Wordt Indonesië een tweede Korea?
WEERBERICHT
95 Russische Migs voor Djakarta?
Parijs aarzelt om bemiddeling
Murpliy-Beeley voort te zetten
Maison ZURLOH
„Lekke ventielen van gasmaskers
betekenen schade van drie ton!"
zakdoeken
97»te jaargang
VRIJDAG 11 APRIL 1958
No. 29413
LEIDSCH
Directeur: J W Henny
Hoofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.059 per week
DAGBLAD
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Verklaring van Premier Sjafroeddin:
Invasie wordt tegen 15 april verwacht
De premier van de tegenregering, mr. Sjafroeddin Prawiranegara,
heeft gisteren verklaard, dat, indien de Indonesische regering wapens
en geld uit Rusland kreeg, hij mogelijk ook buitenlandse militaire hulp
zou moeten aanvaarden, aldus Radio-Padang. „En indien Sumatra een
tweede Korea wordt, zal dit Soekarno's schuld zijn". Hij zei, dat het
de Westelijke mogendheden haast niet kon ontgaan waar hun belan
gen liggen op Sumatra, alsmede dat Amerika een trouw verdediger
van de Indonesische onafhankelijkheid was geweest tijdens de strijd
met de Nederlanders en sindsdien een goed vriend van de republiek.
Rusland aan de andere kant was in de eerste jaren van de republiek
vijandig jegens Indonesië geweest en trachtte thans Indonesië om te
vormen tot een satellietstaat, aldus Sjafroeddin.
Voor het eerst pessimisme?
Volgens onbevestigde berichten in
Djakarta zou de Indonesische regering
een overeenkomst hebben getekend voor
de aankoop van 95 Russische Migs. Vol
gens deze berichten zouden de Russische
vliegtuigen van 28 april af in Indonesië
aankomen. Een aantal Indonesische pi
loten was volgens deze onbevestigde be
richten naar Egypte gezonden voor een
opleiding voor straalvliegtuigen. Volgens
een Indonesische bron verwacht Indone
sië met de gemelde aankomst van deze
vliegtuigen na China en India het land
met de grootste luchtmacht in Zuidoost-
Azië te worden.
Naar aanleiding van bovenstaande
verklaarde de regeringswoordvoerder
vandaag dat „zowel het aantal als de
datum" onjuist zijn. Hij weigerde op
deze kwestie verder in te gaan, doch ge
woonlijk welingelichte kringen achten
het waarschijnlijk, dat Indonesië om
streeks een dozijn Mig's heeft aange
kocht, die binnen enkele maanden zullen
worden afgeleverd.
De Indonesische premier, ir. Djoean-
da. heeft vandaag besprekingen gevoerd
met de minister van Buitenlandse Za
ken, dr. Soebandrio, de gouverneur van
de Bank Indonesia, Loekman Hakim,
en de secretaris-generaal van het mi
nisterie van Defensie, Hidayat, over de
wens van Indonesië om in het buiten
land kleine oorlogsschepen aan te ko
pen. De vorige week had premier Djoe-
anda onthuld, dat Indonesië hierover
Engeland had benaderd.
Gisteren zijn vijf van de acht Gru-
man Albatros-vliegtuigen, die de Indo
nesische luchtmacht in de V.S. heeft be
steld, op de luchtbasis in Bandoeng aan
gekomen. Ook werd in Djakarta gemeld,
dat, de luchtmacht voornemens is nog
meer Gruman Albatros-amfibietoestel
len te kopen, evenals helikopters voor
„opsporings- en reddingsdoeleinden".
Avondklok te Padang
De revolutionaire regering heeft giste
ren de avondklok ingesteld in Padang,
nadat inlichtingen waren ontvangen
over een voorgenomen invasie van cen
trale strijdkrachten in Padang. Volgens
de inlichtingen zullen troepen uit Dja
karta op 15 april een landing uitvoeren
bij Padang.
Gelijk met een aanval van zeezijde
zouden centrale strijdkrachten Padang
ook willen aanvallen van Pakan Baroe
en Rankat uit. Volgens de inlichtingen
zullen de troepen die aan de landing
deelnemen, worden vervoerd door sche
pen die door Rusland zijn geleverd.
