
vereniging van foto-journalisten, die de
tentoonstelling heeft ingericht, heeft
hem in een ijltempo vanuit zijn woon
plaats Virginia Beach naai- ons land
doen overkomen om hem hier voor zijn
prestatie te kunnen huldigen.
Martin zelf heeft nooit vermoed, dat
zijn foto hem ooit een ere-prijs in han
den zou bezorgen. Zonder dat hij het
wist heeft een groot Amerikaans pers
bureau de plaat „Little Rock", die overi
gens in Charlotte (North Carolina)
onder soortgelijke omstandigheden als in
het inmiddels zo bekend geworden
plaatsje werd genomen, voor mededin
ging naar Amsterdam gestuurd.
17-jarig meisje doodde haar
pasgeboren kind
(Van onze Haagse redactie)
Verleden week donderdag zag een
jongetje in de sloot langs de Schaap-
wijk te Rijswijk (Z.-H.) een bood
schappentas drijven. Met een stok
haalde hjj het voorwerp naar zich toe
en opende de tas. Tot zijn ontzetting
ontdekte hij, dat er een lijkje van een
pasgeboren kindje in zat. Onmiddellijk
rende hij naar huis en stelde zün
vader op de hoogte, die op zün beurt
de politie waarschuwde. De politie
stelde een onderzoek in en het bleek,
dat de moeder van het kindje een
17-jarig meisje uit Den Haag was. dat
uit vrees voor ontdekking door haar
huisgenoten, het kindje had vermoord.
Zy had het ïykje daarna in een
boodschappentas gedaan en deze in de
kast gezet, met de bedoeling zich er te
eniger tyd van te ontdoen. Zy werd ech
ter ziek en moest in het ziekenhuis wor
den opgenomen De tas bleef in de kast
staan en werd enige tyd later door de
vader van het meisje ontdekt.
Deze ondenfroeg zyn dochter, die hem
het trieste verhaal vertelde. Zij had
haar toestand angstvallig voor de fa
milie verborgen gehouden en toen zy in
januari van dit jaar alleen thuis was,
werd het kindje geboren.
De vader heeft de boodschappentas in
de sloot geworpen, waar deze donderdag
door het Rijswijkse Jongetje werd ge
vonden. Het 17-jarig meisje is inmiddels
door de politie aangehouden en voorge
leid, waarbU zij een volledige bekentenis
heeft afgelegd.