De woordvoerder verklaarde verder,
dat. de invasie-strijdkrachten een sterkte
hebben van ongeveer 15.000 man; ze zou
den zijn samengetrokken op eilanden
van de Metawei-groep ten westen van
Sumatra.
Advertentie
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Aanhoudend koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met opklaringen, matige,
overdag tijdelijk krachtige noordooste
lijke wind. Aanhoudend koud.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
12 APRIL
Zon op: 5.52 uur: onder: 19.31 uur.
Maan op: 2.58 uur: onder: 12.53 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.01 en
22.52 uur.
Laagwater te 5.10 en 18.06 uur.
Een speciale verslaggever van AFP
bericht, dat voor de eerste keer sedert
het begin van dc burgeroorlog op Suma
tra, de opstandelingenleiders pessimis
tisch schenen inzake de kansen voor een
overwinning. Premier Sjafroeddin her
haalde, dat zjjn regering hoopte dat de
overwinning „eerder door politieke en
economische factoren dan door de wa
pens verzekerd zou worden". De Indone
sische opstandelingen hebben nog niet
openlijk militaire hulp van het buiten
land gevraagd, maar het lijdt geen twij
fel dat zij binnenkort een dergelijk ver
zoek zullen doen.
De opstandelingenleiders schijnen ech
ter niet te zeer verontrust te zijn door de
vorderingen van de regeringstroepen.
Zij mei-ken op dat het meer dan een
maand geduurd heeft voordat de lucht
landingstroepen deze vorderingen hebben
kunnen maken, ondanks het feit dat het
verzet van de opstandelingen zwak was.
De inwoners van Boekit Tinggi, waar
van het aantal in één maand is gedaald
van 80.000 tot 60.000. zoeken geen schuil
plaats meer in de naburige dorpen en
voeren hun normale bezigheden uit zon
der het minste teken van zenuwachtig
heid.
Er zijn geen volksbetogingen meer; de
enige drukte is iedere ochtend het voor
bijtrekken van de studenten die een mi
litaire opleiding volgen.
Hoe de loop der militaire gebeurtenis
sen ook zal zijn, opgemerkt wordt, dat
Boekit Tinggi zeer gemakkelijk te ver
dedigen is tegen een eventuele aanval
van de regeringstroepen, door de
geografische ligging en de bergen die de
plaats omringen. Bovendien zouden de
opstandelingen gemakkelijk een schuil
plaats in de bergen kunnen vinden.
Radio-Padang meldde gisteravond,
dat burger-employés van de Indonesi
sche Luchtmacht in Padang om bewa
pening verzocht hadden om te strijden
voor de tegenregering.
De chef van politie van Midden-Su-
(Advertentie)
matra, Soetan Soeis, heeft verklaard,
dat alle „onzekerheden" onder de func
tionarissen bij de politie in de provincie
verdwenen zijn, aldus Radio-Padang. De
leden van de politiemacht zijn thans
niet slechts bereid him normale taak uit
te voeren, maar willen ook strijden voor
de vernietiging van het regime van Soe-
karno. zo zei hij.
Radio-Padang heeft verder gemeld,
dat de Indonesische regering zes miljoen
roepiah had bestemd voor de militaire
acties in Midden-Sumatra, doch dat zij
reeds 270 miljoen heeft uitgegeven bij
haar pogingen de opstand in de provin
cie te onderdrukken.
0 Slot op pag. 2
Volgend jaar nieuwe
netnummers
Voor Den Haag en Rotterdam
(Van onze Haagse redactie)
Het kengetal voor het teleloom erkeer
met Den Haag 'K 1700) zal tn de loop
van het volgende jaar geleidelijk aan
worden vervangen door een nieuw en
korter netnummer, namelijk K 70. De
PTT hoopt in 1959 het gehele omschake
lingsproces te kunnen voltooien. Tot na
der aankondiging zal het oude netnum
mer 0 1700 normaal in gebruik bliiven.
Voor Rotterdam is een dergelijke om
schakeling in uitvoering. Het nieuwe
netnummer voor Rotterdam zal 0 10
worden Van enkele plaatsen in het dis
trict Rotterdam uit kan dit nummer
thans reeds worden gebruikt. Ook voor
Rotterdam bli.ift het netnummer 0 1800
vanzelfsprekend gehandhaafd tot de om-
i schakeling op 0 10 volledig is voltooid
Het geschil tussen Frankrijk en Tunesië
Veel nooduitgangen zijn er niet meer
(Van onze Parijse correspondent)
In Parijse politieke kringen is men het er nog niet geheel over eens, of de
bemiddelingspogingen van de kant van de Amerikaan Murphy en de Brit Beeley
ten behoeve van het herstel van de normale betrekkingen met Tunesië, na zeven
weken estafette, nu moeten worden afgebroken dan wel voortgezet. In ieder geval
kan de „eerste fase" van de goede diensten thans als afgesloten worden beschouwd.
Vandaag zou de regering in een speciale zitting onder leiding van president René
Coty de weg verder trachten te verkennen, nadat gisteren minister Christian
Pineau de Kamercommissie voor buitenlandse zaken vast voorlopig in- en voor
gelicht heeft. Bjj die ontmoeting is wel gebleken, dat de verdeeldheid onder de
Franse partijen zo mogelijk nog is toegenomen. Ook in de regering zal het
daarom niet eenvoudig blijken tot een beslissing en een keuze te komen. Veel
nooduitgangen zijn er in het complex der Noordafrikaanse problemen stellig niet
meer te bekennen.
dat doel is aller aandacht dan nu ook
geconcentreerd.
De grote moeilijkheid doet zich echter
weer voor, dat het rechtse kamp in de
Franse politiek nu wel graag Bourguiba
voor zijn verantwoordelijkheden zou wil
len plaatsen en tevens een punt zetten
achter de Anglo-Amerikaanse bemidde
lingspogingen, die in deze hoek altijd
met onverbloemde argwaan bejegend
werden. Deze kringen menen nu de
kans schoon te zien het Tunesische
staatshoofd Habib Bourguiba als hand
langer van de Algerijnse rebellen te ont
maskeren en door de internationale
consequenties van zo'n operatie wordt
men hier, zo ze al overwogen worden,
in genen dele afgeschrokken. Na Mur-
phy-Beeley nu de secretaris-generaal
der Verenigde Naties Hammerskjöld als
bemiddelaar aan en op te laten treden
is in de Kamercommissie intussen door
minister Pineau gisteren vrijwel afge
ketst. Hammerskjöld zou, zo merkte
Pineau op, eerst van de Assemblee of
van de Veiligheidsraad een opdracht in
die richting moeten ontvangen en voor
zo'n stap voelt, als gezegd, Washington
weer niets. Alles bijeen vraagt men zich
in Parijs nu met spanning af hoe de
regering-Felix Gaillard zich uit dit wes
pennest van politieke, diplomatieke en
juridische complicaties zal weten te be
vrijden.
„Rechts" zou
Bourguiba nu voor
verantwoordelijkheid
willen plaatsen
Logischer wijze zou Tunesië na zijn
verwerping der Franse voorstellen in
zake neutrale controle van de Algerijns-
Tunesische grenzen, nu het initiatief
moeten nemen het geschil met Parijs
opnieuw bij de Veiligheidsraad aan
hangig te maken. Omdat Amerika dan
echter verplicht zou worden een keuze
tussen Frankrijk en Tunesië en indirect
geheel Noord-Afrika te doen, oefent
Murphy al zyn invloed en pressie op
Bourguiba uit om deze ontknoping ten
minste zo lang mogelijk te voorkomen.
Tot dusver is de Amerikaanse diplomaat
in die opzet ook wel geslaagd, en zo
heeft Bourguiba gisteren zijn wekelijks
radiopraatje afgelast, waarin hij aan
vankelijk de mislukking van de Anglo-
Amerikaanse bemoeiingen wereldkundig
had willen maken. Maar omdat er toch
wel iets gebeuren moet, zou Parys een
nieuw initiatief dienen te nemen en op
Bewezen betere regenkleding.
Alléénverkoop voor Leiden
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's.
Eén en al oog zou men deze jon
geman kunnen noemen, die een
zeldzame zegel bestudeert op een
I Londense postzegeltentoonstelling.
Padang teleurgesteld
Over Rasjid's geruisloos
heengaan
(Van onze reisredacteur in Singapore)
Het vrijwel geruisloze ontslag van de
I Indonesische ambassadeur Rasjid in
Rome en die thans in Genève vertoeft
heeft in kringen der opstandelingen te-
j ieurstelling verwekt. Naar verluidt zou
I Rasjid als eerste van een serie Indone-
sische diplomaten met Soekarno breken
1 en trouw aan de tegenregering betuigen.
Het had tien dagen geleden zuilen ge-
i beuren, maar Djakarta rook onraad en
zond toen de secretaris-generaal van
Buitenlandse Zaken Soewito voor een
inspectiereis naar Europa.
Vermoedelijk werd Rasjid benauwd,
schuifelde achteruit en zo werd het zo
veelste plan van de opstandelingen ge
torpedeerd. De voorbereide politieke om
schakeling van Indonesische diploma
ten en militaire attachés is nu waar
schijnlijk voorlopig van de kaart.
Het is inmiddels geen geheim meer
dat de Indonesische diplomatieke mis
sies zijn doorspekt met Padang-voor-
standers, sommigen heimelijk, sympathi
serend, anderen onbedekt de tcgenrege-
j ring helpend. Juist in intellectuele krin
gen in Indonesië is de sympathie voor
Padang het grootst.
Nu het plan om politieke sensatie te
verwekken door de Indonesische pro-
Pad ang-diplomaten als een rij domino
stenen te laten omvallen, voortijdig is
uitgelekt, zullen deze nog niet ontpopte
opstandelingen voorshands rustig op hun
posten blijven.
Volgens Pia had de Indonesische re
gering kortgeleden instructies gezonden
aan de Indonesische diplomatieke ver
tegenwoordigingen in het buitenland
om te rapporteren over de bezoeken aan
verschillende landen van de minister van
Financiën der „rebellen-regering", Soe-
mitro Djojohadikoesoemo. Ambassadeur
bedoeld om de schoolkinderen ver- Rasjid heeft zulk een rapport nooit in-
"Oitwd te maken me, dc geschiede. «oSÜ
r.is, het gebruik en de vervaardr- in feite tweemaal aan onderhoud me:
g-.ng ran postzegels. ^v^°™a"ge h0°elm""- Wad.
Deze teleïoto uit Luxemburg welke gisteren in het Groot het tog-
toont Prinses Beatrix in gezelschap dom in het middelpunt van de be-
van Prins Jean van Luxemburg op langstelling stond,
weg naar de vorstelijke bruiloft.
(Advertentie)
DELICIOUS
CIGARETTES
Onrust in Noord-Rhodesië
De politie heeft donderdag in de
plaatsen Main en Kaboesji bij Ndola in
Noord-Rhodesië met automatische ge
weren en met traangasbommen een
menigte van 5000 oproerige Afrikanen
uiteengedreven. Vijf negers moesten in
een ziekenhuis worden opgenomen. Van
twee van hen is de toestand ernstig. De
Afrikanen, onder wie vele vrouwen, be
toogden tegen verhoging van de huis
huren.
De door de menigte aangerichte
schade door plundering en brandstich
ting wordt geschat op tienduizenden
guldens. Ongeveer 21 Afrikanen zijn in
hechtenis genomen.
Minister geeft uitvoerig antivoord
Duurde vijf jaar eer gebrek vaststond
In een zeer uitvoerig antwoord op vragen van het Tweede Kamer
lid, de heer Ritmeester, geeft minister Staf het volmondig toe: de
uitlaatventielen van ruim 400.000 gasmaskers, die in de jaren 1951
1954 aan de Nederlandse krijgsmacht zijn geleverd, zijn ondeugdelijk
gebleken en zullen door nieuwe vervangen worden. Deze nieuwe, aan
alle te stellen eisen voldoende, ventielen zullen op ongeveer 75 cent
per stuk komen, zodat dit de schatkist ruim 300.000 qulden qaat
kosten.
Twintig procent
ontoelaatbaar
Over de ruim 400.000 gelaatstukken
met uitlaatventielen, die van de N.V.
Rubberfabriek Vredestein te Loosdui
nen en de N.V. Ver. Ned. Rubber
fabrieken te Heveadorp werden afge
nomen en waarvan er 40.000 door
de Kon. Marine werden afgenomen
moest de Rijksverdedigingsorganisatie
T.N.O. in februari 1956 rapporteren,
dat 20 procent van de ventielen een
ontoelaatbaar groot lek vertoonde,
vüftig procent alleen by een goede
bevochtiging te gebruiken was en
30 procent zonder meer aanvaardbaar
bleek.
Dat het zolang geduurd had eer men
tot deze conclusie kon komen weet de
minister aan het feit, dat eerst medio
1953 toen het „comité tot bescherming
van de strijdkrachten tegen atomische,
bacteriologische en chemische gevaren"
van het comité verenigde chefs van
staven in twijfel trok of het by de Ne
derlandse strijdkrachten gebruikte gas
masker wel geacht kon worden voldoen
de bescherming te bieden tegen de
moderne strijdgassen. Aan de Rijks
verdedigingsorganisatie T.N.O. werd toen
een algemeen onderzoek opgedragen.
Deze ontdekte in een der uitlaatven
tielen een lek, dat groter was dan nor
maal kon worden geacht. Doordat
echter de beproevingsmethoden ook ver
betering behoefden heeft het tot eind
1955 geduurd eer definitief het gebrek
kon worden vastgesteld. In het prak
tisch gebruik van de gasmaskers, bij
oefeningen in de gaskamers en bij in
internationaal verband gehouden proef
nemingen te velde waren deze gebreken
nimmer geconstateerd. Mogelijk was de
oorzaak hiervan, dat de bij bedoelde
oefeningen en proefnemingen toege
paste gasconcentraties te gering zyn om
kleine lekken te kunnen opsporen.
Totale vernieuwing
Na ampele besprekingen werd beslo
ten een geheel nieuw te laten ontwikke
len, aangezien uitsorteren en vervangen
van onaanvaardbare en twijfelachtige
ventielen een zeer tijdrovende en kost
bare arbeid zou zijn, welke toch slechts
een halve maatregel zou betekenen, ter
wijl voldoende tijd beschikbaar leek
voor ontwikkeling van een beter ventiel.
Aanvankelijk werd gedacht aan behoud
van zoveel mogelijk onderdelen, maar
dat gaf geen voldoende verbetering. Dus
werd een totaal nieuw type ontworpen,
een proeffabricage werd opgedragen en
toen een honderdtal ventielen was ge-
1 lever l werden deze onmiddellijk zowel
aan I boratoiumproeven als aan troe
pen!, o. r vin onderworpen. De resul-
I taten waren ^unstig, zodat thans nog
slechts de juiste vorm, afmetingen en
i rubbersoort van het ventiel dient te wor
den vastgesteld in verband met de aan
staande massaproduktie.
De produktie zal vermoedelijk op
1 oktober a.s. kunnen beginnen en een
half jaar later zijn voltooid. De aan-
maakkosten van het nieuwe ventiel,
met inbegrip van het nieuwe ventiel
huis, zyn op ongeveer 75 cent per
stuk geraamd. De eonstructie ervan is
zodanig, dat zonder meer de oude
ventielen door de nieuwe kunnen wor
den vervangen.
Advertentie
Om nooit te vergeten
Prinsessen weer in Oostenrijk
De Prinsessen Beatrix en Irene, die
haar vakantie ln St.-Anton onderbroken
hadden om het huwelijk van Prinses
Mario-Atlelaide en graaf Karei Josef
Henckei von Donnersmarck ln Luxem
burg bij te wonen, zijn vanochtend per
vliegtuig in Innsbruck teruggekeerd om
haar vakantie voort te zetten.
